شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اگروونەركاسىپتىك كەشەنى ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەتىن، ايماق ەكونوميكاسىنىڭ ەكىنشى نەگىزگى سالاسى. بۇگىنگى تاڭدا اتالمىش سالا تۇراقتى دامىپ كەلەدى جانە ەلدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمى شىعارىلىمىنىڭ 6%-ىن قۇراپ وتىر.
بيىل اۋىلشارۋاشىلىعى بويىنشا اۋقىمدى جۇمىستار اتقارىلۋ جوسپارلانىپ وتىر دەپ حابارلايدى Dalanews.kz kaz.inform.kz كە سىلتەمە جاساپ.
شقو اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، وتكەن جىلى ءوڭىر بويىنشا اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ جالپى شىعارىلىمى 539،4 ملرد تەڭگەنى قۇراعان. وندا وسىمدىك شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ۇلەسى – 43%، مال شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ۇلەسى – 57%.
«اگروونەركاسىپتىك كەشەننىڭ (اوك) سەرپىندى دامۋىنا اگرارلىق سەكتوردىڭ باسىم باعىتتارىن دامىتۋدى سۋبسيديالاۋ تۇرىندەگى مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى، كرەديتتەۋ باعدارلامالارىن ىسكە اسىرۋ ىقپال ەتەدى. 2024 جىلى سۋبسيديالاۋ باعدارلامالارى بويىنشا 23 795 ملن. تەڭگە قاراستىرىلعان. ونىڭ ىشىندە ينۆەستيسيالىق سالىمدار كەزىندە اگروونەركاسىپتىك كەشەن سۋبەكتىسى شەككەن شىعىستاردىڭ ءبىر بولىگىن وتەۋ بويىنشا سۋبسيديالاۋعا 8539،5 ملن. تەڭگە ءبولىندى. باعدارلامانىڭ نەگىزگى ماقساتى – كاپيتال سىيىمدىلىعىن تومەندەتۋ جانە سالىنعان ينۆەستيسيالاردىڭ وتەلىمدىلىگىن ارتتىرۋ ارقىلى اوك-نىڭ باسىم باعىتتارىندا ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە تاۋارلاردىڭ، جۇمىستار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ، - دەلىنگەن اقپاراتتا.
ال اگروونەركاسىپتىك كەشەن سۋبەكتىلەرىنە كرەديت بەرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىن، تەحنيكاسى مەن تەحنولوگيالىق جابدىقتارىن ساتىپ الۋعا ليزينگ كەزىندە سىياقى مولشەرلەمەلەرىن سۋبسيديالاۋعا 5668،6 ملن تەڭگە قاراستىرىلدى.
سۋبسيديالاۋ قارىز شارتتارى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى، ناقتى ايتقاندا:
1) اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن، ونىڭ ىشىندە اسپالى جانە تىركەمە جابدىقتى ساتىپ الۋعا، سونداي-اق اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىن ساتىپ الۋعا، ينۆەستيسيالىق ماقساتتارعا (جەڭىل اۆتوموبيل كولىگى مەن جولاۋشىلار كولىگىن قوسپاعاندا)، قۇرىلىسقا (ۇن، مينەرالدى سۋ جانە الكوگولسىز سۋسىندار وندىرۋگە ارنالعان نەگىزگى قۇرالداردى ساتىپ الۋعا ارنالعان قارىزداردى قوسپاعاندا)؛
2) وندىرىستىك پروسەستىڭ تەحنولوگيالىق سيكلى ءۇشىن قاجەتتى اينالىم قاراجاتىن تولىقتىرۋعا؛
3) كوكتەمگى ەگىس جانە ەگىن جيناۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە بەرىلگەن قارىزدار بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى.
«اسىل تۇقىمدى مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋدى سۋبسيديالاۋ، مال شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ونىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋعا – 4775،8 ملن تەڭگە ءبولىندى. وسى باعدارلاما بويىنشا سۋبسيديالار قاعيدالاردا بەكىتىلگەن نورماتيۆتەرگە سايكەس اسىل تۇقىمدى ءىرى قارا مال، قوي، جىلقى شوشقا ساتىپ العانى ءۇشىن، ءىرى قارا، قوي، شوشقا، مارال جانە ارالاردىڭ انالىق مال باسىمەن سەلەكسيالىق-اسىل تۇقىمدىق جۇمىسى ءۇشىن تولەنەدى. سۋبسيديالار وندىرىلگەن سيىر ءسۇتى مەن قۇس ەتى ءۇشىن دە تولەنەدى»، - دەلىنگەن حابارلامادا.
وسىمدىك شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ونىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋدى سۋبسيديالاۋعا – 4088،6 ملن تەڭگە جۇمسالماق. وسى باعدارلاما شەڭبەرىندە سۋبسيديالاۋ مىناداي باعىتتار بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى:
- تۇقىم شارۋاشىلىعىن دامىتۋدى سۋبسيديالاۋ – 1120،9 ملن تەڭگە.
- پەستيسيدتەردىڭ، بيواگەنتتەردىڭ (ەنتوموفاگتاردىڭ) قۇنىن سۋبسيديالاۋ – 1301،0 ملن تەڭگە.
- تىڭايتقىشتاردىڭ (ورگانيكالىق تىڭايتقىشتاردى قوسپاعاندا) قۇنىن سۋبسيديالاۋ – 1650،7 ملن تەڭگە.
- اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەرگە سۋ بەرۋ بويىنشا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ قۇنىن سۋبسيديالاۋ – 16 ملن تەڭگە. سۋبسيديا الۋشىلار – اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن وندىرۋشىلەر، ولار سۋ بەرۋشىدەن سۋ بەرۋ قىزمەتتەرىن ساتىپ الادى جانە ولاردى تولەۋ شىعىندارىن وتەپ الادى.
- قايتا وڭدەۋ كاسىپورىندارىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن تەرەڭدەتىپ وڭدەۋ ونىمدەرىن ءوندىرۋ ءۇشىن ساتىپ الۋعا جۇمساعان شىعىندارىن سۋبسيديالاۋعا – 571،9 ملن. تەڭگە.
«باعدارلاما شەڭبەرىندە قايتا وڭدەۋشى كاسىپورىنداردىڭ ونى تەرەڭ وڭدەيتىن ونىمدەردى (سارى ماي جانە قاتتى ىرىمشىك) ءوندىرۋ ءۇشىن اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن ساتىپ الۋعا جۇمساعان شىعىندارى سۋبسيديالاۋعا جاتادى. كەپىلدىك بەرىلگەن ساتىپ الۋ باعاسى مەن ساتىپ الۋ باعاسى بەلگىلەنەتىن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ تىزبەسىنە سايكەس قايتا وڭدەۋشى كاسىپورىنداردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن تەرەڭدەتىپ قايتا وڭدەۋ ونىمدەرىن ءوندىرۋ ءۇشىن ساتىپ الۋعا جۇمساعان شىعىندارى سۋبسيديالاۋعا جاتادى»، - دەيدى باسقارما باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى اجار كادجيبەكوۆا.
سۋبسيديالار وسى جىلى جانە وتكەن جىلدىڭ ءتورتىنشى توقسانىندا اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىن اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەردەن، اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرىنەن جانە دايىنداۋشى ۇيىمداردان ساتىپ الۋعا جۇمسالعان قايتا وڭدەۋ كاسىپورىندارىنا تولەنەدى. بارلىق سۋبسيديالاۋ باعدارلامالارى بويىنشا سۋبسيديالار تولەۋ سۋبسيديالاۋدىڭ مەملەكەتتىك اقپاراتتىق جۇيەسىندەگى ەلەكتروندىق ءوتىنىم نەگىزىندە جۇزەگە اسىرىلاتىنىن اتاپ وتكەن ءجون. ول بەرۋ ساتىندە سۋبسيديالاۋ قاعيدالارىندا كورسەتىلگەن ولشەمشارتتارعا سايكەس كەلۋى ءتيىس.
وسى رەتتە، كرەديتتەۋ باعدارلامالارى تۋرالى ايتار بولساق، 2024 جىلى «اۋىل اماناتى» حالىقتىڭ تابىسىن ارتتىرۋ باعدارلاماسى بويىنشا 5،4 ملرد تەڭگە ءبولىنىپ، 965 ميكروكرەديت جوسپارلانعان. قارجىلاندىرۋدى سەنىم بىلدىرىلگەن اگەنت - «ەرتىس» اكك جۇزەگە اسىرادى. كرەديتتەۋدىڭ باسىم باعىتتارى:
- بورداقىلاۋ جانە ءونىم الۋ، ءوسىرۋ، ءوسىمىن مولايتۋ (مال باسىن ۇلعايتۋ) ماقساتىندا ەتتى جانە ءسۇتتى مال شارۋاشىلىعى، جىلقى شارۋاشىلىعى، قوي شارۋاشىلىعى، قۇس شارۋاشىلىعى؛
- اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرىنە ميكروكرەديت بەرۋ – نەگىزگى جانە اينالىم قاراجاتىن، اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن، ماشينالارى مەن جابدىقتارىن ساتىپ الۋ ءۇشىن، مال ازىعىن دايىنداۋ جانە ساتىپ الۋ ءۇشىن؛
- اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسى مەن جابدىعىنا تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋ جانە جوندەۋ ستانسيالارىن اشۋ، كەڭەيتۋ جانە جاڭعىرتۋ ءۇشىن؛
- جىلىجايلاردى سالۋ، جاڭعىرتۋ جانە قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن؛
- اگروونەركاسىپتىك كەشەن سالاسىنداعى تاۋارلاردى ءوندىرۋ، وڭدەۋ جانە قايتا وڭدەۋ؛
«بۇل جوبانىڭ نىسانالى ساناتى – زەينەتكەرلىك جاسقا تولماعان جۇمىسسىزدار، تابىسى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنەن تومەن جەكە قوسالقى شارۋاشىلىقتا ساتۋعا ارنالعان ءونىم ءوندىرۋ بويىنشا قىزمەتتى دەربەس جۇزەگە اسىراتىن تۇلعالار، وتباسىلىق كاسىپكەرلىكتە تولەنبەيتىن قىزمەتتى دەربەس جۇزەگە اسىراتىندار، ءىسىن جاڭا باستاعان جانە جۇمىس ىستەپ تۇرعان كاسىپكەرلەر (اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ جانە تاماق ونىمدەرىن ءوندىرۋ بويىنشا شاعىن جانە ورتا بيزنەستى اشۋ جانە دامىتۋ)، وندىرىستىك كووپەراتيۆ مۇشەلەرى. 2024 جىلى ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبالاردى قارجىلاندىرۋ بويىنشا سقو تاجىريبەسىن تاراتۋ شەڭبەرىندە 3 ملرد تەڭگە ءبولىندى. جالپى اۋدانى 1،5 مىڭ گا سۋدى ۇنەمدەيتىن سۋارۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ بويىنشا 2 جوبانى قارجىلاندىرۋ جوسپارلاندى»، - دەلىنگەن مالىمەتتە.