الماتىنى قاق جارىپ اعىپ جاتقان ەسەنتاي وزەنىنىڭ بويىن جاعالاپ، قۇلديلاپ جۇرە بەرسەڭىز، قابانباي كوشەسىنىڭ بويىنداعى ءزاۋلىم ۇيلەردە سۋرەتشىلەردىڭ شەبەرحاناسى بار. سۋرەتشىنىڭ شەبەرحاناسى – قۇتحاناسى. ايداي الەمنەن، تىرشىلىكتەن قاشىپ ءوزى مەن ونەرى عانا وڭاشا قالاتىن سۋرەتشى الەمى سىيىپ تۇرعان قۇتتاي قۇجىرا – شەبەرحانا. ءبىراق، تىرشىلىك ونەردى اركەز وكەشەلەپ قۋىپ وتىرادى. شەبەرحانا تابالدىرىعىندا، ەسكى ەسىككە قىستىرىلىپ قالعان تىرشىلىكتىڭ ىشتە جاندى قاريتىن ەلەسى قالقىپ تۇرادى ەكەن...

[caption id="attachment_15045" align="alignright" width="708"] نۇربازار قوجين. "اداسقان كوش"[/caption]

سول كۇنى الماتىنىڭ اسپانى تولاسسىز قار بۇركىپ تۇردى. سۋرەتشىنى ىزدەپ، ماناعى ايتقان جولمەن تارتىپ وتىردىم. جەتتىم. شەبەرحانا ءتورتىنشى قاباتتا ەكەن. دالىزگە ۇقساس ۇزىن، ەنى كەڭدەۋ بولمە. كىرەبەرىس وڭ قاپتالعا قاز-قاتار قويىلعان كارتينا. قابىرعالار تولى ءارقالاي ىلىنگەن سۋرەت. وسىلايشا، بوياۋلار الەمىنە ەنە بەردىك. الەم يەسى، سۋرەتشى – نۇربازار قوجين.

ادەتتە، سالعان جەردەن ءسوز باستاپ، سۇحباتتاسا كەتۋ قيىننىڭ قيىنى. اۋەلى جايعاستىق. نۇرەكەڭ شاي قويدى. شاي ۇستىندە از-كەم اينالانى ءسوز ەتتىك.بىرتە-بىرتە اڭگىمەدە ارناسىن تاۋىپ جۇرە بەردى.

[caption id="attachment_15054" align="alignleft" width="307"] نۇربازار قوجين، سۋرەتشى[/caption]

– سۋرەتشىلەر ۇلتتىق تاقىرىپقا بوي ۇرعانداي. ءسىزدىڭ دە شەبەرحاناڭىزدان ۇلتتىق بوياۋى قالىڭ، ءسالت-داستۇردى، كوشپەلى قازاق ءومىرىن بەينەلەنگەن كارتينالار بايقاپ وتىرمىن.

– مۇنىڭ ءبارى تاپسىرىس. تۇرمىس-تىرشىلىكتىڭ قيىنشىلىعىنا وراي باسەڭدەگەنى بولماسا، ءقازىر ەل ىشىندە ۇلتتىق بوياۋى باسىم كارتينالارعا سۇرانىس جاقسى. ەل ءوزىن ىزدەپ جاتىر. بۇل سونىڭ كورىنىسى. ال، تاپسىرىسپەن سالىناتىن كارتينا – ونەر ەمەس. مۇنداي سۋرەتتەردى سالۋ – قيامەت. جانىڭدى جەپ، قينالىپ وتىرىپ سالاسىڭ. امال جوق، قۋ تىرشىلىك نە ىستەتكىزبەيدى؟!

تاپسىرىستىڭ دا سوڭىنان قۋىپ كەتۋگە بولمايدى. اقشاعا اربالساڭ، ونەرىڭ ادىرا قالادى.

ال، ءوزىڭدى تولعاندىرعان، تولعاتىپ جۇرگەن دۇنيەڭدى جازعاندا الابوتەن، راحات كۇي كەشەسىڭ. ۇيىڭە ىڭىلداپ ءان ايتىپ، وتە كوڭىلدى قايتاسىڭ. ويتكەنى، جان قالاۋىڭداعى جۇمىستى ءبىر تابان العا جىلجىتتىڭ. شىعارماشىلىق پروسەستى ۇزگەن جوقسىڭ. توقتاپ قالعان جوق. تاپسىرىس بولسا، ۋاقىتىڭدى الادى، شىعارماشىلىعىڭا كەدەرگى جاسايدى. ەشبىر سۋرەتشى تاپسىرىسپەن جاسالعان دۇنيەسىن شىعارماشىلىق جۇمىس دەپ ەسەپتەمەيدى. مۇنداي كارتينالاردى بىرەۋ كورىپ قويماسا ەكەن دەيدى. شىن ونەر اقشا ءۇشىن ەمەس، ادام جان-دۇنيەسىنىڭ قالاۋىمەن ىستەلەدى. ەگەر سۋرەتشى تاپسىرىسپەن سالىنعان كارتيناسىن ءوزىنىڭ جەكە شىعارماسى رەتىندە تانىستىرسا، ول – قاسىرەت.

[caption id="attachment_15046" align="alignright" width="379"] ن. قوجين. "اتامەكەن"[/caption]

– سوندا قازىرگى سۋرەتشىلەردىڭ جاعدايى قالاي ءوزى؟

– سۋرەتشى ەشكىم كەرەك بولماي قالدى. ءولى مەن ءتىرى مە، نە كۇيدە، بەينەلەۋ ونەرىنىڭ قازانىندا نە قايناپ جاتىر – ءبارىبىر. ەگەر اتىڭ شىعىپ، شەتەلگە كورمەلەرگە ءجيى بارساڭ، كارتينالارىڭا سالىق تولە دەيدى. ال، جايشىلىقتا سۋرەتشى ەشكىمگە كەرەك ەمەس. سوندىقتان، نارىق زاڭىمەن ءوز كۇنىمىزدى ءوزىمىز كورىپ وتىرمىز. جاڭاعى ۇلتتىق تاقىرىپتاعى كارتينالاردىڭ دا سالىنۋىنىڭ سەبەبى سول. ويتكەنى، ول سۋرەتتەردىڭ ساتىلۋ مۇمكىندىگى جوعارى. تازا شىعارماشىلىق ىزدەنىستەر ول تەك سۋرەتشىنىڭ ءوزى ءۇشىن عانا.

جالپى ادامدار شىن ونەردەن قاشىق قوي، ونى تۇسىنبەيدى. سونىڭ ىشىندە بيزنەسمەن، ءارتۇرلى باستىقتار ءتىپتى دە الشاق. ولارعا سول، اتا-بابالارىنىڭ، باتىرلاردىڭ بەينەسى سالىنعان كارتينا كەرەك. ونى كەڭسەسىنە، ۇيىنە، مەيرامحاناسىنا ءىلىپ قويادى، سونى ماقتانىش كورەدى. ال، جەكە شىعارماشىلىق جۇمىسىڭدى – تازا ونەر تۋىندىسىن ساتىپ الاتىن ادامدار وتە سيرەك. سوڭعى كەزدە ءتىپتى جوق بولىپ كەتتى. ءبىر كەزدەرى كوللەكسيونەرلەر بولعان. سولار سۋرەتشىلەردى ارالاپ ءجۇرىپ، جۇمىستارىن الاتىن ەدى. داعدارىس قىستى ما ەكەن، ولار دا كورىنبەي كەتتى.

– قازاق بەينەلەۋ ونەرىندە قازاقى رەاليزم ءوزىنىڭ بەلگىلى ءبىر دەڭگەيىنە جەتتى مە؟

– جەتتى عوي. جەتكەندە قانداي! بۇدان ءارى سوزا بەرۋدىڭ ءمانىسى جوق. ءومىر بويى ابىلاي حاندى، التىباقاندى سالىپ وتپەيسىڭ عوي. ونى ءبارى سالىنعان، ابدەن جازىلعان. مەنىڭ شە، ەندى جاڭا اعىمدار پايدا بولادى. ماسەلەن، ەۋروپانى الساق، ول جاقتا ءقازىر نەشە ءتۇرلى جاڭا اعىمدار، باعىتتار بار. ولار الەمدى، ادامزاتتى تولعانتقان تاقىرىپتاردى سالىپ جاتىر.

– قازاقى رەاليزم باعىتى بەرەرىن بەرىپ بولدى دەدىڭىز. باتىستاعى جاڭا باعىتتاردى دا ايتىپ قالدىڭىز. قازىرگى قازاق ءومىرى، قالالىق قازاق سۋرەتشىلەردىڭ تاقىرىبىنا كىرىپ جاتىر ما؟

– كىرۋى كەرەك. مىندەتتى تۇردە! سۋرەتشى ءوز زامانىن، ءوزى ءومىر سۇرگەن قوعامنىڭ پسيحولوگياسىن، تىنىسىن، بەينەسىن ءوز ستيلىندە جازىپ كەتۋى ءتيىس. بولاشاقتا سول كارتينالار باعالانادى. وكىنىشكە قاراي، بۇل تاقىرىپقا سالىناتىن دۇنيەلەرگە سۇرانىس جوق. كەرىسىنشە، سول باياعى 19 عاسىر بەينەلەنگەن تۋىندىلار ءوتىمدى.

[caption id="attachment_15048" align="alignright" width="666"] نۇربازار قوجين. "كوكپار"[/caption]

– قازىرگى زامان تاقىرىبىنا سالىنعان كارتينالارعا سۇرانىس جوق دەيسىز. دەمەك، ونىڭ ناسيحاتتالۋى كەمشىن بە؟

– ناسيحات ماسەلەسى قازىرگى سۋرەت ونەرىنىڭ ەڭ ۇلكەن پروبلەمالارىنىڭ ءبىرى. سۋرەتشىلەر مەن ونەرتانۋشىلاردىڭ اراسىندا ەشقانداي بايلانىس جوق. ولار سۋرەتشىلەردى كىتاپ شىعاراتىن كەزدە عانا ىزدەيدى. ال، سوۆەت وكىمەتى تۇسىندا يدەولوگيا بولدى. ونەردىڭ بارلىق ءتۇرى سول يدەولوگيا شەڭبەرىندە جۇمىس ىستەدى. ءار سۋرەتشىنىڭ سوڭىندا ءبىر ونەرتانۋشى جۇرەتىن ەدى. سودان دا سۋرەتشىنىڭ ناسيحاتى كۇشتى بولدى. ءقازىر سۋرەتشىلەردى قويىپ، جالپى تۇتاس ەلدە قانداي دا ءبىر يدەولوگيا بار ما ءوزى؟! كەرەك دەسەڭىز، بەينەلەۋ ونەرىندەگى پروسەستەردى، سۋرەتشىلەردىڭ شىعارماشىلىق تىنىس-تىرشىلىگىن جازاتىن، ناسيحاتتايتىن بىردە ءبىر باسپا ءسوز قۇرالى جوق.

بەينەلەۋ ونەرىن ينتەرنەتتە ناسيحاتتاۋدى قولعا العان دۇرىس. كورمەگە 20-30 ادام كەلەدى. سايتتان مىڭداعان ادامدار كورەدى.

ناسيحات ماسەلەسىنە كەلگەندە ءبىزدىڭ بەينەلەۋ ونەرى سالاسىندا ارت-مەنەدجمەنت مۇلدەم دامىماعان. بۇل دا تۇساۋ بولىپ تۇرعان پروبلەمانىڭ ءبىرى.

بۇگىنگى قوعام شىن ونەردى كوڭىل كوتەرەتىن، ويىن-ساۋىق شوۋلارمەن شاتاستىرىپ الدى. ماسەلەن، سىقاقشىنى ونەر ادامى دەپ قابىلدايتىن دارەجەگە جەتتى. باسقا ەلدەردە مۇنداي ءۇردىس جوق. رەسەيدىڭ وزىندە ونداي ادامدار وزدەرىن «ساحنا شەبەرىمىن» دەپ تانىستىرادى. بىزدە قالاي، تەليەۆيزوردى قوسىپ قالساڭ، «ونەردە جۇرگەنىمە بەس جىل بولدى» دەپ تۇرادى الدەكىم. ونەردە ادام بەس-ون جىل جۇرمەيدى، ونەرگە ءومىرىڭدى ارناپ، سونىڭ وزىندە تانىلماي كەتە بارۋىڭ مۇمكىن. ونەر ول -  ادامنىڭ ءجۇرىپ وتكەن ءومىر جولى، جان-دۇنيەڭمەن تولعاتىپ، جارىققا شىعارعان تۋىندىڭ، وزىڭنەن كەيىن دە ءومىر سۇرەتىن شىعارماڭ.

[caption id="attachment_15056" align="alignright" width="228"] ن. قوجين. "ايمان-شولپان"[/caption]

سوۆەت وكىمەتى تاراعان سوڭ، سول تۇستاعى يدەولوگيانىڭ ينەرسياسى كوپتەگەن سۋرەتشىلەردى توقسانىنشى جىلداردىڭ ورتاسىنا دەيىن الىپ كەلدى. وعان دەيىن دە، ودان كەيىندە ونەردەگى قيىندىققا شىداس بەرمەي كوپتەگەن سۋرەتشىلەر باسقا كاسىپپەن اينالىسىپ كەتتى. قيىنشىلىققا قاراماستان شىعارماشىلىق جۇمىسىن ولتىرمەي، ءبىردى بىرگە ارەڭ جالعاپ ءجۇرىپ ونەرىن ساقتاپ قالعاندار دا بار.

– سونداي ەل سانسىراپ، جۇرت شاي-تۇزىن ارەڭ ايىرعان زاماندا ءسىزدى ونەردە الىپ قالعان قانداي كۇش؟

– مەن ەش جەردە ءبىر كۇن دە جۇمىس ىستەمەگەن جانمىن. سۋرەتشىلىكتى تاستاپ، باسقا كاسىپكە كەتەمىن دەگەن وي مەن دە بولعان ەمەس. ىشكى سەنىمىمە سۇيەندىم. ءار جىلعا ءۇمىت ارتىپ، ءوزىڭدى جۇباتاسىڭ. قانشا قيىن بولسا دا كوندىك. ءقازىر دە قوعامنىڭ دەڭگەيىن، تالعامىن كورەسىڭ. ودان تۇڭىلمەيسىڭ، كەرىسىنشە، قايرايدى، قامشىلايدى.

– سول جىلداردا دا سۋرەتشىلەرگە دەم بەرەتىن، قاراجات تابۋعا مۇمكىن تۋدىراتىن كورمەلەر ءوتىپ تۇرعان شىعار؟

– «جىگەر» دەگەن فەستيۆال بولدى. 1995-2000 جىلدارى ارالىعىندا ءوتىپ تۇردى. سوعان جىل سايىن قاتىسىپ تۇردىم. ال، ءقازىر سۋرەتشىنىڭ ءوز جۇمىستارىن كورسەتەتىن كورمە دە جوق. كورمە تەك اتاۋلى مەرەكە، تويلارعا ارنالىپ قانا ۇيىمداستىرىلادى. كورمەنىڭ ءوزى ناۋقانشىلدىققا اينالعان. ول جەردە ونەردىڭ ءيسى دە جوق.

سۋرەتشىلەردىڭ ىشىندە كورمە ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىندەر دە بار. الايدا، كەز كەلگەن سۋرەتشىنى بىر-ەكى كارتيناسىنا قاراپ، ونىڭ سۋرەتشىلىك بولمىسىن انىقتاي المايسىڭ. ونى كورۋ ءۇشىن ونداعان كارتينالارىن كورىپ بارىپ، سۋرەتشىنىڭ ماشىعىن، ءستيلىن، ىزدەنىسىن، باعىتىن اڭداپ، بايقاۋعا بولادى.

ۇكىمەت تاراپىنان جىلىنا ەكى رەت، كوكتەمدە جانە كۇزدە ارنايى سۋرەتشىلەردىڭ تازا شىعارماشالىق جۇمىستارى شىعارىلاتىن كورمە وتكىزىپ تۇرسا. وسىنىڭ ءوزى بەينەلەۋ ونەرىنە ۇلكەن سەرپىلىس الىپ كەلەر ەدى. سۋرەتشىلەرگە دەم بەرىپ، ىزدەنىسكە جول اشار ەدى.

– جەكە كورمە وتكىزۋدىڭ جايى قالاي؟

– دەمەۋشى تاۋىپ، وتكىزسەڭ ەڭ دۇرىسى سول – جەكە كورمە. سۋرەتشىلەردى، ونەرتانۋشىلاردى شاقىراسىڭ. ول ءتىپتى پايدا اكەلمەسە دە، ستيمۋل بەرەدى. سەنىڭ شىعارماشىلىق پروسەسىڭنەن حاباردار ەتەدى: قانداي كەزەڭدە، نەندەي ىزدەنىستەرگە بارعان، قانشالىقتى ءوسۋ بار دەگەن ساۋالدارعا جاۋاپ الاسىڭ. مۇنداي كورمەگە بىرەن-ساران بولماسا، قاراپايىم جۇرت كەلمەيدى. بۇل – جۇيەسىزدىكتەن. بار جۇيەنىڭ ءوزى قۇرىپ كەتتى. ونەردى ىنتالاندىرۋشى كۇش جوق. ونداي كۇش سۋرەتشىلەردىڭ بويىندا دا از، حالىقتا ەكى باستان جوق. سەبەبى، سانانى تۇرمىس بيلەپ كەتتى.قوعامنىڭ كۇيى، قازىرگى بەينەلەۋ ونەرىنىڭ جاعداي سولاي بولدى ەكەن دەپ توقتاپ قالۋعا بولمايدى. جازا بەرۋ كەرەك. شىن ونەر ءتۇپتىڭ تۇبىندە جارقىراپ شىعادى. ويتكەنى، زامان ءبىر ورنىندا تۇرمايدى. ءبىزدىڭحالىقتىڭ ونەردىڭ اسىلىن كەش ىزدەيتىن مىنەزى بار عوي.

[caption id="attachment_15049" align="alignright" width="336"] ن. قوجين. "ەتيۋد اۋىل ىشىندە"[/caption]

– سوندا بەينەلەۋ ونەرىن ولتىرمەي ۇستاپ تۇرعان قانداي كۇش؟ جارايدى، ءۇمىت دەلىك.

– سۋرەتشىنىڭ بويىنداعى قانمەن كەلەتىن ءتۋابىتتى قاسيەتى شىعار. جانە ونىڭ ەنەرگياسى وتە كوپ. ونى بالتالاپ الىپ تاستاي المايسىڭ. سۋرەتشى ءوز ونەرىمەن تۇتاسىپ كەتەدى دە، ءبىر ءبۇتىن الەمگە اينالادى. ودان ەشقاشان كەتە المايسىڭ. تالاي جىل وقىپ، كەيىن سۋرەتشىلىكتى تاستاپ باسقا سالاعا كەتكەندەردىڭ ءوزى بۇل ونەردى جاقسى كورەدى. «ەندى جازام، جازايىن دەپ ءجۇرمىن» دەيدى. ءبىراق، ەندى قايتىپ جازا المايدى عوي. ويتكەنى، ونەردەن الىستاپ كەتتى. سەن ونەردەن ءبىر قادام الىستاساڭ، ونەر سەنەن ەكى قادام الشاقتايدى. تاڭنىڭ اتىسى، كۇننىڭ باتىسى، جاتساڭ دا تۇرساڭ دا ونەرمەن ءومىر سۇرمەسەڭ، ءبارى بەكەر بولادى. ءتيىپ-قاشۋ – ونەر ەمەس. ورىستىڭ كرىلوۆ دەگەن سۋرەتشى «ونەردى جارتى كۇشپەن كوتەرە المايسىڭ، وعان بار كۇشىڭدى سالۋىڭ كەرەك» دەپ ايتقان ەكەن. وسى شىن ءسوز. ونەرگە بار كۇشىڭدى، ۋاقىتىڭدى بەرىپ، ءومىرىڭدى ارناماساڭ، ول ساعان اشىلماي كەتۋى عاجاپ ەمەس. ونەر كۇندەلىكتى پروسەستەن تۇرادى. ال، ودان كەتىپ قالىپ، قايتا كەلىپ جالعايمىن دەۋ – جالعان.

– سىرت قاراعاندا، سۋرەتشى ءوز الەمى مەن تىرشىلىكتىڭ ورتاسىنداعى جان. وسى ەكى ورتادا ءجۇرۋ قانشالىقتى قيىن، قانشالىقتى اۋىر؟

– تۇرمىستىق دۇنيە سۋرەتشىنىڭ شاشىن اعارتادى. مىسالى، تۋعان-تۋىسپەن، ارالاس-قۇرالاس ادامدارمەن دە ءجوندى اڭگىمەلەسە المايسىڭ، ءسوزىڭ جاراسپايدى. ولاردىڭ ايتايتىنى: كىم قانداي كولىك الدى، كىم قايتا ىستەيدى، كىم اقشانى جاقسى تابادى – سول. ونداي دا مۇڭايىپ قايتاسىڭ.

ايتەۋىر ونەردىڭ قاي سالاسى بولماسىن، مەيلى اقىن، مەيلى مۋزىكانت، مەيلى كومپوزيتور سولارمەن ارالاسساڭ، اڭگىمەلەسىپ، سەرپىلىپ قالاسىڭ. اڭگىمەڭ جاراسادى. قايتكەن دە ونەرگە قاتىسى بار، حابارى بار. ونەردى جاقسى كورەدى.

– اڭگىمەڭ جاراسادى دەگەننەن شىعادى. سوۆەت زامانىندا ونەردىڭ ءار سالاسى ماماندارىنىڭ ءوزارا ادامي، شىعارماشىلىق بايلانىسى كۇشتى بولدى. سول ورتا ونەرگە دەم بەرىپ، ۇلى تۋىندىلار شىقتى. ال، ءقازىر ونەر ورتاسى قانداي؟

– ول كەزدە ن.تىلەندييەۆ، ا.ءاشىموۆ تاعى باسقا ونەر ادامدارى، اكتەرلەر، كومپوزيتورلار سۋرەتشىلەردىڭ كورمەسىنەن قالمايتىن. اقىندار سۋرەتشىلەردىڭ شەبەرحاناسىنا ءجيى كەلەتىن. رۋحاني جاقىندىق وتە جاقسى بولدى.ءقازىر ونداي بايلانىس جوق، نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، ۋاقىتتىڭ اعىمى سونداي ما، الدە ءار ادام باسىمەن قايعى بولىپ كەتتى مە؟!

– ونىڭ ۇستىنە بۇگىنگى ونەردە جۇرگەندەردىڭ وزدەرىنىڭ ونەرگە دەگەن شىن ماحابباتتارى سولعىنداۋ بولۋىنىڭ دا اسەرى بار شىعار.

– ول دا بار. شىن ونەرگە دەگەن ىشكى تالپىنىس الاسارىپ كەتكەندەي. ونەرگە ماحاببات شىنايى ەمەس. ءبارىن اقشامەن ولشەيتىن، بازارداعىداي جاعداي بەلەڭ الدى. بۇل دا ءوز كەزەگىندە ءتۇرلى ونەردىڭ ىشكى بايلانىسىن بۇزدى، ورتاسىن قوجىراتىپ جىبەردى. ادامدى الەۋمەتتىك دەڭگەيىنە، اتاق-داڭقىنا قاراي باعالاۋ ۇردىسكە اينالدى.

ونەرگە شىن بەرىلگەن سۋرەتشىلەر دە بولعان. ولار اشتان ولسە دە، ونەردى كوممەرسياعا سالماعان. نەگىزىندە، ونەر ادامعا ەمەس، ادام ونەر قىزمەت ەتەدى.

[caption id="attachment_15050" align="alignright" width="686"] دالا ءدۇبىرى[/caption]

– ال، ەگەر حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعداي جاقسارىپ، تۇرمىسى تاۋىرلەسە، ونەرگە دەگەن كوزاقاراسى وزگەرەدى دەپ ويلايسىز با؟

– وزگەرەدى. ناعىز ونەرگە دەگەن سۇرانىس پايدا بولادى. ماسەلەن، ەۋروپا حالقىنىڭ تۇرمىسى جاقسى. سايكەسىنشە، ولاردىڭ ونەردى باعالاۋى، ءتۇسىنۋى ەرەكشە. لوندونعا بارعان ساپارىمدا مىناداي جاعدايعا كۋا بولدىم: ءبىز بارعان كورمە زالدارىنىڭ بىرىندە باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارىن مۇعالىمدەرى ەرتىپ اكەلىپ، سول جەردە ءتۇسىندىرىپ، ساباق ءوتىپ جاتتى. بالالار پرەزيدەنتىن، پرەمەر ءمينيسترىن بىلمەسە دە، ءوز ەلىنىڭ سۋرەتشىلەرىن جاتقا بىلەدى ەكەن. بيلىك اۋىسپالى: كەلەدى، كەتەدى. ال، ونەر ماڭگى. سولايشا، ءوز ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن مەكتەپ قابىرعاسىنان بالالارىنىڭ ميىنا قۇيىپ وسىرەدى. بىزدە مەكتەپ بىتىرگەن بالانىڭ ءوزى بەينەلەۋ ونەرى دەگەننىڭ نە ەكەنىن بىلمەيدى. مىنە، ءبىلىم جۇيەسىنىڭ سيقى.

– كارتينالارىڭىز شەبەرحانانىڭ ءبىر بۇرىشىندا جينالىپ تۇر ەكەن. سۋرەتشىلەر وداعىدا سۋرەتشىلەردىڭ جۇمىستارىن جينايتىن قور جوق پا؟

– ونداي قور جوق ءقازىر. 2000-شى جىلدارى ءبىرلى-جارىم جەكە ادامدار بولعان. ولاردىڭ ءوزى قۇر ماقتان ءۇشىن عانا جينادى-اۋ دەيمىن. ءبىر كەزدەرى مەملەكەتتىك تاپسىرىس شەڭبەرىندە سۋرەتشىلەردىڭتىزىمىن جاساپ وتىرىپ، جينايتىن. كەيىن ول دا توقتادى. مۋزەيگە سىيعا تارساڭ عانا الىپ، ساقتايدى. سوندىقتان دا ءار سۋرەتشى كارتينالارىن شەبەرحاناسىندا ساقتاپ وتىر.

– قابىرعاعا ىلىنگەن كارتينالارىڭىزدان شىعارماشىلىق كەزەڭدەرىڭىزدىڭ تابى بايقالادى.

– 90-شى جىلدارى باسقاشا جازدىم. العاشقى ىزدەنىستەرىم ەدى. نەگىزىنەن ۇلتتىق تاقىرىپتارعا باردىم. ادام ءوزىن ىزدەيدى. قان، توپارىق تارتادى. ول كەزدەگى جۇمىستارىم بۇگىنگى كۇننەن قاراعاندا، وزىمە ولقى سوعىپ تۇرادى. ودان كەيىن دە ىزدەنىستەرگە تولى جىلدار بولدى. ءارتۇرلى تاقىرىپتا جازدىم. قانداي تاقىرىپتارعا بارساڭ دا، قازاق سۋرەتشىسى بولىپ قالاسىڭ. ءار جۇمىسىڭنان ۇلتتىق بوياۋ ءبارىبىر قىلاڭ بەرەدى.

– اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

سۇحباتتاسقان ءومىرجان ءابدىحالىق.