شۋلىق باعبان ءتورت ءتۇرلى الما وسىرۋدە

Dalanews 27 مام. 2019 06:07 845

 

توعىز جولدىڭ تورابى سانالاتىن شۋ اۋدانى ورنالاسۋى جاعىنان  ەرەكشە ايماق سانالادى. بۇل جاقتىڭ اۋا رايى دا ەگىن شارۋاشىلىعىنا، جەمىس-جيدەك پەن باۋ-باقشا وسىرۋگە وتە قولايلى. سوندىقتان بولسا كەرەك، مۇندا جەر-انانىڭ ريزىعىن كورىپ وتىرعان شارۋالار جەتەرلىك. سولاردىڭ ءبىرى – اۋدان ىرگەسىندەگى بەلباسار اۋىلىنىڭ تۇرعىنى، «مۇستافا» شارۋا قوجالىعىنىڭ جەتەكشىسى - ابۋباكير مامەدوۆ.

وسىدان 10 جىل بۇرىن قۇرىلعان شارۋا قوجالىق باقشا ونىمدەرىنىڭ بىرنەشە ءتۇرىن وسىرۋمەن اينالىسادى. ال، وتكەن جىلدان باستاپ الما ءوسىرۋدى قولعا الىپتى. الداعى ۋاقىتتا قوجالىق اۋداندى ەكولوگيالىق تۇرعىدان تازا، جەرگىلىكتى ساپالى ونىممەن قامتاماسىز ەتىپ، مول تابىسقا قول جەتكىزبەك نيەتتە ەكەن. جالپى، «مۇستافا» شارۋا قوجالىعىنىڭ يەلىگىندە 38 گەكتار جەر بار بولسا، ونىڭ باسىم بولىگىنە قاربىز بەن پياز سىندى باقشا ونىمدەرىن ەگىپ كەلەدى. ال، وتكەن جىلدان باستاپ الما ءوسىرۋدى قولعا الىپتى. ولار كۇز ايىندا 5 گەكتار القاپقا 4500 ءتۇپ الما ەكسە، بيىل ءدال سونداي اۋماققا 4900 ءتۇپ ەككەن. جەمىس ءوسىرۋ شارۋاشىلىعىندا الما سورتىنىڭ ەرەكشە ماڭىزى بار. سوندىقتان، باۋ اعاشتارىن ەككەندە ەڭ اۋەلى سورتتاردى دۇرىستاپ تاڭداپ الۋعا ەرەكشە نازار اۋدارۋ قاجەت ەكەن. ماسەلەن، شارۋا قوجالىقتىڭ جەتەكشىسى ابۋباكير مامەدوۆ بۇگىندە المانىڭ 4 ءتۇرىن ءوسىرىپ جاتقانىن ايتادى.

–ءونىمنىڭ ءتاتتى بولۋى تۇقىمعا تىكەلەي بايلانىستى. سول سەبەپتى ءدال وسى الما شارۋاشىلىعىنىڭ بىلىكتى ماماندارىنىڭ كەڭەسىنە سۇيەنە وتىرىپ،الماتى قالاسىنان 9 مىڭعا جۋىق الما ءتۇبىن اكەلدىك. ونىڭ 6500 ءتۇبى «زولوتوي گولدەن» سورتى بولسا، 1200 ءتۇبى «امەريكانكا». ال قالعانى «داميرا» جانە «مانتەپ» دەپ اتالاتىن سورتتار. نەگىزىنەن، بۇل سورتتار ەككەننەن كەيىن ەكىنشى جىلدان باستاپ ءونىم بەرە باستاعانىمەن، بەسىنشى جىلى عانا تولىق ءونىم بەرەدى. الما اعاشى ەرەكشە كۇتىپ-باپتاۋدى قاجەت ەتەدى، بالا كۇتكەننەن دە اۋىر.ءسال بوساڭسىپ، قاراۋسىز قالدىرا قالساڭ جەمىسىن بەرمەي، جابايى ءشوپ سوياۋ-سوياۋ بولىپ ءوسىپ كەتەدى. وعان قوسا، جەمىس اعاشتارىنىڭ نەگىزگى جاۋى قۇرت قوي. سول سەبەپتى، دارىلەۋ جۇمىستارىن ۋاقىتىندا جۇرگىزىپ وتىرۋ قاجەت. الايدا، مينەرالدى تىڭايتقىش پەن دارى-دارمەكتى بەلگىلەنگەن تالاپپەن بەرمەسەڭىز، ءولتىرىپ الۋىڭىز ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان، الما اعاشتارىن ەگەتىن جانە بۇتاقتارىن كەسەتىن كەزدە دە تۇركيادان ارنايى مامانداردى الدىردىق. ەندى اۋدان اكىمدىگىنەن تاعى دا جەر سۇراماقپىن. وعان قولىم جەتىپ جاتسا، الما باقتى 20 گەكتارعا دەيىن ۇلعايتۋ جوسپاردا بار، - دەيدى ابۋباكير مۇستافا ۇلى.

جەردىڭ «ءتىلىن» جەتىك مەڭگەرگەن قوجالىق يەسى الما باعىنا تامشىلاتىپ سۋارۋ ءادىسىن قولدانىپ، ءتيىستى تالاپتارعا ساي باپتاپ، كۇتۋدە. ونىڭ ايتۋىنشا، تامشىلاتىن سۋارۋ ءادىسىنىڭ جۇمىسى از بولعانىمەن، شىعىنى كوپ كورىنەدى. ونىڭ ۇستىنە، تامشىلاتىپ سۋارۋدا پايدالانىلاتىن قۇرالدار ماۋسىمدىق بولعاندىقتان، ول ءبىر جىلعا عانا جارامدى ەكەن. الايدا، شۋلىق شارۋا ەڭبەك ەتۋگە تالپىنعان ادامدى جەر-انانىڭ قۇرالاقان قالدىرمايتىنىنا كوزى جەتسە كەرەك، الما ءوسىرۋدىڭ ماشاھاتىنا قاراماستان، ونىڭ كۇتىمىنە بار كۇشىن سارپ ەتۋدە. «باعبان بولساڭ ب ا ق ءوسىر، بالاما دەپ تاعى ءوسىر» دەگەن اتالى ءسوزدى ومىرلىك ۇستانىم ەتكەن اعامىز باعىنداعى الماسىنىڭ بالبىراپ ءپىسۋىن عانا كۇتىپ وتىر. قالاي دەسەك تە، جەرگە ەتكەن جاقسىلىق جەردەن قايتادى. جەمىسى ءوز الدىنا، كەز كەلگەن اعاش اۋانى تازارتادى. ال، تازالىق – بۇگىنگى ۇرپاق ساۋلىعىنىڭ نەگىزگى كەپىلى. سوندىقتان دا كەز كەلگەن تۇرعىن بازاردىڭ ەمەس، ءوزىمىز باپتاعان تازا جەمىستى تۇتىنۋى قاجەت. بۇل رەتتە، ابۋباكير سىندى باعبانداردان ۇيرەنەرىمىز كوپ ەكەنى انىق.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار