سوڭعى جىلدارى قازاقستاندا، ونىڭ ىشىندە تۇركىستان وبلىسى مەن شىمكەنت قالاسىندا قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىندە اۋقىمدى رەفورمالار جۇزەگە اسىرىلىپ، جاڭا ادىستەر ەنگىزىلىپ كەلەدى. سوتتالعانداردى قايتا تاربيەلەۋ مەن ولاردىڭ قوعامعا بەيىمدەلۋىنە ەرەكشە باسىمدىق بەرىلۋدە. اشىقتىق پەن سيفرلاندىرۋ پروسەستەرى دە جۇيەلى تۇردە جۇزەگە اسىرىلىپ، ازاماتتىق قوعام مەن باق-پەن بايلانىس نىعايىپ كەلەدى. وسى رەتتە ءبىز قىلمىستىق اتقارۋ جۇيەسىندەگى تىڭ وزگەرىستەر مەن الداعى جوسپارلار جايلى شىمكەنت قالاسى جانە تۇركىستان وبلىسى بويىنشا قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسى دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى، ادىلەت پودپولكوۆنيگى ساپارعالي جۇماعۇلوۆپەن سۇحباتتاسقان ەدىك.
جۇيەلى رەفورما – ىزگىلەندىرۋدىڭ باستاۋى
– قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ باعىتىندا قانداي نەگىزگى وزگەرىستەر جۇزەگە اسىرىلۋدا؟ ونىڭ ىشىندە تۇركىستان وبلىسى مەن شىمكەنت قالاسىندا وڭ باعىتتاعى وزگەرىستەر قالاي ورىندالىپ جاتىر؟
– سوڭعى جىلدارى قازاقستاننىڭ قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىندە جۇيەلى رەفورمالار جۇزەگە اسىرىلىپ، حالىقارالىق ستاندارتتارعا بەيىمدەلۋ باعىتى كۇشەيىپ كەلەدى. مەملەكەت سوتتالعان ازاماتتاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ، ولاردى قايتا الەۋمەتتەندىرۋ، تۇزەۋ مەكەمەلەرىندەگى جاعدايدى جاقسارتۋ ماسەلەلەرىنە ەرەكشە نازار اۋدارىپ وتىر.
اتاپ ايتقاندا، قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىندە پروباسيا قىزمەتىن جەتىلدىرۋ، جازاسىن وتەۋشىلەردى ەڭبەكپەن قامتۋ جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ ماسەلەلەرى باسىمدىققا يە. جازاسىن وتەپ شىققان ازاماتتاردىڭ قوعامعا بەيىمدەلۋى ءۇشىن الەۋمەتتىك قولداۋ شارالارى كۇشەيتىلۋدە. سونىمەن قاتار، تۇزەۋ مەكەمەلەرىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى جاقسارتىلىپ، قاماۋداعىلاردىڭ تۇرمىس جاعدايىن حالىقارالىق تالاپتارعا سايكەستەندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ كەلەدى.
تۇركىستان وبلىسى مەن شىمكەنت قالاسىندا دا وسى باعىتتاعى رەفورمالار قارقىندى تۇردە جۇزەگە اسىپ وتىر. اتاپ ايتقاندا، وڭىردەگى تۇزەۋ مەكەمەلەرىنىڭ ينفراقۇرىلىمى كەزەڭ-كەزەڭىمەن جاڭارتىلىپ، قاۋىپسىزدىك شارالارى كۇشەيتىلىپ، سوتتالعان ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن ساقتاۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولىنۋدە. قازىرگى تاڭدا جازاسىن وتەۋشىلەردىڭ كاسىبي داعدىلارىن دامىتۋعا ارنالعان ارنايى باعدارلامالار ەنگىزىلىپ، ولاردى ەڭبەككە باۋلۋ شارالارى كەڭەيتىلىپ جاتىر.
بۇدان بولەك، پروباسيا قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ باعىتىندا دا ايتارلىقتاي قادامدار جاسالىپ وتىر. شارتتى تۇردە سوتتالعان نەمەسە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتىلعان ازاماتتاردى قايتا الەۋمەتتەندىرۋ جانە ولاردىڭ قوعامدا ءوز ورنىن تابۋىنا كومەكتەسۋ ماقساتىندا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارمەن بىرلەسكەن جوبالار قولعا الىنعان.
بۇل باستامالار – ەلىمىزدەگى قۇقىقتىق جۇيەنى جاڭعىرتۋ مەن ىزگىلەندىرۋدىڭ ماڭىزدى بولىگى. الداعى ۋاقىتتا وسى باعىتتاعى جۇمىستاردى ودان ءارى جەتىلدىرۋ كوزدەلىپ وتىر.
پسيحولوگيالىق قولداۋ كورسەتىلەدى
– تۇرمەلەردەگى قايتا الەۋمەتتەندىرۋ (رەابيليتاسيا) باعدارلامالارىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن قانداي جاڭاشىل ادىستەر ەنگىزىلىپ جاتىر؟
– قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىندەگى باستى مىندەتتەردىڭ ءبىرى – سوتتالعان ازاماتتاردى قوعامعا قايتا بەيىمدەۋ، ولاردىڭ بوستاندىققا شىققاننان كەيىن الەۋمەتتىك ورتاعا ءساتتى ەنۋىنە جاعداي جاساۋ. بۇل رەتتە قايتا الەۋمەتتەندىرۋ باعدارلامالارىنىڭ تيىمدىلىگى ەرەكشە ماڭىزعا يە. سوڭعى جىلدارى اتالعان باعدارلامالاردى جەتىلدىرۋ ماقساتىندا ءبىرقاتار جاڭا ادىستەر ەنگىزىلۋدە.
الدىمەن، تۇزەۋ مەكەمەلەرىندەگى پسيحولوگتار مەن الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىسى جۇيەلى تۇردە كۇشەيتىلدى. سوتتالعانداردىڭ پسيحولوگيالىق جاي-كۇيىن جاقسارتۋ ءۇشىن جەكە جانە توپتىق تەراپيا ادىستەرى كەڭىنەن قولدانىلىپ، مىنەز-قۇلىقتىق تۇزەتۋ باعدارلامالارى ەنگىزىلۋدە. بۇل ولاردىڭ ىشكى سەنىمدىلىگىن قالىپتاستىرۋعا، قىلمىسقا قايتا بارماۋعا جانە جاڭا ءومىر باستاۋعا ىنتالاندىرۋعا باعىتتالعان.
سونىمەن قاتار، سوتتالعان ازاماتتاردى كاسىپتىك دايارلىقتان وتكىزۋ جانە ەڭبەككە باۋلۋ شارالارى كەڭەيتىلۋدە. بۇگىندە تۇزەۋ مەكەمەلەرىندە ارنايى كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ كۋرستارى ۇيىمداستىرىلىپ، سوتتالعاندارعا قۇرىلىس، اعاش وڭدەۋ، تىگىن ءىسى، اۋىل شارۋاشىلىعى سياقتى ءتۇرلى سالادا جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىگى ۇسىنىلۋدا. بۇل ولاردىڭ بوستاندىققا شىققاننان كەيىنگى جۇمىسقا ورنالاسۋ مۇمكىندىگىن ارتتىرىپ، قوعامعا ءسىڭىسۋىن جەڭىلدەتەدى.
رەابيليتاسيانىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى باعىتى – سوتتالعانداردى الەۋمەتتىك بەيىمدەۋ ماقساتىندا مادەني-شىعارماشىلىق جانە سپورتتىق ءىس-شارالاردى ۇيىمداستىرۋ. تۇرمە اكىمشىلىگى مادەنيەت جانە سپورت باسقارمالارىمەن بىرلەسە وتىرىپ، سوتتالعانداردىڭ بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى وتكىزۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، ءتۇرلى بايقاۋلار، تەاترلاندىرىلعان قويىلىمدار مەن سپورتتىق جارىستار وتكىزۋ ارقىلى ولاردىڭ بويىندا وڭ قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋعا كۇش سالۋدا. بۇل ادىستەر سوتتالعانداردىڭ ىشكى جان دۇنيەسىن دامىتۋعا، ەموسيونالدىق تۇراقتىلىعىن قالىپتاستىرۋعا ىقپال ەتەدى.
سونداي-اق، بوساپ شىققان ازاماتتاردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ بويىنشا ارنايى قىزمەتتەر جۇمىسى كۇشەيتىلىپ، پروباسيا قىزمەتىمەن تىعىز بايلانىس ورناتىلعان. بۇل – ولاردىڭ قوعامعا قايتا بەيىمدەلۋىنە جانە قىلمىسقا قايتا بارماۋىنا باعىتتالعان ماڭىزدى قادام.
جالپى، ەنگىزىلگەن جاڭاشىل ادىستەر سوتتالعانداردىڭ الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرىپ، ولارعا جاڭا ءومىر باستاۋعا مۇمكىندىك بەرۋدى كوزدەيدى. بۇل باعىتتاعى رەفورمالار الداعى ۋاقىتتا دا جالعاسىپ، قايتا الەۋمەتتەندىرۋ شارالارى ودان ءارى جەتىلدىرىلە بەرمەك.
قاتاڭ جازا ەمەس، قوعامعا بەيىمدەۋ ماڭىزدى
– تۇرمە جۇيەسىندە حالىقارالىق تاجىريبەلەردەن قانداي وزىق ۇلگىلەر قولدانىلۋدا؟ قازاقستان قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنىڭ قاي ەلدىڭ مودەلىنە جاقىن بولۋىن كوزدەيدى؟
– قازىرگى تاڭدا قازاقستاننىڭ قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسى الەمدىك ۇزدىك تاجىريبەلەرگە سۇيەنە وتىرىپ رەفورمالانىپ، تۇرمە جۇيەسىن ىزگىلەندىرۋگە باعىتتالعان جاڭا ادىستەردى ەنگىزۋدە. بۇل وزگەرىستەردىڭ باستى ماقساتى – جازاسىن وتەپ جاتقان ازاماتتاردى قوعامعا قايتا بەيىمدەۋ، ولاردىڭ الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگىن قالىپتاستىرۋ جانە بوستاندىققا شىققان سوڭ قىلمىسقا قايتا بارماۋىنا جاعداي جاساۋ.
الەمدىك تاجىريبە كورسەتكەندەي، جازاسىن وتەۋشىلەرگە قاتاڭ جازا قولدانۋ ەمەس، ولاردى قايتا الەۋمەتتەندىرۋ ماڭىزدى ءرول اتقارادى. وسى باعىتتا قازاقستان ءبىرقاتار دامىعان ەلدەردىڭ، سونىڭ ىشىندە بەلگيا مەن يتاليانىڭ قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىندەگى وزىق ۇلگىلەرىن نەگىزگە الىپ وتىر. بۇل ەلدەردەگى تۇرمە جۇيەسى قاتاڭ جازالاۋ قاعيداتىنان گورى، سوتتالعانداردى قوعامعا بەيىمدەۋگە جانە ولاردىڭ بولاشاقتا الەۋمەتتىك ورتادا ءوز ورنىن تابۋىنا باعىتتالعان.
اتاپ ايتقاندا، بەلگيا تاجىريبەسىندە سوتتالعانداردى ەڭبەككە تارتۋ، ولاردى كاسىبي دايارلىقتان وتكىزۋ جانە ارنايى الەۋمەتتىك باعدارلامالار ارقىلى مورالدىق-پسيحولوگيالىق قولداۋ كورسەتۋ كەڭىنەن قولدانىلادى. قازاقستاندا دا وسى باعىتتاعى رەفورمالار جۇزەگە اسىرىلىپ، تۇزەتۋ مەكەمەلەرىندە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ، وندىرىستىك شەبەرحانالار اشۋ، شاعىن كاسىپكەرلىكپەن اينالىسۋعا مۇمكىندىك بەرۋ سياقتى باستامالار ەنگىزىلۋدە. بۇل شارالار سوتتالعانداردى پايدالى ىسپەن اينالىستىرۋ ارقىلى ولاردىڭ قوعامعا قايتا قوسىلۋىن جەڭىلدەتۋدى كوزدەيدى.
ال يتاليا ۇلگىسىندە پروباسيا قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. بۇل ەلدە سوتتالعاندارعا بالاما جازا قولدانۋ تاجىريبەسى كەڭ تاراعان، ياعني ولار جازاسىن تولىق وتەمەي تۇرىپ، قوعامدا پايدالى ەڭبەكپەن اينالىسۋ ارقىلى بوستاندىققا ەرتە شىعۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى. قازاقستان دا پروباسيا جۇيەسىن جەتىلدىرۋگە باسا نازار اۋدارىپ، شارتتى تۇردە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتۋ مەحانيزمدەرىن وڭتايلاندىرۋ باعىتىندا جۇمىس ىستەۋدە.
جالپى، قازاقستاننىڭ تۇرمە جۇيەسى بىرتىندەپ قىلمىستىق جازالاۋ ساياساتىنان گورى سوتتالعانداردى قايتا الەۋمەتتەندىرۋگە باعىتتالعان حالىقارالىق ۇلگىلەردى ەنگىزۋگە بەت بۇردى. الداعى ۋاقىتتا وسى رەفورمالاردىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن حالىقارالىق ۇيىمدارمەن بىرلەسكەن جوبالار قولعا الىنباق. بۇل – ەلدەگى قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنىڭ گۋمانيزاسيالانۋىنا جانە قىلمىس دەڭگەيىن تومەندەتۋگە ىقپال ەتەتىن ماڭىزدى قادام.
وتباسى مەن قوعام – جازاسىن وتەگەندەرگە تىرەك بولۋى ءتيىس
– جازاسىن وتەپ شىققان ازاماتتاردىڭ قايتا قىلمىسقا بارۋىن (رەسيديۆ) ازايتۋ ءۇشىن قانداي شارالار قاراستىرىلۋدا؟
– وكىنىشكە قاراي، بوستاندىققا شىققاننان كەيىن الەۋمەتتىك ورتاعا سىڭىسە الماي، جۇمىس تاپپاي، تۇرمىستىق قيىندىقتارعا تاپ بولعان ازاماتتاردىڭ قايتادان زاڭ بۇزۋ ىقتيمالدىعى جوعارى. سوندىقتان رەسيديۆتىك قىلمىستاردىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا كەشەندى شارالار جۇزەگە اسىرىلۋدا.
ەڭ الدىمەن، قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىندە «قوعامعا بەيىمدەلۋ» دەپ اتالاتىن ارنايى باعدارلامالار ەنگىزىلىپ، ءاربىر سوتتالعان ازاماتپەن جەكە جۇمىس جۇرگىزىلەدى. بۇل باعدارلاما اياسىندا جازاسىن وتەۋشىلەرگە پسيحولوگيالىق قولداۋ كورسەتىلىپ، ولاردىڭ مىنەز-قۇلىقتىق داعدىلارى مەن الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان ترەنينگتەر وتكىزىلەدى. پسيحولوگتار مەن الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر سوتتالعاندارمەن جەكە جانە توپتىق تەراپيا ۇيىمداستىرىپ، ولاردىڭ ومىرگە دەگەن كوزقاراسىن وزگەرتۋگە ىقپال ەتەدى.
سونىمەن قاتار، ەڭبەكپەن قامتۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە كوڭىل بولىنۋدە. بوستاندىققا شىققان ازاماتتاردىڭ جۇمىس تابۋى – ولاردىڭ قايتا قىلمىسقا بارماۋىنىڭ ەڭ ماڭىزدى فاكتورلارىنىڭ ءبىرى. سوندىقتان قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسى مەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار اراسىندا ارىپتەستىك بايلانىس ورناتىلىپ، تۇزەۋ مەكەمەلەرىندە سوتتالعان ازاماتتارعا ءتۇرلى كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ كۋرستارى ۇيىمداستىرىلۋدا. قۇرىلىس، اۋىل شارۋاشىلىعى، تىگىن ءوندىرىسى جانە باسقا دا سالالار بويىنشا ماماندىق يگەرگەن ازاماتتار بوستاندىققا شىققان سوڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى.
بۇدان بولەك، پروباسيا قىزمەتىنىڭ جۇمىسى كۇشەيتىلىپ، جازاسىن وتەپ شىققان ازاماتتاردى قوعامعا ءساتتى بەيىمدەۋ ءۇشىن ارنايى قولداۋ شارالارى جۇزەگە اسىرىلۋدا. پروباسيا قىزمەتىنىڭ ماماندارى ولارمەن تىعىز بايلانىستا بولىپ، جۇمىسقا ورنالاسۋ، قۇجاتتارىن راسىمدەۋ، باسپانا ماسەلەلەرىن شەشۋ سياقتى باعىتتاردا كومەك كورسەتەدى. سونىمەن بىرگە، الەۋمەتتىك وسال توپتارعا جاتاتىن تۇلعالار ءۇشىن ارنايى مەملەكەتتىك باعدارلامالارعا قاتىسۋ مۇمكىندىگى ۇسىنىلادى.
تاعى ءبىر ماڭىزدى اسپەكت – وتباسى مەن قوعامنىڭ ءرولى. جازاسىن وتەپ شىققان ازاماتتاردىڭ قايتا قىلمىسقا بارماۋى ءۇشىن ولاردىڭ جاقىندارىمەن قارىم-قاتىناسى ماڭىزدى. وسى ماقساتتا تۇرمە اكىمشىلىگى مەن الەۋمەتتىك قىزمەتتەر سوتتالعانداردىڭ وتباسىلارىمەن بايلانىسىن نىعايتۋعا ىقپال ەتىپ، جاقىندارىمەن قارىم-قاتىناس ورناتۋعا جاعداي جاساۋدا.
جالپى، بۇل شارالار جازاسىن وتەپ شىققان ازاماتتاردىڭ جاڭا ءومىر باستاۋىنا مۇمكىندىك بەرىپ، ولاردىڭ قايتا قىلمىس جاساۋىن بولدىرماۋعا باعىتتالعان.
ساپا ارتىپ كەلەدى
– تۇركىستان وبلىسى مەن شىمكەنت قالاسىنداعى تۇزەتۋ مەكەمەلەرىندە جازاسىن وتەۋشىلەردىڭ ءومىر ءسۇرۋ جاعدايلارى قانشالىقتى حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس كەلەدى؟
– سوڭعى جىلدارى بۇل باعىتتا ايتارلىقتاي وڭ وزگەرىستەر ورىن الىپ، تۇرمە ينفراقۇرىلىمىن جاڭارتۋ، سانيتارلىق جاعدايدى جاقسارتۋ، مەديسينالىق قىزمەت ساپاسىن ارتتىرۋ جانە سوتتالعانداردى ەڭبەكپەن قامتۋ سەكىلدى شارالار قولعا الىنۋدا.
قازىرگى تاڭدا تۇركىستان وبلىسى مەن شىمكەنت قالاسىنداعى تۇزەتۋ مەكەمەلەرىندە ءبىرقاتار قايتا قۇرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، مەكەمەلەردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى جاقسارتىلۋدا. جازاسىن وتەۋشىلەردىڭ تۇرمىستىق جاعدايىن وڭتايلاندىرۋ ماقساتىندا سانيتارلىق-گيگيەنالىق نورمالارعا سايكەستەندىرۋ شارالارى جۇزەگە اسىرىلىپ، مەكەمەلەردە تازا اۋىزسۋعا قولجەتىمدىلىك، مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ ساپاسىن ارتتىرۋ، تاماقتانۋ ستاندارتتارىن جاقسارتۋ ماسەلەلەرى شەشىلۋدە.
سونىمەن قاتار، حالىقارالىق تاجىريبەگە سۇيەنە وتىرىپ، سوتتالعانداردىڭ بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى وتكىزۋگە ەرەكشە كوڭىل بولىنۋدە. بۇگىندە تۇزەتۋ مەكەمەلەرىندە ءبىلىم بەرۋ مەن ەڭبەككە تارتۋ باعدارلامالارى كەڭەيتىلىپ، جازاسىن وتەۋشىلەرگە كاسىپتىك دايارلىق الۋ مۇمكىندىگى ۇسىنىلۋدا. بۇل ولاردىڭ بوستاندىققا شىققاننان كەيىن جاڭا ءومىر باستاۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى. جۇمىسقا ورنالاسۋ مۇمكىندىگى بار ازاماتتاردىڭ قايتا قىلمىسقا بارۋ ىقتيمالدىعى ەداۋىر تومەندەيتىنى بەلگىلى.
قازىرگى كەزدە حالىقارالىق ستاندارتتارعا تولىقتاي سايكەس كەلۋ ءۇشىن ءالى دە ءبىرقاتار جۇيەلى وزگەرىستەر قاجەت. دەگەنمەن، جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان رەفورمالار مەن قايتا قۇرۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىندە سوتتالعان ازاماتتاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ جاعدايى بىرتىندەپ جاقسارىپ كەلەدى. الداعى ۋاقىتتا بۇل باعىتتاعى جۇمىستار جالعاسىپ، تۇزەتۋ مەكەمەلەرىن جاڭعىرتۋ، سوتتالعانداردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جانە ولاردى قايتا الەۋمەتتەندىرۋ شارالارى ودان ءارى جەتىلدىرىلە بەرمەك.
سوتتالعاندار دەنساۋلىعى – مەملەكەت جاۋاپكەرشىلىگىندە
– قاماۋداعىلارعا مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ قالاي ۇيىمداستىرىلعان؟ تۇرمەلەردە مەديسينالىق قىزمەتتىڭ ساپاسى بويىنشا قانداي ماسەلەلەر بار؟
– 2022 جىلدان باستاپ قازاقستانداعى تۇزەتۋ مەكەمەلەرىندەگى مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋ جۇيەسى تولىقتاي قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ قۇزىرەتىنە بەرىلدى. بۇل شەشىم مەديسينالىق قىزمەتتىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا، سوتتالعان ازاماتتاردىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى جالپىۇلتتىق ستاندارتتارعا سايكەس مەديسينالىق كومەك الۋىنا مۇمكىندىك بەرۋگە باعىتتالعان.
قازىرگى تاڭدا تۇزەتۋ مەكەمەلەرىندە العاشقى مەديسينالىق-سانيتارلىق كومەك كورسەتۋ ورتالىقتارى جۇمىس ىستەيدى. بۇل ورتالىقتار سوتتالعاندارعا جوسپارلى جانە شۇعىل مەديسينالىق كومەك كورسەتىپ، ءتۇرلى جۇقپالى جانە سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋ شارالارىن جۇزەگە اسىرادى. سونىمەن قاتار، اۋىر ناۋقاستاردى ەمدەۋ ماقساتىندا ولاردى ازاماتتىق مەديسينالىق مەكەمەلەرگە اۋىستىرۋ تاجىريبەسى قولدانىلادى.
قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىندەگى مەديسينالىق قىزمەت ساپاسىنا قاتىستى ناقتى ءارى جان-جاقتى جاۋاپ الۋ ءۇشىن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ قۇزىرلى ورگاندارى مەن سالا ماماندارىنىڭ پىكىرىنە جۇگىنگەن دۇرىس بولار ەدى. بۇل باعىتتاعى جۇمىستاردىڭ الداعى ۋاقىتتا قانشالىقتى ءتيىمدى جۇزەگە اسىرىلاتىنى – ەلىمىزدەگى قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنىڭ ىزگىلەنۋىنىڭ ماڭىزدى كورسەتكىشتەرىنىڭ ءبىرى بولماق.
ءتۇيىن: قازاقستانداعى قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنىڭ جاڭعىرۋى مەن ىزگىلەنۋى قازىرگى ۋاقىتتا ماڭىزدى ءارى وزەكتى ماسەلە بولىپ وتىر. ساپارعالي جۇماعۇلوۆ جەتەكشىلىك ەتەتىن دەپارتامەنت قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ باعىتىندا اۋقىمدى رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرىپ، سوتتالعانداردى قوعامعا بەيىمدەۋ مەن ولاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋعا ەرەكشە كوڭىل بولەدى. ونىڭ باسشىلىعىمەن تۇركىستان وبلىسى مەن شىمكەنت قالاسىنداعى تۇزەتۋ مەكەمەلەرىندە ينفراقۇرىلىم جاڭارتىپ، قوعامنىڭ تولىققاندى مۇشەسى بولۋعا كومەكتەسەتىن كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ مەن ەڭبەككە تارتۋ باعدارلامالارى كەڭەيتىلۋدە. بۇل وزگەرىستەر، ءوز كەزەگىندە، قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنە دەگەن سەنىمدى نىعايتىپ، سوتتالعانداردىڭ الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى.
ساپارعالي جۇماعۇلوۆتىڭ ادىلدىگى مەن كاسىبي شەبەرلىگى ونىڭ باسقارىپ وتىرعان سالاسىنداعى بارلىق وزگەرىستەردىڭ ناتيجەلى بولۋىنا نەگىز بولىپ وتىر. ول باسقارعان دەپارتامەنت تەك جازالاۋ ەمەس، سوتتالعان ازاماتتاردىڭ جاڭا ءومىر باستاۋىنا مۇمكىندىك بەرىپ، ولاردىڭ قوعامعا پايدالى ازاماتتار بولىپ ورالۋىنا جاعداي جاساپ كەلەدى. قابىلدانىپ جاتقان رەفورمالار مەن ەنگىزىلىپ جاتقان جاڭاشىل ادىستەر الداعى ۋاقىتتا دا قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنىڭ دامۋىندا وڭ وزگەرىستەر اكەلەتىنى ءسوزسىز.
سۇحباتتاسقان – سەرىك جۇمابايەۆ.
