قازاقستاندا جەكە كاسىپكەرلىكپەن اينالىسىپ وتىرعان نازىك جاندى قاۋىمنىڭ سانى جىل وتكەن سايىن ارتىپ كەلەدى.

بۇل تۋرالى پرەزيدەنت جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسياسى حابارلاپ وتىر.

ماسەلەن، سوڭعى 10 جىلدىڭ بەدەرىندە كاسىپ كوزىن اشىپ، جانۇياسىن باعىپ-قاعىپ وتىرعان  ايەلدەر قاۋىمىنىڭ ەل ەكونوميكاسىنداعى ۇلەس سالماعى 50 پايىزعا وسكەن ەكەن.

مىنە، سونىڭ ناتيجەسىنە جالاقى تولەۋدەگى گەندەرلىك الشاقتىق 67 پايىزعا جەتىپتى.

قازاقستاننىڭ ىسكەر ايەلدەر قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى راۋشان سارسەمبايەۆانىڭ (سۋرەتتە) ايتۋىنا قاراعاندا، وسى ارقىلى ايەلدەر قاۋىمى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جولداۋىندا اتاپ كورسەتىلگەن ەكونوميكالىق-الەۋمەتتىك مىندەتتەردى ورىنداۋعا ءوز ۇلەستەرىن قوسۋدا.

«ەلىمىز ەگەمەندىك العان العاشقى جىلداردان-اق پرەزيدەنت ايەلدەردىڭ الەۋەتىن ارتتىرۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ كەلەدى. ەل ەكونوميكاسىنا ەلەۋلى ۇلەس قوسۋدا مەملەكەت باسشىسىنىڭ قولداۋىن ءاردايىم سەزىنىپ كەلەمىز. ەلباسىنىڭ بيىلعى جولداۋدى بىزدەردى، كاسىپ يگەرگەن ايەلدەردى جاڭا مۇمكىندىكتەرگە جەتەلەيدى»، – دەيدى ول.

تەك شاعىن جانە ورتا بيزنەستە عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك قىزمەتتە دە ايەل ادامداردىڭ ۇلەس سالماعى ارتۋدا. رەسمي مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، قازىرگى كۇنى بارلىق دەڭگەيدەگى ءماسليحاتتاردا ايەل دەپۋتاتتاردىڭ جالپى سانى 22 پايىزدان اسقان. وسىنىڭ ارقاسىندا سوڭعى جىلدارى پارلامەنتتەگى ايەلدەر سانى ءوسىپ 27 پايىزدان استى.

بۇل ءوز كەزەگىندە نازىك جاندى قاۋىمنىڭ اراسىنداعى جۇمىسسىزدىق كورسەتكىشىن تومەندەتۋگە دە سەپتەسىپ وتىر. ماسەلەن، سوڭعى 10 جىلدىڭ ىشىندە ايەلدەر اراسىنداعى جۇمىسسىزدىق كورسەتكىشى 3،6 پايىزعا تومەندەگەن.

راۋشان سارسەمبايەۆا ءوز كەزەگىندە بۇل قازاقستانداعى گەندەرلىك ساياساتتىڭ دۇرىس جۇرگىزىلۋىنىڭ ناتيجەسى دەيدى.

– ءيا، سولاي. گەندەرلىك ساياساتتىڭ جۇيەلى جۇرگىزىلگەنىنىڭ ناتيجەسىندە ايەلدەر قاۋىمى ەل ەكونوميكاسىنىڭ ءتۇرلى سالاسىنا ارالاسا، اتسالىسا باستادى. اسىرەسە ولار بۇگىندە بيزنەستە كوپتەپ كەزدەسەدى. كۇنى كەشە ەكسپو ءوتتى. بۇل دا بولاشاقتا بيزنەسپەن بىتە قايناساتىن سالانىڭ ءبىرى بولادى. بۇگىنگى كۇنى «جاسىل ەكونوميكانىڭ» دامۋىنا ۇلەس قوسىپ جانە سودان ايتارلىقتاي تابىس تاۋىپ وتىرعان ايەلدەر دە بارشىلىق.

ايتا كەتسەك، 2030 جىلعا دەيىنگى وتباسىلىق جانە گەندەرلىك ساياسات تۇجىرىمداماسى نەگىزىندە قازاقستاندا ايەلدەر مەن بالالارعا قاتىستى زورلىق-زومبىلىقتىڭ الدىن الۋ شاراسى دا كۇشەيتىلدى. بۇل باستاما قازىرگى كۇنى ءوز ناتيجەسىن بەرۋدە.

اتاپ ايتقاندا الەمدىك ەكونوميكالىق فورۋمنىڭ گەندەرلىك تەڭدىك يندەكسىندە قازاقستان بيىل 144 مەملەكەت اراسىندا 51ء-شى ورىنعا تۇراقتاعان ەكەن.

ءيا، ءالى دە بولسا، شەشىمىن تابۋى ءتيىس تۇيتكىلدەر بارشىلىق. مامانداردىڭ پىكىرىنشە، جالاقى ماسەلەسىنە كەلگەندە ەرلەر مەن ايەلدەردىڭ اراسىندا ءالى دە تەڭسىزدىك بار. ناقتىراق ايتساق، قازاقستاندا ەرلەردىڭ ورتاشا جالاقىسى ايەلدەرگە قاراعاندا 33 پايىزعا كوپ.

سونىمەن قاتار، ساراپشىلار ەلىمىزدەگى ءاربىر ءۇشىنشى ايەل پسيحولوگيالىق قىسىمعا، ال ءاربىر ونىنشى قىز-كەلىنشەك زورلىق-زومبىلىققا ۇشىرايتىنىن ايتادى.

مەملەكەت بۇل تاراپتا الداعى ۋاقىتتا كەشەندى جوبالار مەن شارالاردى قولعا الماقشى. ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق دەموگرافيالىق ساياسات ۇلتتىق كوميسسياسىنىڭ وكىلدەرى دە ەلىمىزدە اتالعان ماسەلەلەردىڭ وتكىر تۇرعانىن مويىنداپ وتىر.

پرەزيدەنت جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا ءتورايىمىنىڭ ورىنباسارى ءلاززات سۇلەيمەننىڭ ايتۋىنشا، زورلىق-زومبىلىق ماسەلەلەرى بۇل كۇن تارتىبىندە تۇرعان قيىن قوعامداعى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى.

«گەندەرلىك تەڭدىك ستراتەگياسىنىڭ شەڭبەرىندە قابىلدانعان مەملەكەتتەگى ۇلكەن زاڭ ول تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا بايلانىستى قابىلدانعان زاڭ. بۇل ستراتەگيا وتە قاجەت جانە كەلەشەكتە دە بۇل ستارەگياداعى ماقساتتارعا جەتۋ ءۇشىن كەلەسى ستراتەگيانى قابىلدايمىز. ويتكەنى، 10 جىل بۇرىنعى كورسەتكىشتەر مەن بۇگىنگى كورسەتكىشتەردىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي» دەيدى ول.