مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ شەشىمىمەن 2022 جىلى جەكە وبلىس بولىپ قايتا قۇرىلعان جەتىسۋ ءوڭىرى نەبارى ءۇش جىلدىڭ ىشىندە رەسپۋبليكاداعى ەڭ قارقىندى دامىعان ايماقتاردىڭ كوشىن باستاپ، ۇزدىك ۇشتىككە ەندى.
ايماق دامۋىنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرى مەن جەتىستىكتەرى شىنىندا دا كوز تارتارلىق. وسى ۋاقىت ىشىندە وبلىسقا 1،2 ترلن تەڭگە ينۆەستيسيا تارتىلىپ، ايماقتىڭ كەلبەتى تۇبەگەيلى وزگەردى دەپ حابارلايدى Dalanews.
وبلىستىڭ قايتا قۇرىلۋى – جاي عانا اكىمشىلىك وزگەرىس ەمەس، ايماق تۇرعىندارى ءۇشىن ۇلكەن ءۇمىتتىڭ، جاڭا ءومىر ساپاسىنىڭ باستاماسىنا اينالدى. ەندەشە، ءۇش جىل ىشىندە ناقتى نە وزگەردى؟
جەتىسۋ وبلىسىنىڭ العاشقى ماڭىزدى قادامى ينۆەستيسيا تارتۋدان باستالدى. 2022–2024 جىلدارى 135 ملرد تەڭگەلىك 135 اۋقىمدى جوبا ىسكە قوسىلىپ، جەكە ينۆەستورلار ءوڭىردىڭ وركەندەۋىنە 796 ملرد تەڭگە قۇيدى. ناتيجەسىندە 3500-دەن اسا جاڭا جۇمىس ورنى پايدا بولىپ، تالدىقورعانداعى «Asma industrial» اككۋمۋلياتور زاۋىتى، «جەتىسۋ ماجيكو» ماي زاۋىتى، «ستالبەتون» كىرپىش زاۋىتى سىندى نىساندار ايماق ەكونوميكاسىن قۋاتتى ەتە ءتۇستى.
ينۆەستيسيالىق بەلسەندىلىكتىڭ ارتىندا تۇرعان تاعى ءبىر ماڭىزدى سالا – كولىك-لوگيستيكا ينفراقۇرىلىمى. ايماق ەكونوميكاسىن العا سۇيرەگەن «قورعاس – شىعىس قاقپاسى» ارنايى ەكونوميكالىق ايماعى (اەا) مەن «دوستىق» بەكەتى ءقازىر ەۋرازيانىڭ ماڭىزدى لوگيستيكالىق حابىنا اينالدى. مۇندا جۇزەگە اسىپ جاتقان 38 ءىرى جوبانىڭ جالپى قۇنى 629 ملرد تەڭگەگە جەتتى. بۇل قازاقستان مەن قىتايدىڭ اراسىنداعى ساۋدا-ساتتىقتى ەسەلەپ قانا قويماي، جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرىپ وتىر.
ودان ءارى اگروونەركاسىپتىك كەشەن دە قارقىن الدى. ايماقتاعى جەر شارۋاشىلىعى قايتا تۇلەپ، بۇرىن قاراۋسىز قالعان 712 مىڭ گەكتار ەگىستىك جەر اينالىمعا ەندى. ءتاتتى ءتۇبىر – قانت قىزىلشاسىنىڭ القابى 3،3 ەسەگە ۇلعايىپ، رەكوردتىق 635 مىڭ توننا ءونىم جينالدى. ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتۋ ماقساتىندا جاڭادان 55 ۆەتەرينارلىق پۋنكت ىسكە قوسىلدى. سوڭعى ءۇش جىلدا مال سانى 2،5 ملن-نان استى. بۇل جەتىستىكتەر ايماقتىڭ عانا ەمەس، جالپى رەسپۋبليكانىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنا سەرپىن بەردى.
قاراپايىم حالىق ءۇشىن ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى – تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى دا ەرەكشە قارقىن الدى. ءۇش جىلدا وبلىس بويىنشا 1 ملن شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي سالىنىپ، 5 مىڭنان استام وتباسى باسپانالى بولدى.
تالدىقورعان قالاسىنان باستاپ شالعاي اۋىلدارعا دەيىن تۇرعىن ءۇي ماسەلەسى جۇيەلى تۇردە شەشىلىپ جاتىر. تۇرعىن ءۇي كەزەگى قىسقارىپ، اپاتتى ۇيلەردىڭ سانى 90%-عا ازايعانى – اكىمدىكتىڭ نەگىزگى تابىستارىنىڭ ءبىرى.
جەتىسۋ ءۇشىن ماڭىزدى جەتىستىكتەردىڭ قاتارىندا تابيعي گاز تارتۋ ءىسىن دە ەرەكشە اتاپ ءوتۋ قاجەت. ايماق قۇرىلعانعا دەيىن نەبارى 5 اۋىل گازعا قوسىلعان بولسا، ءقازىر بۇل كورسەتكىش 84-كە جەتتى. «ءتالدىقورعان-ۇشارال» ماگيسترالدى گاز قۇبىرىنىڭ سالىنۋى اقسۋ، سارقان، الاكول اۋداندارى تۇرعىندارىنىڭ جىلدار بويعى ارمانىن ورىنداعالى تۇر.
كولىك قاتىناسىنىڭ جاقسارۋى دا تۇرعىنداردىڭ تۇرمىس ساپاسىن ارتتىردى. رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار 500 شاقىرىم جول كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتتى. اسىرەسە «ءتالدىقورعان-ۇشارال»، «ءۇشارال-دوستىق» جولدارى تولىق اياقتالىپ، ءوڭىر تۋريزمىنە جاڭا دەم بەردى. تۋريزم سالاسى دا جەتىسۋدىڭ ەرەكشە جەتىستىگىنە اينالىپ، وتكەن جىلى ايماققا 2 ميلليون تۋريست كەلگەن.
الەۋمەتتىك سالاداعى وزگەرىستەر دە ايقىن كورىندى. سوڭعى ءۇش جىلدا وبلىستاعى الەۋمەتتىك نىسانداردىڭ 52%-ى تولىق جاڭارتىلدى. 270 الەۋمەتتىك مەكەمە سالىندى نەمەسە جوندەۋدەن ءوتتى. مەديسينا كادرلارىنىڭ تاپشىلىعىن شەشۋ ءۇشىن اۋىلدىق جەرلەرگە كەلگەن دارىگەرلەرگە ءبىر رەتتىك كوتەرمە اقى بەرۋ باستاماسى رەسپۋبليكا بويىنشا ءبىرىنشى بولىپ جەتىسۋدا قولعا الىندى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى بويىنشا دا اۋقىمدى جاڭالىقتار بار. ءۇش جىل ىشىندە 20 ءبىلىم ورداسى سالىنسا، تاعى بىرنەشە مەكتەپ قۇرىلىسى جاقىن ارادا اياقتالادى. اسىرەسە «جايلى مەكتەپ» جوباسى اياسىندا جاركەنت پەن دوستىق ستانسياسىندا تۇرعىزىلعان 1200 ورىندىق مەكتەپتەر ايماقتىڭ ءبىلىم سالاسىنداعى زاماناۋي ينفراقۇرىلىمىن كورسەتتى.
الەۋمەتتىك قورعاۋ، مادەنيەت جانە سپورت سالالارى دا نازاردان تىس قالمادى. مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ازاماتتار ءۇشىن 774 نىسان بەيىمدەلىپ، ينۆاتاكسي سانى ەكى ەسە ارتتى. 33 سپورتتىق نىساننىڭ اشىلۋى، مادەني وشاقتاردىڭ جاڭعىرۋى – بۇقارانىڭ مادەني-سپورتتىق ومىرىنە ەرەكشە اسەر ەتتى.
اباتتاندىرۋ، كوگالداندىرۋ جۇمىستارى جەتىسۋدىڭ كوركىنە كورىك قوسىپ، ءۇش جىلدا 360 مىڭ ءتۇپ كوشەت وتىرعىزىلدى. بالالار ويىن الاڭدارى، ساياباقتار مەن سكۆەرلەر – ءوڭىر تۇرعىندارىنىڭ جايلى تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتىپ وتىر.
ءۇش جىلداعى جەتىستىك – حالىقتىڭ الەۋمەتتىك تۇرمىسىن جاقسارتۋدا جەتىسۋدىڭ مۇمكىندىگى مول ەكەنىن كورسەتەدى. ايماق تۇرعىندارىنىڭ الداعى جىلداردان كۇتەتىن ءۇمىتى دە، سەنىمى دە زور. وبلىستىڭ بۇدان دا بيىك بەلەستەردى باعىندىرىپ، رەسپۋبليكاداعى كوشباسشى ايماق رەتىندە نىعايا تۇسەرى ءسوزسىز.
فوتوتىلشىلەر: جەڭىس ىسقاباي، دميتريي ەروفەيەۆ.
فوتوسۋرەتتەر وبلىس اكىمى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ ارحيۆىنەن الىندى.
