نازاربايەۆ وتباسى بوستاندىقتا ءجۇر. كوزاچكوۆ كىمگە ءقاۋىپ ءتوندىردى؟ – ساراپشى

Dalanews 19 جەل. 2022 09:37 654

«كوررۋپسيالىق بيلىك ۇزاق جىلدار بويى وليگارحيالىق ەكونوميكامەن تىعىز بايلانىستا بولعان جۇيەدە كەز-كەلگەن جۋرناليستىك زەرتتەۋ ءقاۋىپتى بولادى،» دەيدى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپايەۆ.

– جۋرناليست ميحايل كوزاچكوۆتى تانىمايمىن، ءبىراق ونىڭ كوپتەن بەرى ءبىزدىڭ جۇيەنىڭ جارالارىن تىرناپ، بەتىن اشىپ جۇرگەنىن بىلەمىن. سول جۋرناليست كەنەتتەن ۇستالعان بولسا، سۇراق تۋىندايدى، «بۇل كىمگە ءتيىمدى؟» دەگەن.

جىل باسىندا قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان بايلىعىنىڭ جارتىسىنا يەلىك ەتەتىن 162 ادام تۋرالى ايتتى. سودان بەرى ءبىر جىلعا جۋىق ۋاقىت ءوتتى، بۇل ءتىزىم بويىنشا «تۇگەندەلگەن» ەشكىم جوق. اسىرەسە اراسىندا رەيدەرلىكپەن ايىپتالعاندارى بار تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ وتباسى مۇشەلەرىنەن ەش سۇراۋ بولعان جوق. نەگە؟

ەسەسىنە تاپ ءبىر ۇكىمى شىعىپ قويعانداي، «رەيدەرلىكپەن اينالىستى» دەگەن ايىپتى جۋرناليستكە تاقتى. «جاڭا قازاقستاننىڭ» ەسكى ادىستەرىن ەسكە تۇسىرەتىن وتە ءبىرتۇرلى قىلىق بولدى بۇل.

كەز-كەلگەن ايىپتى تاعۋ ءۇشىن الدىمەن ادام قۇقىعىن ساقتاپ، ءادىل، اشىق تەرگەۋ جۇرگىزۋ كەرەك. ال سوتتار شەشىم شىعارعاندا جوعارىدان تۇسكەن تاپسىرماعا ەمەس، زاڭ مەن فاكتىلەرگە عانا جۇگىنۋى ءتيىس"، دەيدى ساتپايەۆ.

ايتا كەتەلىك،  18 جەلتوقساندا قارجى مانيتوريڭ اگەنتتەگى جۋرناليست ميحايل كوزاچكوۆتى ۇستادى. ونىڭ ادۆوكاتى ءجۋرناليستى 48 ساعاتقا ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا قاماعانىن ايتتى.

جۋرناليست ميحايل كوزاچكوۆ «ەلدوس قوسپايەۆتىڭ ۇيىمداسقان قىلمىستىق توبىنىڭ رەيدەرلىك باسىپ الۋ قىلمىستىق ىسىنە قاتىسى بار» دەگەن كۇدىككە ىلىنگەن.


اگەنتتىكتىڭ حابارلاۋىنشا، كوزاچكوۆ قوسپايەۆقا باسىپ الۋ الۋ قۇرباندارىنا اقپاراتتىق شابۋىل جاساۋعا كومەكتەسكەن. وعان قوسا ول بۇرىن قۇقىق قورعاۋ ورگانىندا جۇمىس ىستەگەن دوسى بۇرحان جانسەيىتوۆتى ىسكە تارتقان: ول كومپرامات اقپارات جيناۋمەن اينالىسقان. ەكەۋى قىزمەتى ءۇشىن ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپتان 52 ميلليون تەڭگە العان.

سونىمەن قاتار كوزاچكوۆ «بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى تۋرالى» زاڭدى بۇزعانى ءۇشىن جانە كورىنەۋ جالعان اقپاراتتى، بانكتىك، وتباسىلىق جانە زاڭمەن قورعالاتىن باسقا دا قۇپيا دەرەكتەردى تاراتقانى ءۇشىن ايىپتالعان.

ءقازىر جۋرناليست ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىندا قاماۋدا.

جۋرناليست ۆاديم بورەيكو Facebook-تەگى پاراقشاسىنداعى اقپاراتقا سۇيەنسەك، ءجۋرناليستىڭ ۇيىندە ءتىنتۋ جۇرگىزىلگەن. الايدا قاۋىپسىزدىك كۇشتەرى ونىڭ ادۆوكاتىن پاتەرىنە كىرگىزبەي قويعان.

سىرت كوز نە دەيدى؟


«ءادىل ءسوز» ءسوز بوستاندىعىن قورعاۋ حالىقارالىق قورى كوزاچكوۆتىڭ ىسىنە قاتىستى الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ وتىر. ولاردىڭ ايتۋىنشا، ءجۋرناليستىڭ ىسىندەگى پروسەسسۋال نورمالار ساقتالماي جاتىر. وعان قوسا قارجى مونيتوريڭ اگەنتتىگىنىڭ اتالمىش ءىس تۋرالى پرەسس-رەليزى كىناسىزدىك پرەزۋمپسياسىن بۇزادى.

ال ەكونوميست راسۋل رىسمامبەتوۆ كوزاچكوۆتى تۇتقىنداۋدىڭ باسقا سەبەپتەرى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن العا تارتتى.

"ميحايل كوزاچكوۆتىڭ ءبىزدىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ كۇردەلى ەتيكالىق ماسەلەلەرى تۋرالى ماتەريالدار جاريالاي باستاعان كەزىندە ونىڭ ديسكرەديتاسياسى ۋاقىتشا ەكەنىن ءتۇسىندىم: «جاعدايدى رەتتەۋدەن گورى ءادىل سىن ايتقان ادامنىڭ اۋزىن جابۋ وڭايىراق» — بۇل ۇنەمى مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردىڭ امالى بولدى"، – دەيدى رىسمامبەتوۆ.

«ستراتەگيا» الەۋمەتتىك-ساياسي زەرتتەۋلەر ورتالىعىنىڭ پرەزيدەنتى گۇلميرا ىلەۋوۆا ءجۋرناليستىڭ ىسىنە قاتىستى اشىق ءارى ءجىتى تەرگەۋ جۇرگىزىلۋى كەرەك ەكەنىن ايتادى.

"ولار جەكسەنبى كەشكە قاماۋعا الىپتى. ەشكىم بايقاماي قالادى دەپ ويلادى ما؟ ول كوپتەگەن ادام تۋرالى جاعىمسىز اقپارات جازدى، ءبىراق ءبىز بىلدىك. مەملەكەتتىك ورگانداردان بىرەۋ جۋرناليستپەن ەسەپ ايىرىساتىن بولسا، بۇل مىنەز-قۇلىقتىڭ ادەكۆات نۇسقاسى دەپ ويلامايمىن. ونىڭ ۇستىنە ءقازىر بارلىق قوزعالىس جۇرتشىلىقتىڭ ءجىتى نازارىندا جانە بولادى دا. اشىق ءارى وبەكتيۆتى تەرگەۋ جۇرگىزىلەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن"، – دەدى ول.

 

https://dalainside.kz/12/manyzdy/19/2022/796/

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار