«ەڭبەكپەن قامتيتىن ءتۇرلى شارالار ارقىلى كەلەسى جىلى 100 مىڭ جاسقا جۇمىس بەرۋىمىز كەرەك. جاستاردىڭ كاسىپكەرلىك باستامالارىنا قولداۋ كورسەتىلە بەرمەك. ولارعا جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن جىلدىق ءوسىمى 2،5 پايىز بولاتىن شاعىن نەسيە بەرىلەدى. بۇل شارالار قوعامنىڭ بارىنشا ۇيلەسىمدى ءارى ادىلەتتى بولۋىنا ىقپال ەتەدى»، – دەدى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى.
وسى رەتتە جاستاردى قولداۋعا باعىتتالعان ناقتى شەشىمدەرگە قاتىستى ءوز Dalanews.kz ءتىلشىسى ساياساتتانۋشى ءدجابرايىل مارحييەۆتىڭ پىكىرىن بىلگەن ەدى.
«پرەزيدەنت جولداۋىندا جاس كاسىپكەرلەردى قولداۋ جايلى ايتىلدى. بۇل بۇگىنگى تاڭداعى وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ەدى.
ەندى جاستاردعا مۇمكىندىك بەرۋ ارقىلى ءبىراز دۇنيەلەر شەشىلمەك. مىسالى، جاستار اراسىنداعى جۇمىسسىزدىق ازايادى، ياعني ەڭبەك ەتەتىن جاستار كوبەيەدى، جۇمىس ورىندارى اشىلادى. كاسىبي مامانداردىڭ سانى ارتادى.
جاڭا قازاقستاننىڭ بيلىگى تاراپىنان قولداۋ كورگەن جاستار، ون جىلدان كەيىن قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق قوزعاۋشى كۇشى بولۋى ابدەن ىقتيمال» دەدى ءدجابرايىل مىرزا.
ءيا، ەلىمىزدەگى جاستاردىڭ جان-جاقتى، كرەاتيۆتى ەكەنى داۋسىز. ەندىگى جەردە سول بۋىن وكىلدەرىنە پرەزيدەنت جولداۋى تاعى دا تىڭ سەرپىن بەرىپ، جاڭا مۇمكىندىكتەردى ىسكە اسىرۋعا ىقپال ەتەرى انىق.
«ءوز كەزەگىندە بۇل جەردە جاڭا دارىنداردىڭ، تىڭ يدەياسى بار كاسىپكەرلەردىڭ سانى ارتادى»، – دەيدى ساراپشى مارحييەۆ.
«ەلىمىزدەگى جاس ازاماتتاردىڭ يدەيالارى، اسىرەسە كاسىپكەرلىك جاعىنان ىزدەنىستەرى ەرەكشە. الەمدىك دەڭگەيدەن قالعىسى كەلمەي، كوشپەن بىرگە كەلەدى. قازىرگى جولداۋدا ايتىلعان جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بولاشاقتا ءوز جەمىسىن بەرەتىنىنە كامىل سەنەمىن»، – دەيدى سياساتتانۋشى.
سونداي-اق پرەزيدەنت جولداۋىندا وتاندىق وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىلىم ساپاسى، ستۋدەنتتەردىڭ جاتاحانامەن قامتاماسىز ەتىلۋى دە ەگجەي-تەگجەيلى ءسوز بولدى.
«وتاندىق جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىلىم ساپاسى ارتقان سايىن ونداعى وقۋ اقىسى دا وسە تۇسەدى. سوندىقتان مەملەكەت ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدىڭ ناتيجەسىنە جانە باسقا دا كورسەتكىشتەرگە بايلانىستى ءبىلىم بەرۋ گرانتتارىن ءارتۇرلى دەڭگەيدە ءبولۋدى جوسپارلاپ وتىر. ونىڭ كولەمى 30-دان 100 پايىز ارالىعىندا بولادى. ءبىلىم الۋعا جىلدىق ءوسىمى 2-3 پايىز بولاتىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيە دە بەرىلەدى. بۇل شارالار جوعارى ءبىلىمنىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرىپ قانا قويماي، قوعامدا ارىپتەستىك جانە ءوزارا جاۋاپكەرشىلىك قاعيداتىن نىعايتا تۇسەدى»، – دەدى پرەزيدەنت.
ساياساتتانۋ جانە ساياسي تەحنولوگيالار كافەدراسىنىڭ PHD دوكتورانتى رۋسلان احماعانبەتوۆ جەڭىلدەتىلگەن نەسيە جايلى ويىن بىلاي ءبىلدىردى.
«بىزدە ەلدەگى ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ باسىم بولىگى، مەكتەپتەر سياقتى مەملەكەتتەن قارجىلاندىرىلمايدى. ال جوعارى وقۋ ورداسىنىڭ پروفەسسورلىق-وقىتۋشى قۇرامىنىڭ جالاقىسىنىڭ ءوسۋى، وقۋ ورنىنىڭ شىعىندارى، كوممۋنالدىق تولەمدەرى تىكەلەي وسى ستۋدەنتتەردىڭ وقۋ اقىسىنا تاۋەلدى. بىزدە ءقازىر وقۋ اقىسىنىڭ جوعارى بولۋى دا بىرىنشىدەن وسىعان بايلانىستى.
ەگەر جىل سايىن باعا وسە بەرسە، ارينە اتا-انالارعا بالالارىن وقىتۋدا ءبىراز قيىندىق تۋدىرارى انىق. وسى رەتتە پرەزيدەنت كەشەگى جولداۋىندا ءبىلىم الۋعا جىلدىق ءوسىمى 2-3 پايىز بولاتىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرۋدى تاپسىرۋى دۇرىس شەشىم دەپ ەسەپتەيمىن»، – دەدى ساياساتتانۋشى.
سونىمەن قاتار پرەزيدەنت ستۋدەنتتەر ءۇشىن وزەكتى بولىپ وتىرعان جاتاقحانا ماسەلەسىن دە جولداۋدا ايتىپ ءوتتى.
«كەلەسى ماڭىزدى ماسەلە – ستۋدەنتتەردى جاتاقحانامەن قامتاماسىز ەتۋ. بۇل تۇيتكىلدى شەشۋ ءۇشىن جوعارى وقۋ ورىندارىمەن جانە قۇرىلىس كومپانيالارىمەن مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك سەرىكتەستىك ورناتۋ ءتاسىلىن بارىنشا ەنگىزۋ كەرەك.
سونداي-اق، بارلىق ماسەلەنىڭ شەشىمىن تابۋدى مەملەكەتتىڭ موينىنا ءىلۋ دۇرىس ەمەس دەپ سانايمىن.سول سەبەپتى مەملەكەتتەن قاراجات الۋ ءۇشىن جەكەمەنشىك جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ جاتاقحاناسى بولۋ شارت. ارينە، مۇنى وقۋ ورىندارىنان بىرتىندەپ تالاپ ەتكەن ءجون. ستۋدەنتتەردىڭ جەكەلەگەن، الەۋمەتتىك تۇرعىدان از قامتىلعان ساناتتارى ءۇشىن پاتەر جالداۋعا كەتەتىن شىعىنىن سۋبسيديالاۋ مۇمكىندىگىن دە قاراستىرۋعا بولادى.جوعارى وقۋ ورىندارى جانىنداعى ەنداۋمەنت-قورلار ءبىلىم بەرۋ ەكوجۇيەسىن دامىتۋدىڭ نەگىزگى بۋىنىنا اينالۋعا ءتيىس. ماقساتتى كاپيتالدىڭ مۇنداي قورلارى الەمدەگى وزىق ۋنيۆەرسيتەتتەردە عىلىمدى جانە يننوۆاسيانى قارجىلاندىرۋدىڭ وزەگى سانالادى»، – دەدى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى.
«بۇل رەتتە باۋىرلاس تۇرىك ەلىنىڭ مودەلىن كەلتىرسەم»، – دەيدى رۋسلان احماعانبەتوۆ.
«مىسالى تۇركيادا جاتاقحانا ماسەلەسىمەن اينالىساتىن ارنايى دەپارتامەنتتەر بار. ال قۇرىلىس كومپانيالارى ەگەردە وقۋ اعارتۋ سالالارىنا قولداۋ كورسەتەتىن بولسا، سالىقتىق جەڭىلدىكتەرگە يە بولادى. كاسىپكەرلەرمەن سەرىكتەستىك ورناتقان كەزدە وسىنداي ءبىر جاعدايدى قاراستىرۋ كەرەك سياقتى. دەمەك، مەملەكەت جەڭىلدىك جاساۋ ارقىلى الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدىق پروبلەمانى شەشۋگە مۇمكىندىك تۋادى.
پرەزيدەنت تاپسىرما بەردى. ونى ىسكە اسىرۋدا قۇرىلىس كومپانيالارى بار، بيلىك وكىلدەرى، جوعارى وقۋ ورنى تاراپى بار وسى ماسەلەدە ءبىر جۇيەگە كەلسە»، – دەيدى ساراپشى.
ال ق ر پرەزيدەنتىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى رۋسلان جەلدىباي ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىنا قاتىستى مىناداي پىكىر ءبىلدىردى.
«پرەزيدەنت سونداي-اق ۇكىمەتكە جاستارعا ارنالعان جاڭا 100 مىڭ جۇمىس ورنىن اشۋدى، ولارعا كاسىبىن اشۋ ءۇشىن 2،5 پايىزدىق جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرۋدى تاپسىردى. ياعني، جاس ورەندەر مامان، كاسىپكەر رەتىندە قالىپتاسىپ، قوعامنىڭ تولىققاندى مۇشەسىنە اينالۋى ءتيىس. بۇل جاستارعا بالىق ەمەس، قارماق بەرۋدىڭ ءبىر ءتاسىلى» دەپ ايتىپ ءوتتى.
پرەزيدەنت توقايەۆ جولداۋ جولدادى، ەندى قولداۋ عانا ەمەس، ساياسي قۇجاتتا كورسەتىلگەن مىندەتتەردى تەزدەتىپ ورىنداۋ دا ماڭىزدى بولماق.
