قازاقستاندىق «ءسافاريدىڭ» كەلبەتى تىم باسقا

Dalanews 24 ماۋ. 2021 10:22 803

ىلە الاتاۋىنىڭ بوكتەرى، تەكەس پەن قۇتىرعان وزەندەرىنىڭ تۇيىسكەن جەرى الماتى وبلىسىنداعى تاڭعاجايىپ مەكەننىڭ ءبىرى. رەسمي اتاۋى- «سافاري تاۋ شەلەك» دەمالىس ايماعى.

اتاۋى ەستىگەن قۇلاقتى ەلەڭ ەتكىزەرلىك. جابايى تابيعاتتى جانى سۇيەتىن جاندار ءۇشىن تاپتىرماس مەكەن رايىمبەك اۋدانىندا ورنالاسقان. جەكە اۋدان مارتەبەسىن العان ءوڭىردىڭ كەلبەتى 3 جىل ىشىندە ايتارلىقتاي وزگەرگەن. ونىڭ ىشىندە ولكەنىڭ ىشكى ءتۋريزمىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون.

اۋدان تاۋلى ايماق بولعاندىقتان ءتۋريزمدى دامىتۋعا قولايلى. بۇل ماڭدا 5 دەمالىس ورنى ناقتى جۇمىس جاساپ جاتىر. ولار: «سافاري تاۋ شەلەك» ج ش س، «قاراساي» جايلاۋى، «ءۇشقاقباق»، «شوعان ساي»، «اقكول».

وسىلاردىڭ قاتارىندا وزگەدەن دارالانىپ تۇرعان، تۋريستەردىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرىپ وتىرعان ورىن – «سافاري تاۋ شەلەك».

2018 جىلدان باستاپ جۇمىسىن باستاعان دەمالىس ورنى ەندى عانا اياعىنان تۇرىپ كەلە جاتىر. تاۋ شاتقالدارى قورشاعان مەكەننىڭ تۇمسا تابيعاتى تاڭقالارلىق. دەسەدە، بۇل ماڭدى تۋريستەر كەلەتىن ورىنعا اينالدىرۋ وڭايعا سوقپاعان.

جەر تەلىمىن راسىمدەۋ، سافاريعا اپاراتىن جولدى جوندەۋ، 12، 8، 6 قاناتتى قازاق ۇيلەردى ورناتۋ تىلگە جەڭىل بولعانىمەن ءىس جۇزىندە ءبىر اتانعا ارتار جۇككە تەڭ ەدى.  تۋعان توپىراقتىڭ توسىندە ماڭداي تەرىم قالسىن دەگەندەر بەلسەنە كىرىستى، ناتيجەسىندە ماسەلەنىڭ ءتۇيىنىن تارقاتتى.

العاشقىدا، اسا تانىمالدىققا يە بولامىز دەگەن وي  ازاماتتاردا بولماعان. الەم جەلىدە تاراعان اقپاراتتىڭ ارقاسىندا كاسىپتىڭ تاسى  ءبىر ساتتە ورگە دومالاي تۇسكەن.  دەمالىس اۋماعىندا اق شاڭقان قازاق ۇيلەر تىگىلگەن، ەكى قاباتتى تۇرعىن ۇيدە سالىنعان. بارلىعى كەلۋشىلەردىڭ كوڭىلىن تابۋعا باعىتتالعان.

سونداي-اق، بۇل ماڭدا «كۇركىلدەك» سارقىراماسى بار.  10 مەتر بيىكتىكتەن قۇلاپ اعاتىن اعىن سۋدىڭ ارىنى قاتتى. تاۋ شاتقالىندا ورنالاسقان جەرگە كولىكپەن جانە اتپەن جەتۋگە بولادى. تاڭداۋ كەلۋشىلەردىڭ ءوز قالاۋىندا. «سافاري تاۋ شەلەكتە» ەتنواۋىل، ينتەراڭشىلىق، اتپەن جانە جاياۋ سەرۋەندەۋ جولعا قويىلعان.

– وسى جەر مەنىڭ اتالارىمنىڭ تابانى تيگەن مەكەن. مەنىڭدە بالالىق شاعىم وسىندا ءوتتى. ەتوناۋىل اشىپ، تۋريستەردى شاقىرىپ، نەگە قوناق كۇتپەسكە دەگەن وي كەلدى. سول ارماندى جۇزەگە اسىردىق. ورتا ەسەپپەن مۇندا اپتاسىنا 25-30 كولىك كەلەدى. سوندا 100 ادامنان اسادى كەلۋشىلەر سانى.ءالى دە ماڭايىمىزدى كەڭىتىپ، جاتار ورىنداردىڭ سانىن كوبەيتۋ جوسپارلانعان. الداعى ۋاقىتتا 6،8 قاناتتى قازاق ۇيلەر ءار اپتا سايىن الىپ كەلىنەدى دەپ كۇتىپ وتىرمىز، – دەيدى «سافاري تاۋ شەلەك» ج ش س ديرەكتورى ازات سامات ۇلى.

دەمالىس ايماعىنىڭ باسشىسىنىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، ەندىگىدە 50 باس قوداس قىرعىزستاننان الىپ كەلىنبەك. قازىرگى كەزدە ولاردىڭ كۇتىمى، ءوسىرۋ ءتاسىلى، جەرسىندىرۋىنە قاتىستى دايىندىق جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر ەكەن.  دەمەك، الداعى 2 جىلدا قىرعىزستان مەن تيبەتتە مەكەن ەتەتىن جانۋاردى ىلە الاتاۋىنىڭ بوكتەرىنەن كورۋگە مۇمكىندىك تۋماق.  ازات سامات ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، قوداستاردىڭ سانىن 2000-3000-عا دەيىن جەتكىزۋ كوزدەلگەن.

– «سافاري تاۋ شەلەك» رايىمبەك اۋدانىنىڭ ورتالىعىنا 80 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان. بۇگىنگى تاڭدا اتالعان ورىنعا جەتكىزەر جولدىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ جۇمىستارى بويىنشا جوسپارلار قاراستىرىلۋدا. جەكە كاسىپكەرلەر مەن اكىمشىلىكتىڭ بىرلەسكەن قىزمەتىنىڭ ناتيجەسىندە كوركەم ولكەگە قاتىنار جولدىڭ جايى جاقسارادى، – دەيدى  رايىمبەك اۋدانى اكىمدىگى كاسىپكەرلەر ءبولىمىنىڭ باسىشىسى ابىلاي باقىتجان.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار