كەشە شقو-داعى زايسان اۋدانىندا قامىس پەن قۇرعاق ءشوپتىڭ جانۋىنان ءورت شىعىپ، دەر كەزىندە تولىق ءسوندىرىلدى. ءتىلسىز جاۋ باتپاقتى، ءوتۋ قيىن جەردە تۇتانىپ، شامامەن 840 گەكتار اۋماقتى شارپىعان بولاتىن. جەل ەكپىنىنە قاراماستان، قۇتقارۋشىلار كاسىبي شەبەرلىك تانىتىپ، ەلدى مەكەندەرگە ءقاۋىپ توندىرمەدى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz
تابيعاتتىڭ دۇلەي كۇشىمەن بەتپە-بەت كەلگەندە، ءبىرىنشى بولىپ ءقاۋىپتىڭ ورتاسىنا اتتانعان — ءورت سوندىرۋشىلەر مەن تىكۇشاقتاعى ەكيپاج مۇشەلەرى ەدى. تۇتانعان ءورتتى ءسوندىرۋ بىرنەشە ساعاتقا سوزىلدى. ماماندار ەشتەڭەدەن تايسالماي، بار كۇش-جىگەرىن سالدى. اۋەدە قالىقتاپ ءجۇرىپ، وتقا سۋ بۇرىككەن تىكۇشاقتاردىڭ ءار قوزعالىسى — ناقتى ەسەپ پەن شەبەرلىكتىڭ كورىنىسى.
– Kازسپاس جۇمىسى تۋرالى ناقتى ايتا المايمىن، ويتكەنى ولاردىڭ نەشە رەت سۋ شاشقانىن نەمەسە قالاي جۇمىس ىستەگەنىن باقىلاعان جوقپىن. ال وزىمىزگە كەلسەك، ءورت تۋرالى حابار ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعىندا، بالكىم، تاڭعا جۋىق بەرىلگەن سياقتى. ماعان بۇل اقپارات تاڭعى ساعات 5:00-دە جەتتى، – دەدى مي-8متۆ تىكۇشاعىنىڭ ەكىنشى پيلوتى ماكسيم سيزوۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، ۇشۋعا شاقىرتۋ العاننان كەيىن جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا 8:30 شاماسىندا ءورت ورنىنا جەتكەن.
– ءبىز بارعان كەزدە ءورت كولەمى شامامەن 11 600 گەكتار جەردى قامتىپ ۇلگەرىپتى. بىردەن ءورت اۋماعىن باعامداپ، بورتتا وتىرعان ماماندارعا جاعدايدى كورسەتتىك. سول جەردە ەسەپتەۋ جۇرگىزىپ، ءورتتىڭ ناقتى اۋماعىن بەلگىلەدىك. بىرنەشە ءورت وشاعى بولدى. ءبىز بىردەن ءسوندىرۋ جۇمىستارىنا كىرىستىك. جەردەگى قىزمەتتەرمەن بىرلەسىپ جۇمىس ىستەدىك. العاشقى جانارماي قۇيۋعا دەيىن 26 رەت سۋ توگىپ ۇلگەردىك، – دەدى ول.
ءاربىر سۋ توگۋدىڭ ورتاشا سالماعى 2،5 توننا دەسەك، ءورت سوندىرۋگە بارلىعى 75 توننادان استام سۋ قولدانىلعان. ەكيپاج وكىلى جەلدىڭ باعىتى قولايلى بولعانىن، بۇل ءورتتىڭ تارالۋىنا دا، سونىمەن قاتار ءسوندىرۋ جۇمىستارىنا دا اسەر ەتكەنىن اتاپ ءوتتى.
– جەل ءورتتى كۇشەيتكەنى راس، ءبىراق ءبىز ونى دۇرىس پايدالانا بىلدىك. بۇعان دەيىن دە بىرنەشە رەت ۇشاق ارقىلى ءورت ءسوندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن ەدىك. باستى ماقساتىمىز – تۇسكە دەيىن ءورتتى وقشاۋلاپ ۇلگەرۋ ەدى، ويتكەنى تۇستەن كەيىن جەل كۇشەيىپ، جالىندى باقىلاۋ مۇمكىن بولماي قالۋى مۇمكىن. العا قويعان ماقساتىمىزعا جەتتىك. تۇسكە دەيىن تىعىز جۇمىس ىستەدىك. كەيىن تاعى ءبىر رەت جانارماي قۇيىپ، قالعان وشاقتاردى سوندىردىك. ەگەر قاتەلەسپەسەم، ءورتتى ءسوندىرۋ باسشىسى سول كۇنى كەشكە لوكاليزاسيا بەردى، ياعني ءورت اۋماعى تولىق باقىلاۋعا الىندى. قۋانىشتىسى، بۇل جولى دا ءبىر كۇننىڭ ىشىندە جۇمىسىمىزدى ءساتتى اياقتادىق، – دەپ قورىتىندىلادى ول.
توتەنشە جاعداي بولعاندىقتان، تىكۇشاق ەكيپاجى ءتورت ادامنان قۇرالدى. ادەتتە مي-8متۆ ۇلگىسىندەگى تىكۇشاقتاردىڭ ستاندارتتى ەكيپاجى ءۇش ادامنان تۇرادى: كوماندير، ەكىنشى ۇشقىش جانە بورتمەحانيك.
– الايدا بۇل جولى ءبىز تاپسىرمانىڭ كۇردەلىلىگىنە بايلانىستى ءتورت ادام بولىپ ۇشتىق. تىكۇشاق كومانديرى الەكسەي سامارسيەۆ، بورتمەحانيك ينسترۋكتور ايدار مامىرحانوۆ جانە بورتمەحانيك دميتريي سەروۆ. ەكيپاج قۇرامىنا قوسىمشا ءبىر بورتمەحانيك الدىق. مۇنداي شەشىم جۇمىستىڭ ناقتى، ۇيلەسىمدى جانە جەدەل ورىندالۋى ءۇشىن قاجەت بولدى، – دەيدى ەكيپاج مۇشەسى.
بورتتا سۋ توگەتىن قۇرىلعى ورناتىلعان. بۇل قۇرىلعىمەن جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن ەكى بورتمەحانيك قاجەت: بىرەۋى كابينادا قالىپ، كومانديرگە باعىت-باعدار بەرىپ وتىرادى، ال ەكىنشىسى سۋ توگۋ جۇمىسىنا تىكەلەي جاۋاپتى.
– كوماندير سۋ جيناۋ كەزىندە تىكۇشاقپەن ءىلىنىپ تۇرعان ساتتە استىنداعىنى كورمەيدى، تەك ەكيپاج مۇشەلەرىنىڭ كومەگىنە سۇيەنەدى. بۇل جەردە بورتمەحانيك – كومانديردىڭ «كوزى مەن قۇلاعى». ول داۋىس ارقىلى مەترلەپ، سانتيمەترلەپ باعىت بەرىپ، كومانديردىڭ ىس-ارەكەتىن باسقارادى، – دەپ ءتۇسىندىردى ۇشۋ توبىنىڭ مۇشەسى.
وسىنداي ۇيلەسىمدى جۇمىس پەن تاجىريبەنىڭ ارقاسىندا ءورت ءسوندىرۋ وپەراسياسى ءساتتى اياقتالدى. ءورتتىڭ ەلدى مەكەندەرگە تارالۋ ءقاۋپى بولمادى، ادام ومىرىنە ءقاۋىپ تونگەن جوق.
ورتپەن كۇرەسكە 400-دەن استام ادام مەن 70 تەحنيكا، ونىڭ ىشىندە توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى مەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ كۇشتەرى جۇمىلدىرىلدى. جەلدىڭ كۇشى كەي جەرلەردە 20 م/س دەيىن جەتىپ، ءورتتى اۋىزدىقتاۋعا ەداۋىر كەدەرگى كەلتىردى. جەردەگى ارەكەتتەردەن بولەك، مي-8 تىكۇشاقتارى ارقىلى اۋەدەن ءسوندىرۋ شارالارى جۇرگىزىلىپ، ءورت تولىقتاي ساعات 19:30-دا ءسوندىرىلدى.
ايجانات باقىت قىزى
