توتەنشە جاعداي قىزمەتىنە قارايتىن قۇتقارۋشىلاردىڭ جۇمىسى قىسى-جازى ءبىر تىنبايدى. ويتكەنى ءار ماۋسىمدا پايدا بولاتىن قاۋىپ-قاتەر جەتىپ ارتىلادى. ادەتتە قاراپايىم ادامدار وعان كوڭىل ءبولىپ، نازار اۋدارمايتىنى انىق. ادەتتە كۇن سۋىتقاندا توتەنشە جاعداي قىزمەتىنىڭ ماماندارى قاراپايىم حالىققا پەشتىڭ مۇرجالارىن تازارتىپ، وت جاعۋدىڭ قاۋىپسىزدىگى جايىندا ەسكەرتىپ، ەلدىمەكەندەردى ارالايدى. سونىمەن قاتار قىس ءتۇسىپ، سۋ بەتىنە مۇز قاتقاندا وزەن-كولدىڭ جاعاسىن مەكەندەيتىن ازاماتتار مۇزدى ويىپ بالىق اۋلايتىنىن بىلەمىز.

شىعىس قازاقستان وبلىسىندا دەمالىس كۇندەرى وسىلاي بالىق اۋلايتىنداردىڭ قاتارى ارتا تۇسەتىنى بەلگىلى. وسى رەتتە Dalanews.kz تىلشىسىنە شقو تجد باستىعىنىڭ ورىنباسارى ارمان توقانوۆ بالىق اۋلاۋعا ەرتە باستان شىعۋ ادام ومىرىنە قانشالىقتى ءقاۋىپتى ەكەنىن اڭگىمەلەپ بەردى.

– قىستا ءبىراز ادامدار وزەن-كولدىڭ بەتىنە قاتقان مۇزدى ويىپ، بالىق اۋلاۋعا شىعادى. جەرگە قار ءتۇسىپ، سۋدىڭ بەتىنە مۇز قاتقان ساتتە بىردەن بالىق اۋلاۋعا شىعۋ وتە ءقاۋىپتى. العاشقى كەزەڭدە سۋدىڭ بەتىنە قاتقان مۇز جۇقا بولعاندىقتان بالىقشىنىڭ سالماعىنا شىداماي جارلىپ، ادامدار سۋعا كەتىپ قالۋى مۇمكىن.

سوندىقتان قىسقى ماۋسىمدا بالىق اۋلاۋعا اسىقپاعان ءجون. دەمالىسىن تابيعات ورتاسىندا وتكىزۋدى ءجون سانايتىن دەمالۋشىلار ءبىرىنشى كەزەكتە اۋا-رايىنا باسا ءمان بەرۋى كەرەك.

ايتالىق، كەيبىر جىلدارى قىس جىلى بولىپ، سۋ بەتىنە قاتقان مۇزدىڭ قالىڭدىعى جۇقا بولۋى مۇمكىن. ادەتتە كەيبىر ازاماتتار قىس تۇسكەنىن سەبەپ قىلىپ سۋ بەتىندە بالىق اۋلاۋعا اتتانىپ، سوڭىندا قيىن جاعدايعا تاپ بولىپ جاتادى. سوندىقتان مۇز ۇستىندە بالىق اۋلاعاندى ءجون سانايتىن ازاماتتار اۋا-رايىن باقىلاپ وتىرۋى ماڭىزدى، – دەيدى ارمان توقانوۆ مىرزا.

ءيا، ءقاۋىپ دەگەن تابان استىندا پايدا بولىپ جاتادى. قانداي جاعداي بولسا دا مۇز ۇستىندە بالىق اۋلاۋ ءقاۋىپتى دەمالىسى.

بىلىكتى مامان مۇز ۇستىندە بالىق اۋلاۋدىڭ باسقا دا ەرەجە-تارتىپتەرى بار ەكەنىن العا تارتۋدا. وزەن-كولدىڭ بەتىندە مۇز قالىڭ قاتقاننان كەيىن ءقاۋىپتىڭ ءبارى ءبىر ساتتە سەيىلىپ، ءىزىم-قايىم جوعالمايتىنىن دەمالۋشىلار ءتۇسىنۋى كەرەك.

جىل سايىن مۇز ۇستىندە بالىق اۋلاۋدى ادەتكە اينالدىرعان تاجىريبەلى ادامدار بۇل ەرمەكتىڭ قىر-سىرىن جەتىك بىلەتىنى انىق. ال بالىق الاۋعا جاڭادان شىققان ازاماتتار مۇز ۇستىندە بالىق اۋلاۋعا قاتىستى ساقتىق شارالارىن ءبىلۋى شارت

– ازاماتتار مۇز ۇستىندە بالىق اۋلاۋ كەزىندە قاۋىپسىزدىك شارالارىن قاتاڭ ساقتاۋى كەرەك. ادەتتە تاجىريبەسى جوق بالىقشىلار ءقاۋىپتى جەرلەردە بالىق اۋلاپ، قيىن جاعدايلارعا تاپ بولىپ جاتادى. بالىق اۋلاۋعا بارعاندا كەيبىر ازاماتتار الكوگولدى ىشىمدىكتەردى تۇتىنىپ، سوڭىندا سۋعا كەتىپ جاتادى. سوندىقتان دەمالىسىن تابيعات ورتاسىندا وتكىزۋشىلەرگە الكوگولدى ىشىمدىكتى تۇتىنباۋعا كەڭەس بەرەمىز. بۇدان باسقا بالىق اۋلاعا ازاماتتار جالعىز-دارا شىقپاۋى ءتيىس. مۇمكىندىگىنشە بالىق اۋلاۋدا تاجىريبەسى بار، قايىقتى دۇرىس باسقارا الاتىن ادامدارمەن بىرگە شىققانى ءلازىم. سونىمەن قاتار دەمالۋشىلارعا تۇندە بالىق اۋلاۋعا شىقپاعانى ءجون، – دەيدى ارمان توقانوۆ.

شقو تجد باستىعىنىڭ ورىنباسارى ارمان توقانوۆ سۋداعى قايعىلى جاعدايلار قاراپايىم قاۋىپسىزدىك شارالارىنا نەمقۇرايلى قاراپ، ساقتاماۋىنان تۋىندايتىنىن العا تارتتى. تجد مامانى 2023 جىلدىڭ باسىنان بەرى شىعىس قازاقستان وبلىسىندا 2 جاعداي ورىن العانىن جەتكىزدى.

وڭىردەگى ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن شقو توتەنشە جاعداي دەپارتامەنتى 50-دەن استام پروفيلاكتيكالىق رەيدتەر جۇرگىزىپ، حالىققا قاۋىپسىزدىك شارالارىن جان-جانقىت ناسيحاتتاعان.

وسىلايشا شارا اياسىندا 400-گە جۋىق ازاماتقا سۋ ايدىندارىندا ءجۇرىپ-تۇرۋ ەرەجەلەرىن تۇسىندىرگەن. وسى رەتتە توتەنشە جاعداي قىزمەتىنىڭ ماماندارى بالىق اۋلاۋ قۇرال-جابدىقتارىن ساتاتىن دۇكەندەر دە قامىتىلعانىن ايتا كەتۋىمىز.

ماماندار بالىق اۋلاۋ كەزىندە قۇتقارۋ كەۋدەشە كيىپ، قايىققا شامادان تىس جۇكتەمە ارتپاۋدى ەسكەرتەدى. سونىمەن قاتار قۇتقارۋشىلارى ءجۇزۋدى بىلمەيتىن ادامدارعا قايىقتا وتىرىپ، بالىق اۋلاۋعا كەڭەس بەرمەيدى.

جاربول كەنت ۇلى