قازاقستاندا اەس سالىناتىن ورىن انىقتالدى

Dalanews 17 تام. 2023 08:10 1124

ەلىمىزدە اتوم ەنەرگەتيكاسىنىڭ پوتەنسيالىن پايدالانۋ بويىنشا تالقىلاۋلار سوڭعى ءۇش-تورت جىلدىڭ بەدەرىندە ۇداي وتكىزىلىپ كەلەدى.

سونىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ قورشاعان ورتاسىنا زيانىن تيگىزبەيتىن رەاكتوردى تاڭداۋ، اەس ورىن تەبەتىن اۋداندى انىقتاۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىس جۇرگىزىلدى. شەتەلدىك اەس-تەرگە ءىس-ساپارلار ۇيىمداستىرىلىپ، وسى سالانىڭ بىلىكتى ماماندارىمەن كونسۋلتاسيالار ءجۇردى.

ساراپشىلاردىڭ ۇيعارىمىنا ساي اەس قۇرىلىسىنا ىڭعايلى اۋدان رەتىندە الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانىنا قاراستى ۇلكەن اۋىلىنىڭ اۋماعى تاڭدالدى.

ەل ۇكىمەتى اەس قۇرىلىسىندا ءساتتى جوبالاردى جۇزەگە اسىرعان مەملەكەتتەردىڭ تەحنولوگياسىن ەلەكتەن وتكىزگەن بولاتىن. سونىڭ ناتيجەسىندە كەلەسىدەي كومپانيالار شورت-پاراعى ازىرلەنگەن ەدى:

  • HPR-1000 جۇڭگو كومپانياسى – CNNC؛

  • APR-1400 رەاكتورى بار كورەي كومپانياسى – KHNP؛

  • ۆۆەر-1200 جانە ۆۆەر-1000 رەاكتورلارى بار رەسەي كومپانياسى – روساتوم؛

  • EPR-1200 رەاكتورى بار فرانسۋز كومپانياسى – EDF.


زەرتتەۋ ناتيجەسى 2022 جىلعى مامىردا اتوم ءوندىرىسىن دامىتۋ جونىندەگى ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيانىڭ وتىرىسىندا قارالدى ءارى ماقۇلداندى.

«اتوم ەنەرگياسىن پايدالانۋ تۋرالى» ق ر زاڭىنىڭ 12-بابىنا سايكەس يادرولىق قوندىرعىلاردى سالۋ جانە سالۋ اۋدانى تۋرالى شەشىمدى اۋماعىندا قوندىرعى سالۋ جوسپارلانىپ وتىرعان جەرگىلىكتى وكىلدى ورگانداردىڭ كەلىسىمىمەن سمايىلوۆ ۇكىمەتى قابىلدايدى. بۇل رەتتە ءماسليحات جەرگىلىكتى وكىلدى ورگان بولىپ ەسەپتەلەدى.

وسىعان وراي، وتكەن جىلدىڭ قاراشا ايىندا الماتى وبلىسى ءماسليحاتىنىڭ وتىرىسىندا اۋدان تۇرعىندارىن قۇپتاۋىمەن قۇرىلىسقا كەلىسىم بەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان.

ال وسى ايدىڭ 22ء-سى كۇنى اتوم ەلەكتر ستانسياسىن سالۋ بويىنشا الماتى وبلىسىنىڭ ۇلكەن اۋىلىنداعى مەكتەپ زالىندا قوعامدىق تالقىلاۋ وتەدى.


بۇعان دەيىن قوعامدىق تىڭداۋ 28 اقپانعا جوسپارلانعان ەدى، الايدا كەيىنگە شەگەرىلدى.

الەمجەلىدەگى بەلسەندىلەر اەس سالۋ بويىنشا رەفەرەندۋم وتكىزۋ قاجەتتىگىن تالاپ ەتكەن ەدى. ەنەرگەتيكا ۆيسە-مينيسترى جاندوس نۇرماعامبەتوۆ بۇل ماسەلەنىڭ رەفەرەنۋمعا سالىنبايتىنىن مالىمدەگەن.

"رەفەرەندۋم بولمايدى. بۇل ماسەلە رەفەرەندۋمعا شىعارىلمايدى. الدىمەن، الاڭنىڭ ورنالاسقان جەرىنە قاتىستى سۇراق بار. ەكىنشىدەن، ەڭ باستىسى – تەحنولوگيا جانە قارجىلىق-ەكونوميكالىق مودەل. ول قالاي اسەر ەتەدى، ءبىز مۇنى قالاي جۇزەگە اسىرامىز؟ بۇل جونىندە تۇيتكىلدەر بار، - دەگەن ەدى ۆيسە-مينيستر.

جوسپارعا سايكەس، اەس قۇرىلىس-مونتاج جۇمىستارى 2034 جىلى اياقتالىپ، 2035 جىلى ستانسيا پايدالانۋعا بەرىلۋگە ءتيىس.

بۇعان دەيىن DALA NEWS-كە سۇحبات بەرگەن ساراپشى ازات قونىسبەك "قازاقستان ۆەندور تاڭداۋدا قاتەلەسپەۋ كەرەك" دەگەن پىكىر بىلدىرگىن. ول بۇگىنگى تاڭدا فرانسۋزداردىڭ، شۆەدتىڭ، بەلگيانىڭ تەحنولوگياسى ەڭ وزىعى دەپ سانايدى.

"فرانسيادا الىناتىن ەلەكتردىڭ 80 پايىزى اەس-قا تيەسىلى. شۆەسيادا – 75 پايىز، بەلگيادا - 65 پايىز. وسى جاعىنان العاندا، فرانسۋزداردىڭ تەحنولوگياسىنا ارقا سۇيەسەك، مۇلدە ۇتىلماس ەدىك دەپ ايتار ەدىم.

جالپى، ولاردىڭ بۇل باعىتتاعى تاجىريبەسى مول. فيزيكا سالاسىندا العاشقى نوبەل سىيلىعىن العاندار دا وسى ەلدىڭ عالىمدارى.

ءتىپتى، مەكتەپتە حيميا مەن فيزيكا پاندەرى ارقىلى بەلگىلى، پولونيي، راديي سىندى ەلەمەنتتەردى اشقان اتاقتى ەرلى-زايىپتى عالىمدار پەر مەن ماريا كيۋري دە فرانسيا ازاماتتارى. مۇندا كيۋري اتىنداعى عىلىمي ينستيتۋت تا بار ىرگەتاسى ەجەلدەن قالانعان. ايتايىن دەگەنىم، قاي جاعىنان الساق تا اەس قۇرىلىسىنا قاجەتتى تەحنولوگيالاردىڭ ەڭ وزىعى فرانسياعا تيەسىلى»، - دەيدى ازات قونىسبەك.

https://dalanews.kz/bas-takyryp/86848-vendor-tangdauda-qatelespeu-kerek-ka

 

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار