وتىرىس قاتىسۋشىلارى الداعى رەفەرەندۋمنىڭ ەلدى دامىتۋ مەن قوعامدى دەموكراتيالاندىرۋداعى ماڭىزىن، سونداي-اق جاڭا قازاقستاندى قۇرۋداعى كونستيتۋسيالىق رەفورمانىڭ ءرولىن تالقىلادى. ساراپشىلار مەملەكەتتىڭ باستى قۇجاتىنا ەنگىزىلمەك وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلاردىڭ ق ر ساياسي جۇيەسىنە قالاي اسەر ەتەتىنى تۋرالى پىكىر الماستى.
جيىنعا اقتاۋ قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ءابىلقايىر بايپاقوۆ، وبلىستىق جانە قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، ساياساتتانۋشىلار، سونداي-اق قازاقستاننىڭ قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتىنىڭ ساراپشىلارى قاتىستى.
ءىس-شارا «قازاقستاندىق قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتى» كەاق باسقارما ءتوراعاسىنىڭ كەڭەسشىسى سامات نۇرتازانىڭ مودەراتورلىعىمەن ءوتتى.
– الداعى رەفەرەندۋم، مەملەكەتتىڭ ساياسي جۇيەسىن دەموكراتيالاندىرۋ مەن ليبەراليزاسيالاۋ ءجۇرىپ جاتقانىن كورسەتەدى. بۇل مەملەكەتتى وزگەرتۋ مۇمكىندىگى. مەملەكەت باسشىسى حالىقپەن اقىلداسىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى ءبولىسىپ جانە حالىقتىڭ كەرى بايلانىسقا شىعۋىن قالايدى. بىزگە ليبەراليزمدى، دەموكراتيانى جانە ەڭ باستىسى ادىلەتتىلىكتى تاڭداۋ ۇسىنىلادى، – دەپ اتاپ ءوتتى سامات نۇرتازا.
وتىرىستى اقتاۋ قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ءابىلقايىر بايپاقوۆ اشىپ، ءوز سوزىندە ول:
– كونستيتۋسيالىق رەفورما بۇكىل مەملەكەتتىك مودەلدى كەشەندى تۇردە ترانسفورماسيالاۋعا باعىتتالعان. ءبىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعىنا نەمقۇرايلى قاراماۋىمىز كەرەك. قازاقستاننىڭ بولاشاعى ءبىزدىڭ قولىمىزدا، ءبىز قابىلدايتىن شەشىمدەردەن قۇرالادى، – دەدى.
ماڭعىستاۋ وبلىستىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى اببات ورىسبايەۆ پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىن قولداۋعا شاقىرىپ، بۇل وزگەرىستەر حالىقتىڭ وتىنىشتەرىنە دەگەن جاۋاپ ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
– حالىق كونستيتۋسياعا ەنگىزىلىپ وتىرعان وزگەرىستەردى قولداپ جاتقاندىعىن بايقاپ ءجۇرمىز، دەگەنمەن ءاربىر ازاماتتىڭ داۋىسى ماڭىزدى بولعاندىقتان وتكىزىلگەلى وتىرعان رەفەرەندۋم تۋرالى نەعۇرلىم كوپ اقپارات ايتىپ، اقپاراتتاندىرۋ جۇمىستارىن قارقىندى جالعاستىرۋ كەرەك، – دەدى.
سوڭعى الەۋمەتتىك ساۋالناما ناتيجەلەرى بويىنشا رەفەرەندۋمدى حالىقتىڭ 72%-دان استامى قولداعان. بۇل تۋرالى ققدي ساراپشىسى جاقسىبەك جيەنالييەۆ مالىمدەدى:
– كونستيتۋسياعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلاردى ەنگىزۋ بۇعان دەيىن دە بولعانى بەلگىلى. اتا زاڭىمىزعا قاتىستى رەفەرەندۋم وسىدان 27 جىل بۇرىن ءوتتى. وسى ۋاقىتقا دەيىن وزگەرتۋلەر پارلامەنت قاراۋىنا ۇسىنىلىپ، دەپۋتاتتاردىڭ ماقۇلداۋىمەن وزگەرەتىن. حالىقتىڭ پىكىرى ەسكەرىلمەيتىن. وسى جولى دا اتا زاڭعا ەنەتىن وزگەرتۋلەردى پارلامەنتتە داۋىسقا سالىپ «ءبىر اۋىزدان» ماقۇلداپ جىبەرۋگە بولاتىن ەدى.
ءبىراق، مەملەكەت باسشىسى وزگەرىستەردى حالىقتىڭ ءوزى تاڭداسىن دەپ، رەفەرەندۋم وتكىزۋدى ۇسىنىپ وتىر. بۇل وتە دۇرىس شەشىم جانە ەل بولىپ قولداۋعا لايىقتى ءىس دەپ ويلايمىن. جالپى رەفەرەندۋمعا قاتىستى قوعامنىڭ ءارتۇرلى توپتارىنان، ءتۇرلى سالادا جۇمىس ىستەيتىن ازاماتتاردان كوپتەگەن سۇراقتار قويىلىپ جاتىر؛ ونىڭ دا سەبەبى بار، وسى ۋاقىتقا دەيىن «سايلاۋ»، «داۋىس بەرۋ» ۇعىمدارى پرەزيدەنتتى سايلاۋ نەمەسە ءماجىلىس، ماسليحات دەپۋتاتتارىن سايلاۋمەن بايلانىستى بولىپ كەلگەنى راس.
سوڭعى الەۋمەتتىك ساۋالنامانىڭ ناتيجەسى بويىنشا 72%-دان استام حالىق رەفەرەندۋمدى قولداپ وتىر. بۇل جاقسى كورسەتكىش، ازاماتتارىمىزدىڭ ساياسي بەلسەندىلىگى جوعارى ەكەنى بايقالادى. قازاقستاندا 11 ميلليوننان استام ادام رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋمعا قاتىسا الادى، ولاردىڭ باسىم بولىگى جاستار. ياعني، 18-45 جاس ارالىعىنداعى ءاربىر قازاقستاندىق ءبىرىنشى رەت ءوز تاڭداۋىن جاساپ، ەلىمىزدىڭ ءادىل ءارى دامىعان مەملەكەت بولۋىنا ءوز ۇلەسىن قوسايىن دەپ وتىر، – دەدى ساراپشى مامان.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، قازاقستاندا كونستيتۋسياعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ بويىنشا رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋم بيىل 5 ماۋسىمدا وتەدى.
