روزا مۇقانوۆا: "ساررا – ىزگىلىك جولىنداعى قۇرباندىق"     

Dalanews 12 مام. 2016 08:40 1423

– روزا  قاجىعالىم قىزى، ءسىزدىڭ دراماتۋرگيا الەمىندە ايگىلەگەن «ماڭگىلىك بالا بەينە» پەساسىن بىلمەيتىندەر كەمدە-كەم. بۇگىنگى دراماتۋرگيا تاقىرىبىندا وربىتەتىن سۇحباتىمىزدى جۋرناليستەردىڭ «ماڭگىلىك بالا بەينەدەن» باستايتىن قاعيداسىن بۇزىپ، ۇلى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ءسىز دراماتۋرگياعا اينالدىرىپ، ساحناعا ساپار سىيلاعان «قارالى سۇلۋىنان» باستاعاندى ءجون كوردىك...

[caption id="attachment_15576" align="alignleft" width="183"]13219809_470978883095614_111021400_n روزا مۇقانوۆا، جازۋشى[/caption]

– «قارالى سۇلۋدى» دراماتۋرگياعا اينالدىرۋ ۇسىنىسى  رەجيسسەر بولات اتابايەۆتان ءتۇستى. م.اۋەزوۆتىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنا بايلانىستى گەرمانيا  ەلىنەن وسى پەسانى قويۋعا شاقىرتۋ تۇسكەنىن ايتتى. ول كەزدە «ماڭگىلىك بالا بەينەنى» جۇرت جاقسى قابىلداپ، اسپانداتىپ جاتقان كەز بولاتىن. سول قارقىنمەن «قارالى سۇلۋدى» دا تەزدەتىپ پەساعا اينالدىرىپ بەرۋىمدى ءوتىندى. العاشقىدا قيىن بولعانى راس.

«قارالى سۇلۋ» – كلاسسيكالىق اڭگىمە، كولەمى ون بەتتەن اسپايدى. دراماتۋرگياعا اينالدىرۋ ءۇشىن سيۋجەتتى كۇردەلەندىرۋ كەرەك بولدى. دەمەك، ونسىز دا كۇردەلى اڭگىمەنىڭ شارىقتاۋ شەگىن جاساۋ قاجەت ەدى. وقيعانى كونفليكتىگە قۇرۋ كەرەك ەدى. اڭگىمەدەگى قىزمەتشى كەمپىردى نەگىزگە الا وتىرىپ قاراگوزدىڭ تراگەدياسى دا، يستەريكاسى دا شىقتى-اۋ، ايتەۋىر.

ول كەزدە بولات اتابايەۆتىڭ رەجيسسەر رەتىندە قولتاڭباسى سىنالىپ، ونىڭ قويعان سپەكتاكلدەرىن قابىلداي الماعاندار كوپ بولاتىن. سەبەبى، تەاترداعى قالىپتاسىپ قالعان ءداستۇردى بۇزىپ-جارىپ، قازاق رەجيسسۋراسىندا جاڭا كوزقاراس قالىپتاستىرىپ، تەاتر الەمىنە قۇبىلىس بولىپ ەنگەن بولات اتابايەۆتىڭ ەرەكشەلىگى وقشاۋلانىپ كورىنەتىن. بولات ماعان: «دايىندال، تاياق جەيمىز! بۇگىن ءبىزدى سىناۋعا تىستەرىن قايراپ، اكادەميادان توپ قۇرىلىپ، اۋەزوۆتانۋشىلار، عالىمدار كەلە جاتىر ەكەن»، – دەدى. سودان شىنىندا دا ع.مۇسىرەپوۆ اتىنداعى جاستار تەاترىنا عالىمدار، جۋرناليستەر، اقىن-جازۋشىلار، ءداستۇرلى رەجيسسەرلار تايلى-تاياعىمەن قالماي جەتتى. قازاقشا ايتقاندا، وڭدەرى ءورت سوندىرگەندەي.

13115787_470978526428983_2050118339_n«اۋەزوۆ «قارالى سۇلۋدى» اڭگىمە جانرىندا جازىپ كەتكەن، سەندەر نەگە دراماتۋرگياسىن جاسايسىڭدار؟ اۋەزوۆتەن اسىپ-تۇسەم دەدىڭدەر مە؟ اۋەزوۆ پەسا جازام دەسە، «قارالى سۇلۋدى» ءوزى-اق جازاتىن ەدى» دەگەن سياقتى كىنا ارتۋ سيپاتىنداعى سوزدەرىن ەستىپ جاتتىق.

1997 جىلى كۇزدە سپەكتاكلدى حالىق ەرەكشە قوشەمەتپەن قارسى الدى. شىنىندا دا رەجيسسەردىڭ تاپقىرلىعى ءتانتى ەتتى. ادۋىنداپ كەلگەن اعالارىمىز دا توسىلىپ، ءبىراۋىزدان قۇتتىقتادى. «اۋەزوۆتىڭ شىعارماسىن قورلادى ما دەپ كەلىپ ەدىك، سەندەر ساحنالىق نۇسقاسى ارقىلى اۋەزوۆتى ءوز دەڭگەيىندە كوتەرىپسىڭدەر، راقمەت» دەسىپ كەتتى. ءسويتىپ، ۇلى جازۋشىنىڭ ارۋاعى قولداپ، ءبىر سويقاننان امان قالدىق. تەاتردان شىعىپ كەلە جاتقانىمدا جازۋشىنىڭ ۇلى مۇرات مۇحتار ۇلى اۋەزوۆ اعامىز كۇتىپ تۇر ەكەن، قولىمدى الىپ، ريزاشىلىعىن ايتتى. سونداعى قۋانىشىمدى ايتساڭىز، وسىدان سوڭ بارىپ جۇرەك ورنىنا تۇسكەندەي بولدى.

يبراھيم پايعامباردىڭ (ع.س.) اتىن ايتقاندا، ساررا دەگەن ەسىمدى قاتار ەستيمىز. وسى ەكى ەسىمدى بايلانىستىراتىن تەك قانا ەرلى-زايىپتىلىق تاعدىرلاستىعى ەمەس، رۋح بيىكتىگى. وتە نازىك تە كۇردەلى تاقىرىپ. ال مۇنى دراماتۋرگياعا اينالدىرۋ تولىمدى دۇنيەتانىمدى، اسقان شەبەرلىكتى تالاپ ەتەرى ءسوزسىز. جۋىردا «قاللەكي» تەاترىندا ءسىزدىڭ جان دۇنيەڭىزدى جارىپ شىققان «ساررا» پەساسى ساحنالانباق. سۋرەتكەر مۇقانوۆا «سارراعا» قالاي كەلدى؟

–1991 جىلى قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن الىپ، قازاق قاۋىمى كونەنى جاڭعىرتىپ، ءولىنى ءتىرىلتىپ، تۇلەۋ – جاڭعىرۋ ءداۋىرىن باستان كەشكەنىن بىلەسىڭ. ول كەزدە قالاماقى سۇراۋ دەگەن اتىمەن جوق. ەشكىمنەن ەشتەڭە تالاپ ەتپەيسىڭ، اركىمنىڭ قولىنان نە كەلەدى، سونى  جاساۋىمىز كەرەك دەپ قۇلشىندىق. تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزگەننەن ارتىق باقىتتىڭ كەرەگى جوق ەدى بىزگە. قالاماقىڭىز نە، ايلىق تا جوق. ءبىراق، باقىتتى ەدىك. الدىمىزدا  ۇلكەن مۇرات، تاۋسىلماس ب ا ق، سارقىلماس داۋلەت تۇرعانداي جومارت بولدىق. سەبەبىن بىلەسىڭ، 1986 جىلدىڭ جەلتوقسانىن باستان وتكىزگەن بۋىن – مەنىڭ قاتارلاستارىم ەدى.

تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا قۇران كارىمدى وقۋعا قول جەتكىزدىك. بۇرىن  اتالارىمىز قۇراندى تىعىپ، جاسىرىپ ۇستايتىن. نەمەسە  ءۇيدىڭ تورىنە قاتيراعا سالىپ، بالا-شاعانىڭ قولى جەتپەيتىندەي ەتىپ، بيىككە ءىلىپ قوياتىن ەدى. ۇستاپ، اشىپ كورمەك تۇگىلى، كوپ قاراتقىزبايتىن. كيەلى، قول تيگىزۋگە دە بولمايتىنىن بىلگەنمەن، كىتاپ ەكەنىن بىلمەي كەتتىك.

تاۋەلسىزدىك العاندا حاليفا التاي اقساقالدىڭ قۇراننىڭ قازاقشا ماعىناسىمەن جارىققا شىققان كىتابى قولىمىزعا ءتۇستى. ىنتىزار سەزىممەن وقۋعا كىرىستىم. كوركەم ادەبيەت سياقتى شىعار دەپ ويلاسام كەرەك. وقيمىن، ميىم دا، سانام دا جەتپەيدى. مەن وقىعان كىتاپتاردان كۇردەلى، تۇسىنىكسىز بولىپ شىقتى. اسىرەسە پايعامبارلار زامانىندا تۇسكەن اياتتاردى، پايعامبارلاردىڭ تۇسىندا بولعان  قاۋىمدى، حالىقتى ۇعۋ قيىن ءتيدى. مىسالى، لۇت پايعامباردىڭ زامانىندا زاۋالعا ۇشىراعان حالقىنا بايلانىستى تۇسكەن ايات. قۇران كارىمدى وقۋ ءۇشىن قانشاما تاريحي كىتاپتاردى، تاپسىرلەردى ءبىلۋ كەرەك ەكەنىن ۇقپايمىن عوي، ماقۇرىممىن.

وسىنداي جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن  رابعۇزيدىڭ «ءقيسسا-سۇل-انبيييا-ي» كىتابى قولىما تۇسكەندە تاپقانداي كۇي كەشتىم.

1991 جىلى جازۋشىلار وداعىن مەملەكەت تاراپىنان قارجىلاندىرمايتىن بولىپ، قىسقارتۋ ءجۇردى. سول كەزدە مەن رابعۇزي بابامنىڭ كىتابىن قۇشاقتاپ ەلگە كەتتىم. كۇندىز-تۇنى اۋىل اقساقالدارىن جيناپ الىپ، ەسكىشە ساۋاتتى ادامدار، اراب سوزدەرىنىڭ اۋدارماسى، ماعىناسى بار ەجەلگى تاپسىرلەرى قولدارىندا ساقتالىپ كەلگەن  ۇلكەندەردى كومەككە شاقىرىپ، اۋدارماعا كىرىستىك.

رابعۇزيدىڭ «ءقيسسا-سۇل-انبيييا-ي» كىتابى 9 جىلدان كەيىن، 2000 جىلى «سانات» باسپاسىنان  قازاق تىلىندە تۇڭعىش رەت كيريلليسامەن كىتاپ بولىپ جارىققا شىقتى.

كىتاپتىڭ ءتۇپنۇسقاسىن موعول، شاعاتاي تىلدەرىنەن ءتارجىمالاعاندار: ءماترجام داموللا، ءعابدۇلعۇلام حازىرەتى مەن شاريفۋددين موللا.

[caption id="attachment_15578" align="alignright" width="234"]13233411_470978529762316_93148051_n "ساررا" قويىلىمىنىڭ افيشاسى[/caption]

«يسلام قازان» باسپاسىنا تاتار تىلىندەگى اۋدارماسىنا ۇزاق ۋاقىت تىيىم سالىنىپ، جارىققا شىقپاعان. بۇل  عۇلامالاردىڭ باتىلدىعىنىڭ، قايراتكەرلىگىنىڭ ارقاسىندا كىتاپتىڭ جارىق كورۋىنە پەتەربور سەنزورى تاراپىنان 1903 جىلى 13 ماۋسىمدا  رۇقسات  بەرىلگەن. سونان كەيىن، توقسان جەتى جىلدان كەيىن قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنەن سوڭ جارىق كوردى.

اۋدارۋ ساتىندە  كوپتەگەن سيۋجەتتەرگە قالامگەر رەتىندە قاتتى قىزىقتىم. سونىڭ ىشىندەگى  يبراھيم (ع.س.)-نىڭ جۇبايى ساررانىڭ تاعدىرى ەرەكشە كورىندى. پايعامبار ايەلى، دارا ايەل، اقىل-پاراساتى مول، قاسيەتتى ايەلدىڭ ىشكى جان دۇنيەسىنىڭ دراماعا تولى بولۋى ميىمنىڭ ءبىر نۇكتەسىندە قالىپ قويدى. سول كەزدە-اق نە اڭگىمەگە، نە پەساعا ارقاۋ ەتپەك بولعانمىن. ءبىراق ول كەزدە مەن 27 جاستا ەدىم، ايەل رەتىندە دە، قالامگەر رەتىندە دە، انا رەتىندە دە تاجىريبەم جەتكىلىكسىز، دايىن ەمەس ەدىم. ارينە  باسقا اڭگىمەلەرىمدەي جازۋعا دا بولار ەدى، وندا بالكىم بۇگىنگى «سارراداي» شىقپاس پا ەدى؟! اسىعىس جازىلعان بولار ما ەدى. سونىمەن «ساررا» ءبىراز ۋاقىت ىشىمدە دوڭبەكشىپ جاتىپ بۇگىن عانا كورەرمەنگە جول تارتپاقشى.

تورا كىتابىندا وسى قاسيەتتى كىتاپتارداعى يدەال كەيىپكەرلەردىڭ پاندەۋي ارەكەتتەرىنە كۋا بولامىز. ال، ساررانىڭ ءومىرىن ونەرگە اينالدىرۋعا قانشا ۋاقىت كەتتى، قانداي دايىندىقپەن كەلدىڭىز. يبراھيم پايعامباردىڭ (ع.س.) جارى ساررامەن اكەسى جاعىنان تۋىسقان بولىپ كەلەتىنى راس پا؟

– «ماڭگىلىك بالا بەينە»، «قارالى سۇلۋ» ساحناعا شىققاننان كەيىن قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، ءبىرتۋار تالانت يەسى فاريدا اپا ءشارىپوۆا: «روزا، سەنىڭ «پاتشا قاتىن ۋ» دەگەن اڭگىمەڭدى وقىپ شىقتىم. ۋ-دىڭ  وبرازىن مەندەي شىعاراتىن ادام تاپپايسىڭ. وسىنىڭ دراماتۋرگياسىن تەزدەتىپ جاساپ بەر، مەنىڭ دە ءبىر ارمانىم ەدى – قىتايدىڭ  پاتشا قاتىنىن سومداۋ»، – دەدى. راس،  ءشارىپوۆانىڭ ول كەيىپكەردى كەمەلىنە كەلتىرىپ شىعاراتىنىنا كۇمانىم بولماعان. مەن قاراپ جۇرمەي مەملەكەتتىك قىزمەتكە شاقىرىلدىم، كۇن كورۋىمىز قيىنداپ كەتتى. شىعارماشىلىققا قالاماقى تولەنبەيتىن بولدى. بالالار  – شاقالاق، سونىمەن اراعا ۋاقىت ءتۇسىپ كەتتى. ءسويتىپ جۇرگەندە فاريدا اپا دۇنيەدەن ءوتتى. اكتريسانىڭ اياۋلى ارمانىنىڭ ورىندالۋىنا جاردەم كورسەتە المادىم. وسى كۇنگە دەيىنگى ىشتە كەتكەن ءبىر ۇلكەن وكىنىشىم – وسى. بولات اتابايەۆتىڭ ءبىر ايتقانى بار ەدى: «فاريدا اپاعا باردىم، ءۇيىن قاراڭعىلاپ تاستايدى ەكەن، ەشكىممەن سويلەسكىسى جوق، باسقاشا كۇيزەلىسىن كوردىم»، – دەپ.

بىلەسىز بە، بالكىم بۇل ۇقساستىق شىعار، ءبىراق «پاتشا قاتىن ۋ-دىڭ» سوڭعى ءومىرى وسىنداي تراگەديامەن بىتەتىن. ويتكەنى، 50 جىل پاتشالىقتى بيلەگەن قاتىننىڭ قاپاعان حان باستاعان كوشپەلى تۇرىكتەردىڭ الدىنداعى جەڭىلىس ساتىندەگى كۇيى ەدى.

پارلامەنت سەناتىندا قىزمەتتە جۇرگەن كەزىمدە قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى گۇلجان اسپەتوۆا: «ماعان ءبىر دۇنيە جاز! قاشانعى جۇرەدى دەيسىڭ، ءبىز دە قارتايىپ بارامىز»، – دەمەسى بار ما. گۇلەكەڭە سول جولى ۋادە بەردىم، ءبىراق ۋادە 5 جىلدان كەيىن ورىندالدى. «ساررانى» 70 جىلدىعىنا تارتۋ ەتتىم. بۇل دا  مەنىڭ ونەر جولىندا جۇرگەن دارا قىزدارىمىزدىڭ الدىنداعى دراماتۋرگ رەتىندەگى پارىزىم.

ساررا – ۇرپاق جالعاستىعى ءۇشىن ءوزىنىڭ اتاق-داڭقىن دا، ماحابباتىن دا قۇربان ەتكەن ايەل. انانىڭ ميسسياسى – سوڭىنا ۇلاعاتتى ۇرپاق قالدىرۋ. ەرىنىڭ، ول پاتشا بولا ما، دانا بولا ما، ەگىنشى بولا ما، وعان ۇرپاق سىيلاۋ مۇمكىندىگى تەك اناعا بەرىلگەن قۇزىرەت. ەلىن جاۋدان قورعايتىن، ەلىنىڭ ەرتەڭىنە قىزمەت ەتەتىن ۇرپاق قالدىرۋ اناعا – مىندەت، پارىز. وسى قاعيدا جولىنداعى ساررانىڭ جان ازابى مەن ايەلدىك قىزعانىش ورتىنە تۇسكەن ىشكى دەرتىن اشۋعا تىرىستىم. ول پايعامبار ايەلى عوي، وزگەدەن ەرەك جارالعان. كۇشىم جەتتى مە، جەتپەدى مە، ونى  كورەرمەننىڭ پاتشا كوڭىلىنە قالدىردىم.

– «ساررا» تەاتر ارقىلى كورەرمەنگە نەنى ايتۋدى ماقسات ەتەدى؟ ءسىز شىعارماشىلىققا كىرىسەردە تاكەن ءالىمقۇلوۆتىڭ، ماعجان جۇمابايەۆتىڭ، مۇقاعاليدىڭ شىعارمالارىن وقىپ كۇش الاتىنىڭىزدى بىلەمىز. ال، ميستەريا ماشاقاتىنا تۇسەردە رۋحتى قايدان الدىڭىز؟

س.بالعابايەۆ: «ءبىز دراماتۋرگيالىق شىعارمانى جازىپ قانا قويماي، ساحناعا شىعۋ جولىندا دا جۇمىس ىستەۋىمىز كەرەك» دەيدى. ساررانى ساحنادا سويلەتۋ جولىندا رەجيسسەر، اكتەر، سۋرەتشىلەرمەن جۇمىس جاسايسىز با؟

– ساررا تازالىقتى ىزدەيدى، ىزگىلىك جولىندا قۇربان بولادى. ءيا، بويىنداعى ايەلگە ءتان پەندەشىلىگىمەن ءومىر باقي كۇرەسەدى، سونىڭ ازابىن تارتادى، قاسىرەتىن شەگەدى. ءبىراق يبراھيم پايعامباردى (ع.س.) سۇيەدى، اللاعا قالاي قۇلشىلىق ەتسە، ەرىنە ءدال سولاي قۇلشىلىق ەتەدى. ۇرپاقسىز ءوتىپ بارا جاتقان يبراھيم پايعامبارعا (ع.س.) اجاردى ۇسىنادى، پايعامبار ۇرپاعىن جالعاستىرۋدى ايەل قىزعانىشىنان، پەندەشىلىكتەن جوعارى قويادى. «سوقىردان – كورمەس، ساراڭنان – بەرمەس، پايعامباردان –پايعامبار تۋادى» دەپ، يبراھيم پايعامباردى (ع.س.) ۇرپاق سۇيۋگە ءوزى كوندىرەدى.

13173271_1617591561895425_2584489447055025198_oءبىز از حالىقپىز، بىزگە ءوسۋ كەرەك. بابالاردان قالعان كەڭ بايتاق جەرگە ەشكىم كوز الارتپاۋ كەرەك. ءوز جەرىمىزگە ءوز ۇرپاعىمىز يە بولۋى كەرەك. ۇرپاعى جوقتى جات جۇرت تۇگىلى،  اعايىنى باسىنادى. بۇكىل اۋىز ادەبيەتىنىڭ  سيۋجەتى وسىدان باستاۋ الادى ەمەس پە؟ ۇل-قىزدارىمىزدىڭ ساناسىنا ۇرپاق كوبەيتۋ تۋرالى قۇيا بەرۋىمىز كەرەك. مەملەكەت تە كوپ بالالى انالارعا ءۇي-جايىن قاراستىرۋى قاجەت. 10-15 بالاسى باردىڭ قوعامدا بەدەلىن كوتەرىپ، الەۋمەتتىك جاعدايىن  قامتاماسىز ەتۋ كەرەك.

ءوزىڭ ايتقان ماعجان، تاكەن، مۇقاعالي – جازۋعا جول اشادى. اباي عۇلاما – ويلانۋعا جول اشادى. ميستەريا – اڭىز، قيال ەمەس. اڭىز – دۇنيەدەن وتكەندەر جايلى اڭگىمە. يەرۋسساليمگە بارىپ، يسا پايعامباردىڭ (ع.س.) تۋعان ءۇيىن كورگەندە، ءسابي كەزىندە  شومىلدىرعان ىدىستى كورگەندە قازىرگى ادام قانداي سەزىمدە بولادى. نەمەسە ءال-اقساعا بارعاندا مۇحاممەد (ءساللاللاھۋ-عالاياھي-ۋا-ساللامنىڭ) ميعراجعا كوتەرىلگەن تاسىن كورگەندە قيال ەمەس – اقيقات ەكەنىن ۇعاسىڭ. ۇققانىڭ نە – جىلايسىڭ!

ءسۇلتانالى ءوز ەرەكشەلىگىن ايتقان بولار. ءبىراق ءوز باسىم ويلايمىن، دراماتۋرگتىڭ جازعانىن  رەجيسسەر تۇسىنبەسە، سپەكتاكل شىقپايدى. دراماتۋرگتىڭ  جازعان كەيىپكەرىن رەجيسسەر كورەرمەنگە جەتكىزە الۋى كەرەك. اۆتوردىڭ ايتقىسى كەلگەن ويىن كورەرمەن تۇسىنبەسە، رەجيسسەر اۆتورمەن سواۆتور بولا الماي قالادى. ساتسىزدىككە ۇشىرايدى دەپ ويلايمىن. ەكەۋى تاندەم بولۋى شارت. دراماتۋرگ پەن رەجيسسەردىڭ ويى، تەرەڭدىگى، ينتەللەكتىسى  ۇقساس بولسا سپەكتاكل شىعادى. مىسالى، ا.پ. چەحوۆتىڭ پەسالارى كەيدە شىعادى، كەيدە شىقپاي جاتادى. ويتكەنى ا.پ.چەحوۆپەن سواۆتور بولا الاتىنداي  رەجيسسەرلەر وتە از.

«ساررانى» ن. ءجانتورين اتىنداعى ماڭعىستاۋ وبلىستىق تەاترىنىڭ رەجيسسەرى  گۇلسينا مەرعالييەۆانىڭ ساحنالاۋىندا كورەمىز. مەنىڭ شىعارماشىلىعىمداعى تۇڭعىش ايەل رەجيسسەر. ال اكتەرلەر وزدەرى سومداعان وبرازدى جەرىنە جەتكىزە السا دەپ ارماندايمىن. ازىرگە جۇمباق!

– «سۋرەتكەردە ءومىربايان بولۋ كەرەك» دەپسىز ءبىر سۇحباتىڭىزدا. ءسىزدى سۋرەتكەر قىلعان قانداي ءومىربايان؟

– اۋىلدا ءوستىم. اۋىل ادامدارىنىڭ تازالىعىن، ارمان-قيالىن، ادالدىعىن، ەڭبەكقورلىعىن كورىپ ءوستىم. دانا قاريالاردى، اڭگىمەنىڭ مايىن تامىزىپ ايتاتىن اپالارىمدى كوردىم. ولاردىڭ اڭگىمەسى  قازىرگى تەاترلاردان كەم ەمەس ەدى. وزدەرى ايتىپ، وزدەرى ورىنداپ بەرەتىن شەبەر بولاتىن. قازىرگى ۇرپاق ول بۋىندى كورە المادى. كوپ بىلەتىن، كەز-كەلگەن ءسوزدىڭ بالاماسىن ەمىن-ەركىن قولدانا سالاتىن، تاپقىر، شەشەن ەدى شەتتەرىنەن. ءبىر-بىرىن قايتالامايتىن، مىنەزدەرى بىر-بىرىنە ۇقسامايتىن. قازىرگى ادامدار بىر-بىرىنە وتە ۇقساس، شارشاتىپ جىبەرەدى. جالپى، تابيعاتى وزگەشەلەۋ ادامدارمەن قارىم-قاتىناستا بولعاندى جاقسى كورەمىن. دەرەۋ شابىتتانىپ، جازعىم كەلەدى. رۋح بەرەدى. ءبىراق ولار وتە از.

قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىندە ۇستازدىق ەتىپ كەلەسىز. شاكىرتتەرىڭىزدەن جاڭا بۋىن قالىپتاستىراتىن قارقىن بايقالا ما؟

– ىشتەي ۇكىلەپ جۇرگەندەرىم بار، ءبىراق وزدەرى  بىلمەيدى.

مەنەن العانى ازدىق ەتەدى، ءومىربايانداعى تاجىريبە دە كەرەك. ولار العاشقىدا  قورقىنىشپەن كوپ ۋاقىت وتكىزەدى. سوسىن قىزىعا باستايدى. قىزىققان دۇنيەسىن تەزدەتىپ شىعارۋعا قۇنىعا باستايدى.  جازۋدان ءلاززات العاندا عانا  مامان بولادى.

– قازاق دراماتۋرگياسىنىڭ قازىرگى جاي-كۇيىنە قانداي باعا بەرەر ەدىڭىز؟  

– سەن تەاتردىڭ ادەبي بولىمىندە  جۇمىس ىستەيسىڭ. ساعان بەلگىلى بولار، قورجىنىڭا ءتۇسىپ جاتقان پەسالاردى وقىپ وتىراسىڭ عوي.

قوعامدا قىزىق ءبىر ارەكەتتەر پايدا بولدى. بۇرىن پەسا جازىپ كورمەگەندەر، تەاتر ديرەكتورى بولا سالا پەسا جازادى. قانشا قالاماقى السا دا ءوزى بىلەدى. نەمەسە دەپۋتات بولا سالىپ، پەسا جازادى دا، تەاترعا قويعىزادى. قولدارىندا بيلىك بار عوي... مەنىڭشە، اركىم ءوزىنىڭ قولىنان كەلەتىن شارۋامەن اينالىسۋ كەرەك-اق! بىزدە وڭاي ولجا تاپقىسى كەلەتىن جاعىمسىز مىنەز بار.

جازۋشى بولامىن، دراماتۋرگ بولامىن دەپ جۇرگەن جاستارعا قانداي كەڭەس بەرەسىز؟

– رەسەپتىسى جوق قوي. مەن جازۋشى-دراماتۋرگ بولامىن دەپ ويلاعان جوقپىن. ءبىراق بالا كەزىمنەن جازۋمەن ماشىقتاندىم. اكەمە قىزىعاتىنمىن. اكەم جازۋشى ەدى. جازعان دۇنيەسىن ەرىنبەي، جالىقپاي ماعان وقيتىن. وزىنە قاتتى ۇناعان شىعارمالاردى مىندەتتى تۇردە وقىتاتىن.

– ساليقالى سۇحباتىڭىزعا راقمەت!

 

 سۇحباتتاسقان ميراس ءابىل،

قاليبەك قۋانىشبايەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترى ادەبيەت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى

 

 

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار