شقو-دا پروكۋراتۋرا مەن ەسىرتكى قىلمىسىنا قارسى ءىس-قيمىل باسقارماسى ەسىرتكى ساۋداسىن انىقتاۋ جانە جولىن كەسۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىستار جۇرگىزۋدە. ناتيجەسىندە وسكەمەن قالاسى بويىنشا جىل باسىنان بەرى 17 قىلمىستىق ءىس تىركەلدى، 7 ءىس سوتقا جىبەرىلدى، 10 ادام سوتتالدى، 6 كەلىدەن استام سينتەتيكالىق ەسىرتكى جانە 78 كەلى ماريحۋانا تاركىلەندى، – دەپ حابارلايدى Dalanews.kz شقو اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
بۇل تۋرالى بۇگىن وسكەمەن كوپسالالى تەحنولوگيا كوللەدجىندە وتكەن ستۋدەنتتەرمەن كەزدەسۋدە وسكەمەن قالالىق پروكۋراتۋراسىنىڭ اعا پروكۋرورى سەرگەي ۋپوروۆ ءمالىم ەتتى.
شارانى ۇيىمداستىرعان وبلىستىق جاستار رەسۋرستىق ورتالىعىنىڭ ءبولىم باسشىسى ەرمەك اسقاروۆتىڭ ايتۋىنشا، «ناشاقورلىققا جول جوق!» رەسپۋبليكالىق اكسياسى اياسىندا وبلىستىق فرونت-وفيس ۆولونتەرلەرى وبلىس پروكۋراتۋراسىنىڭ وكىلدەرىمەن جانە پوليسيا دەپارتامەنتىنىڭ ناشاقورلىق قىلمىستارعا قارسى كۇرەس باسقارماسىنىڭ ماماندارىمەن بىرگە 100-دەن استام ناشاقورلىققا جارنامالايتىن گراففيتي جازبالارىن جويعان، تۇسىندىرمە جۇمىستارىن جۇرگىزگەن.
شارا بارىسىندا ەسىرتكى قىلمىسىنا بايلانىستى جاۋاپكەرشىلىك تۋرالى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، جاستاردىڭ قىلمىسقا قالاي تارتىلاتىنى جونىندە اقپارات بەرىلدى.
– وتكەن جىلدىڭ باسىنان باستاپ وبلىستىق پروكۋراتۋرا ەسىرتكى قىلمىسىنا قارسى كۇرەس باسقارماسىمەن بىرلەسىپ، 100-دەن استام ەسىرتكى سايتىنىڭ جۇمىسىن توقتاتتى. سونداي-اق، ەسىرتكى تاسىمالداۋمەن، تاراتۋمەن اينالىساتىن ادامداردى، ناركوقويما يەلەرىن، ەسىرتكى وراماسىن جاسىرۋشىلاردى، ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ جەتەكشىلەرىن انىقتاۋ بويىنشا شارالار اتقارىلۋدا. بۇدان بولەك، قالا بويىنشا ءار اۋداندا ەسىرتكى جارناماسىنا قارسى رەيدتىك شارالار جۇرگىزىلەدى. بۇل باعىتتاعى جۇمىستار الداعى ۋاقىتتا دا جالعاسىن تابادى، – دەدى اعا پروكۋرور سەرگەي ۋپوروۆ.
رەسمي دەرەك بويىنشا، قازاقستاندا 18 مىڭنان استام ناشاقور تىركەلگەن، الايدا ناقتى سانى 150 مىڭعا دەيىن جەتۋى مۇمكىن. پروكۋراتۋرانىڭ اقپاراتى بويىنشا، بۇگىندە ناشاقورلىق دياگنوزىمەن وسكەمەن قالاسى بويىنشا 900 ادام ەسەپتە تۇر، ونىڭ ىشىندە 36-سى – كامەلەتكە تولماعاندار.
ەسىرتكىنىڭ زيانىن ءبارى بىلەدى، ءبىراق سوعان قاراماستان، ناشاقورلاردىڭ سانى جىل سايىن ارتىپ كەلەدى.
– ەسىرتكى – اعزانى تولىقتاي جوياتىن اسا ءقاۋىپتى ۋ. تاۋەلدىلىك كەيدە ءبىر رەت قولدانعاننان كەيىن-اق پايدا بولۋى مۇمكىن. ناشاقورلار اراسىنداعى ءولىمنىڭ سەبەپتەرى - ايتۆ (ۆيچ)، گەپاتيت، ينسۋلت، جۇرەك توقتاۋى، باۋىر مەن بۇيرەكتىڭ بۇزىلۋى. باستاپقىدا ەسىرتكى ادامعا جالعان سەرگەكتىك بەرۋى مۇمكىن. ءبىراق كوپ ۇزاماي سەلقوستىق، دەپرەسسيا، بۇلشىقەتتىڭ قۇرىسۋى، ۇيقىسىزدىق، اعزانىڭ تولىق السىرەۋى سياقتى اۋىر زارداپتارى پايدا بولادى. وسى بەلگىلەردەن ارىلۋ ءۇشىن ادام ەسىرتكىنى قايتا قولدانادى، وسىلايشا تاۋەلدىلىكتىڭ تۇزاعىنا تۇسەدى. ناشاقورلاردىڭ بالالارى كوبىنە فيزيكالىق جانە پسيحيكالىق اقاۋلارمەن تۋادى. ءقازىر وبلىس بويىنشا 1300-دەن استام ەسىرتكىگە تاۋەلدى ادام ەسەپتە تۇر. ونىڭ ىشىندە 900 ادام - وسكەمەن قالاسى بويىنشا. مەديسينالىق ەمدەۋدەن بولەك، ناشاقورلارعا پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتىلەدى. بۇل ولاردىڭ قالىپتى ومىرگە قايتا ورالۋىنا كومەكتەسەدى، – دەپ اتاپ ءوتتى پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعىنىڭ ناركولوگ دارىگەرى زويا ۆلاديميروۆنا.
دۇنيەجۇزىلىك ستاتيستيكاعا سايكەس، ەسىرتكىگە تاۋەلدى 10 ادامنىڭ تەك بىرەۋى عانا وڭالتۋدان ءساتتى وتەدى. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، سينتەتيكالىق ەسىرتكى گەرويننەن ونداعان ەسە ءقاۋىپتى. ونى قولدانۋشىلار ورتا ەسەپپەن بەس جىلدان ارتىق ءومىر سۇرمەيدى.
ەسىرتكىنى زاڭسىز ساقتاۋ جانە تاراتۋ ءۇشىن 5 جىلدان 10 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جانە مۇلكىن تاركىلەۋ جازاسى قاراستىرىلعان. قوعامدىق ورىنداردا تاراتقان جاعدايدا جازا 10 جىلدان 15 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى قامتيدى. ەگەر ەسىرتكى قىلمىستىق توپ قۇرامىندا تاراتىلسا، ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندە نەمەسە كامەلەتكە تولماعاندارعا ساتىلسا، 15 جىلدان 20 جىلعا دەيىن نەمەسە ءومىر بويىنا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى تاعايىندالادى.
ەسىرتكى قىلمىسىنا ەڭ ءجيى تارتىلاتىن ادامدار 18 بەن 35 جاس ارالىعىنداعى جاستار. ەلىمىزدە باس پروكۋراتۋرانىڭ «ناشاقورلىققا جول جوق» جوباسى ىسكە اسىرىلۋدا. بۇل جوبا جاستار اراسىندا الدىن الۋ شارالارىن جۇرگىزۋگە، ينتەرنەت ارقىلى ەسىرتكى ساتاتىن رەسۋرستاردى انىقتاۋعا، تىيىم سالىنعان زاتتاردىڭ جارناماسى بار گراففيتيلەردى جويۋعا جانە باسقا دا شارالارعا باعىتتالعان.
