وسى ورايدا ۇلىتاۋ وبلىسى، جەزقازعان قالاسىنداعى №1 مامانداندىرىلعان ءورت-قۇتقارۋ بولىمىندە قىزمەت ەتەتىن ازاماتتىق قورعاۋ اعا-سەرجانتى، بولىمشە كومانديرى بەكبولات مەيرام تەمىرحانۇلىمەن جانە باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جەدەل قۇتقارۋ جاساعىنىڭ №1 قۇتقارۋ بولىمشەسىنىڭ باس قۇتقارۋشىسى تاۋاشيەۆ نۇربەك مۇحيتۇلىمەن تىلدەسىپ، توتەنشە جاعداي سالاسىنداعى قيىندىقتار مەن قىزىقتار جايلى سۇرادىق.
بەكبولات مەيرام تەمىرحان ۇلى، №1 مامانداندىرىلعان ءورت ءسوندىرۋ ءبولىمىنىڭ ءورت ءسوندىرۋشىسى: «توتەنشە جاعداي قىزمەتكەرى بولۋ مەن ءۇشىن ۇلكەن ابىروي»
– توتەنشە جاعدايلار سالاسى قيىن بولسا دا ءوز ەركىڭىزبەن، ءوزىڭىز تاڭداپ كەلگەن ەكەنسىز.
– ءيا، بۇل سالاعا ءوز ەركىممەن، ءوزىمنىڭ قالاۋىممەن كەلگەن بولاتىنمىن. 2016 جىلى وسى قىزمەتكە تۇردىم. وسى ماماندىققا قىزىعۋشىلىعىم قاتتى بولدى.
– توتەنشە جاعداي قىزمەتكەرى قانداي مامان بولۋى كەرەك؟ ول قانداي قاسيەتتەرگە يە بولۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيسىز؟
– توتەنشە جاعداي قىزمەتكەرى جان-جاقتى مامان بولۋى كەرەك. ول قىسقا ۋاقىتتا دۇرىس شەشىم قابىلداي ءبىلىپ جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنۋى كەرەك. توتەنشە جاعداي قىزمەتكەرى ءبىلىم جاعىنان دا، سپورت جاعىنان دا وتە مىقتى دەڭگەيدەگى مامان بولۋى كەرەك.
– توتەنشە جاعداي بويىنشا شاقىرۋ تۇسكەندە ەڭ ءبىرىنشى قانداي وي كەلەدى؟ توتەنشە جاعداي قىزمەتكەرلەرى قانداي سحەما بويىنشا جۇمىس ىستەيدى؟
– ەڭ الدىمەن دابىل جانە قوڭىراۋ تۇسە سالا بىردەن ءبىر عانا وي كەلەدى. ياعني، قۇتقارۋشى رەتىندە «بىزگە ءبىر ادام مۇقتاج بولىپ وتىر» دەپ ويلايسىڭ. ءوز باسىم سولاي ەسەپتەيمىن. توتەنشە جاعداي كەزىندە كەز كەلگەن ىستە شەشۋشى باعدار بويىنشا جۇمىس ىستەيمىز.
– ومىرىڭىزدە توتەنشە جاعدايعا بايلانىستى قانداي ءىرى وقيعالارعا قاتىستىڭىز؟
– جالپى ۇلكەن الاپات ءورت شىققان جەرلەردە كوپ بولدىم. مىسالى دالا ورتتەرىندە بولدىم. سونىمەن قاتار، جەزقازعان قالاسىنىڭ مىس بالقىتۋ زاۋىتىندا شىققان الاپات ورتتە دە بوي كورسەتتىم. جەزقازعان قالاسىنىڭ جىلۋ ەلەكتر ورتالىعىندا شىققان ءورت كەزىندە دە بولدىم.
– قىزمەت كەزىندە ەستە قالعان ءبىر وقيعا تۋرالى بايانداپ بەرە الاسىز با؟
– 2020 جىلى قازان ايىندا ەكىنشى قۇرامعا تۇسكەن بولاتىنبىز. ول ۋاقىتتا اعا ءورتسوندىرۋشى ەدىم. قاسىما بولىمشە كومانديرى وراز ەرۇلان يسلام ۇلى ءتۇستى. ءبىرىنشى قۇرامعا دابىل بەرىلگەن بولاتىن. سوندىقتان ءبىرىنشى قۇرام اپاتتىق قۇتقارۋ جۇمىستارىنا كەتىپ قالعان ەدى. بولىمدە ەكىنشى قۇرام عانا قالدىق.
ءبىر ساتتە بىزگە دە دابىل كەلدى. بەكبولاتساي ەلدىمەكەنىنە اپاتتىق قۇتقارۋ جۇمىستارىنا شاقىرىلدىق. وقيعا ورنىنا كەلىپ جەتسەك الدىمىزدان ايەل ادام شىعىپ، جانۇشىرا كومەك سۇرادى. جاعدايدى كورىپ، باقىلاپ، ۇيگە كىردىك. ول جەردە جەرتولە وپىرىلىپ، ۇلكەن ايەل ادام قابىرعانىڭ استىندا قالعان ەكەن. سول ايەل ادامدى 3-4 ادام الىپ شىققان بولاتىنبىز.
– توتەنشە جاعداي كەزىندە ازاماتتار ءبىرىنشى نە ىستەۋى قاجەت: ءورت كەزىندە، سۋىقتا قالعاندا، ت.ب. جاعدايلاردا، جەكە-جەكە كەڭەس بەرە الاسىز با؟
– ءورت كەزىندە ەڭ الدىمەن ءوزىڭىز دالاعا شىعىپ كەتۋگە تىرىسقانىڭىز ءجون. ارتىنشا 101-گە قوڭىراۋ شالىپ، كومەككە شاقىرۋ كەرەك. سونىمەن قاتار، ەسىكتەردى اشىق قالدىرۋعا بولمايدى. سەبەبى ءورتتىڭ تاراپ كەتۋىنە ءۇش نارسە عانا كەرەك: ول جانعىش زات، اۋا جانە ۇشقىن. ال ەگەر سۋىقتا قالساڭىز ءبىر ورىندا تۇرىپ قالماي قوزعالىپ تۇرۋ كەرەك. مەيلىنشە ىق جەردى ىزدەپ تاۋىپ، سول جەردە تۇرعانىڭىز ابزال. سونىمەن قاتار، سۋىقتا قالساڭىز ۇيىقتاپ قالماۋ ماڭىزدى.
– توتەنشە جاعداي قىزمەتكەرى بولۋ ءسىز ءۇشىن نە بەردى؟
– توتەنشە جاعداي قىزمەتكەرى بولۋ مەن ءۇشىن ۇلكەن ابىروي، ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك، وتانعا قىزمەت ەتۋ.
ايتا كەتەيىك، بەكبولات مەيرام 2020 جىلى قاراشا ايىندا جەزقازعان قالاسى بويىنشا جاستار اراسىنداعى «ۇزدىك قۇتقارۋشى قىزمەتكەر» اتانعان بولاتىن.
تاۋاشيەۆ نۇربەك مۇحيت ۇلى، باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جەدەل قۇتقارۋ جاساعىنىڭ №1 قۇتقارۋ بولىمشەسىنىڭ باس قۇتقارۋشىسى: «كىشكەنتايىمنان اينالاداعى قيىندىققا دۋشار بولعان جاندارعا كومەككە كەلۋگە اسىعاتىنمىن»
تاعى ءبىر توتەنشە جاعداي سالاسىنىڭ قىزمەتكەرى - تاۋاشيەۆ نۇربەك مۇحيت ۇلى. ول رەسەي فەدەراسياسىنىڭ ورىنبور وبلىسى، بۋزۋلۋك اۋدانى ۆەرحنيەۆيايۋۆكا اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول 1992 جىلى قازاقستانعا اتا-اناسىمەن ورالعان. 1995-2006 جىلدار ارالىعىندا باتىس قازاقستان وبلىسى قۋرايلىساي اۋىلى تالاپ ورتا مەكتەبىندە ءبىلىم العان.
– توتەنشە جاعداي قىزمەتىنە قالاي كەلگەن ەدىڭىز؟
– توتەنشە جاعدايلار قىزمەتىنە 2009 جىلى اسكەر قاتارىنان ورالعان سوڭ قۇجات تاپسىرىپ تاجىريبەدەن ءوتىپ 2010 جىلى اقپان ايىندا بۇيرىق نەگىزىندە باتىس قازاقستان وبلىسى توتەنشە جاعدايلار قىزمەتىنە ورنالاستىم. توتەنشە جاعداي سالاسىندا قىزمەت ەتۋ – بالا كەزگى ارمانىم دەسەم دە بولادى. كىشكەنتايىمنان اينالاداعى قيىندىققا دۋشار بولعان جاندارعا كومەككە كەلۋگە اسىعاتىنمىن. وسى قىزمەتتە قيىن جاعدايعا تاپ بولعان جاندارعا بار كۇشىمدى اياماي كومەك بەرۋگە تىرىسامىن.
– كومەك سۇراپ، حابار تۇسكەن ساتتە ەڭ الدىمەن نەنى ويلايسىز؟
– توتەنشە جاعداي بويىنشا حابار تۇسكەندە ەڭ الدىمەن ادام شىعىنى بولماسىن، ادامدار امان بولسىن دەگەن وي كەلەدى.
– قىزمەتىڭىزدە بولعان ەڭ اۋقىمدى اپات جايلى اڭگىمەلەپ بەرسەڭىز؟
– وسى قىزمەتىمدە قاتىسقان ەڭ ءىرى، ماسشتابتى، ەستە قالعان وقيعا 2011 جىلى بولدى. سول جىلى باتىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا بولعان تابيعي اپات – سۋ تاسقىنى بولعان ەدى. ەڭ اۋقىمدى كولەمدەگى قۇتقارۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن بولاتىنبىز. كوپتەگەن ادامنىڭ باسپاناسىن سۋ باسىپ، ەۆاكۋاسيالاۋ جۇمىستارى توقتاۋسىز كۇندىز-تۇنى جۇرگىزىلگەن ەدى.
– ادام توتەنشە جاعداي كەزىندە قالاي ارەكەت ەتكەنى دۇرىس؟
– ءورت كەزىندە ەڭ الدىمەن سابىر ساقتاپ، ۇرەيگە بوي الدىرماي، 112گە حابارلاسۋ قاجەت. تىنىس الۋ جولدارىن ىلعالدى ماتامەن جابۋ قاجەت. تەز تۇتانعىش سۇيىقتىقتارعا جولاماعان ءجون. كورشى تۇرعىندارعا ەسكەرتىپ، قۇتقارۋشىلار كەلگەنشە ءقاۋىپسىز جەرگە بارىپ پانالاعان ءجون.
كەز كەلگەن توتەنشە جاعدايدىڭ ءقاۋپى تونگەن جاعدايدا ەڭ ءبىرىنشى ۇرەيگە بوي الدىرماۋ قاجەت. مۇمكىندىگىنشە ءقاۋىپتى جەردەن الشاق بولىپ تج قىزمەتكەرلەرىن كۇتكەن ابزال. سونىمەن قاتار، ەڭ دۇرىسى – توتەنشە جاعدايلاردى بولدىرماۋدىڭ الدىن الىپ، توتەنشە جاعدايلار ەرەجەلەرىن ساقتاۋ قاجەت.
اڭگىمەلەستكەن قۋانىش ەرمەكوۆا