جينالعان جۇرتشىلىقپەن سالەمدەسكەننەن كەيىن تاكير وسپان ۇلى بىردەن ناقتى ىسكە، ياعني ۋنيۆەرسيتەت كولەمىندە اتقارىلعان جۇمىستارعا كوشتى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىسىنىڭ بايانداماسىنا قۇلاق تۇرگەنىمىزدە، ەلىمىزدەگى پەداگوگ ماماندار دايارلاۋدا كوشباسشى وقۋ ورنى كوپ جۇمىستار اتقارعانىنا كوز جەتكىزدىك. ۋنيۆەرسيتەت ءبىلىم سالاسىنداعىساپانى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى قازاقستان تاۋەلسىز اگەنتتىگىنىڭ باس رەيتينگىندە «ءبىلىم» باعىتى بويىنشا (نكاوكو) پەداگوگيكالىق جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىندا 1ء-شى ورىندى يەلەنىپ، پەداگوگيكالىق ماماندىقتارعا ارنالعان 28 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى ۇزدىك ۇشتىككە ەنگەنىن بىلدىك. سونىمەن بىرگە، ITء-بىلىمدى، قارجىلىق ساۋاتتىلىقتى قالىپتاستىرۋعا، ۇلتجاندىلىقتى دامىتۋعا باسا كوڭىل ءبولۋدى باسشىلىققا العان ۋنيۆەرسيتەت پەداگوگيكالىق ماماندىقتاردا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ ساپالى ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا حالىقارالىق جانە ۇلتتىق اككرەديتاسيا اگەنتتىكتەرىنىڭ سىنىنان سۇرىنبەي ءوتىپتى.ۇلتتىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگى، ەڭ الدىمەن ونىڭ بىلىمىمەن انىقتالاتىنىن،ال ول كەزەگىندە پەداگوگ مامانداردى دايىنداۋدا ساپالى جاڭا ءۇردىستىڭ قاجەتتىگىن بايقاتاتىدىعىن تىلگە تيەك ەتكەن تاكير بالىقبايەۆ:
– بۇگىنگى تاڭداعى ەڭ ۇلكەن جەتىستىك رەتىندە ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەت 2017 جىلى العاش رەت الەم ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ توپ-500قاتارىنا جانە QS World University Ranking رەيتينگىندە الەمنىڭ ۇزدىك 491 ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قاتارىنا ەنگەنىن اتاپ كەتۋگە بولادى.EECA (Emerging Europe & Central Asia) ارناۋلى رانجيرلەۋىندە ەۋروپا مەن تمد-نىڭ 30 ەلىنىڭ 200 الدىڭعى قاتارلى ۋنيۆەرسيتەتتەرى اراسىندا قازۇپۋ 91-ورىندا.الەمنىڭ 27566 ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ Webometrics رەيتينگىندە – 8 958-شى ورىندا، قازاقستان جوو اراسىندا 16 شى ورىندى يەلەندى.ۋنيۆەرسيتەت Web of Science اقپاراتتار بازاسىندا يمپاكت-فاكتورى بار ماقالالار سانى بويىنشا رەسپۋبليكاداعى پەداگوگيكالىق جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىندا ءبىرىنشى ورىن الدى. ۇلتتىق رەيتينگىلەر بويىنشا اباي اتىنداعى قازۇپۋ پەداگوگيكالىق جوعارى وقۋ ورىندارى اراسىندا الدىڭعى ورىندا. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 130 وقۋ باعدارلاماسى، سونىڭ ىشىندە پەداگوگيكالىق باعىتتا – 57 (باكالاۆريات – 51 (23)،ماگيستراتۋرا – 52 (20)، دوكتورانتۋرا Ph.D. – 27(14)، حالىقارالىق جانە ۇلتتىق اككرەديتاسيادان وتكەنىن ماقتانىشپەن ايتا الامىن. 2016 جىلى ۋنيۆەرسيتەت ASIIN، ACQUIN، (گەرمانيا)، نكاوكو (قازاقستان) اككرەديتتىك اگەنتتىگىنىڭ پەداگوگيكالىق كادرلار دايىندايتىن 33 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى بويىنشا ءبىلىم بەرۋدى جۇزەگە اسىردى (باكالاۆريات – 17، ماگيستراتۋرا – 16).2017-2018 وقۋ جىلىندا 10 وقۋ باعدارلاماسى اككرەديتاسيادان وتۋگە دايىندىق ۇستىندە.سونىمەن بىرگە، بولاشاقتا باكالاۆريات پەن ماگيستراتۋرانىڭ پەداگوگيكالىق ماماندىقتارىنىڭ بارلىق 43 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى مەنبىلىم باعدارلامالارىن كەزەڭ-كەزەڭمەن اككرەديتاسيادان وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز، – دەدى.
رەكتور بولاشاق ماماندارعا ءبىلىم بەرۋ جانە عىلىمي جۇمىستار جۇرگىزۋ ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 7 ينستيتۋتىندا جۇزەگە اسىرىلاتىنىن العا تارتتى. ولار: ماتەماتيكا، فيزيكا جانە ينفورماتيكا ينستيتۋتى؛ پەداگوگيكا جانە پسيحولوگيا ينستيتۋتى؛ فيلولوگيا جانە كوپتىلدى ءبىلىم بەرۋ ينستيتۋتى؛ ونەر، مادەنيەت جانە سپورت ينستيتۋتى؛ جاراتىلىستانۋ جانە گەوگرافيا؛ تاريح جانە قۇقىق؛ سوربوننا-قازاقستان ينستيتۋتتارى. سونىمەن بىرگە تاۋەلسىزدىك جىلدارى اباي اتىنداعى قازۇپۋ ەرەكشە مارتەبەسى بار ەلىمىزدىڭ جەتەكشى پەداگوگيكالىق جوعارى وقۋ ورنى رەتىندە ەلىمىزدە پەداگوگيكالىق كادرلاردى دايىنداۋدى وقۋ-ادىستەمەلىك جانە عىلىمي-ادىستەمەلىك قامتاماسىز ەتۋ ورتالىعى بولىپ قايتا قۇرىلعانىن ايتا كەتۋىمىز كەرەك. وسى رەتتە 2015/16 وقۋ جىلىندا ۋنيۆەرسيتەتتە شەتەلدىك ارىپتەستەرمەن بىرگە دايىندالعان پەداگوگيكالىق ماماندىقتار بويىنشا 23 جاڭا ۇلگىدەگى وقۋ باعدارلامالارىن ەنگىزۋ جۇمىستارىن باستاعانىعىن تىلگە تيەك ەتسەك ورىندى. ءوز كەزەگىندە رەكتور كوپتىلدى ءبىلىم بەرۋگە باعىتتالعان ماماندىقتار بويىنشا اعىلشىن تىلىندە وقىتۋعا ارنالعان وقۋ باعدارلاماسىنىڭ قالاي دامىپ جاتقانىنا ايرىقشا توقتالىپ ءوتتى.
– كوپتىلدى ءبىلىم بەرۋگە باعىتتالعان كەمبريدج، ساسسەكس ۋنيۆەرسيتەتتەرى عالىمدارىمەن جانە ەلىمىزدىڭ پەداگوگيكالىق جوو مەن مەكتەپ ۇستازدارىمەن بىرگە فيزيكا، ينفورماتيكا، حيميا، بيولوگيا ماماندىقتارىنا اعىلشىن تىلىندە وقىتۋعا ارنالعان وقۋ باعدارلامالارى جۇزەگە اسىرىلدى. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ وسى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنا وقۋ-ادىستەمەلىك قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن 19 وقۋلىقتار اعىلشىن تىلىندە دايىندالدى. 2016-2017 وقۋ جىلىندا ۋنيۆەرسيتەتتە باكالاۆريات، ماگيستراتۋرا جانە دوكتورانتۋرا بويىنشا 13 ماماندىق بويىنشا اعىلشىن تىلىندە وقىتۋ جۇرگىزىلدى.
پەداگوگيكالىق ءبىلىم بەرۋدىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن «بەس ينستيتۋسيونالدىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارى اياسىندا جانە ءبىلىم بەرۋ مەن عىلىمدى دامىتۋدىڭ 2016-2019 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا ۋنيۆەرسيتەتىمىز «ءۇش ءتىلدى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ جول كارتاسى» جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋعا كىرىستى.
«سوربوننا-قازاقستان» ينستيتۋتى عىلىمي ءبىلىم بەرۋ جانە مادەنيەت سالالارىنداعى قازاق-فرانسۋز ارىپتەستىگىن ونان ءارى نىعايتاتىن التىن كوپىر. ول 2014 جىلعى 6 جەلتوقساندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن فرانسۋز رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى فرانسۋا وللاندتىڭ تىكەلەي قولداۋىمەن اشىلعان وقۋ ورداسى، ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ەكى ەلدىڭ بىرلەسكەن جوباسىنىڭ جارقىن دالەلى. بۇل – «پاريج قالاسىنىڭ سوربوننا» ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ الەمدەگى ەكىنشى جانە تمد ەلدەرى مەن ورتالىق ازياداعى تۇڭعىش فيليالى.
بۇل ينستيتۋتتا ءبىلىم بەرۋ باكالاۆريات پەن ماگيستراتۋرانىڭ قوسارلانعان ديپلوم باعدارلاماسى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلۋدا. اباي اتىنداعى قازۇپۋ-دىڭ اتالعان حالىقارالىق جوبانى جۇزەگە اسىرۋى ەۋروپالىق ۇلگىدەگى ءبىلىم الۋىنا جول اشتى. وتكەن 2015-2016 وقۋ جىلىندا «سوربوننا-قازاقستان» ينستيتۋتى ەڭ العاشقى تۇلەكتەرىن ۇشىردى. مۇندا «مەنەدجمەنت» جانە «حالىقارالىق قاتىناستار» ماماندىقتارىنىڭ 42 ماگيسترى اباي اتىنداعى قازۇپۋ مەن «پاريج قالاسىنىڭ سوربوننا» ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ديپلومدارىن قاتار الىپ شىقتى. 2017 وقۋ جىلىندا 22 مامان ديپلوم الدى.قازىرگى ۋاقىتتا 122 ماگيسترانت جانە ماگيسترانتتار حالىقارالىق قۇقىق، حالىقارالىق قاتىناستار، مەنەدجمەنت، ماركەتينگ سالاسىندا ءوز قىزمەتىن جالعاستىرۋدا، – دەدى رەكتور.
القالى باسقوسۋدا تاكير وسپان ۇلى شاعىن جيناقى مەكتەپ، ونداعى وقۋ-تاربيە جۇمىسى، ولارعا پەداگوگ-ماماندار دايارلاۋماسەلەسى تۋرالى دا ايتىپ ءوتتى.
– ءبىزدىڭ ءبىلىم باعدارلاماسىنا قوسار كەلەسى ۇلەسىمىز شاعىن جيناقتى مەكتەپتەرگە وقۋ-ادىستەمەلىك كومەك كورسەتۋ.بۇگىندە رەسپۋبليكامىزدىڭ 15 شاعىن جيناقتى مەكتەپتەرىمەن اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق بايلانىس ورناتىلىپ، ولارعا ءبىزدىڭ پروفەسسورلار وقۋ-ادىستەمەلىك كومەكتەر كورسەتۋدە. ۋنيۆەرسيتەت سايتىندا «ق ر شاعىن جيناقتى مەكتەپتەر اكادەمياسى» پورتالى جۇمىس ىستەيدى.
شاعىن جيناقتى مەكتەپتەرگە پەداگوگتاردى دايىنداۋعا باعىتتالعان قوسارلانعان ماماندىقتاردىڭوقۋ باعدارلامالارى دايىندالدى.ۋنيۆەرسيتەت بازاسىندا «ءبىلىم» توبى بويىنشا رەسپۋبليكالىق وقۋ-ادىستەمەلىك كەڭەس جۇمىس ىستەيدى، بيىلعى ەسەپ بەرۋ كەزەڭىندە پەداگوگيكالىق ماماندىقتاردا ەكسپەريمەنتتىك وقۋ باعدارلامالارىن ەندىرۋ تاجىريبەسى، اعىلشىن تىلىندە ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن دامىتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى تالقىلاندى. جاڭا ماماندىقتار اشۋدى جوسپارلاعاندا بۇگىنگى تاڭدا ماڭىزى زور ماماندىقتاردى عانا تاڭدايمىز. مىسالى، وسى وقۋ جىلىندا ءبىز «حالىقارالىق قۇقىق»، «ءبىلىم بەرۋدەگى مەنەدجمەنت» وقۋ باعدارلامالارىن ەنگىزىپ وتىرمىز. بۇل باعدارلامادا تاجىريبەسى بار مەكتەپ، كوللەدج نە ۋنيۆەرسيتەت جەتەكشىلەرىن ماگيستەرلىك دەڭگەيدە وقىتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.
بۇگىندە باسەكەگە قابىلەتتى، جاڭاشا ويلايتىن، وزىنە دە، قوعامعا دا شىعارماشىلىق-جاسامپازدىق تۇرعىدان تالاپ قويا بىلەتىن مۇعالىمدەر دايارلاپ شىعارۋدىڭ ماڭىزى زور. بۇل باعىتتا قازۇپۋ ايرىقشا ەڭبەك ەتىپ كەلەدى دەسە بولادى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىسى بۇگىندە اباي اتىنداعى وقۋ ورنىندا ءبىلىم الۋشىلاردىڭ سانى 6921 ەكەنىن العا تارتتى. ونىڭ – 5619 باكالاۆرياتتا، 1115 ماگيستراتۋرادا، 187 دوكتورانتۋرا Ph.D-دە وقيتىنىن ايتا كەتۋىمىز كەرەك. قالاي دەسەك تە، ەلىمىزدە ۇستاز بولىپ، ادام تاربيەلەۋدى تاڭداعان جاستار ەڭ الدىمەن وسى ءقازۇپۋ-دى تاڭدايتىنى بەلەگىلى. ءبىزدىڭ بۇل سوزىمىزگە بيىلعى جىلى ءبىرىنشى كۋرسقا 2665 ستۋدەنت قابىلدانىپ، تۇسكەندەردىڭ سانى وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 15،2%-عا ارتقانىن، سونىڭ ىشىندە ءبىلىم گرانتى - 2016 جىلعا قاراعاندا 22%-عا ارتقانىنان بايقاۋعا بولادى.
ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسور-وقىتۋشىلارىنىڭ بىلىكتىلىگى مەن قۇزىرەتتىلىگى وقۋ ورنىنىڭ پەداگوگ مامانداردى دايارلاۋ ساپاسىمنن انىقتالاتىنى بەلگىلى. ەسەپتى كەزدەسۋدە رەكتور وسى ماسەلەگە دە ەرەكشە توقتادى.
– پروفەسسور-وقىتۋشىلار قۇرامىنىڭ جالپى سانى 883 ادام. عىلىمي دارەجەسى مەن اتاعى بار پوق 526 ادام، ونىڭ: 157 عىلىم دوكتورى، پروفەسسور، 369 عىلىم كانديداتى، دوسەنت، ونىڭ ىشىندە 25 PhD. عىلىم دوكتورى، 121 عىلىم ماگيسترى.سونداي-اق، بىزدە 14 ق ر ۇعا اكادەميكتەرى مەن كوررەسپوندەنت-مۇشەلەرى، 45 باسقا دا قوعامدىق اكادەميالاردىڭ اكادەميكتەرى، 19 شىعارماشىلىق وداقتاردىڭ مۇشەلەرى، 6 ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشى، 12 سپورت شەبەرى جۇمىس ىستەيدى.
2016/2017 وقۋ جىلىندا قر-نىڭ مەملەكەتتىك ناگراداسىمەن 5 ارىپتەسىمىز، ق ر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ ناگراداسىمەن 12 قىزمەتكەر، اباي اتىنداعى قازۇپۋ – 158 ادام ماراپاتتالدى،6 وقىتۋشىعا «جوو-نىڭ وزات وقىتۋشىسى» گرانتى تاپسىرىلدى ءبىز ۇزدىك وقىتۋشىلارىمىزدى ماقتان تۇتامىز.
فيزيكا كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، كازناەن كوررەسپوندەنت-مۇشەسى، فيزيكا-ماتەماتيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور ك.ب.تلەبايەۆتىڭ «رادياسيوننو-تەرميچەسكيە ەففەكتى ۆ تەپلوفيزيچەسكيح سۆويستۆاح پوليمەروۆ ي كومپوزيتوۆ» مونوگرافياسى 2015 جىلى پاريجدەگى 35ء-شى حالىقارالىق كىتاپ دۇكەنىنىڭ اننوتيرلەنگەن كاتالوگتارى قاتارىنا كىردى، 2017 جىلى 50 ەلدىڭ تانىمال عالىمدارى مەن مۇعالىمدەردىڭ وزەكتى عىلىمي جۇمىستارى ۇسىنىلعان لوندونداعى كىتاپ كورمەسىنە قويىلدى. بۇل – ءىرى ساياساتكەرلەردىڭ، عالىمداردىڭ جانە مادەنيەت قايراتكەرلەرىنىڭ، ءجۇز مىڭداعان قوناقتاردىڭ نازارىن اۋداراتىن ينتەللەكتۋالدى وقيعا.
زاڭ عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، مەملەكەتتىك جانە ازاماتتىق قۇقىقتىق پاندەر كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى ەرمەك بورىبايەۆ بەدەلدى حالىقارالىق ۇيىمنىڭ جەكە مۇشەلىگى قۇرمەتىنە يە قازاقستان مەن ورتالىق ازياداعى نوتاريۋس ماماندىعىنىڭ العاشقى وكىلى، حالىقارالىق نوتاريۋستار وداعى تاريحىنداالعاش رەت سايلاندى.
كادرلار الەۋەتىن كوتەرۋدە پروفەسسور-وقىتۋشىلار قۇرامىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ماڭىزدى.2016 جىلى ءارتۇرلى باعدارلامالار بويىنشا196 وقىتۋشىنەمەسە ۋنيۆەرسيتەت وقىتۋشىلارىنىڭ جالپى سانىنىڭ 25%ء-ى «ورلەۋ» بىلىكتىلىك كوتەرۋ ورتالىعى» اق مەن نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىندە، سونىمەن قاتار، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى جانە شەتەلدىك الدىڭعى قاتارلى ۋنيۆەرسيتەتتەردە بىلىكتىلىگىن كوتەردى.
ق ر ءبجعم-نىڭ مەملەكەتتىڭ تاپسىرىسى بويىنشا، اعىلشىن تىلىنە تەرەڭدەتىلگەن ءبىلىم بەرۋ باعىتىندا 52 وقىتۋشى بىلىكتىلىك كۋرسىن وقىدى.پوق-تىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا اعىلشىن ءتىلىن ەركىن مەڭگەرگەن جاس عالىمدار مەن PhD دوكتورلاردى عىلىمي-پەداگوگيكالىق قىزمەتكە تارتۋ ءداستۇرى ساقتالادى.
سول سەبەپتى ۋنيۆەرسيتەت، بىرىنشىدەن، رەسپۋبليكانىڭ پەداگوگيكالىق ينستيتۋتتارى مەن ايماقتىق ۋنيۆەرسيتەتتەرىنە كادرلار دايىنداۋ مەن ولاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدى دامىتۋى قاجەت. ول ءۇشىن ءبىز ماماندار دايىنداۋدىڭ قۇرىلىمىن وزگەرتىپ، جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم بەرۋدى دامىتىپ، ۇلەسىن ارتتىرامىز.ءبىزدىڭ تۇپكى ماقساتىمىز ۋنيۆەرسيتەتتە ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ىشىندە ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتاردىڭ ۇلەسىن 30 %-عا جەتكىزۋ. بۇل الەمنىڭ جەتەكشى ۋنيۆەرسيتەتتەرىندەگى جاعدايعا ساي كەلەدى، سەبەبى ولاردا ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتار ۇلەسى 30-70 پايىز (مىسالى، كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىندە– 35%، گارۆاردتا – 59%، ستەنفوردتا – 64%).ەكىنشىدەن، پەداگوگتاردى دايىنداۋدىڭ وقۋ باعدارلامالارىنىڭ قۇرىلىمى مەن مازمۇنىن ساپالى جاڭارتۋدى جالعاستىرۋىمىز قاجەت.
بىتىرۋشىلەردىڭ ەڭبەك نارىعىنداعى تالاپتارى جانە جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ كاسىبي قۇزىرەتتىلىك دەڭگەيىن قاناعاتتاندىرۋ دارەجەسى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ساپالىق تيىمدىلىگىن انىقتايتىنى ءمالىم.ستۋدەنتتەردىڭ وقۋ جەتىستىكتەرىن دامىتۋ ءبىلىم ساپاسىنىڭ نىسانالى ينديكاتورلارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلاتىنى دا ەسەپتى كەزدەسۋدە تياناقتى ءسوز بولدى..
– ءبىلىم ساپاسى مەن قۇزىرەتتىلىگىن كەشەندى تەستىلەۋدىڭ (ۆوۋد) ناتيجەسى انىقتايتىنى بەلگىلى. 2016 وقۋ جىلىنداعى كەشەندى تەستىلەۋگە ناتيجەسى بويىنشا پەداگوگيكالىق جوو اراسىندا 1ء-شى ورىنعا يە بولدى. كەشەندى تەستىلەۋگە (ۆوۋد) قاتىسقان 27 ماماندىق بويىنشا 562 ستۋدەنت قاتىسىپ، ورتاشا 98 بالعا يە بولعانىن ماقتانىشپەن ايتا الامىز.217 تۇلەگىمىز (14%) ۇزدىك ديپلومعا يە بولدى.
پەداگوگيكالىق ماماندىقتا وقىپ جۇرگەن ستۋدەنتتەرىمىز ءۇشىن بۇكىل وقۋ كەزەڭىندە پەداگوگيكالىق پراكتيكا ۇزدىكسىز جۇرگىزىلەدى. ستۋدەنتتەرىمىز وندىرىستىك جانە پەداگوگيكالىق پراكتيكا بازاسىمەن تولىق قامتاماسىز ەتىلگەن. بۇگىنگى تاڭدا ءبىز پراكتيكالىق بازالارمەن 170 كەلىسىم-شارت جاساسىپ وتىرساق، ولاردىڭ 147ء-ى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىمەن جاساسقان كەلىسىمدەر.سونىمەن بىرگە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قاپشاعايدا «ۇستاز» دەپ اتالاتىن وقۋ-وندىرىستىك كومبيناتى بار. مۇندا ستۋدەنتتەردىڭ دالالىق پراكتيكاسى، پلەنەرلەرى وتكىزىلەدى.تۇلەكتەرىمىزدى بيىلعى وقۋ جىلىندا جۇمىسپەن قامتۋعا 90،4% قول جەتىپ وتىر. بۇل رەسپۋبليكالىق كورسەتكىشتەن ەداۋىر جوعارى.ۋنيۆەرسيتەت تۇلەكتەردى ءتيىمدى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ ءۇشىن جىل سايىن ءداستۇرلى «ۆاكانسيالار» جارمەڭكەسىنوتكىزىپ كەلەدى.
«تۇلەكتەر – 2016» بوس ورىندار جارمەڭكەسىنە 800 باكالاۆريات تۇلەكتەرى جانە 112 جۇمىس بەرۋشى قاتىستى، ولار 1289 بوس جۇمىس ورنىن ۇسىندى، 669 رەزيۋمە الدى.
ءبىزدىڭ تۇلەكتەردىڭ جۇمىس بەرۋشىلەرى الماتى قالاسى مەن الماتى وبلىسىنىڭ وقۋ مەكەمەلەرى عانا ەمەس، ەلدىڭ بارلىق ايماقتارى بولىپ تابىلادى. تۇلەكتەردىڭ جالپى سانىنان الماتىدا جۇمىسقا ورنالاسقاندارى 27%، الماتى وبلىسىندا – 49%، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا – 7%، اقمولا وبلىسىندا – 5%. ەلىمىزدىڭ باسقا وڭىرلەرىندە ۋنۆەرسيتەتتىڭ تۇلەكتەرى 1 دەن 5 % -عا دەيىن جۇمىسپەن قامتىلدى.باكالاۆر تۇلەكتەردىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋىنىڭ جەتكىلىكتى جوعارى دەڭگەيى «ديپلوممەن – اۋىلعا» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ جۇزەگە اسىرىلۋى ارقىلى قامتاماسىز ەتىلەدى.
ءدال قازىرگى ۋاقىتتا قازۇپۋ ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى پروگراممالىق ماقالاسىندا ايتىلعان مىندەتتەر مەن جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا باعىتتالعان باعدارلامامەن جۇمىس ىستەۋدە. ۋنيۆەرسيتەت ۇستازدارى مەن عالىمدارى وسى ستراتەگيالىق باعدارلاماعا سايكەس ناقتى ناتيجەگە جوسپارلانعان جوبالىق وفيس نەگىزىندەقىزمەت جاساۋدا. تاكير وسپان ۇلى مۇنى ەرەكشە ىقىلاسپەن تىلگە تيەك ەتە كەتتى.
قازاق ءتىلىن لاتىن الىپبيىنە كوشۋىنە بايلانىستى رەسپۋبليكامىزداعى پەداگوگ مامانداردى دايارلاۋعا ارنالعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ مازمۇنى جاڭارتىلاتىن بولادى. ەلباسىنىڭ وسى اۋقىمدى جوباسى ءبىلىمنىڭ جاڭا مازمۇنىن انىقتاپ، جاڭا وقۋ باعدارلامالارى مەن وقۋلىقتاردى جاساۋعا باعىتتايدى.قازاق ءتىلىن لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋدە اباي اتىنداعى قازۇپۋ پەداگوگيكالىق ءبىلىم بەرۋدىڭ الدىڭعى قاتارلى ورتالىعى رەتىندە عىلىمي-تەوريالىق جانە عىلىمي-ادىستەمەلىك قولداۋىمەن قامتاماسىز ەتەدى. ۋنيۆەرسيتەت پروفەسسورلارى مەكتەپ جانە جوو وقۋلىقتارىنىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ اۆتورلارى بولىپ تابىلاتىنىن ويعا الساق، ۋنيۆەرسيتەت عالىمدارىنىڭ الدىندا ورتا مەكتەپ وقۋلىقتارىنىڭ جاڭا قۇرىلىمى مەن مازمۇنىن انىقتاۋ مىندەتى تۇر. بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ءبىز الەمنىڭ ۇزدىك ءبىلىم بەرۋ جۇيەلەرىنىڭ (وڭتۇستىك كورەيا، جاپونيا، سينگاپۋر، فينليانديا) جانە الەمدەگى جەتەكشى باسپالاردىڭ (Pearson، Longman، Macmillan) تاجىريبەسى مەن وقۋلىقتارىن تالداۋ جاساۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.
سونداي-اق، اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى ءوز بولاشاعىن زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى رەتىندە دامىتۋ باعدارىن قولعا الۋدا.ۋنيۆەرسيتەتتە عىلىمي زەرتتەۋلەردىڭ باسىم باعىتتارى انىقتالعان: مەملەكەت باسشىسىنىڭ«بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىندا كورسەتىلگەن «ماڭگىلىك ەل» پاتريوتتىق يدەياسىنىڭ رۋحاني-ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارىن نىعايتۋ، ءۇشتىلدى ءبىلىم بەرۋ، قازاق ءتىلىن لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋگە بايلانىستى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ مىندەتتەرى، «ساندىق قازاقستان» جانە اقپاراتتىق-كومپيۋتەرلىك 3D-تەحنولوگيالار نەگىزىندە جاڭا ءبىلىم رەسۋرستارى جانە ت.ب.
2016 جىلى ق ر ءبجعم-نىڭ ىرگەلى زەرتتەۋ تاقىرىپتارىن گرانتپەن قارجىلاندىرۋ بويىنشا – 13 جوبا جاسالدى.
ۋنيۆەرسيتەتتىڭ عالىم-پەداگوگتارى 2016 جىلى قۇراستىرىلعان ق ر مەملەكەتتىك ستاندارتىنا ساي قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە 190 ءپان بويىنشا جوعارى جانە جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم باعدارلاماسى بويىنشا 16 پەداگوگيكالىق ماماندىق بويىنشا تيپتىك باعدارلاما جاسادى. ونىڭ ىشىندە156 – باكالاۆريات پاندەرى بويىنشا؛ 32 ءپان ماگيستراتۋرا بويىنشا؛ 2 ءپان Ph.D. دوكتورانتۋرا بويىنشا.ورتا مەكتەپكە ارنالعان 229 وقۋلىق پەن وقۋ قۇرالدارى، جوعارى وقۋ ورىندارىنا ارنالعان 17 وقۋلىق جانە 153 وقۋ-ادىستەمەلىك قۇرالدار جارىق كوردى.
عىلىمي زەرتتەۋ ناتيجەلەرىن ەندىرۋ قاناعاتتانارلىق دەڭگەيدە جۇزەگە اسۋدا. 2016 جىلى وقۋ پاندەرىنە عىلىمي نەمەسە ادىستەمەلىكتەردى قولدانۋ تۋرالى 148 اكتى جاسالعان. وقۋ ۇدەرىسىنە 33 مونوگرافيا، 71 وقۋ قۇرالى، جوعارى وقۋ ورنىنا ارنالعان 2 وقۋلىق، ورتا مەكتەپكە ارنالعان 29 وقۋلىق، جارىق كوردى.
جالپى العاندا ۋنيۆەرسيتەت وقىتۋشىلارى 2016 جىلى 4199 عىلىمي جۇمىستى جاريالادى، سونىڭ ىشىندە: 76 مونوگرافيا، شەت ەلدىك باسپادا10 مونوگرافيا شىقتى؛ 128 عىلىمي ماقالا Thomson Reuters (14)، Scopus (114) يمپاكت-فاكتورلى شەت ەلدىك جۋرنالداردا باسىلدى.
مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «بەس ينستيتۋسيونالدىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى 100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارىندا قويىلعان مىندەتتەر نەگىزىندە ۋنيۆەرسيتەت عالىمدارى «ماڭگىلىك ەل» ۇلتتىق يدەياسىن جۇزەگە اسىرۋ تۇجىرىمداماسىن، «ماڭگىلىك ەل» وقۋ كۋرسىنىڭ باعدارلاماسىن قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە دايىندادى.
2017 جىلدىڭ 26 قاڭتارىندا اباي اتىنداعى قازۇپۋ-دا فرانسيانىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى مەن فرانسيا ەلشىلىگىنىڭ قولداۋىمەن ۇيىمداستىرىلعان «يدەيالار ءتۇنى – ءبىر الەم» اۋقىمدى حالىقارالىق عىلىمي-مادەني شاراسى فرانسيانىڭ قازاقستانداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى فرانسيسا ەتەن مىرزانىڭ، فرانسياداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باس كونسۋلى پاتريك رەناردىڭ، قازاقستانداعى فرانسيا ەلشىلىگىنىڭ كەڭەسشىسى گييوم كاسپەرسكييدىڭ، اقىن، قوعام قايراتكەرى ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ قاتىسۋىمەن ءوتتى.بۇل ءىس-شاراعا 500-دەن استام قوناقتار قاتىسىپ، بۇكىل الەم بويىنشا ءبىر ۋاقىتتا ونلاين-ترانسلياسياجاسالدى. سوربوننا-قازاقستان ينستيتۋتىنىڭ تۇلەكتەرى پىكىرتالاسقا بەلسەندى قاتىسىپ، قوناقتارىنىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى. 2017 جىلى «يدەيالار ءتۇنى» تاقىرىبى حالىق ومىرىندەگى ءتىل مەن مادەنيەتتىڭ ءرولى تۋرالى وي ءوربىتتى.
ءبىلىم الۋشىلاردىڭ عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىسىكادرلاردى دايارلاۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋدىڭ، سونىمەن قاتار، ءبىلىم بەرۋدىڭ عىلىمي-بىلىمدىك پاراديگماسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالى بولىپ تابىلادى. «ماڭگىلىك ەل ۇلتتىق يدەياسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارى ءبىلىم بەرۋدىڭ جۇيە قۇراستىرۋشى فاكتورى رەتىندە: ماسەلەلەرى جانە ونى جۇزەگە اسىرۋ جولدارى» حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى پەداگوگيكالىق ءبىلىم بەرۋدى جۇيەلى جاڭارتۋ: پروبلەمالارى، شەشۋ جولدارى» حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا، ق ر بعم باستاماسىمەن ۇيىمداستىرىلعان «ءجۇسىپ بالاساعۇن: ادامگەرشىلىك پەداگوگيكاسىنىڭ قاينار كوزى جانە زاماناۋيلىق، كورنەكتى تۇركى ويشىلى ج.بالاساعۇنننىڭ 1000-جىلدىق قۇرمەتىنە وراي حالىقارالىق دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ ۇيىمداستىرىلۋى وسى ايتقانىمىزعا دالەل.2016 جىلى164 ءبىلىم الۋشى وليمپيادا جانە بايقاۋلاردىڭ جەڭىمپازدارى بولدى، ونىڭ ىشىندە 10 – حالىقارالىق، 154 –رەسپۋبليكالىق دارەجەدەگى بايقاۋلاردىڭ جەڭىمپازى اتاندى.
جاڭا ءبىلىم بەرۋدىڭ عىلىمي جانە عىلىمي-پەداگوگيكالىق كادرلارىنتيىمدى دايىنداۋ ءۇشىن ۋنيۆەرسيتەت ءبىلىم مەن عىلىمدى بىرىكتىرۋدىڭ يننوۆاسيالىق شەتەلدىك تاجىريبەنى كەڭىنەن قولداناتىنىن اتاپ ءوتۋ كەرەك.
– وسى رەتتە 2016 جىلى 595 ماگيسترانت جانە 23 دوكتورانت ەۋروپا، امەريكا، ازيانىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىنىڭ عىلىمي ورتالىقتارى مەن ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە عىلىمي تاعىلىمدامادان ءوتتى.دوكتورانتتاردىڭ337، ماگيسترانتتاردىڭ622ماقالاسى شەت ەلدىك جانە وتاندىق جۋرنالداردا، حالىقارالىق جانە رەسپۋبليكالىق كونفەرەنسيالاردا جاريالاندى، سونىڭ ىشىندە 56 ماقالا – Thomson Reuters، Scopus، رينس اقپاراتتىق بازاسىنا ەنەتىن عىلىمي جۋرنالدارىندا جارىق كوردى.
ۋنيۆەرسيتەتە Ph.D. فيلوسوفيا دوكتورى ديسسەرتاسياسىن قورعاۋ جونىندەگى «ءبىلىم» (گۋمانيتارلىق عىلىمدار)، (جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى) جانە (پەداگوگيكالىق عىلىمدار) باعىتتارى بويىنشا ءۇش كەڭەس جۇمىس ىستەيدى. ۋنيۆەرسيتەتتەگى عىلىمي – زەرتتەۋ جۇمىستارىن جانداندىرۋ ماقساتىندا وقۋ ورنى كەلەسى جۇمىستاردى قولعا الۋدى جوسپارلاپ وتىر:عالىمداردىڭ عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىمەن اينالىسۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ. ول ءۇشىن عالىمداردىڭ مينيسترلىك جانە باسقا جاقتاردان عىلىمي زەرتتەۋ گرانتتارىن نەمەسە باسقا جوبالاردى جەڭۋىنە قولداۋ كورسەتۋ. عىلىمي زەرتتەۋدى جوبالىق قارجىلاۋ پرينسيپىنە كوشىرۋ؛ ۋنيۆەرسيتەت بيۋدجەتىندەگى عىلىمي-زەرتتەۋگە ارنالعان قارجى كولەمىن ارتتىرىپ، الداعى 3 جىلدا كەمىندە ەكى-ۇش ەسە كوتەرۋ؛ عالىمداردىڭ جەتەكشى جۋرنالداردا ماقالا جاريالانۋىنا ىنتالاندىرۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ؛عىلىم مەن يننوۆاسيالىق پاركتىڭ قىزمەتىن قايتا ۇيىمداستىرۋ؛ الەمنىڭ جەتەكشى عالىمدارى مەن ورتالىقتارىمەن بىرلەسكەن زەرتتەۋلەردى ىنتالاندىرۋ؛ پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار ورتالىعىن، مامانداندىرىلعان پەداگوگيكالىق زەرتحانالاردى قۇرۋ.
وقۋ ورنى قىزمەتىندە حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق ماڭىزدى ورىن الادى.بۇگىنگى تاڭدا اباي اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەت 11 حالىقارالىق ۇيىمدارعا،اسسوسياسيالارعا مۇشە. الەمنىڭ 36 مەملەكەتىندەگى شەتەلدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن بىرلەسكەن جۇمىستار بويىنشا 180 كەلىسىمشارت، مەموراندۋم، كەلىسىم جاسالعان، ونىڭ ىشىندە 20 كەلىسىمشارت توپ-500 الەمدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ كەلىسىمىندەگى اكادەميالىق رەيتينگتەگى ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن جاسالعان. (The Academic Ranking of World Universities، ARWU).باتىس جانە شىعىس ەۋروپانىڭ 16 مەملەكەتىمەن كەلىسىم-شارت نەگىزىندە جۇمىس جاساۋدا ەكەن.
2016 جىلدىڭ ماۋسىمىندا كەمبريدج جانە ساسسەكس ۇلىبريتانيا ۋنيۆەرسيتەتتەرىمەن ەكى كەلىسىمشارتقا قول قويىلدى. بۇل الەم ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ عىلىم جانە ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا اباي اتىنداعى كازۇپۋ-مەن ىنتىماقتاستىق ورناتۋعا مۇددەلى ەكەندىگىن بىلدىرەدى.قازۇپۋ فرانكو فوندى ۋنيۆەرسيتەتتەر اسسوسياسياسىنا ەندى (AUF). بۇل مۇشەلىك الەمدەگى فرانكوفونيانى تاراتۋ جانە جارنامالاۋعا ىقپال ەتەتىن عىلىمي جوبالاردى قارجىلاندىرۋ بايقاۋلارىنا قاتىسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.بولون پروسەسى پارامەترلەرى اياسىندا اكادەميالىق ۇتقىرلىق ءۇردىسىن دامىتۋعا ۋنيۆەرسيتەت ەرەكشە ءمان بەرەتىنىن ايتىپ وتسەك ارتىق ەمەس. ستۋدەنتتەردىڭ سىرتقى اكادەميالىق ۇتقىرلىق باعدارلاماسى بويىنشا ءبىلىم الۋىنا، ۋنيۆەرسيتەت ماگيسترانتتاردىڭ شەت ەلدە وقۋىن جانە عىلىمي-زەرتتەۋ پراكتيكاسىن ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارىن قولعا العان.ۋنيۆەرسيتەت حالىقارالىق كەلىسىمدەر اياسىندا بالامالى ءوزارا الماسۋ ارقىلى وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەردىڭ اكادەميالىق ۇتقىرلىعىنا سەرىكتەس-جوعارى وقۋ ورىندارىمەن جانە ق ر بعم بولون ۇدەرىسى ورتالىعىنىڭ ۇسىنعان مۇمكىندىكتەردى پايدالانۋ ارقىلى، سونداي-اق، Erasmus + جوباسى، شەت مەملەكەتتەر ۇكىمەتتەرى ۇسىنعان باسقا دا جوبالار ارقىلى ىقپال ەتەدى.
– حالىقارالىق رەيتينگتەردە نەگىزگى كومپونەنتتەردىڭ ءبىرى – ينتەرناسيونالداندىرۋ. سول سەبەپتى ءبىز شەتەلدىك ستۋدەنتتەر مەن ۇستازداردى وقۋ جانە جۇمىسقا قامتۋدى كوبەيتۋىمىز قاجەت.2016/2017 وقۋ جىلىندا ۋنيۆەرسيتەتتە 230 شەتەلدىك ستۋدەنت (3،5%) وقىدى. ولار جۇڭگو، كورەيا، اۋعانستان، تۇركيا، رەسەي، موڭعوليا، وزبەكستان جانە ت.ب. ەلدەردەن كەلدى. الدا ولاردىڭ ۇلەسىن 5-7 پايىزعا دەيىن ارتتىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ «ورتالىق ازياداعى ءبىلىم بەرۋ ورتالىعىن دامىتۋ جانە عىلىمدى جاڭعىرتۋ» باستاماسى اياسىندا ۋنيۆەرسيتەتتە ماركەتينگتىك ناۋقاندار نەگىزىندە ورتالىق ازيا، موڭعوليا، جۇڭگو جانە باسقا ەلدەردىڭ شەتەلدىك ستۋدەنتتەرىن تارتۋ جوسپارلانۋدا.
ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتىمىزدە ءبىلىم بەرۋدىڭ بەدەلى جانە تارتىمدىلىعى، ونىڭ ىشىندە ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ وزەكتىلىگى، ءبىلىم بەرۋ قىزمەتتەرىنىڭ ساپاسىن قامتاماسىز ەتۋ باعدارىندا ءبىلىم بەرۋ قىزمەتتەرىنىڭ ساپاسى، قولايلى الەۋمەتتىك-مادەني جانە تۇرمىستىق جاعدايلارى قاراستىرىلىپ، بۇل باعىتتا اعىلشىن تىلىندە قوسارلانعان ءبىلىم بەرۋ مەن ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن جاسايمىز.
ءبىزدىڭ ستۋدەنتتەر جاڭا دوستار تابۋعا، شەتەلدىك جوعارى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىمەن تانىسۋعا ۇلكەن ىنتالى ەكەندىكتەرىن كورسەتتى.اكادەميالىق ۇتقىرلىق باعدارلاماسى اياسىندا 51 ءبىلىم الۋشى ونىڭ ىشىندە، 28 ستۋدەنتىمىز، 23 ماگيسترانتىمىز سەمەستىرلىك وقۋ كۋرسىنان ءوتتى.
ءبىز ليتۆانىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىمەن تىعىز ىنتىماقتاستىق ءۇشىن ەرەكشە العىسىمىزدىبىلدىرەمىز.بىرنەشە جىل بويى ءبىز ليتۆا ەدۋارد ۋنيۆەرسيتەتىنە، ۆيلنيۋس ۋنيۆەرسيتەتىنە، كاۋناس تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنە، ميكولاس رومەرياس ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا جىبەردىك. ءبىزدىڭ ستۋدەنتتەرىمىز پومەران اكادەمياسىندا (پولشا)، پاريجدەگى Cite جانە Perpignan Via Domitia (فرانسيا)، سۋكۋبا ۋنيۆەرسيتەتى (جاپونيا)، گازي ۋنيۆەرسيتەتى جانە ەرزيندجان ۋنيۆەرسيتەتى (تۇركيا)، لانجوۋ ۋنيۆەرسيتەتى، ىلە پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندەرىنەن(كنر) ءبىلىم الدى.
قازاقتىڭ ۇلى ويشىلى دانىشپان ابايدىڭ مۇرالارىن ناسيحاتتاۋ، ونى ۇلىقتاۋ اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ابىرويلى بورىشى ەكەنىن جاقسى بىلەسىزدەر.
وسى ماقساتپەن ءبىز، ياعني اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسشىلىعى، ءوز ىنتا-ىقىلاسىمىزبەن ءوزىمىز ارىپتەستىك ورناتىپ وتىرعان شەتەلدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردە اباي ورتالىقتارىن اشۋدى ءجون ساناپ، بۇگىنگە دەيىن بيۋدجەتتەن تىس قارجى ەسەبىنەن جۇڭگو، ۆەتنام، تۇركيا ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە اباي اتىنداعى 4 حالىقارالىق ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارىن اشتىق.
حانوي پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىمەن بىرگە 2018 جىلى اباي اتىنداعى قازۇپۋ-دىڭ 90-جىلدىعىنا ارنالعان «حانوي ۇلتتىق ءبىلىم بەرۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىمي جۋرنالى» جارىققا شىعادى.مادەني-بىلىم بەرۋ ورتالىقتارىنىڭ قىزمەتى – قازاقستان تاريحى مەن مادەنيەتى، ەلتانۋ ءتارىزدى ءارتۇرلى سەمينارلار وتكىزۋ ارقىلى اباي مۇرالارىن تانىمال ەتۋ.اباي ورتالىقتارى حالىقارالىق ءبىلىم مەن عىلىم كەڭىستىگىن ينتەگراسيالاۋعا، اباي اتىنداعى قازۇپۋ-دىڭ شەتەلدەگى ساياسي ءيميدجىن كوتەرۋگە قىزمەت اتقارادى.
تاربيە جۇمىسىنىڭ باسىمدىقتارى قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋ، لاڭكەستىككە جانە ءدىني ەكسترەميزمگە قارسى يدەولوگيالىق جۇمىستار، قىلمىستىڭ الدىن-الۋ جانە جەمقورلىققا نولدىك توزىمدىلىكتى قالىپتاستىرۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋ ماقساتتارىن ىسكە اسىرۋعا ىقپال ەتەدى.
تاربيەلىك جۇمىس قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ قورى، «جاس وتان» جاستار قاناتى، ۋنيۆەرسيادا-2017 باسقارماسى، G38 جاستار ۇيىمى، «ەكى قانات» عىلىمي ونىدىرىستىك بىرلەستىگى، «جاناشىر» ورتالىعى، «جىگەر» قايىرىمدىلىق قورى، «ۆولونتەرلار ليگاسى»، الماتى قالاسىنداعى «بولاشاق» دەبات ورتالىعى، «جايدارمان» ليگاسى سىندى ۇيىمدارمەن تىعىز ىنتىماقتاستىقتا جۇرگىزىلەدى.
الەۋمەتتىك-مادەني ساياسات ينتەللەكتۋالدى، رۋحاني، ادامگەرشىلىك جانە فيزيكالىق دامۋعا نەگىزدەلگەن جاستار باستامالارىن قولداۋعا باعىتتالعان.ۇلتارالىق بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم احۋالىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ۋنيۆەرسيتەتتە 44 ستۋدەنتتىك ۇيىم، 13 ۇيىرمە، 2 شىعارماشىلىق بىرلەستىك، 3 جاساق جانە ءتۇرلى ۇلتتىڭ 37 ءبىلىم الۋشىلارىنان قۇرالعان «بىرلىك» اتتى ستۋدەنتتىك اسسامبلەيا جۇمىس ىستەپ كەلەدى.
ەسەپتىك كەزەڭدە ۋنيۆەرسيتەتىشىلىك 60 سپورتتىق ءىس-شارا ۇيىمداستىرىلعان. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ سپورتشىلارى 20 ۋنيۆەرسيتەتىشىلىك، 5 اۋداندىق، 18 قالالىق، 1 حالىقارالىق ءارتۇرلى سپورتتىق جارىستارعا قاتىسىپ، جاقسى ناتيجەلەر كورسەتتى. مىسالى،«دەنە تاربيەسى جانە سپورت» ماماندىعىنىڭ 2 كۋرس ستۋدەنتى باراح مەيرامبەك «ستۋدەنتتىك بارىسى-2016» قازاقشا كۇرەستەن رەسپۋبليكالىق ءتۋرنيردىڭ جەڭىمپازى اتانىپ، 28ء-شى بۇكىلالەمدىك قىسقى ۋنيۆەرسيادا - 2017» الاۋ ۇستاۋشى قۇقىعىنا يە بولسا، 4 كۋرس ستۋدەنتى لاززات مىنجاساروۆاقازاقستان ۇلتتىق حوككەي كومانداسىنىڭ قۇرامىندا دۇنيەجۇزىلىك قىسقى ۋنيۆەرسياداعا قاتىستى.
ۆولونتەر رەتىندە ءبىزدىڭ 70 ستۋدەنت 28ء-شى بۇكىلالەمدىك قىسقى ۋنيۆەرسياداعا قاتىسسا، 20 ستۋدەنتىمىز ەكسپو-2017 حالىقارالىق كورمەسىنە جىبەرىلدى.
ستۋدەنتتەر اراسىندا كەڭەستىك-ۇيلەستىرۋ قىزمەتىن كورسەتۋ ءۇشىن پسيحولوگيالىق قىزمەت كورسەتۋ كابينەتى جۇمىس ىستەيدى، سەنىم تەلەفونى بار.
ۋنيۆەرسيتەتتىڭ دامۋىنىڭ ماڭىزدى باسىمدىقتارىنىڭ ءبىرى باسقارۋ تيىمدىلىگى مەن ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ بولىپ تابىلادى. سونىمەن بىرگە ءبىلىم نارىعىنداعى باسەكەلەستىك تالابىنا ساي كەلەتىن، ءبىلىم الۋشىلاردى قىزىقتىراتىن قوسىمشا قۇندىلىقتاردى قامتي بىلەتىن ساندىق (سيفرلىق) ۋنيۆەرسيتەت بولۋى قاجەت.
– اباي اتىنداعى قازۇپۋدامۋدىڭ جاڭا تەندەنسيالارىناساي بارلىق قىزمەتىن سيفرلىق تەحنولوگيالار نەگىزىندە جۇرگىزىپ،ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قۇرىلىمدىق بولىمشەلەرى اراسىندا ءبىرىڭعاي اقپاراتتىق كەڭىستىك قۇرۋعا، ساندىق كىتاپحانا جانە ساندىق كامپۋس، قاشىقتىقتان وقىتۋدى جانە ونلاين وقىتۋ جۇمىستارىن ىسكە اسىرۋدى، سونداي-اق وقىتۋشىلارعا عىلىمي-ادىستەمەلىك قولداۋدى جۇزەگە اسىرماقشى.ساندىق يننوۆاسيا ىس-ارەكەتتەرى: ساندىق ماركەتينگ، ءبىلىمدى جانە زەرتتەۋ جوبالارىن باسقارۋ، ساتىپ الۋدى باسقارۋ، تالاپكەرلەر مەن ستۋدەنتتەرمەن قارىم-قاتىناستى ياعني، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ىشكى جۇمىس تۇرلەرىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرادى. العا قويىلعان ماقساتتار مەن مىندەتتەرگە جەتۋ ءۇشىن مەنەدجمەنتتىڭ ءستيلى، پرينسيپتەرى مەن جالپى باسقارۋ جۇيەسىن ساپالى وزگەرتۋ قاجەت.
ستراتەگيالىق باسقارۋ سالاسىندا ۋنيۆەرسيتەتتى ءتيىمدى باسقارۋ اباي اتىنداعى قازۇپۋ ستراتەگياسىنىڭ ورتا مەرزىمدى بولاشاعىنا مىندەتتەرىن، ماقساتتى كورسەتكىشتەرىن جانە تىكەلەي ناتيجەلەرىنىڭ كورسەتكىشتەرىنناقتىلاپ الۋدى قاجەت ەتەدى. وسىعان وراي وپەراسيالىق مەنەدجمەنت سالاسىندا قازۇپۋ جۇيەسىندە «قىزمەتتى باعالاۋ كريتەرييلەرىن»(قبك) ازىرلەپ، بەكىتىپ، ءابق(اكىمشىلىك باسقارۋ قىزمەتكەرلەرى) ءۇشىن ءتيىمدى كەلىسىمشارتتاردى جۇزەگە اسىرىپ، قىزمەتكەرلەردى دامىتۋ بويىنشا شارالار قابىلداۋ جوسپارلانىپ وتىر ەكەن. قارجىلىق مەنەدجمەنت سالاسىندا ۋنيۆەرسيتەت بيۋدجەت جۇيەسىن جەتىلدىرۋگە نيەتتى ەكەن.
ۋنيۆەرسيتەت ءبىلىم بەرۋ قىزمەتتەرىن ۇسىنۋ مۇمكىندىگىن قامتاماسىز ەتە الاتىن ماتەريالدىق-قارجى اكتيۆتەرىمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازا وقۋ ۇدەرىسىنە قاجەتتى كومپيۋتەرلىك جانە ورگتەحنيكالىق وقۋ ماتەريالدارىنا قاجەتتى ينفراقۇرىلىم جۇيەسىمەن قامتىلعان.
ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسى 15 وقۋ كورپۋسىندا جالپى اۋماعى 54 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايتىن(24 كومپيۋتەرلىك سىنىپتا، 15 لينگوفون كابينەتىندە، 45 وقۋ جانە عىلىمي زەرتحانالاردا، 44 شەبەرحانالاردا، 38 ينتەراكتيۆتى ءدارىسحانالاردا جانە ت.ب.) وتكىزىلەدى.ستۋدەنتتەردىڭ تاجىريبەلىك پراكتيكانىڭ بارلىق تۇرلەرىنەن ءوتۋى، سونداي-اق دەمالىسى قاپشاعاي سۋ قويماسىنداعى وقۋ-وندىرىستىك كەشەنىندە ۇيىمداستىرىلادى. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ www.kaznpu.kz ەكىنشى دەڭگەيدەگى دومەندى اتاۋىمەن ينتەرنەت-كەڭىستىككە تۇراقتى وكىلدىگى بار. ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىنىڭ اقپاراتتىق قولداۋىن جاقسارتۋ ءۇشىن، سونىڭ ىشىندە ونلاين ينتەرنەت-كونفەرەنسيالار ارقىلى اباي اتىنداعى قازۇپۋ جىل سايىن ينتەرنەتكە-قولجەتىمدىلىك ارناسىن كوبەيتىپ وتىرادى.
ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىن اقپاراتتىق-ادىستەمەلىك قامتاماسىز ەتۋ جۇمىسىن كىتاپحانا جۇزەگە اسىرادى. ۋنيۆەرسيتەت كىتاپحاناسىنىڭ وقۋ زالدارى تەك وقۋ كورپۋستارىندا عانا ەمەس، سونداي-اق ستۋدەنتتىك جاتاقحانالاردا دا بار.
كىتاپحانانىڭ كىتاپ قورى مەملەكەتتىك، ورىس جانە قازاق تىلدەرىندە ۋنيۆەرسيتەت باعىتىنا سايكەستەندىرىلىپ، ءبىلىمنىڭ ءار سالالارى بويىنشا ۇسنىلعان.
كىتاپحانانىڭ نەگىزگى كىتاپ ءقورىبىلىمنىڭ بارلىق سالالارى بويىنشا قۇجاتتامالاردىڭ ءار ءتۇرىنىڭ 1 ملن. بىرلىگىن قۇرايدى، ونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك تىلدە 703 مىڭنان اسا كىتاپ بار، ەلەكتروندى نۇسقادا – 6 مىڭ. 2016 جىلى 578 اتالىمدا 14 مىڭنان اسا ادەبيەت، ونىڭ ىشىندە 4 مىڭ مەملەكەتتىك تىلدە، 5 مىڭ ورىس تىلىندە، 5 مىڭ شەت تىلىندە الىندى.
–ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ماتەريالدىق بازاسىن دامىتۋ ءۇشىن، ءبىلىم بەرۋدىڭ الەمدىك ستاندارتىنا ساي كەلەتىن ءبىلىم بەرۋدىڭ جايلى سەرۆيستىك تۇرلەرىن قۇرۋ جاعىن قولعا الۋىمىز قاجەت.
اباي اتىنداعى قازۇپۋ-دا جۇمىس اشىق، ءارى جايلى ورتانى، مەيىرىمدىلىك احۋالىمەن جۇرگىزىلۋدە.قولايلى جۇمىس، وقىتۋ، ءومىر ءسۇرۋ جانە بوس ۋاقىتتى وتكىزۋ شارتتارى، پسيحولوگيالىق جانە مورالدىق-مورالدىق كليماتتى جاقسارتۋعا، كورپوراتيۆتىك مادەنيەتتى نىعايتۋعا اسەر ەتەدى.
«ءبىر تەرەزە» قاعيداتى بويىنشا الەۋمەتتىك جانە مادەني قىزمەتتەردىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ باعىتىنداستۋدەنتتىك قىزمەتتىڭ ءبىرىڭعاي ورتالىعىجۇمىس جاساۋدا.
قازىرگى زامانعى تەندەنسيالارىنا ساي جانە جاڭا بۋىننىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە تۇبەگەيلى اۋىسۋلارعا دايىندىعىن ۋنيۆەرسيتەتتە جاتاحقانا قۇرىلىسى، 600 ادامعا ارنالعان اكت زالى، وقۋ كورپۋستارىن، اۋديتوريالاردى، عىلىمي-وقۋ لابوروتوريالارىن، الەۋمەتتىك-مادەني، سپورتتىق كەشەندەردى جەتىلدىرۋساندىق كىتاپحانا قۇرۋدىكوزدەپ وتىر.
اباي اتىنداعى قازۇپۋ – قازاق جەرىندە قالىپتاسقان تۇڭعىش جوعارى وقۋ ورنى. ۋنيۆەرسيتەتىمىزگە 2018 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىندە 90 جىل تولادى.قازاقستانداعى جوعارى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ ىرگەتاسى ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتىمىزدە قالانعان. وسى جىلدار ىشىندە ۋنيۆەرسيتەت ۇلكەن بەلەستەردى باعىندىرعان وقۋ ورنى. ۋنيۆەرسيتەت قۇرىلعاننان كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەلدەگى ەڭ بەدەلدى جانە اتاقتى جوو-نىڭ ءبىرى. 90 جىلدىق تاريحىندا ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەت پەداگوگ مامانداردى دايىنداۋدا ساپاعا قىزمەت ەتەتىن، الەمدەگى دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىرۋ مىندەتىنە ءبىلىم بەرۋ باعدارىنىڭ دامۋ باسىمدىقتارىن نەگىزگە العان جوعارعى وقۋ ورنى.
90 جىلدىق مەرەيتوي – XXI عاسىرعا ساپالى ءبىلىم باعدارىن سۋسىنداتىپ، كەلەر ۇرپاققا جەتكىزە بىلەتىن ءجۇز مىڭداعان تۇلەكتەرى، وقىتۋشىلارى جانە ۋنيۆەرسيتەت قىزمەتكەرلەرى ءۇشىن ماڭىزدى كۇن. مەرەيتوي ۋنيۆەرسيتەتتىڭ عانا ەمەس، رەسپۋبليكانىڭ اتاۋلى مەرەكە مارتەبەسىندە ۇيىمداستىرىلعانى ماڭىزدى – دەدى رەكتور.
پروفەسسور تاكير بالىقبايەۆتىڭ اباي اتىنداعى ەرەكشە مارتەبەسى بار ۇلتتىق پەداگوگيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بارلىق ءىس-جوسپارى 2025 جىلعا قاراي QS World University Ranking الەمدىك رەيتينگىندە الەمنىڭ توپ-400-450 ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ قاتارىنا كىرۋ ءۇشىن، جۇمىس بەرۋشىلەر اراسىندا اكادەميالىق بەدەلىن ارتتىرۋعا، پەداگوگيكالىق ءبىلىم مەن عىلىم سالاسىنداعى جەتەكشى پوزيسيالاردى نىعايتۋعا باعىتتالعاتىنىن مالىمدەمدەگەن ەسەپتى بايانداماسىنان سوڭ جۇرتشىلىقتىڭ بۇل سالاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعى ودان سايىن ويانىپ، تۇس-تۇستان كوپتەگەن ساۋالدار قويىلدى. پەداگوگيكالىق سالانىڭ ناعىز مامانى اتانعان تاكير وسپان ۇلى بارلىق سۇراقتارعا ناقتى جاۋاپ بەردى. جينالعاندار بۇل ەسەپتى كەزدەسۋگە كوڭىلدەرى تولىپ، قاناعاتتانارلىق جىلى سەزىممەن تارادى.
بولات شاراحىمباي،
اباي اتىنداعى ءقازۇپۋ-نىڭ جەتەكشى مامانى
