ءوسۋ مەن قۇلدىراۋ

Dalanews 24 قاڭ. 2015 04:34 992

سەرىك احمەتوۆ. كەزىندە قاراپايىم توكاردان ەلىمىزدەگى «ەكىنشى» ادامعا دەيىن كوتەرىلگەن ساياسي تۇلعالاردىڭ ءبىرى. ءبىراق، ساياسات ساحناسىندا ۇزاق ايالداي العان جوق. قاتەلىك جىبەردى. جاڭساق باستى. ايىپتالدى. اتىنا كىر كەلدى. سالدارى بەلگىلى، سەبەبىن ىزدەلىك.

IMG_8390داۋرەن ساكەن ۇلى،

ساياساتتانۋشى

احمەتوۆتىڭ ساياسي ساحناداعى عۇمىرىن ەكى كەزەڭگە ءبولىپ قاراستىرۋعا بولادى. ول – پرەمەردىڭ ورىنباسارى بولعانعا دەيىنگى جانە پرەمەرلىك قىزمەتتەگى كەزەڭ.

ۇكىمەتباسىنىڭ ورىنباسارى بولعان ۋاقىت ونىڭ كەمەلدەنگەن كەزەڭىنە ساي كەلدى. وسى ۋاقىتتا احمەتوۆتىڭ ساياسي سالماعى ارتىپ، ءبىرشاما بەدەلگە يە بولدى. مۇندايدا ارا-تۇرا توبە كورسەتىپ قويۋ ماڭىزدى-تىن. ايتالىق، ۇكىمەت ۇيىندە قوعام نازارىندا بولعان ماسەلەلەردى ورتاعا سالدى. ال تىكەلەي سونىڭ قارماعىندا بولعان سالالاردا (ءۇييد، اگروونەركاسىپ، وڭىرلەردىڭ دامۋى، ينفراقۇرىلىم) سول ۋاقىتتا اجەپتاۋىر ىلگەرىلەۋ بايقالدى. وبالى نە كەرەك،  ءاربىر ءىستى جاۋاپكەرشىلىكپەن، تياناقتىلىقپەن، بار كۇش-جىگەرىمەن شەشۋگە تىرىستى. ياعني، سول ۋاقىتتارى ونىڭ ءوسۋى، قىزمەتىنىڭ جوعارىلاۋى ءبىرجاعىنان زاڭدى بولاتىن.
«پراكتيك–پرەمەر» رەتىندە ونىڭ ايماقتىق دەڭگەيدەگى ەڭبەگىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى. ۇكىمەتباسى رەتىندە ول مەملەكەتتىك ورگاندار مەن حالىقتىڭ اراسىنداعى بايلانىستى دۇرىس جولعا قويدى. دەيتۇرعانمەن دە، جالپى مينيسترلەر كابينەتىنىڭ جۇمىس ساپاسىنا ىقپال ەتۋگە مۇمكىندىگى جەتپەگەنىن مويىنداۋ كەرەك. دەمەك، مۇنداي ساياسي قىزمەتتە احمەتوۆكە «بۇركىتتىڭ باتىلدىعى» مەن «تازىنىڭ شاپشاڭدىعى» قاجەت ەدى.

ال پرەمەرلىك كەزەڭگە ءبىز ءبىرجاقتى باعا بەرە المايمىز. بۇعان دا ەكى ءتۇرلى كوزقاراسپەن قاراۋ جانە ەكى ءتۇرلى باعا بەرۋ ماڭىزدى. مۇنىڭ ءبىرىنشىسى – «تۇلعالىق پرەمەر».

«تۇلعالىق پرەمەر» رەتىندە ول پرەزيدەنتتىڭ سەنىمىنە كىردى. بۇل ارادا ونىڭ باسقارۋشىلىق قابىلەتى ءوز الدىنا، مەملەكەت باسشىسى احمەتوۆتىڭ قانداي دا ءبىر قۇيتىرقى ساياسي ويىندارعا ارالاسپاعانىنا، قانداي دا ءبىر ىقپالدى توپتارمەن بايلانىسى جوقتىعىن، ءوزىنىڭ جانە كومانداسىنىڭ «تازالىعىنا»، ياعني، جەمقور اتانىپ، باسى داۋعا قالماعانىنا نازار اۋدارعان سىقىلدى. سوعان قاراماي ول قازاقستاندىق ساياساتتاعى ساياسي ەليتانىڭ، بىلايشا ايتقاندا «اۋىر سالماقتىلاردىڭ» قاتارىنا كىرە المادى.

ال «پراكتيك–پرەمەر» رەتىندە ونىڭ ايماقتىق دەڭگەيدەگى ەڭبەگىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى. ۇكىمەتباسى رەتىندە ول مەملەكەتتىك ورگاندار مەن حالىقتىڭ اراسىنداعى بايلانىستى دۇرىس جولعا قويدى. دەيتۇرعانمەن دە، جالپى مينيسترلەر كابينەتىنىڭ جۇمىس ساپاسىنا ىقپال ەتۋگە مۇمكىندىگى جەتپەگەنىن مويىنداۋ كەرەك. دەمەك، مۇنداي ساياسي قىزمەتتە احمەتوۆكە «بۇركىتتىڭ باتىلدىعى» مەن «تازىنىڭ شاپشاڭدىعى» قاجەت ەدى...

كوبىنە، بىزگە بۇل قىزمەتتى ەلباسى قوسا اتقارىپ جۇرگەندەي، ال احمەتوۆ بولسا – ءباز-باياعى ۆيسە-مينيستر قىزمەتىندە جۇرگەندەي كورىنەتىن. سودان دا شىعار، وسى ارالىقتا ول «تەحنيكالىق پرەمەر» (ساياسي تۇلعا رەتىندە سالماعى جانە قولدايتىن ىقپالدى توبى جوق، ەلدەگى ساياسي-ەكونوميكالىق احۋالعا اسەر ەتە المايتىن ادام) دەگەن اتقا يە بولدى.

جولداۋ...  احمەتوۆتىڭ تۇبىنە جەتكەن وسى جولداۋ دەيدى. تەرىس ءتۇسىنىپ قالماڭىز. تەك احمەتوۆ ەلباسىنىڭ ءوزى ءجىتى دايىنداعان، ماڭىزدى ساياسي قۇجات «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرۋدا ءتيىستى قارقىن مەن ۇدەنى قامتاماسىز ەتە المادى.
كوبىنە، بىزگە بۇل قىزمەتتى ەلباسى قوسا اتقارىپ جۇرگەندەي، ال احمەتوۆ بولسا – ءباز-باياعى ۆيسە-مينيستر قىزمەتىندە جۇرگەندەي كورىنەتىن. سودان دا شىعار، وسى ارالىقتا ول «تەحنيكالىق پرەمەر» (ساياسي تۇلعا رەتىندە سالماعى جانە قولدايتىن ىقپالدى توبى جوق، ەلدەگى ساياسي-ەكونوميكالىق احۋالعا اسەر ەتە المايتىن ادام) دەگەن اتقا يە بولدى.

ال ونىڭ بۇگىنگى جاعدايعا تاپ بولۋى،  تىكەلەي جەمقورلىقتىڭ ەمەس، بيلەۋشى ەليتا ىشىندەگى ىقپالدى توپتاردىڭ قايتا توپتاسۋىنىڭ سالدارى سەكىلدى. جالپى، ەكس-پرەمەر «primus inter pares» («تەڭدەستەر اراسىندا ءبىرىنشى») بويىنشا ءوزىن تولىققاندى اشا المادى.

ءيا، احمەتوۆتىڭ ەندى ءقايتىپ بيلىك وليمپىنە ورالۋى نەعايبىل. ال ونىڭ تەمىر تورعا قامالۋ-قامالماۋى، تۋراسىن ايتۋ كەرەك، بيلەۋشى ەليتاداعى ىقپالدى توپتاردىڭ كەلىسسوزىنە بايلانىستى بولادى.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار