رەفەرەندۋم ساياسي تەڭدىككە جەتۋدىڭ ەڭ بيىك ساتىسى

Dalanews 26 مام. 2022 08:19 569

بۇكىل قازاقستاندىقتاردى دۇرلىكتىرگەن قاڭتار وقيعاسى  ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك  سالاسىندا  عانا ەمەس ساياسي جۇيەسىڭدە  دە  ولقىلىقتار ورىن الىپ وتىرعانىن كورسەتتى.

مەملەكەت باسشىسى  قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆ تەلەارنالارعا سۇحباتتار بەرىپ، ۇندەۋ دە جاسادى. حالىقتىڭ الدىنا بارلىق ماسەلەنى جايىپ سالدى، ەلدەن ۇسىنىستار كۇتتى. حالىقپەن كەرى  بايلانىس ورناتۋدىڭ ناقتى قادامدارىنا باردى. بارلىق ۇسىنىستار مەن پىكىرلەردى ەلەكتەن وتكىزىپ بارىپ،  جولداۋىن جاريالادى.

بۇل جولداۋدىڭ باعىتى-  بارلىق سالادا قوعامنىڭ بۇكىل ساناتتارىنىڭ تەپە-تەڭدىگىن ساقتاي وتىرىپ،   ساياسي، قۇقىقتىق  جۇيەدە ادىلەتتى  رەفورما  جاساۋ. حالىقتىڭ ويىنان شىعاتىن  زاڭنامالىق قۇرىلىمدىق  جۇيەنى  جەتىلدىرۋ ارقىلى عانا ادىلەتتى  ساياسي  قۇقىقتىق رەفورما تۋىلاتىنى تۇسىنىكتى.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ "جاڭا قازاقستان: جاڭارۋ مەن جاڭعىرۋ جولى" جولداۋىنا تالداۋ جاساعانىمدا   ەڭ كوپ كەزدەسەتىن سوزدەر مەملەكەت   67 رەت،  قوعام 55 رەت،  ەلىمىز 45 رەت،    زاڭ 44 رەت،   سايلاۋ 40  رەت، قازاقستان، ادام، ساياسي  سوزدەرى 39 رەتتەن، جۇيە 35 رەت قايتالانادى.  بۇل سوزدەر- نەگىزگى نىسانانى انىقتايتىن  قۇلىپ اشار سوزدەر. مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتقىسى كەلگەنى مەملەكەت پەن قوعامنىڭ  اراسىنداعى  بايلانىستى   جاقسارتۋ،  قوعامنىڭ  ءۇنىن بيلىككە  جەتكىزىپ، ەلىمىزدە زاڭنىڭ ۇستەمدىگىن  قامتاماسىز ەتۋ  ارقىلى سايلاۋ جۇيەسىنە وزگەرىس ەندىرۋ.   دەمەك، قازاقستاندا  ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ ماقساتىندا ساياسي  جۇيە دە جاڭعىراتىن بولادى دەگەن تۇجىرىمدى  ەلگە جەتكىزگەنى. وسى ۋاقىتقا دەيىن  1995 جىلعى اتا زاڭىمىز بۇكىلحالىقتىق رەفەرەندۋم  ارقىلى دۇنيەگە كەلسە، سودان  بەرى  ۋاقىت تالابىنا سايكەس، اتا زاڭىمىزدىڭ 64  بابىنا قاتىستى،  1998،2007،2011،2017،2019 جىلداردا بەس رەت وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلىپتى.بۇل زاڭدىلىق.زامان وزگەرەدى ، زاڭ وزگەرەدى دەگەن اتالى ءسوزدىڭ ءتۇيىنى، جاۋابى.ونىڭ ۇستىنە  ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز باسقا باتىس،شىعىس ەلدەرىمەن سالىستىرعاندا اناعۇرلىم جاس مەملەكەت.

قولدانىستاعى كونستيتۋسيامىزدىڭ  33 بابىنا وزگەرىس ەنگىزىلۋى تۋرالى ماسەلە  وتە اۋقىمدى  بولعانىن ەسكەرە وتىرىپ،  مەملەكەت باسشىسى  رەسپۋبليكالىق  رەفەرەندۋم تۋرالى زاڭنىڭ  18  بابىنا سايكەس، رەفەرەندۋم تاعايىنداۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى. رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋم تۋرالى زاڭ  IV-تاراۋدان،37 باپتان تۇرادى. كونستيتۋسيالىق رەفورمالار  ستراتەگيالىق  بولعاندىقتان حالىقتىڭ قولداۋى اسا قاجەت. رەفەرەندۋم داۋىس بەرۋدىڭ  ەڭ دەموكراتيالىق  ءتۇرى ءارى تىكەلەي حالىقتىڭ ەركىن بىلدىرەدى،ەل پىكىرىمەن ساناسۋدىڭ ەڭ جوعارعى ساتىسى. رەفەرەندۋم ارقىلى ۇسىنىلىپ وتىرعان  كونستيتۋسيامىزدىڭ  نۇسقاسىندا  ەشقانداي ءبىر تارماقتا، نە باپتا  پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگىنە ارتىقشىلىق كورسەتىلمەگەن،قايتا سۋپەرپرەزيدەنتتىك  باسقارۋدان بىرتىندەپ كوشىپ  ىقپالدى پارلامەنت مارتەبەسىن كوتەرۋ، جانە پرەزيدەنتتىڭ جاقىن تۋىستارىنا  ساياسي لاۋازىم يەلەنۋگە تىيىم سالىنۋ جونىندە ادىلدىك سيپات بار.

سايلاۋ جۇيەسىندە ارالاس جۇيەنىڭ ۇسىنىلۋى  ەل اراسىندا قىزىقشىلىق تۋدىرۋدا. ۇسىنىلىپ وتىرعان نۇسقادا «كەڭەس» ءسوزى «سوت» سوزىمەن   اۋىستىرىلعان.ال،  VII بولىمدە كونستيتۋسيالىق سوت   قۇرىلىمى تۋرالى  تولىقتىرۋ بار. كونستيتۋسيالىق سوتقا جۇگىنۋ قۇقىنا باس پروكۋرور جانە ادام قۇقىعى  جونىندەگى ۋاكىل يە بولادى. سونداي-اق، 83 باپتا  ادام قۇقىعى جونىندەگى ۋاكىلدىڭ مارتەبەسى  كونستيتۋسيالىق زاڭمەن ايقىندالادى.

جۇرتشىلىقتى قىزىقتىراتىن ءبىر  ماسەلە -جەر ماسەلەسى. قولدانىستاعى كونستيتۋسيانىڭ 6-شى بابى 3–تارماعىندا «جەر مەن ونىڭ قويناۋى،سۋ كوزدەرى،وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار دۇنيەسى،باسقا تابيعي رەسۋرستار مەملەكەت مەنشىگىندە» بولسا ، ۇسىنىلاتىن نۇسقادا  «جەر مەن ونىڭ قويناۋى،سۋ كوزدەرى،وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار دۇنيەسى،باسقا تابيعي رەسۋرستار حالىققا تيەسىلى.مەملەكەت  حالىق  اتىنان  مەنشىك يەلىگىن جۇرگىزۋگە قۇقىلى.جەر سونداي-اق زاڭدا بەلگىلەنگەن نەگىزدەردە،شارتتار مەن شەكتەردە جەكە مەنشىكتە دە بولۋى مۇمكىن» دەپ كورسەتىلگەن.  مەملەكەت باسشىسى  ءوزى وي ەلەگىنەن وتكىزگەن،  ەلدىڭ پىكىرىن ۇستىن ەتىپ، قارقىندى دامۋىمىزعا ارنالعان   بارلىق سالانى قامتيتىن ساياسي وزگەرىستەرگە تولا اتا زاڭىمىزدىڭ جاڭا نۇسقاسىن رەفەرەندۋم  ارقىلى قابىلداۋعا ۇسىندى.

ەلدىڭ بىرلىگى ءۇشىن،تىنىش تىرلىگى ءۇشىن  ساياسي جۇيەدەگى وزگەىستەردى تارازىلاپ جەتى رەت ولشەپ ءبىر رەت كەسكەن   دەمەكشى  رەفەرەندۋم ارقىلى قوعامنىڭ بارلىق ساناتتارىمەن ساناسۋ،پىكىر الماسۋ دەموكراتيانى كورسەتەدى.  رەفەرەندۋم اشىقتىقتىڭ،دەموكراتيانىڭ،  ساياسي تەڭدىككە  جەتۋدىڭ ەڭ بيىك ساتىسى.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار