[caption id="attachment_10121" align="alignright" width="348"]
ۆيتاليي پورتنيكوۆ[/caption]
پورتنيكوۆ: جۋىق ارادا وتانىڭىزعا ورالۋىڭىز مۇمكىن بە؟ الدە...
كاسپاروۆ: وسىدان 2 جىل بۇرىن ەلدەن كەتتىم. ءبىرجولاتا. اۋەلدە بۇلاي بولادى دەپ ويلاماعام. الدەبىر ساياسي ىسكە بايلانىستى تەرگەۋ كوميتەتى شاقىرىپ قالدى. بارماس بۇرىن بوريس نەمسوۆپەن كەڭەسىپ الدىم. ول: «الگى كوميتەتكە بارساڭ، كۇدىكتىدەن قىلمىسكەرگە اينالاسىڭ» دەدى. تايىپ تۇرۋعا تۋرا كەلدى. سىرتتا جۇرسەم دە ەركىن بولعانىم، ءوزىمنىڭ ساياسي ءارى قوعامدىق قىزمەتىمدى جالعاستىرعانىم ماڭىزدى. ايتپەگەندە، تۇرمەدە شىرىتەر مە ەدى...
پورتنيكوۆ: بۇگىنگى جاعدايدى ءدال شاحماتتاعىداي بارلاي الدىڭىز با؟ الداعى ۋاقىتتا قانداي جۇرىستەر جاسالۋى مۇمكىن؟
كاسپاروۆ: اڭگىمە شاحمات جايلى بولسا ءبىرسارى. الدەقايدا جەڭىل بولار ەدى. سەبەبى، مۇندا ەرەجە بار. شاحماتتا قارسىلاستاردىڭ فيگۋرا سانى بىردەي. مۇندا ەرەجە بويىنشا وينايدى جانە ءدال وسى ەرەجەنى ساقتاپ جەڭۋگە ءتيىسسىڭ. وكىنىشتىسى، پۋتيندىك رەسەيدە مۇنداي ەرەجە اتىمەن جوق.
ديكتاتوردىڭ دەموكراتتان ايىرماشىلىعى نەدە، بىلەسىز بە؟ وعان ەرەجەنى بۇزا سالۋ تۇككە تۇرمايدى.
پورتنيكوۆ: پۋتيننەن ءتونىپ جاتقان جانە ءالى دە تونەتىن قاۋىپ-قاتەردى جان-دۇنيەسىمەن سەزىپ وتىرعان ءبىر ەل بولسا، ول – ۋكراينا شىعار...
[caption id="attachment_10122" align="alignleft" width="448"]
ايگىلى شاحماتشى گارري كاسپاروۆ[/caption]
كاسپاروۆ: كييەۆتىڭ كرەملگە قارسى شىعا الماسى بەلگىلى. ءبىرىنشى كەزەكتە باتىسقا، ونىڭ ارجاعىندا ۆاشينگتونعا ارقا سۇيەپ وتىرسىزدار. پۋتين بۇل تاراپتا گيتلەردىڭ ارەكەتىنە ۇقساس جۇرىستەر جاساپ جاتىر. وزىنشە حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك جۇيەسىنىڭ قابىرعاسىن سوگىپ، اجەپتاۋىر ساۋاتتى ساياسات جۇرگىزىپ جاتىرمىن دەپ ويلايدى.
گيتلەر ۇلتتار ليگاسىن قۇرتتى. ونى ەشقانداي كەلىسىمشارت قىزىقتىرعان جوق. ولاردى جىرتىپ تاستاپ، ۇستەلگە ءارقاشان اق پاراقپەن وتىراتىن. ءبارىن باسىنان باستايمىز دەگەنى... پۋتين دە سول سياقتى. الەم 1945 جىلدان بەرى ءومىر ءسۇرىپ كەلە جاتقان بۇلجىمايتىن بايلامدى بۇزعىسى كەلەدى.
پورتنيكوۆ: ەندەشە مۇنى باتىس الەمى نەگە كورمەي وتىر؟
كاسپاروۆ: تاريحي كىتاپتاردى وقىعاندا مىنا ءبىر دۇنيەنى ۇعىنا المايتىنمىن: اعىلشىن، فرانسۋز بيلىگى ىرگەسىندە قانداي ءقاۋىپتى جۇيەنىڭ كۇش الىپ كەلە جاتقانىن كورمەدى مە؟ ەرتەڭ نەمىس تانكىلەرى اعىلشىن قالالارىنا كىرىپ، ءپاريجدى تالقاندايدى دەپ ويلامادى ما؟
دەموكراتيانىڭ ءبىر ءالسىز جەرى – ءارقاشان باسبۇزاردىڭ ءتىلىن تابۋعا، ونىمەن كەلىسىمگە كەلۋگە بولادى دەپ ويلايدى. باتىس ءالى دە بولسا پۋتيندىك جۇيەنىڭ كەلىسىمگە كەلمەسىن، ءتىل الماسىن تۇسىنگەن جوق. وكىنىشتى...
بۇگىنگى رەسەي ءوز ىشىندەگى ءىرىپ-شىرىپ جاتقان پروبلەمالاردى ۇمىتىپ كەتتى. جاڭالىقتاردىڭ 70 پايىزى – ۋكراينا. پۋتين ناشاقورعا اينالعان. وعان قوعامداعى ەيفوريا مەن پارانويانى ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن اقپاراتتىق ەسىرتكىنىڭ ءالى دە، قايتالاپ ايتايىن، ءالى دە بولسا كوپ مولشەرى (دوزاسى) كەرەك. قىرىمنىڭ ەيفورياسى قايتىپ جاتىر. ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن ءبىرجولا باسىلادى. ءبىراق پۋتين باسىلمايدى.
ءيا، گاز كەلىسىمشارتى بار. تۇركمەن-ازىربايجان گازى جۇزەگە اسادى. بۇل پۋتين ءۇشىن ولىممەن تەڭ. ەۋروپانى گازبەن قامتاماسىز ەتەتىن قوسىمشا گاز كوزى پايدا بولسا، «گازپروم» ءوزىنىڭ ەڭ نەگىزگى قارۋىنان ايىرىلادى.
اگرەسسوردى ءقازىر توقتاتپاساق، ەرتەڭ قىمباتقا تۇسەدى، قاتتى وكىنەمىز. گيتلەردى دە 1938 جىلى اۋىزدىقتاۋعا بولار ەدى. سوندا بۇگىنگىدەي 50 ملن ەمەس، ءارى كەتسە ميلليون ادامنان ايىرىلار ەدىك.
پورتنيكوۆ: نەمسوۆتى اتىپ كەتكەن كەزدە باتىس بۇل قازىرگى پۋتيندىك جۇيەگە قارسى ادامداردىڭ اشۋ-ىزاسىن تۋعىزادى دەپ ويلادى. ەشنارسە وزگەرگەن جوق. ۇنسىزدىك. نەگە؟
كاسپاروۆ: حالىق قورقادى. ۇنسىزدىكتىڭ ءبىر سەبەبى وسى. مەنىڭشە، رەسەيدەگى بۇگىنگى جۇيەگە قارسى بەلگىلى تۇلعالار، تۇتاس وپپوزيسيا مىنانى تۇسىنگەنى ءجون: ديكتاتۋرانى سايلاۋعا قاتىسۋ ارقىلى جەڭە المايسىڭ. بۇل بوس اڭگىمە. ونى قۇلاتۋ قاجەت.
پورتنيكوۆ: پۋتين مايداننىڭ ناتيجەسىنەن قورىققانى راس پا؟
كاسپاروۆ: قورىققاندا قانداي. ەركىن، تاۋەلسىز، دەموكراتيالى ۋكراينا پايدا بولسا، ەندەشە پۋتيندىك جۇيەگە دە تىقىر تايادى دەگەن ءسوز. ال مايدان... بۇل ايدالاداعى تاحرير الاڭى ەمەس قوي (كاير، ەگيپەت استاناسىن ايتادى، اۆت.). ۋكراينا ءتيىپ تۇر. شالىعى رەسەيگە دە جەتەر ەدى.
انىعى، پۋتين بيلىكتەن كەتپەي، كييەۆكە تىنىشتىق جوق. وعان حاوس كەرەك. بۇعان ارنالعان قۇرالدار قولىندا بار. قالعان-قۇتقان قارجىلىق قور، يادرولىق قارۋ جانە رەسەي ارمياسى. ءبىراق ەكونوميكالىق سوعىستا بۇلاردىڭ بىردە-بىرى كادەگە اسپايدى.
«پۋتينگە حاوس كەرەك». بۇل بوس ءسوز ەمەس. الداعى ۋاقىتتا ول الەمدى يادرولىق سوعىستىڭ قاۋپىمەن ۇركىتىپ، قورقىتۋى مۇمكىن. بۇل ۆەنەسۋەلا ديكتاتورىنا، سولتۇستىك كورەياداعى كيمنىڭ وتباسىنا كۇش بەرەدى. ولار باتىس پەن اقش-تىڭ ءپۋتيندى اۋىزدىقتاۋعا شاماسى كەلمەي وتىرعانىن كورىپ وتىر. ەرتەڭ ولار دا ارانداتۋمەن اينالىسۋى مۇمكىن. پۋتينگە كەرەگى وسى. ونىڭ قيالىنداعى الەم وسىنداي. ول كرەملدەن كەتپەيىنشە، الەمدە بەيبىتشىلىك ورنامايدى.
