الماتىنىڭ ىرگەسىندە قۇرىلىسىنا 4،5 ملرد تەڭگە جۇمسالىپ، بىرنەشە جىلدان بەرى تۇراقتى جۇمىس ىستەپ تۇرعان لوگيستيكا ورتالىعىنىڭ باسىنا قارا بۇلت ءتونىپ تۇر. ياعني وسىدان 80 جىل بۇرىنعى قۇجات اياق استىنان «ءتىرىلىپ كەتىپتى» دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
اڭگىمەنى باسىنان باستايىق.
2015 جىلى، سول كەزدەگى قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى قاتىسىپ ءوزى اشقان، يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق دامۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىمەن سالىنعان «Global Ecological Group Almaty» (GEGA) لوگيستيكالىق كەشەنىنىڭ جەرىنە قىزىعۋشىلار پايدا بولىپتى.
جالپى كولەمى 20 گەكتارعا سوزىلىپ جاتقان نىسانعا كوز تىككەندەر – اناۋ-مىناۋ ەمەس قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگى ەكەن. مينيسترلىكتىڭ قولىنداعى قۇجات وسىدان 80 جىل بۇرىنعى، ياعني 1940 جىلعى مەنشىك قۇجات كورىنەدى.
لوگيستيكا ورتالىعىنىڭ قىزمەتكەرلەرى عاسىرعا جۋىق ۋاقىتتان كەيىن «كۇشىنە» ەنگەن قۇجاتتىڭ كىمدەرگە، نە ءۇشىن قاجەت بولعانىن بىلمەي دال بولۋدا. سونىمەن بىرگە، كەشەننىڭ قۇرىلىسى 2015 جىلى باستالعاندا قورعانىس مينيسترلىگى نەگە ءۇنسىز وتىرعان؟ بۇل دا جۇمباق. ونى قويشى، وسىدان 16 جىل بۇرىن، ياعني 2005 جىلى الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگى بوس جاتقان جەردى «Global Ecological Group Almaty» جشس-نا ساتقاندا، قورعانىس مينيسترلىگى اي قاراپ وتىرعان با؟
ال بولارى بولىپ بوياۋى سىڭگەندە، قۇرىلىسىنا بىرنەشە ميلليارد تەڭگە جۇمسالىپ، جىلىنا بىرنەشە ميلليون تەڭگە سالىق تولەي باستاعاندا، مىڭداعان ادام جۇمىس ىستەيتىن ۇلكەن ورتالىققا اينالعاندا، بۇرىن بوس جاتقان جەردىڭ قوجايىنى پايدا بولىپ، كومپانيانى وت پەن سوتقا سۇيرەپ جاتقانى قالاي؟
قازاقتا جەر داۋى مەن جەسىر داۋىنان ارتىق داۋ بولماعان. ءبىراق تاۋەلسىز قازاقستان دەگەن مەملەكەت ورناپ، بۇرىنعى كەڭەس وداعى كەلمەسكە كەتكەندە بۇل قۇجاتتىڭ پايدا بولعانى، ونى قويشى، سول ءۇشىن سوتقا سۇيرەگەنى، شىنىندا تۇسىنىكسىز! سوتقا جەتكەن ءىستىڭ سوڭى قالاي بولۋشى ەدى؟
الماتى قالاسىنىڭ ازاماتتىق ىستەر جونىندەگى سوت القاسى بىلتىر شىلدە ايىندا GEGA لوگيستيكالىق كەشەنىن 3 ايدىڭ ىشىندە بۇزۋ تۋرالى شەشىم شىعارىپ بەرىپتى.
بۇعان دەيىنگى ءۇش رەتكى سوتتا جەڭىپ كەلگەن كومپانيانىڭ سوڭعى سوتتا قالاي سۇرىنگەنى تۇسىنىكسىز. لوگيستيكا ورتالىعى بىلتىرعى قاراشادا اپپەلياسيالىق شاعىم ءتۇسىرىپتى. ءبىراق ارىز ءالى قارالماعان. بۇل قالاي؟ سوندا قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ قورعانىسى مىقتى بولىپ، مەملەكەت ءۇشىن جۇمىس ىستەپ تۇرعان كومپانيانىڭ قاۋقارسىز بولعانى ما؟
1200 ادامعا جۇمىس بەرىپ وتىرعان ورتالىقتاعى باسقارۋشى كومپانيا باسشىسى قايروللا الىشيەۆ Dalanews.kz بەرگەن سۇحباتىندا:
«سوڭعى 5 جىلدا مۇندا ەلدەگى ەڭ ءىرى، ەڭ اۋقىمدى دەگەن كومپانيالار ءوز ونىمدەرىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك الدى. ەلۋگە جۋىق كاسىپورىن شەتەلدەردەن كەلەتىن ءارتۇرلى تاۋارلارىن وسى جەردە كەدەندىك راسىمدەۋدەن وتكىزىپ، باسقا وڭىرلەرگە جىبەرىپ وتىرادى. الەمدى جايلاعان پاندەميا كەزىندە ازىق-تۇلىكتەن باستاپ، فارماسيەۆتيكالىق ونىمدەر مەن تەحنيكالىق تاۋاردىڭ ءبارىن وسىندا ساقتادىق. باسقا مەكەمەلەردىڭ جۇمىسشىلارى قاشىقتان جۇمىس ىستەگەندە، ءبىزدىڭ جۇمىسشىلار حالىق ءۇشىن وسىندا ەڭبەك ەتتى.
ءقازىر سول مىڭنان ارتىق جۇمىسشى مەن قىزمەتكەرلەرىمىز دالادا قالعالى وتىر. كومپانيامىزدا زەينەت جاسىنا تاياعان ۇلكەن كىسىلەر مەن كوپبالالى انالار، جالعىزباستى ايەلدەر دە بار. ەگەر قورعانىس مينيسترلىگى جەردى الىپ، كومپانيا سۇرىلەتىن بولسا، قانشاما ادام جۇمىسىنان، تابىسىنان ايىرىلادى؟ وسىنى ويلاعان كىم بار؟» - دەيدى.
قازاقتا «كۇشتىنىڭ ارتى ديىرمەن تارتادى» دەگەن ءسوز بار. سوندا قورعانىس مينيسترلىگى كۇشىنە سەنىپ وتىر ما؟ ال حالىق شە؟ قاراشا جۇرتتىڭ كۇشى، ءسوزى ەشكىمگە وتپەيدى دەۋ بوس ءسوز!
كوۆيد كۇشىنە ءمىنىپ تۇر. ءتىپتى، الماتىنىڭ ءوزى «قىزىل ايماققا» ەندى. ال وسىنداي ەل باسىنا كۇن تۋعان قيىن ساتتە لوگيستيكالىق ورتالىق جۇمىسىن توقتاتسا، وسىندا ساقتاپ وتىرعان دارى-دارمەكتى لوگيستيكالىق ورتالىق قايدا اپارادى؟
الماتىدا دارى-دارمەك ساقتاي الاتىن، بارلىق تالاپتارى تاستاي، تەحنيكالىق مۇمكىندىگى قاراستىرىلعان ءدال مۇنداي قويما بار ما؟ GEGA كومپانياسىنداعى مامانداردىڭ ايتۋىنشا، ورتالىق ازيادا مۇنىمەن باسەكەلە الاتىن لوگيستيكالىق كەشەن جوق كورىنەدى. دەمەك، نىسان جۇمىسىن توقتاتسا، باسقا تاۋاردى ايتپاعاندا، فارماسيەۆتيكالىق ونىمدەردىڭ باعاسى بىردەن قىمباتتايدى دەگەن ءسوز. ونىڭ ۇستىنە، كىم قايدا، قانداي قويمادا ساقتايدى؟ فارماسيەۆتيكالىق ءونىم ءۇشىن ەڭ قاجەتتىسى قويما.
لوگيستيكالىق ورتالىقتا ەلۋ شاقتى كومپانيانىڭ تاۋارى بارىن ايتتىق. سول كومپانيا وكىلدەرىنىڭ اتىنان ەرمەك ايدار ۇلى سويلەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، ەشكىم بۇل جەردەن كوشكىسى كەلمەيتىن كورىنەدى. ول: «ەگەر كەشەن جۇمىسىن توقتاتىپ، بۇزىلاتىن بولسا، نارىقتاعى تاۋار باعاسى بىردەن قىمباتتايدى. بۇل باسى اشىق اڭگىمە. سەبەبى، كەدەندىك راسىمدەۋ، باسقا قويماعا تاسۋ، تاۋاردى ءتۇسىرىپ، قايتا تيەۋ سياقتى جۇمىس قوسىمشا شىعىندى تالاپ ەتەدى. شامالاپ ايتاتىن بولساق، مۇنداعى بارلىق تاۋاردى باسقا قويماعا كوشىرۋ ءۇشىن 1200 جۇك كولىگى مەن 3 اي جۇمىس ىستەۋ قاجەت. ال ونى اپاراتىن ەشبىر كاسىپكەردە ورىن جوق» - دەپ كاسىپكەرلەردىڭ باسىنداعى قيىندىقتى جەتكىزدى.
ايتقاننىڭ اۋزى جامان. كەيدە ءبىزدىڭ ەلدە اتقارىلاتىن جۇمىستاردىڭ كەيبىرى قاساقانا جاسالاتىن سياقتى كورىنەدى. مىسالى، باسقا ادام ەمەس ەلباسىنىڭ ءوزى لەنتاسىن قيعان، ەل قازىناسىنا جىل سايىن بىرنەشە ميلليون تەڭگە ءتۇسىرىپ وتىرعان، ەڭ باستىسى جۇمىس ىستەپ، حالىقتى تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىپ وتىرعان وسىنداي نىسانداردىڭ اياق استىنان تىنىسىن توقتاتىپ، الدەبىر قيسىنسىز زاڭداردىڭ قۇربانى بولاتىنى قالاي؟
ماسەلەن، جەرى تالاسقا ءتۇسىپ، تاعدىرى قىل ۇستىندە تۇرعان «Global Ecological Group Almaty»-جشس-نىڭ ىشىندەگى Almaty Contract باسقارما كومپانياسىنىڭ جەتەكشىسى اسەل سەرگەنوۆانىڭ ايتۋىنشا، لوگيستيكالىق ورتالىق 2020 جىلى قازىناعا 300 ملن تەڭگە قۇيعان. از اقشا ەمەس.
«ارقا جايلى بولسا، ارقار اۋىپ نەسى بار؟» مەملەكەتتىڭ اقشاسىنا سالىنىپ، بيۋدجەتكە قوماقتى سالىق تولەپ وتىرعان لوگيستيكالىق ورتالىققا تىقىر تاياپ تۇر. ال ءبىز بيزنەستى دامىتامىز دەيمىز...
جاراس كەمەلجان
