2025 جىلعى 1 شىلدەدەن باستاپ قازاقستان بويىنشا ەسكى جارتىلاي ۆاگونداردى پايدالانۋ مەرزىمىن ۇزارتۋعا تىيىم سالعان قۇجات كۇشىنە ەنۋى ءتيىس بولعان ەكەن. ءبىراق، اتالعان قاۋلى بەلگىسىز سەبەپتەرمەن ءالى قولدانىسقا ەنبەپتى. وسىنى شۇقي كورسەتىپ، ماسەلە كوتەرگەن Energy Monitor Telegram ارناسىنىڭ اۆتورى نۇرلان جۇماعۇلوۆ جوعارىداعى بىلىق-شىلىققا كوپتىڭ نازارىن اۋدارادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ول ۋتيل الىمدى العاش ەنگىزگەن كەزدەگى باستى ماقساتتى ەسكە سالادى.
"ەسكى-قۇسقىنى ەلگە كىرگىزبەۋ جول قاۋىپسىزدىگى مەن وتاندىق اۆتوترانسپورت ونەركاسىبىن قولداۋعا سەپ بولادى دەستىك ەمەس پە؟ ال ەندى نە بولدى؟ كولىك دەمەكشى، ونىڭ ءتۇر-تۇرى بار. سونىڭ ءبىرى – تەمىرجولمەن جۇيتكيتىن ۆاگوندار مەن جارتىلاي ۆاگوندار. ولاردىڭ جارامدىلىق مەرزىمى – 22 جىل. ۆاگوندار ءوندىرىسىن دامىتۋ ءۇشىن جەكەنىڭ عانا ەمەس، مەملەكەتتىڭ دە قاراجاتى سالىنعان. بۇگىنگى تاڭدا ۆاگوندار جاساپ شىعاراتىن ءبىرقاتار كاسىپورىندار بار: كۆك، زيكستو (مەملەكەتتىك قارجىلاندىرۋ)، سمز، اۆسز (مەملەكەتتىك قاتىسۋىنسىز اشىلعان جاڭا زاۋىت). ولاردىڭ بارلىعى ەسكى ۆاگونداردى جاڭاسىنا اۋىستىرامىز دەپ كۇتكەن. ءبىراق، ولار قايدان ءبىلسىن، قازاقستاندا ەرەجەلەر كۇتپەگەن جەردەن وزگەرۋى مۇمكىن ەكەنىن. جاڭا تالاپتىڭ كۇشىنە ەنۋىنە قارسىلىق تانىتۋشىلار كىم دەيسىزدەر مە؟ وسىعان دەيىن ۆاگوندار پاركىن جاڭارتپاي پايدا تاۋىپ كەلگەن جەكەمەنشىك ۆاگون وپەراتورلارى"، - دەيدى مامان.
بۇل رەتتە جۇماعۇلوۆ اۋزىن ايعا بىلەگەن ERG-دى مىسالعا كەلتىرەدى.
"كومپانيا سايتىندا پاركتە 11 مىڭ ۆاگون بار (كومپانيا شيكىزاتتى ءوز قاجەتتىلىكتەرى ءۇشىن تاسىمالدايدى) دەپ كورسەتىلگەن. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، كومپانياداعى 40% ۇلەس قازاقستانعا تيەسىلى. ال ءقازىر كومپانيا بۇرىنعىداي پايدا تاۋىپ جاتقان جوق. جىل سايىنعى ميللياردتاپ كەلەتىن تابىس سوندا قايدا كەتتى؟ نەلىكتەن كومپانيا ءوزىنىڭ ۆاگون پاركىن جاڭارتپايدى؟ نەلىكتەن قازاقستاننىڭ ERG-دەگى ءوز ۇلەسىنەن قانشا ديۆيدەند العانىن كورسەتەتىن ءبىر دە ءبىر قۇجات جوق؟ وسىدان كەلىپ: "ERG اكسيونەرلەرى جۇمانعارين مەن تاكييەۆتەن (ERG ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ قۇرامىنا كىرەدى) اتالعان تىيىم مەرزىمىن ۇزارتۋدى سۇراپ وتىر" دەگەن پىكىر وزدىگىنەن كوز الدىمىزدا كەس-كەستەيدى. ويتپەسە ERG ولاردىڭ ديۆيدەندىن قىسقارتىپ تاستاۋى مۇمكىن. ايتا بەرسە، وسىنداي مىسال كوپ. باستىسى، بۇل ارادا قاۋىپسىزدىكتەن گورى تابىس الدەقايدا ماڭىزدىراق بولىپ تۇر عوي"، - دەيدى ساراپشى.
ول مۇنى ءتۇسىنۋ ءۇشىن اسا ءبىر اقىلدىڭ دا قاجەتى جوق ەكەنىن ايتادى.
"جەكە مۇددەلەردى لوببيلەۋ سالدارى، بىرىنشىدەن، تەمىرجول جەلىلەرىندەگى اپاتتاردىڭ ىقتيمالدىعىن ارتتىرادى، ەكىنشىدەن، زاۋىتتار تاپسىرىسسىز قالادى، بۇل ءوز كەزەگىندە جۇمىسشىلار سانىن قىسقارتۋعا اكەلىپ سوعادى، ۇشىنشىدەن، رەسەيدىڭ ەكى-قۇسقىسى قازاقستانعا لاپ قويادى، ەڭ اقىرىندا مۇنداي شەشىم ەلىمىزدىڭ ينۆەستيسيالىق تارتىمدىلىعىنا سەلكەۋ تۇسىرەدى. مەملەكەتتىك ساياسات وزگەرمەلى بولسا، ونداي جەرگە كىم اقشاسىن قۇيعىسى كەلەدى دەيسىز؟ ايتقانداي، شىمكەنت ءموز-ىن بولاشاقتا كەڭەيتە ءتۇسۋ ءۇشىن مۇناي ونىمدەرىن تاسىمالدايتىن قۇبىرلار (بەنزين، ديزەل وتىنى) سالۋعا قارسى استىرتىن ءىس-قيمىل ءجۇرىپ جاتىر دەپ ەستىدىك، ويتكەنى مۇندايدا جەكەمەنشىك يەلەرى جانار-جاعارماي تاسىمالداۋ كەزىندە نارىقتاعى ۇلەسىن (دالىرەك ايتقاندا پايدانى) جوعالتۋى مۇمكىن عوي. سوندىقتان جاڭا كولىك ءمينيسترى جەكەمەنشىك ۆاگون وپەراتورلارىنىڭ ەمەس، ەل ەكونوميكاسىنىڭ پايداسىنا ساي دۇرىس شەشىم قابىلدايدى دەپ ۇمىتتەنەمىز"، دەپ ءوز ءسوزىن قورىتىندىلايدى نۇرلان جۇماعۇلوۆ.
بۇعان دەيىن تەڭىز كەن ورنىندا گاز سەپاراسيالاۋ كەشەنىن يتالياندىق Tecnimont S. p.a. كومپانياسى مەن ليۆاندىق Consolidated Contractors International Company-دى قامتيتىن كونسورسيۋم سالعالى جاتقانىن جازعانبىز. بۇل ەلىمىز ءۇشىن بىرەگەي جوبا، ويتكەنى قازاقستاندا مۇنداي كولەمدەگى كەشەن بۇرىن بولماعان.