ايتپاقشى، مۇنداي تاقىرىپتاعى دۇنيەلەردى وقۋدان جالىققاندار بولسا (ءۇيى بارلار، ءۇي العاندار) وقىماي-اق قويسىنشى. شىنىمەن دە كوپ جازىلدى ونىڭ ۇستىنە. تاقىرىبى دا ءسال ساتسىزدەۋ. دەگەنمەن...
بايقاعانىمىز قازاق ءوز جەرىندە تۇراتىن كوپ ۇلتتاردان كەدەي. الدەقايدا كەدەي...قىمبات كولىك مىنەتىندەردىڭ كوپشىلىگى...قازاق ەمەس. كوزىمىز بار. كولىگىمىز بار. ميسۋبيسي گالانت...جارايدى، بۇل جاعى ماڭىزدى ەمەس.
ءيا، ءبىزدىڭ سانامىز سوعان جەتتى. بارلىعىن ماتەريالدىق بايلىقپەن باعالايمىز. ءبىراق، امال قايسى. ورتا تابى جوق، تەك كەدەي مەن بايعا بولىنگەن مەملەكەتتە بۇل زاڭدى شىعار.
ۇزبەيىك اڭگىمەمىزدى. قازاق كوپ ۇلتتاردان كەدەي. نەگە؟ ۇلى ويشىل فۋكۋيامانىڭ ءبىر ەڭبەگىندە بىلاي دەلىنگەن ەكەن.
"ادامنىڭ باسىنداعى بايلىق وعان اتا-باباسى قالدىرعان مۇرامەن ولشەنەدى" دەيدى فۋكۋياما. قازاقتان باسقالارىنىڭ بارلىعىندا مۇرا بار. ول مۇرانىڭ اتى – ءۇي. قازىرگى زاماننىڭ بايلىعى.
وسى مۇراعا قول جەتكىزە الماي وتىرعان قانشاما قازاق ءجۇر. جوق، قول جەتكىزە الماي ءجۇر دەگەنىمىز قيسىنسىز. مۇراعا قول جەتكىزبەيسىڭ عوي. تيەسىلى مۇرا بولسا قالادى. ساعان، ىنىڭە، قارىنداسىڭا...ال بىزگە نە قالدى؟ اۋىلداعى ءۇي مە؟ ساماننان سوعىلعان...
قازاقتان باسقالارىنىڭ بارلىعىندا مۇرا بار. اكە-شەشەسىنىڭ ءۇيى. بولماسا «بابۋشكاسىنىڭ ءۇيى» نەمەسە «دەدۋشكاسىنىڭ ءۇيى». ولار ولگەسىن كىمگە مۇراعا قالاتىنى بەلگىلى. اتادان بالاعا قالاتىن مۇرا. وسى مۇرا ولاردى اسىراپ وتىر. وسى مۇرانىڭ ارقاسىندا ولار جۇمىس ىستەمەۋى دە مۇمكىن. ولاردىڭ مۇراسىن ءبىز جالداپ تۇرۋعا ءماجبۇرمىز. سايىپ كەلگەندە قازاق باسقالارىنىڭ بارلىعىن اسىراپ وتىر.
وسى مۇراعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن ءبىز قانشا تىربانامىز. ال ءبىر كەزدەرى وسى مۇرا بىرەۋلەرگە تەگىن بەرىلىپتى دەسەدى. قالاداعى قازاقتىڭ تۇمسىعى باتپاي وتىرعان اۋدانداردىڭ، جوق، اۋلالاردىڭ بالالارى باقىتتى. ولار بارلىق دامۋ كەزەڭىنەن وتەدى، بايقاساڭىز.
بالالىق شاقتا دوپ وينايدى (ءيا، ءبىز دە ويناعانبىز)، ەسەيە كەلە «ۆەليككە» اۋىسادى، ءسال ەسەيسە سكەيتبورد تەبەدى. ايتەۋىر بەلگىلى ءبىر جاستىڭ بەلگىلى ءبىر جاسقا جاراسىمدى قىزىعىن كورەدى.
اكەسى مەن بالاسى بار. بىرگە ۆەلوسيپەد تەبەدى. تۇستە، كەشكە كەز-كەلگەن ۋاقىتتا. سەرۋەندەيدى. الاڭسىز. قامسىز. ولار الاڭسىز، قامسىز قازاقستاندا ءومىر سۇرەدى.
مەن ولاي ەتە المايمىن. سەبەبى، مەندە مۇرا جوق. جۇمىسسىز قالسام دالادا قالارىمدى بىلەم...ال مەملەكەتىم ماعان قاراسپايدى. ءقازىر قيىن ۋاق ويتكەنى.
اناسى مەن قىزى بار. تاڭعى ساعات جەتىلەر شاماسىندا يتىمەن بىرگە سەرۋەنگە شىعادى. جوق، وزدەرى ءۇشىن ەمەس، ءيتىن سەرۋەندەتۋ ءۇشىن. ولاردىڭ ءيتى دە سەرۋەن قۇرادى. ولاردىڭ ءيتى دە قامسىز، الاڭسىز.
مەن ولاي ەتە المايمىن. سەبەبى، مەندە مۇرا جوق. مەن ول ۋاقىتتا جۇمىسقا جينالىپ جاتامىن. ەرتە تۇرعاننىڭ ىرىسى...
نەگىزىندە مەنىڭ ءومىرىم وسى مۇراعا ءولىپ-تىرىلىپ قول جەتكىزۋ نەمەسە ونىڭ نەسيەسىن تولەۋمەن وتەدى. مەيلى. وتسە ءوتسىن. ماعان مۇرا قالماسا دا مەن بالالارىما مۇرا قالدىرۋ كەرەكپىن. ايتپەسە...
P.S. اڭگىمەنى وسى جەردەن اياقتاۋعا بولار ەدى. ايتپەسە جانە كوپ نۇكتە. ءسوز اياعىن جۇتپايىق، ءبىراق. تۇسىنبەيتىندەر بار دەپ جوعارىدا ايتقانمىن. ماعان مۇرا قالماسا دا مەن بالالارىما مۇرا قالدىرۋ كەرەكپىن. ايتپەسە مەنىڭ بالالارىم دا مەن سياقتى مۇراسىز جۇرەدى جانە بىرەۋدىڭ مۇراسىن جالداپ تۇرۋعا ءماجبۇر بولادى. ءبىراق، سول مۇرانى قالاي الامىن؟ مىنە، ەندى ءۇيى بارلار مەن ءۇي العانداردىڭ اقىلىن تىڭداۋعا ءازىرمىز.
جازىپ العان، دۋمان بىقاي
