بيىل 20 ناۋرىزدا ءبىرقاتار مەديا رەسۋرستار ىشكى ىستەر مينيسترلىگىن باسقارعان ەرلان تۇرعىمبايەۆقا قاتىستى قىلمىستىق ءىس قوزعالعانىن جازا باستاعان بولاتىن. دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، ول 361-باپتىڭ 1ء-بولىمى ("لاۋازىمدىق وكىلەتتىكتەردى تەرىس پايدالانۋ") بويىنشا ءىس قوزعالعان، ياعني قاڭتار وقيعاسى كەزىندە قىزمەتتىك وكىلەتىن اسىرا پايدالاندى دەپ ايىپتالعان ەدى. بۇل اقپاراتتى كەيىننەن ءىىم ەرجان سادەنوۆ راستادى. ءبىراق ارتىنشا باس پروكۋراتۋرا تۇرعىمبايەۆتان تەك جاۋاپ الىنعانىن ايتتى. دەگەنمەن 30 ساۋىردە ەرلان تۇرعىمبايەۆ ۇستالىپ، بۇگىندە ەكس-مينيسترگە قاتىستى 2 اي مەرزىمگە قاماۋعا الۋ شاراسى قابىلدانعان بولاتىن. وسى ورايدا Dalanews.kz ءتىلشىسى ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆتان ەكس-مينيستردىڭ ىسىنە قاتىستى پىكىرىن ءبىلدى.

تۇرعىمبايەۆ قانداي مينيستر بولدى؟ ءوز قىزمەتىن اتقارا الدى ما؟

- كەز كەلگەن اۆتوريتار جۇيەدە كۇشتەۋ ورگاننىڭ، سونىڭ ىشىندە، ىشكى ىستەر مينيسترلىگى سەكىلدى قىلمىسپەن كۇرەسەتىن قۇزىرلى قۇرىلىمنىڭ ءرولى ەرەكشە. جانە دە ول كونستيتۋسيالىق جانە زاڭنامالىق وكىلەتتىكتەرمەن بىرگە سول بيلىكتى ساقتاپ قالۋ مەن نىعايتۋ فۋنكسيالارىن اتقاراتىنى بەلگىلى. حالىق تاراپىنان باقىلاۋ جوق جابىق جۇيەدە ول ورگاندار ساياسي كۇرەستىڭ قۇرالىنا اينالىپ كەتىپ جاتادى.

سول قۇرىلىمداردىڭ بارلىق مۇمكىندىگى (وپەراتيۆتى ىزدەستىرۋ، تىڭداۋ، اڭدۋ، ءىز كەسۋ جانە تاعى باسقا ارنايى، باسقا قۇرىلىمداردىڭ قولىنان كەلمەيتىنقۇقىقتىق-تەحنيكالىق ارەكەتتەر) تەك قانا قىلمىسپەن كۇرەس نە ءتارتىپتى ساقتاۋ ءۇشىن عانا پايدالانىلمايدى. ول قۇزىرەتتەرى بيلىكتىڭ كونيۋنكتۋرالىق ماقسات-مۇددەسىن قورعاۋ جولىندا قولدانىلادى. سوندىقتان بىزدەگى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ جانە ونىڭ باسشىلارىنىڭ قىزمەتىنە ءدال وسى تۇرعىدان باعا بەرۋ كەرەك. تۇرعىمبايەۆقا دەيىن دە سولاي بولعان، ءقازىر دە سولاي، جانە، ساياسي رەفورمالار شىنىمەن قولعا الىنباسا، سولاي بولا بەرمەك. بۇل باعا، بۇل تەزيس وتىز جىل بويىنا قازاقستاننىڭ كۇشتەۋ ورگاندارىنىڭ باسشىسى بولعان كەز كەلگەن مينيسترگە قاتىسى بار. سول تۇرعىدان قاراستىرعاندا تۇرعىمبايەۆتار گەنەرال بولسا دا... سولداتتار!

ەكس-مينيستر نە ءۇشىن ۇستالدى دەپ ەسەپتەيسىز؟

- ازىرشە رەسمي اقپاراتتى مىسە تۇتامىز. قالعاننىڭ ءبارى – ساياسي استارى بار، اركىم ءوز مۇددەسىنە ساي تاراتىپ جاتقان اڭگىمەلەر عوي.

ناۋرىزدا تۇرعىمبايەۆ قۇرىقتالدى دەگەن اڭگىمە تاراپ، كەيىننەن پروكۋراتۋرا ەكس-مينيستردەن تەك جاۋاپ الىنعانىن ايتتى. تۇرعىمبايەۆ نەلىكتەن بىردەن ۇستالمادى دەپ ويلايسىز؟

- "بىردەن ۇستالمادى" دەيسىز. بىردەن نە كەيىن ۇستالۋى ءۇشىن وعان تاعىلار ايىپ رەسمي تۇردە جاريالانۋى ءتيىس قوي. ءوز باسىم تۇرعىمبايەۆقا قاتىستى قالىپتاسقان جاعدايدان ەسكى قازاقستان مەن جاڭا قازاقستاننىڭ قۇقىقتىق، ساياسي، كەرەك دەسەڭىز، مورالدىق تەكەتىرەسىن كورەمىن. بيلىكتە بولعان جانە ونىمەن شيرەك عاسىر كۇرەسىپ كەلە جاتقان مەنىڭ بىلەتىنىم سول: ىشكى ىستەر ءمينيسترى بولعان كەز كەلگەن ادام جوعارى جاقتاعى باستىقتارىنىڭ بۇيرىعىسىز نە رۇحساتىسىز ماڭىزدى شەشىم قابىلداي المايدى! ول ساناتقا پرەزيدەنت، ونىڭ اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى، پرەمەر كىرەدى. تۇرعىمبايەۆ بۇگىندە قاندى قاڭتارعا قاتىسى بار تۇلعالاردىڭ ىشىندەگى اسا ماڭىزدى ادام. ەندىگى ماسەلە ونىڭ وزىنە كەلىپ تىرەلەدى: نە، ءوز كىناسى بولسا، ءبىر جازا، نە جوعارى جاقتىڭ بۇيرىعىن ورىنداسا، ايىپ تاعىلار باسقا دا لاۋازىم يەلەرى تەرگەۋگە تارتىلۋى مۇمكىن. سونىڭ ىشىندە، وتىز جىل بويىنا ەلدى باسقارىپ، قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىن اشسا الاقانىندا، جۇمسا جۇدىرىعىندا ۇستاپ كەلگەن نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ دا اتى اتالۋى مۇمكىن. بۇل قاتارعا مەن سول سىني  كەزەڭدەردە پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسقارعان اسا قۇزىرەتتى ساياسي تۇلعالاردى دا قوسار ەدىم.

تۇرعىمبايەۆتىڭ قاماۋعا الىنۋىندا ساياسي استار بولۋى مۇمكىن بە؟

- ءبارى دە بولۋى مۇمكىن! ساياسي استار دا، كلانالارىق تارتىس تا، قىزمەتىندە جىبەرگەن كەمشىلىكتەرى نە جەمقورلىق ارەكەتتەرى سەبەپ بولۋى مۇمكىن. ءتىپتى ول پرەزيدەنتكە نە ونىڭ ماڭايىن جاقپاي قالۋى دا مۇمكىن. سول سەبەپتى رەسمي اقپاراتتى كۇتەيىك.

پروسەسس قانشا ۋاقىت سوزىلۋى مۇمكىن؟ تۇرعىمبايەۆ ۇزاق مەرزىمگە سوتتالىپ كەتۋى مۇمكىن بە؟

- بيلىكتىڭ ىشكى جانە سىرتقى قۇپيالارىنان حاباردار مۇنداي تۇلعالارعا قاتىستى شەشىمدى ناقتى سۋديا قابىلدامايتىنى بەسەنەدەن بەلگىلى. تۇرعىمبايەۆقا تاعىلىپ جاتقان (جانە تاعىلۋى مۇمكىن) ايىپتار، تەرەۋ مەن سوت بارىسى، سوتتىڭ ۇكىمى – ءبارى-بارى اقوردانىڭ قۇزىرىندا. قالعانىنىڭ ءبارى، سونىڭ ىشىندە، ءسىز بەن ءبىزدىڭ دولبارلارىمىز، تۇرعىمبايەۆقا قاتىستى جاريالانىپ جاتقان ءالۋان-تۇرلى اقپارات، سونىڭ ىشىندە، شىندىعى دا، وتىرىگى دە، ەكەۋى دە ارالاس ساراپتامالار – دالباسا بوپ قالا بەرمەك!