Otyrys qatysýshylary aldaǵy referendýmnyń eldi damytý men qoǵamdy demokratıalandyrýdaǵy mańyzyn, sondaı-aq Jańa Qazaqstandy qurýdaǵy konstıtýsıalyq reformanyń rólin talqylady. Sarapshylar memlekettiń basty qujatyna engizilmek ózgerister men tolyqtyrýlardyń QR saıası júıesine qalaı áser etetini týraly pikir almasty.
Jıynǵa Aqtaý qalasy ákiminiń orynbasary Ábilqaıyr Baıpaqov, oblystyq jáne qalalyq máslıhat depýtattary, memleket jáne qoǵam qaıratkerleri, saıasattanýshylar, sondaı-aq Qazaqstannyń qoǵamdyq damý ınstıtýtynyń sarapshylary qatysty.
İs-shara «Qazaqstandyq qoǵamdyq damý ınstıtýty» KeAQ Basqarma Tóraǵasynyń keńesshisi Samat Nurtazanyń moderatorlyǵymen ótti.
– Aldaǵy referendým, memlekettiń saıası júıesin demokratıalandyrý men lıberalızasıalaý júrip jatqanyn kórsetedi. Bul memleketti ózgertý múmkindigi. Memleket basshysy halyqpen aqyldasyp, jaýapkershilikti bólisip jáne halyqtyń keri baılanysqa shyǵýyn qalaıdy. Bizge lıberalızmdi, demokratıany jáne eń bastysy ádilettilikti tańdaý usynylady, – dep atap ótti Samat Nurtaza.
Otyrysty Aqtaý qalasy ákiminiń orynbasary Ábilqaıyr Baıpaqov ashyp, óz sózinde ol:
– Konstıtýsıalyq reforma búkil memlekettik modeldi keshendi túrde transformasıalaýǵa baǵyttalǵan. Biz elimizdiń bolashaǵyna nemquraıly qaramaýymyz kerek. Qazaqstannyń bolashaǵy bizdiń qolymyzda, biz qabyldaıtyn sheshimderden quralady, – dedi.
Mańǵystaý oblystyq máslıhatynyń depýtaty Abat Órisbaev Prezıdenttiń bastamasyn qoldaýǵa shaqyryp, bul ózgerister halyqtyń ótinishterine degen jaýap ekenin atap ótti.
– Halyq konstıtýsıaǵa engizilip otyrǵan ózgeristerdi qoldap jatqandyǵyn baıqap júrmiz, degenmen árbir azamattyń daýysy mańyzdy bolǵandyqtan ótkizilgeli otyrǵan referendým týraly neǵurlym kóp aqparat aıtyp, aqparattandyrý jumystaryn qarqyndy jalǵastyrý kerek, – dedi.
Sońǵy áleýmettik saýalnama nátıjeleri boıynsha referendýmdy halyqtyń 72%-dan astamy qoldaǵan. Bul týraly QQDI sarapshysy Jaqsybek Jıenalıev málimdedi:
– Konstıtýsıaǵa ózgerister men tolyqtyrýlardy engizý buǵan deıin de bolǵany belgili. Ata zańymyzǵa qatysty referendým osydan 27 jyl buryn ótti. Osy ýaqytqa deıin ózgertýler Parlament qaraýyna usynylyp, depýtattardyń maquldaýymen ózgeretin. Halyqtyń pikiri eskerilmeıtin. Osy joly da Ata zańǵa enetin ózgertýlerdi Parlamentte daýysqa salyp «bir aýyzdan» maquldap jiberýge bolatyn edi.
Biraq, Memleket Basshysy ózgeristerdi halyqtyń ózi tańdasyn dep, referendým ótkizýdi usynyp otyr. Bul óte durys sheshim jáne el bolyp qoldaýǵa laıyqty is dep oılaımyn. Jalpy referendýmǵa qatysty qoǵamnyń ártúrli toptarynan, túrli salada jumys isteıtin azamattardan kóptegen suraqtar qoıylyp jatyr; onyń da sebebi bar, osy ýaqytqa deıin «saılaý», «daýys berý» uǵymdary Prezıdentti saılaý nemese Májilis, Maslıhat depýtattaryn saılaýmen baılanysty bolyp kelgeni ras.
Sońǵy áleýmettik saýalnamanyń nátıjesi boıynsha 72%-dan astam halyq referendýmdy qoldap otyr. Bul jaqsy kórsetkish, azamattarymyzdyń saıası belsendiligi joǵary ekeni baıqalady. Qazaqstanda 11 mıllıonnan astam adam respýblıkalyq referendýmǵa qatysa alady, olardyń basym bóligi jastar. Iaǵnı, 18-45 jas aralyǵyndaǵy árbir qazaqstandyq birinshi ret óz tańdaýyn jasap, elimizdiń ádil ári damyǵan memleket bolýyna óz úlesin qosaıyn dep otyr, – dedi sarapshy maman.
Esterińizge sala keteıik, Qazaqstanda Konstıtýsıaǵa ózgerister engizý boıynsha respýblıkalyq referendým bıyl 5 maýsymda ótedi.
