قازاقستاننىڭ كۇشتىك قۇرىلىمدارىن باسقاراتىن تۇلعالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى رەسەيشىل. رەسەيدىڭ اسكەري مەكتەپتەرىندە ءتالىم العان ولار "ورىس الەمىنەن" وزگەنى مويىندامايدى.
بۇل تۋرالى ۇقك-نىڭ ءتوراعاسى ءالنۇر مۇسايەۆ بريتاندىق BBC اگەنتتىگىنە بەرگەن سۇحباتىندا ايتتى دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
رەسەيدىڭ قازاقستانعا باسىپ كىرۋ مۇمكىندىگىنە بولجام جاساعان مۇسايەۆ ۋكراينامەن سوعىستا ابدەن قالجىراعان كرەملدىڭ مۇنداي قادامعا بارارىنا كۇمانمەن قارايدى.
"ۋكراينا وسى كۇنگە دەيىن پىسىپ-جەتىلىپ، كەمەلىنە كەلگەن رەسەي اگرەسسياسىن ءبىر ءوزى قابىلداپ الدى. ءپۋتيننىڭ شاپقىنشىلىعى تىعىرىققا تىرەلىپ، شاراسىزدىققا ۇلاسىپ جاتىر. كرەملدىڭ قازاقستانعا باسىپ كىرەرلىك قۇلقى دا، قاۋقارى دا جوق. ءيا، ەلىمىزدىڭ تەرىسكەيىنە كوز الارتقان ءقاۋىپتى مالىمدەمەلەر قازاقستان تاۋەلسىزدىك العالى تولاستاعان ەمەس. دەسە دە، ماسكەۋ بۇدان ارىعا بارمايدى. جار دەگەندەگى جالعىز وداقتاسىنان ايىرىلعاندى قالامايدى"، – دەيدى مۇسايەۆ.
ونىڭ پىكىرىنشە قازاقستاندىقتار ۋكراين حالقى سەكىلدى ساياسي بەلسەندى ەمەس، كرەملمەن اراداعى ءتۇرلى كەلىسپەۋشىلىكتەرگە كوبىنە-كوپ سەلقوس قارايدى. ەل ىشىندە رەسەيدى جاۋ سانايتىن ۇلتشىل كوزقاراستاعى اۋديتوريانى سونشالىقتى اۋقىمدى دەۋگە تاعى كەلمەيدى.
ەڭ ءقاۋىپتىسى – قازاقستاننىڭ كۇشتىك قۇرىلىمدارىندا، سونىڭ ىشىندە ىشكى ىستەر سالاسى، ۇكق، قورعانىس مينيسترلىگىندە ماسكەۋدى عانا مويىندايتىن، رەسەيدىڭ ايتقانىن ەكى ەتپەيتىن تۇلعالار وتىر.
"وكىنىشكە وراي، قولدان كەلەر قايران جوق. اسكەري قۇرىلىمداردىڭ باسشى-قوسشىلارى باسىنان باقايىنا دەيىن رەسەيشىل، ماسكەۋشىل. الىسقا بارماي-اق، قورعانىس ءمينيسترىن مىسالعا الايىق. ول ۇزاق ۋاقىت رەسەيدە وقىدى، رەسەيشىل ەكەنىن جاسىرمايدى. قازاقستاننىڭ كۇشتىك قۇرىلىمدارى كرەملدىڭ ىعىنا جىعىلۋعا جانە ماسكەۋدىڭ سويىلىن سوعۋعا بەيىلدى، بۇعان توقايەۆتىڭ سوڭعى مالىمدەمەسى دە كەدەرگى كەلتىرە العان جوق"، – دەيدى مۇسايەۆ.
بۇدان بولەك رەسەي ەۋرازيالىق وداققا بىرىككەن ەلدەردى ءتۇرلى مەملەكەتارالىق قاۋىپسىزدىك ۇيىمدارىنا كىرگىزىپ، ءجىپسىز بايلاپ تاستاعان. ىشكى ىستەر مينيسترلەرى مەن قورعانىس مينيسترلەرىنىڭ كەڭەسى دەپ اتالاتىن اتى دا، زاتى دا تۇسىنىكسىز قۇرىلىمدار شىن مانىندە قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى رەسەيدىڭ ىقپالىن كەڭەيتە ءتۇسۋدى كوزدەيدى. بۇلاردىڭ بۇدان وزگە مۇراتى جوق.
سوۆەت وكىمەتىنىڭ شەكپەنىنەن شىققان ەلدەردى الىسقا ۇزاتپاي، ۋىسىندا ۇستاۋ ارقىلى ولاردى باتىس الەمىنەن وقشاۋلاۋدى ماقسات تۇتادى.
ءسوي دەگەن مۇسايەۆ تۇنەۋكۇنگى پەتەربور فورۋمىندا رەسەيدىڭ كوزقاراسىنا قايشى كەلەتىن مالىمدەمە جاساعان توقايەۆتىڭ سوزىنە سەزىكپەن قارايتىنىن ايتىپتى.
"مەنىڭشە، بۇل الدىن-الا دايىندالعان دۇنيە. توقايەۆ پۋتينگە قارايلاپ وتىردى. جۇزىندە "دۇرىس ايتتىم با؟" دەگەن ساۋال تۇرعانداي سەزىلدى. مەن بۇعان تولىق سەنىمدى ەمەسپىن، دەسە دە سونداي كۇدىگىم بار.
انىعى، اقوردا كرەملگە اشىق تۇردە قارسى كەلە المايدى.
ءيا، ۋكرايناعا سوعىس اشقان ءپۋتيننىڭ السىرەپ قالعانى راس. سانكسيالار ماسكەۋدىڭ تۇبىنە جەتپەسە دە، ابدەن تيتىقتاتىپ، ەكونوميكالىق ءال-قۋاتىن سارقىپ تىنادى.
ءپۋتيننىڭ باسقىنشى ساياساتى وركەنيەتتى الەمنىڭ قارسىلىعىنا ۇرىندى. رەسەي ەكونوميكا عانا ەمەس، ساياسي الاڭدا دا، ديپلوماتيا سالاسىندا دا ويسىراي ۇتىلىپ جاتىر. توقايەۆ كانىگى ديپلومات رەتىندە مۇنى كورىپ-بىلىپ وتىر. ءبىر جاعىنان پەتەربورداعى باتىل مالىمدەمەسى سونىمەن دە بايلانىستى بولۋى مۇمكىن..."، – دەيدى مۇسايەۆ.
