يران بۇگىنگى دەيىن الەمگە تاسىمالداناتىن مۇنايدىڭ 20 پايىزى وتەتىن ورمۋز بۇعازىن جاباتىنىن ايتىپ، اراكىدىك دوق كورسەتىپ كەلدى. ال بۇگىن يران پارلامەنتى شىنىمەن دە وسىنداي شەشىمدى قابىلدادى. ال ساراپشىلاردان باستاپ حالىقارالىق قارجى ۇيىمدارىنا دەيىن بۇل ىقتيمال جايتتى الدەقاشان باعالاپ، مۇندايدا مۇنايدىڭ ءبىر باررەلى 90-نان 130 دوللارعا دەيىن قىمباتتاۋى مۇمكىن ەكەنىن بولجاعان. الايدا وتاندىق ەكونوميست، مۇناي سالاسىنىڭ مامانى ولجاس ءبايدىلدينوۆ بۇل رەتتە اسىعىس ۇيعارىم شىعارماۋعا شاقىرادى. ويتكەنى، ونىڭ پىكىرىنشە، ورمۋز بۇعازىن جابۋ فيزيكالىق ءارى ماتەريالدىق تۇرعىدا مۇلدە مۇمكىن ەمەس كورىنەدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ايتا كەتسەك، ورمۋز بۇعازى ارقىلى الەمدە وندىرىلگەن مۇنايدىڭ شامامەن 20%-ى جانە سۇيىتىلعان تابيعي گازدىڭ 35%-دان استامى تاسىمالدانادى. بۇل – ساۋد ارابياسى، يراك، كۋۆەيت، كاتار، ءباا جانە باحرەين سياقتى پارسى شىعاناعى ەلدەرىنىڭ ەنەرگەتيكالىق رەسۋرستارىن ەكسپورتتايتىن نەگىزگى باعىت. ورمۋز بۇعازىمەن كۇن سايىن شامامەن 3 ميلليون باررەل مۇناي وتەدى. بۇل – الەمدەگى تاۋلىكتىك مۇناي ءوندىرىسىنىڭ بەستەن ءبىر بولىگىنە تەڭ كولەم.
"راسىندا، بۇعاز كوزدەگەنگە وتە قولايلى نىسانا. ونىڭ ەنى - بار بولعانى 30-100 شاقىرىم عانا. ءبىراق ونى قالاي جابۋعا بولادى؟ بۇل ءبىزدىڭ ماڭعىستاۋداعى ەرەۋىل ەمەس، جولدى جاۋىپ قويا سالاتىن. تەڭىزدى نەمەن جاباسىڭ؟ كەمەلەرمەن بە؟ يراندا ءوزى قانشا كەمە بار؟ قارا تەڭىزدەگى قاقتىعىستان بەلگىلى، ءقازىر كەز كەلگەن كەمەنىڭ كوزىن سۋ ۇستىندەگى درون-قايىقتار وپ-وڭاي قۇرتا سالادى. مينا قويىپ تاستاۋ كەرەك پە؟ بۇل – ءقازىر كەڭىنەن تاراعان نۇسقا. ال مينانى قايدا، قالاي قويادى؟ ونى كەمەمەن پورتتان الىپ شىققاندا-اق اۋەدەن سوققى جاساۋ ارقىلى تالقانداي سالماي ما؟ الدە دروندارمەن اپارادى ما؟ ءيا، سولاي جاساۋعا ابدەن بولادى. ءبىراق ءقازىردىڭ وزىندە بۇعازدا كوپتەگەن اسكەري كەمەلەر ساقاداي-ساي تۇر: كەز كەلگەن ۇشقان نىساندى جوياتىن. الدە زىمىرانداردى پايدالانعان دۇرىس پا؟ ول ءۇشىن ءدال سول ساتتە، ناقتى ۋاقىت رەجيمىندە نىسانانى دالدەپ باعىتتايتىن جۇيە قاجەت. ال، يراندا زىمىران قولدانىسىنىڭ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى. ۋيكيپەديا دەرەگىنشە، يراندا قىتايدان كوشىرىلگەن "نۇر" زىمىراندارى بار. ءبىراق ولاردى قالاي ۇشىرادى؟ بىر-ەكى رەت اتار ارى كەتسە، الايدا ولاردى اۋادان بىردەن قاعىپ الادى ەمەس پە؟" دەپ جازىپتى ءبايدىلدينوۆ Telegram-داعى ارناسىندا.
ال قالاي دەگەنمەن دە بۇل بۇعاز، يران بيلىگى بۇگىن شەشكەندەي، جابىلاتىن بولسا، Goldman Sachs، Citigroup جانە JPMorgan سىندى حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارى "قارا التىننىڭ" باعاسى شارىقتاي جونەلەتىنىن بولجايدى.
Goldman Sachs ساراپشىلارى ەگەر گەوساياسي جاعداي بۇرىنعى قالىپتى جاعدايعا ورالسا، Brent مۇنايىنىڭ ءبىر باررەلى 2025 جىلدىڭ IV-توقسانىندا، ءتىپتى 60 دوللاردان دا تومەن ءتۇسىپ كەتۋى مۇمكىن دەپ سانايدى. ال، ەگەر يراندا مۇناي تاسىمالىندا پروبلەمالار تۋىنداسا، وندا باعا 90 دوللاردان اساعا جوعارىلاۋى ىقتيمال.
Citigroup ساراپشىلارى ورمۋز بۇعازى بلوكادادا قالىپ كەتسە ءارى مۇناي تاسىمالىنداعى ۇزىلىستەر اراسى ۇزاپ كەتسە باعا 90 دوللارعا دەيىن كوتەرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. ال قاتاڭ سەنارييلەردە باعا شىعى 120-130 دوللاردى يگرەۋى ىقتيمال.
"ءوندىرىس كولەمىنىڭ ءوسىمى جانە جۇڭگو تاراپىنان سۇرانىستىڭ تومەندەۋى اقىرىندا باعانىڭ ساباسىنا ءتۇسىرۋ ءرولىن اتقارۋى مۇمكىن. ياعني، بۇل رەتتە باعا ءوسىمى قىسقا مەرزىمدى سيپاتقا يە بولاتىن سياقتى"، - دەيدى Citigroup ساراپشىلارى.
JPMorgan ساراپشىلارى ورمۋز بۇعازى ارقىلى وتەتىن ارنا جابىلسا نەمەسە تاياۋ شىعىستا ءىرى سوعىس وتى تۇتانسا مۇنايدىڭ ءبىر باررەلىنىڭ قۇنى 130 دوللارعا دەيىن كوتەرىلۋى مۇمكىن دەپ ەسكەرتەدى.
ايتا كەتسەك، 22 ماۋسىمعا قاراعان ءتۇنى اقش-تىڭ اۋە كۇشتەرى يراننىڭ فوردو، ناتانز جانە يسفاحان سىندى يادرولىق نىساندارىنا ءدوپ سوققى بەردى. وسىلايشا 13 ماۋسىمنان بەرى ءوز جالعاستىعىن تاۋىپ جاتقان يران مەن يزرايل قاقتىعىسى جاڭا رەڭكە يە بولدى. اقش-تىڭ تىكەلەي اسكەري قاتىسى گەوساياسي شيەلەنىستى ودان سايىن ۋشىقتىرا تۇسۋدە. ينۆەستورلاردىڭ باسىم بولىگى باعالى قاعازداردان اقشاسىن الىپ، التىنعا سالۋعا جاپپاي كوشتى...
