قازاق ءابليازوۆتى قولداي ما؟

Dalanews 19 ءساۋ. 2017 05:58 747

مۇحتار ءابليازوۆتى كوپ بولدى باقىلاپ جۇرگەنىمىزگە. ارينە، سىرتتاي. الىستان. الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازبالارىنا قاراپ پسيحولوگيالىق پورترەتىن جاساپ قويعانبىز، وزىمىزشە. 


مۇحتار قازىرگى قازاقستان بيلىگىمەن الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى كۇرەسۋگە كوشكەن سىڭايلى. بالكىم، ءبىرجولاتا. بالكىم، ۋاقىتشا. كىم بىلگەن. قازىرگى جۇيەنىڭ بىلىقتارىن اشكەرەلەۋ جاعىنان ءابليازوۆ الدا كەلەدى، ايتەۋىر. كۇنى كەشە اباقتىدان بوساعان ول جۇيەنىڭ جاندى جەرىنە تيەتىن جازبالارىن كۇنبە كۇن جاريالاپ ءجۇر. 


وسىلاردان (جازبالاردان) نە ۇقتىق؟ بىرىنشىدەن ،ول جۇيەنى توڭكەرمەي تىنبايتىنىن اڭعارتىپ وتىر. بۇعان ءبىرجولاتا بەكىنگەن. تاس ءتۇيىن سايلانعان. ونىڭ سەنارييى بويىنشا ساياسي كۇرەستىڭ سوڭى قازىرگى جۇيەنىڭ كۇيرەۋىمەن اياقتالۋى ءتيىس. 




ول ءوزىن وسى جۇيەنىڭ كوزى ءتىرى جالعىز وپپونەنتى سانايدى، ويتكەنى. وزىنە وسىنداي ميسسيا جۇكتەلگەن دەپ ەسەپتەيدى. 



ەكىنشىدەن، قازاقستاندى تولىق وزگەرتكىسى كەلەدى. پرەزيدەنتتىك بيلىكتى ءبىرجولاتا شەكتەپ، شىن مانىندەگى پارلامەنتتىك مەملەكەت قۇرماق. جەمقورلىقتى تامىرىمەن جۇلىپ، ءادىل سايلاۋ، ءادىل تاڭداۋعا جول اشپاق. شەنەۋنىكتەردىڭ شەتەلگە تاسىعان اقشاسىن حالىققا قايتا قايتارىپ، ءسوز بوستاندىعى ءۇشىن  كۇرەسەتىندەرگە كەڭشىلىك بەرمەك. تاعى نە؟ "قازاقستاننىڭ بارلىق ساتسىزدىكتەرى مەن باقىتسىزدىقتارىنا قازىرگى جۇيە كىنالى" دەيدى ول. 


ونىڭ ارمانى ۇلانعايىر. 


وبالى نە كەرەك، ءبىراز كەمشىلىكتى كورە بىلگەن ول ورىندى دۇنيەلەر ايتىپ وتىرعانى دا جاسىرىن ەمەس. مۇحتار تازا دەموكرات. مۇنى دا مويىنداۋ كەرەك. 




ءبىراق بۇل ءۇشىن ول بيلىك باسىنا كەلۋ كەرەك قوي؟.. ءدال وسى ارادا ونىڭ دۇنيەتانىمى قازاق حالقىنىڭ مەملەكەتكە، تىلگە، دىلگە قاتىستى ۇستانىمىمەن ۇشتاسا ما دەگەن ساۋال تۋىندايدى. ۇشتاسا ما، شىنىمەن؟



جوق. وكىنىشكە وراي، جوق. ۇشتاسپايدى. ونىڭ جازبالارىندا قازاق تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز جوق.  بار بولعان كۇننىڭ وزىندە كەراعار. قازاقتىڭ مۇددەسىنە قايشى. قايشى بولماسا دا، سايكەسپەيتىن ساتتەرى كوپ. 


مۇحتار ءتىل بىلمەيدى. مەملەكەتتىك تىلگە قاتىستى كوزقاراسى ءتۇزۋ ەكەنىنە كۇمانىمىز كوپ. كۇنى كەشە لاتىن تىلىنە قارسى شىقتى. قازاق تىلىنە قاتىستى الەۋمەتتىك جەلىدە جازىلعان جازبالارىنىڭ بىرىندە ءتىل ۇيرەنگىسى كەلمەيتىندەردىڭ تاپتاۋرىن پىكىرىن قايتالادى.
مۇحتارعا ءتىل كەرەك ەمەس، انىعى. سول سياقتى قازاق ماسەلەسى دە ءابليازوۆتى سوڭعى كەزەكتە مازالاۋى مۇمكىن. ول قازاقتان سونداي الىس ادام. ەندەشە ونىڭ بيلىككە كەلۋىنەن قازاققا قانداي پايدا بار؟ ءيا، ول – دەموكرات.


سەرگەي دۋۆانوۆ تا سونداي. ەندەشە، سەرگەيدى نەگە بيلىككە اكەلمەيمىز؟ ول دا – دەموكرات. ول دا جۇيەنى جاماندايدى. پرەزيدەنتتىك بيلىكتى جەك كورەدى. كەمشىلىگىن بەتىنە باسادى. دۋۆانوۆ تا ءجونى دۇرىس دۇنيەلەردى ايتادى، انىعىندا. ءبىراق، قازاققا قاتىستى دۇنيەلەردى ەشقاشان قولداعان ەمەس ول. ەشقاشان. دۋۆانوۆ قانداستارىن قازاقشا سويلەۋگە شاقىردى دەگەندى ەستىمەپپىز. شاقىرمايدى دا. 


ەندەشە، بيلىككە ءابليازوۆ كەلدى نە، دۋۆانوۆ كەلدى نە، قانداي ايىرماشىلىق بار؟ ايىرماشىلىق جوق. 


ارينە، ازىرگى جۇيە دە قازاق مۇددەسىنە باس قاتىرىپ جاتقانى شامالى. اڭعارعان ادامعا انىق بايقالاتىن ءبىر بەتبۇرىس بار، ءبىراق.




ءبىر كەزدەرى "قارا تىزىمدە" جۇرگەن تۇلعالاردىڭ مەملەكەتتىك ارنالاردان توبە كورسەتۋى، ەلباسىنىڭ ەلدىڭ ەرتەڭگى كۇنىنە ارنالعان قۇجاتتى رەسەيدىڭ گازەتىندە ەمەس، "ەگەمەن قازاقستاندا" جاريالاۋى، لاتىن ءالىپبيى، كەشەگى ساعىنتايەۆتىڭ ءسوزى بيلىكتىڭ ءقازاقتىلدى سەگمەنتپەن ساناسا باستاعانىنىڭ بەلگىسى دەپ سەنەيىك. 



ال ءابليازوۆ تۋرالى ايتار اڭگىمە ءالى اياقتالعان جوق.  


دۋمان بىقاي


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار