يسلامنىڭ ىرگەتاسى – جۇرەكتەگى يمان. يبن وماردان (اللا وعان رازى بولسىن) جەتكەن ساحيح حاديستە پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «يسلام بەس نارسە ۇستىنە قۇرىلعان. ولار – „ءلا ءيلاھا ءيللاللاھۋ ءۋا ءاننا ءمۋحاممادان راسۋلۋللاھي“ ءسوزى، ناماز وقۋ، زەكەت بەرۋ، قاجىلىققا بارۋ، رامازان ايىندا ورازا ۇستاۋ»، – دەگەن (بۇحاري، ءمۇسليم).
بۇل بەس پارىز ءاربىر مۇسىلماننىڭ اللا تاعالاعا دەگەن شىنايى سەنىمىن بەكىتىپ، پەندەنى رۋحاني تۇرعىدا كەمەلدەنۋگە باستايدى. ال بارلىق قۇلشىلىقتىڭ قابىل بولۋى، ەڭ الدىمەن، سول شىنايى يمانعا بايلانىستى ەكەنى داۋسىز.
مۇسىلمان ادامنىڭ ءاربىر عيباداتىنا ساۋاپ بەرىلۋى ءۇشىن ول الدىمەن مۇحاممەد پايعامباردىڭ (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) اللا تاراپىنان جەتكىزگەن اقيقاتتارىن جۇرەكپەن قابىلداپ، سودان سوڭ ناماز وقىپ، ورازا ۇستاپ، زەكەت بەرىپ، قولىنان كەلسە، قاسيەتتى قاعبانى زيارات ەتىپ، باسقا دا ىزگى ىستەردى ورىنداۋى ءتيىس.
يمان مەن امالدىڭ ۇشتاسۋى – پەندەنىڭ جاراتۋشى الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىن تولىق سەزىنگەنىن كورسەتەدى. «ءزالزالا» سۇرەسىنىڭ 7-8-اياتتارىندا: «ەندەشە، كىمدە-كىم زارەدەي جاقسىلىق جاساسا، سونىڭ قارىمىن الادى. كىمدە-كىم زارەدەي جاماندىق جاساسا، سونىڭ جازاسىن تارتادى»، – دەپ باياندالعان. بۇل اقيقات ادام بالاسىنىڭ قاي ءىسى بولماسىن ماراپاتسىز نەمەسە جازاسىز قالمايتىنىن بىلدىرەدى.
اللا تاعالانىڭ شەكسىز ادىلەتى جايلى «ءانبيا» سۇرەسىنىڭ 47-اياتىندا دا كەڭىنەن ءسوز قوزعالعان: «قيامەت كۇنى سول كۇنگە ءتان ءدال تارتاتىن ادىلەت تارازىلارىن قۇرامىز دا، ادامداردىڭ دۇنيەدەگى ىستەرىن تۇگەلدەي تارتامىز. ول كۇنى ەشبىر جانعا تيتتەي دە ادىلەتسىزدىك جاسالمايدى. ىستەلگەن ءىس قىشانىڭ دانەگىندەي مىسقالداي بولسا-داعى ونى تارازىعا تارتامىز. ءبىز جاۋاپقا تارتۋشىلار رەتىندە جەتكىلىكتىمىز».
كۇنىنە بەس ۋاقىت ناماز وقۋ مەن رامازان ايىندا ورازا ۇستاۋ – يسلام دىنىندە ءارقايسىسى جەكە-جەكە پارىز ەتىلگەن عيباداتتار. ونىڭ ءبىرىن ورىنداماۋ ەكىنشىسىن جوققا شىعارمايدى.
ماسەلەن، ناماز وقىمايتىن كىسى ورازا ۇستاۋى ارقىلى ايتەۋىر ءبىر ساۋابىن الۋى مۇمكىن. الايدا نامازدىڭ قادىر-قاسيەتى وتە جوعارى ەكەنى دە بەلگىلى. ناماز وقۋ – باليعات جاسىنا جەتكەن، اقىل يەسىنە پارىز. قيامەت كۇنى ەڭ اۋەلى سۇرالاتىن امال دا – وسى ناماز. پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «قيامەت كۇنى ەڭ الدىمەن پەندە ناماز جايىندا سۇرالادى. ەگەر نامازى دۇرىس بولسا، قۇتىلادى ءارى ۇتادى. ەگەر نامازى بولماسا، الدانادى ءارى زيانعا ۇشىرايدى» (تەرميزي، ءابۋ ءداۋىت، ءناساي) دەگەن. دەمەك، اقىرەتتەگى ەسەپ-قيساپتىڭ وزەگى – پەندەنىڭ راببىسىنا قالاي قۇلشىلىق قىلعانىندا.
بۇل دۇنيەدە ءار ادامنىڭ الدىندا اللا تاعالا بۇيىرعان پارىزداردى ىقىلاسپەن ورىنداۋ مۇمكىندىگى بار. مۇسىلماننىڭ بويىنداعى بەرىك سەنىم – ونىڭ عيباداتتارىن جانداندىرىپ، ساۋاپ ەسىكتەرىن اشادى.
بارلىق پارىز بەن سۇننەت امالداردى ورىنداۋعا تىرىسۋ – ءاربىرىمىزدىڭ مىندەتىمىز، ءارى جۇرەگىمىزدە ءتىرى تۇرعان يمانىمىزدىڭ نىشانى.
اللا تاعالا بارىمىزگە نامازدىڭ بەرەكەتىن سەزىنۋدى، ورازانىڭ سابىرىن بويىمىزعا دارىتۋدى، زەكەتتىڭ مەيىرىمىن ۇقتىرۋدى، قاجىلىقتىڭ رۋحاني جاڭعىرۋىن كورۋدى ءناسىپ ەتكەي. يمانىمىز كامىل بولسا، عيباداتىمىز دا قابىل بولماق. ال جاقسىلىق اتاۋلىنىڭ قايتارىمى – اللانىڭ قيامەتتەگى ولشەۋسىز سىيى.
