جىل باسىنان بەرى جەكە تۇلعالاردىڭ بانكتەردەگى دەپوزيتتەرى 2،3 تريلليون تەڭگەگە، نەمەسە 11،1%-عا ءوستى. ناتيجەنسىندە 2024 جىلدىڭ 1 قاراشاسىنا قاراي، حالىقتىڭ بانكتەردەگى سالىمدارىنىڭ جالپى سوماسى 22،6 ترلن تەڭگەگە جەتتى. ال جەكە تۇلعالاردىڭ شوتتارىنىڭ سانى وسى كەزەڭ ىشىندە 9،7%-عا ارتتى. بۇل تۋرالى قازاقستاننىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورىنىڭ "جەكە تۇلعالاردىڭ دەپوزيت نارىعى بويىنشا 2024 جىلدىڭ 10 ايى ىشىندەگى ءۇردىسى" تۋرالى زەرتتەۋىندە ايتىلادى، دەپ جازادى Dalanews.kz.

ۇلتتىق بانكتىڭ ءبىرقالىپتى قاتال اقشا-نەسيە ساياساتى جاعدايىندا بانكتەردىڭ تەڭگەلىك دەپوزيتتەرىنە قاتىستى ۇسىنعان جوعارى مولشەرلەمەلەرى بويىنشا سىياقالاردىڭ جيناقتالۋى نارىقتىڭ ءوسۋىنىڭ ماڭىزدى فاكتورىنا اينالدى. وسىلايشا تەڭگەلىك دەپوزيتتەر قازاقستاندىقتار ءۇشىن پايدالى جانە سەنىمدى قارجى قۇرالى بولىپ قالۋدا. مۇنداي دەپوزيتتەر حالىقتىڭ ۋاقىتشا ارتىق اقشالارىن دا، ءىرى جيناق اقشالارىن دا ءتيىمدى جانە ءقاۋىپسىز ورنالاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.   

اعىمداعى جىلدىڭ 10 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا:

• ورتا سەگمەنت – دەپوزيت نارىعىنىڭ ەڭ تەز دامىپ جاتقان سەگمەنتىنە اينالدى. كولەمى 15-تەن 50 ميلليون تەڭگەگە دەيىنگى سالىمدار 2024 جىلدىڭ 10 ايى ىشىندە 19،2%-عا ءوستى؛

•  ءىرى سەگمەنت – كولەمى 50 ملن تەڭگەدەن اساتىن سالىمدار – 12،9%-عا ءوستى؛

• بۇقارالىق سەگمەنت – 15 ملن تەڭگەگە دەيىنگى سالىمدار – از دارەجەگە ءوستى + 7،3%.

سونىمەن بىرگە بۇقارالىق سەگمەنت ءالى دە دەپوزيت نارىعىنىڭ نەگىزگى بولىگىن قۇرايدى – ونىڭ ۇلەسى 49،5%. ورتا جانە ءىرى سەگمەنتتەردىڭ ۇلەسى سايكەسىنشە – 18،0% جانە 32،5%.

"10 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تەڭگەلىك جيناق سالىمدار ەڭ جوعارى ءوسىمدى كورسەتتى – +54%، نەمەسە 1،5 ەسە، ال دەپوزيت نارىعىنداعى ۇلەسى 10،6%-دى قۇرادى. بانكتەر ءداستۇرلى تۇردە بۇل سالىمدارعا قاتىستى، اسىرەسە تولىقتىرۋ قۇقىعى جوق ءتۇرى بويىنشا ەڭ جوعارى سىياقى مولشەرلەمەسىن ۇسىنادى. ايتالىق، 1 ايدان 6 ايعا دەيىنگى مەرزىمگە اشىلاتىن جيناق سالىمدار بويىنشا ورتاشا ولشەمدى نارىقتىق مولشەرلەمە قازان ايىن قوسا العاندا 17،3%-دى، سوڭعى ايىن قوسا العاندا 6-دان 12 ايعا دەيىنگى مەرزىمدەر بويىنشا – 15،9%-دى، سوڭعى ايىن قوسا العاندا 12 ايدان 25 ايعا دەيىنگى مەرزىمدەر ءۇشىن – 14،8%-دى قۇرادى"، دەلىنگەن زەرتتەۋدە.

سالىستىرىپ قارايتىن بولساق، تولىقتىرۋ قۇقىعى بار جيناق دەپوزيتتەر بويىنشا نارىقتىق مولشەرلەمە: سوڭعى ايىن قوسا العاندا 1-دەن 6 ايعا دەيىنگى مەرزىم بويىنشا – 14،9%، سوڭعى ايىن قوسا العاندا 6-دان 12 ايعا دەيىن – 11،7%، سوڭعى ايىن قوسا العاندا 12-دەن 24 ايعا دەيىن – 7،7% بولدى.

تەڭگەدەگى مەرزىمسىز دەپوزيتتەر حالىق اراسىندا سۇرانىسقا يە بولىپ قالۋدا – نارىقتاعى ۇلەسى 45،9%. سالىمشىلار مۇنداي دەپوزيتتەر بويىنشا كەز كەگەن ۋاقىتتا اقشا الۋعا جانە ۇستىنەن اقشا سالۋ مۇمكىندىگىنە يە. سوندىقتان دا ولار بويىنشا تابىستىلىق جيناق سالىمدارعا قاراعادا تومەن، ءبىراق ينفلياسيادان ءبىرشاما جوعارى. ايتالىق، قازان ايىندا نارىقتىق مولشەرلەمە قازان ايىندا 8،5%-دىق ينفلياسيا اياسىندا 13،9%-دى قۇرادى.

"دەپوزيتتەردىڭ بارلىق تۇرلەرى بويىنشا مولشەرلەمەلەردىڭ سەرپىنى نارىقتىق فاكتورلارمەن، سونداي-اق بانك سەكتورىنداعى ويىنشىلار اراسىنداعى باسەكەلەستىكپەن انىقتالادى"، - دەيدى قدكبق.

ەسكە سالامىز، قدكبق دەپوزيتتەر بويىنشا شەكتى سىياقى مولشەرلەمەلەرىن بارلىق بانكتەر ءۇشىن بەلگىلەمەيدى. قدكبق شەكتى مولشەرلەمەلەرى 2024 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ، وتىمدىلىگىن تولىقتىرۋ ءۇشىن دەپوزيتتەردى تارتۋدا وكتەم ساياسات جۇرگىزەتىن بانكتەردىڭ شەكتەۋلى سانىنا عانا قولدانىلادى.

جالپى بانك سەكتورى بويىنشا، 2024 جىلدىڭ 10 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قازاقستاندىق اقشا نارىعىنىڭ باستى ينديكاتورى – ۇلتتىق بانكتىڭ بازالىق مولشەرلەمەسى – بانكتەر ءۇشىن دەپوزيتتەر بويىنشا مولشەرلەمەلەردى بەلگىلەۋ كەزىندە ارقا سۇيەر نەگىزگى باعدار بولىپ قالدى. ايتالىق، بيىلعى جىلدىڭ العاشقى جارتىسىندا ۇلتتىق بانك بازالىق مولشەرلەمەنى تومەندەۋ جاعىنا قاراي 4 رەت قايتا قارادى (22 قاڭتاردا، 26 اقپاندا، 3 ماۋسىمدا جانە 15 شىلدەدە) – وسىعان بايلانىستى بانك سالىمدارى بويىنشا نارىقتىق مولشەرلەمەلەر دە تومەندەدى. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 2 جەلتوقسانىندا ۇلتتىق بانكتىڭ بازالىق موشەرلەمەسىنىڭ 1 پايىزدىق تارماققا كوتەرىلۋىن ەسكەرسەك، كەيبىر بانكتەر وزدەرىنىڭ دەپوزيتتىك ونىمدەرى بويىنشا مولشەرلەمەلەردى قايتا قاراۋى مۇمكىن دەپ بولجام جاساۋعا بولادى.

"مەرزىمدى دەپوزيتتەر جانە تالاپ ەتىلمەلى سالىمدار نارىعىنىڭ ۇلەسى شامالى عانا – 0،4%-دى قۇرايدى. سىياقىسى مەملەكەت تاراپىنان سۋبسيديالاناتىن دەپوزيتتەردىڭ ۇلەسى، مىسالى، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق جۇيەسىندە 2024 جىلدىڭ 10 ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 10،2%-دى قۇرادى. قازاقستاندىقتار سونداي-اق قاراجاتتارىنىڭ ازداعان بولىگىن تەڭگەدەگى اعىمدىق جانە كارتوچكالىق شوتتاردا (9،5%)، قاراجاتتارىنىڭ تاعى ءبىر بولىگىن (23،4%) ۆاليۋتالىق شوتتاردا ساقتايدى. وسىلايشا جيناق اقشالاردىڭ نەگىزگى بولىگى تابىستىلىقتى جانە قوردىڭ كەپىلدىكتەرىن بارىنشا كوبەيتۋ ءۇشىن تەڭگەلىك سالىمداردا شوعىرلاندىرىلعان".  

بۇعان دەيىن "قارجىگەر بازالىق مولشەرلەمەنى تومەندەتەيىك دەپ جۇرگەندەرگە ساۋاتتى تۇردە جاۋاپ قاتتى" دەگەن ماقالا جازعان بولاتىنبىز.