ەلەكتر شامىنىڭ قانداي زيانى بار؟

ەلەكتر قۋاتىن ۇنەمدەيتىن شامدار كەڭ كولەمدە قولدانىسقا ەنگەلى بەرى ونى جيناپ، جويۋ وزەكتى ماسەلەگە اينالىپ وتىر. مۇنداي شامدار قۇرامىندا بەلگىلى دارەجەدە سىناپ بولعاندىقتان، ونى كادىمگى قوقىس جاشىكتەرىنە تاستاي سالۋعا بولمايدى. تاياۋدا قازاق عالىمدارى وسى ماسەلەنىڭ وڭ شەشىمىن تاپتى.

«جەر تۋرالى عىلىم، مەتاللۋرگيا جانە قايتا وڭدەۋ» اق-ى مەن «پاراسات» مەمحولدينگى عالىمدارى ەلەكتر قۋاتىن بەرەتىن ەسكى شامداردى قايتا وڭدەۋدىڭ جولىن ويلاپ تاپقاندارىن ءمالىم ەتتى. وتاندىق عالىمداردىڭ ويلاپ تاپقان جاڭا قوندىرعىسى شامداردىڭ قۇرامىنداعى ۋلى زاتتاردى ءبولىپ الىپ، قورشاعان ورتاعا كەلتىرەتىن زيانىن تولىقتاي جويادى. بۇگىندە قوندىرعى «استانا – جاڭا قالا» ەركىن ەكونوميكالىق اۋماعىندا ورناتىلۋدا. ماماندار قوندىرعى ءبىر تاۋلىكتە 4 مىڭ شامدى وڭدەيتىن مۇمكىندىككە يە ەكەنىن ايتادى.

 

نانوروبوت ەمدەيدى

تاياۋدا سان-ديەگو قالاسىنىڭ مەديسينا ماماندارى نانوروبوتتىڭ كومەگىمەن ادامنىڭ اۋىرعان جەرىنە قاجەتتى ءدارىنى ءدال جەتكىزۋ سىناعى ءساتتى ىسكە اسقانىن ءمالىم ەتتى. جالپى نانوروبوتتى مەديسينا سالاسىندا پايدالانۋ ماسەلەسى كوپتەن بەرى ءسوز بولىپ ءجۇر.

عىلىمي-تاجىريبەلىك جۇمىس زەرتحانالىق جاعدايدا جۇزەگە اسقان. عالىمدار بۇلشىق ەتتىڭ اۋىرعان جەرىنە نانوروبوتتىڭ كومەگىمەن قاجەتتى ءدارىنى ءدال جەتكىزىپ، باسقا اۋماقتارعا ءدارىنىڭ كەرى اسەر ەتۋىنە جول بەرمەگەن. عالىمدار الداعى ۋاقىتتا نانوروبوتتاردىڭ كومەگىمەن ءتۇرلى اۋرۋلاردى ەمدەۋگە بولاتىنىن جەتكىزدى. ءبىرىنشى كەزەكتە نانوروبوتتار ءتۇرلى ىسىك اۋرۋلارىن ەمدەۋگە كەڭ كولەمدە قولدانىلۋى مۇمكىن.

 

 

جانارمايدىڭ جاڭا ءتۇرى

الماتىلىق عالىم جانىبەك شامەلحانوۆ تابيعي ماي كوزدەرىنەن ديزەل وتىنىن الاتىن جاڭا قوندىرعى ويلاپ تاپتى. ونەرتاپقىش تۋىندىسى قالالى جەردەگى ەكولوگيالىق ماسەلەلەردى شەشۋگە سەپتەسەدى.

جاڭا قوندىرعىدان قاجەتتى وتىن الۋ ءۇشىن شيكىزات رەتىندە كەز كەلگەن وسىمدىك مايىنىڭ قالدىقتارىن پايدالانۋعا بولادى. ونەرتاپقىش الداعى ۋاقىتتا قوندىرعىنىڭ جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن قاجەتتى وسىمدىك مايى قالدىقتارىن قالاداعى قوعامدىق تاماقتاندىرۋ ورتالىقتارىنان الماقشى. سونداي-اق، ماقتا مايىن دا كەڭ كولەمدە قولدانىپ، جانارمايدىڭ قۇنىن تومەندەتۋگە بولادى ەكەن. ج. شامەلحانوۆ ويلاپ تاپقان قوندىرعىسى ارقىلى وسى كۇنگە دەيىن 20 توننا ديزەل وتىنىن ءوندىرىپ شىعارعانىن ءمالىم بولدى.

وزگە مينەرالدى جانارمايلارمەن سالىستىرعاندا، ديزەل وتىنىنىڭ جاڭا ءتۇرىنىڭ جانعىشتىق قاسيەتى مەن تيىمدىلىگى عالىمنىڭ نازارىن اۋدارعان. ونىڭ ۇستىنە، جانارمايدىڭ قۇرامىندا قورشاعان ورتاعا زالال كەلتىرەتىن اۋىر مەتالل مەن كۇكىرت مۇلدە جوق.