دۋەل: وباما VS پۋتين. كىم جەڭدى؟

Dalanews 11 قاز. 2015 01:51 439

نيۋ-يوركتە وتكەن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى باس اسسامبلەياسىنىڭ 70ء-شى سەسسياسىنىڭ العاشقى كۇنىندە اقش پرەزيدەنتى باراك وباما جانە رەسەي پاتشاسى ۆلاديمير پۋتين «ايقاستى». ءيا، ەكەۋى دە ۇزاق سويلەدى. ءبىز ولاردىڭ ەڭ ماڭىزدى دەگەن وي-پىكىرىن ويىپ الدىق. سىزدىڭشە بۇلاردىڭ قايسىسى دۇرىس ايتادى؟

384972655وباما. ول نە دەدى؟







اقش پرەزيدەنتى تۋرا 40 مينۋت سويلەدى. سەنەسىز بە، قاعازعا قاراعان جوق. بەرىلگەن ۋاقىت 15 مينۋت ەدى. ءبىراق، ۇلگەرمەگەن. وبامانىڭ ءسوزى اسەر ەتكەنى سونداي، زالداعى جۇرت ونىڭ ءسوزىن توعىز مارتە ءبولىپ، قول شاپالاقتاعان.

 

 ديكتاتورلار تۋرالى

ءححى عاسىر. ديكتاتورلار تاعىنان تايۋدا. ولار باسقارعان ەلدەر داعدارىسقا تاپ بولىپ، تەرروريزمنىڭ وشاعىنا ءتۇستى. قازىرگى زاماندا ديكتاتۋرالار تۇراقسىز، بۇگىن ءبىر ديكتاتور تاققا وتىرسا، ەندەشە ەرتەڭگى كۇنى اتالعان ەلدە ريەۆوليۋسيا بولادى دەپ ءبىلىڭىز. ەشقانداي قۋلىق-سۇمدىق جوق. بارلىعى تەحنولوگيانىڭ، الەۋمەتتىك جەلىنىڭ ارقاسى. ءقازىر ءبىر ەلدىڭ جەرىن باسىپ الۋ – مىقتىلىق ەمەس، ادامداردىڭ تابىسى، ءبىلىمى، ەلدىڭ ەكونوميكاسى، يننوۆاسياسى، ۇمتىلىسى جوعارى بولسا سول ەل مىقتى.

سيرييا تۋرالى...

سيريا ديكتاتورى تۋعان حالقىن اياعان جوق. بۇل تراگەديانى اينالىپ وتە المايمىز. سيرياداعى جاعدايدى وزگەرتۋدە اسكەري كۇش از. امەريكا اتالعان ماسەلەنى شەشۋدە بارلىعىمەن بىرىگۋگە ءازىر. ىشىندە رەسەي دە، يران دا بار. ءبارى قالاي باستالدى، بىلەسىزدەر مە؟ اساد بەيبىت شەرۋگە شىققانداردى شەتىنەن باۋىزداي باستادى. اسادتىڭ بيلىگىنە سيريالىقتاردىڭ كوڭىلى تولمايدى. ەندەشە اسادتى تاعىنان تايدىرىپ، ورنىنا جاڭا ۇكىمەت تاعايىنداۋ كەرەك.

 ...جانە ونىڭ سالدارى جايىندا

«يسلام مەملەكەتى» يراك پەن سيرياداعى حاوستان پايدا بولدى. ولار يسلامنىڭ اتىنا كىر كەلتىرۋدە. يسلام مەن تەررور ۇيلەسپەيتىن ۇعىمدار.

ۋكراينا جانە سانكسيا تۋرالى

رەسەي قىرىمدى باسىپ الدى. ءيا، ءبىز رەسەي مەن ۋكراينانىڭ باۋىرلاس ەكەنىن بىلەمىز. ءبىراق، ءبىر ەلدىڭ ەگەمەندىگى مەن اۋماقتىق تۇتاستىعىنا قاتەر تونگەندە قاراپ تۇرا المايمىز. قازىرگى ۋكراينا حالقى ەۋروپاعا قوسىلۋعا مۇددەلى، رەسەيگە ەمەس.

رۋبل قۇلدىرادى، ەكونوميكا قۇلادى. اقىل-ەسى دۇرىس ادامدار رەسەيدەن كەتىپ جاتىر. بۇل ماسەلەنى ديپلوماتيالىق جولمەن شەشۋگە بولار ەدى. ءبىز رەسەيدى وقشاۋلاعىمىز جوق، بىزگە، بىزبەن بىرگە بولاتىن جانە حالىقارالىق جۇيەنى قالپىندا ۇستاۋعا كومەكتەسەتىن مىقتى رەسەي كەرەك.

يران تۋرالى

تاريحتان ساباق الۋ كەرەك. ۇنەمى «امەريكاعا ءولىم!» دەپ ۇرانداتقاننان ەكونوميكالىق جاعداي جاقسارمايدى.

اقش تۋرالى

وپپوزيسيا بيلىككە تالاسۋعا، سايلاۋعا تۇسۋگە مۇمكىندىك العاندا مەملەكەت جاڭا يدەيالارمەن تولىعادى. تاۋەلسىز ب ا ق قوعامعا تاۋەلسىز اقپار تاراتۋعا مۇمكىندىك العاندا كوررۋپسيا جويىلادى. ازاماتتىق قوعام قالىپتاسقاندا ادامدار ۇكىمەتتىڭ ءوزى ەڭسەرە المايتىن ماسەلەلەردى شەشەدى. ادامدار ءوزى ءومىر سۇرەتىن ەلدە ارمانىن اقيقاتقا اينالدىرا الارىنا سەنگەندە عانا مەملەكەت تە ءوز الۋەتىن تولىقتاي جۇزەگە اسىرادى.

امەريكانىڭ كۇشى وسىندا. بۇل دەموكراتيا. امەريكالىق ۇلت، يمميگرانتار ۇلتى. كۇللى الەمنىڭ مادەنيەتى بىزدە، الەمنىڭ ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرىن اقش-تان كەزدەستىرەسىز. بۇل ەلدە ءسىزدىڭ كىم ەكەنىڭىز، قايدان كەلگەنىڭىز، ءتۇرىڭىز، ءتۇسىڭىز ماڭىزدى ەمەس. ءبىزدىڭ كۇشىمىز وسىندا.

 تاعى دا ديكتاتورلار جانە دەموكراتيا تۋرالى

بەيبىت شەرۋدى باسىپ-جانىشتايتىن بيلىك بۇلايشا كۇشىن ەمەس، كەرىسىنشە السىزدىگى مەن قورقاقتىعىن كورسەتەدى. تاريح كۋا: ءوز حالقىنان قورقاتىن مەملەكەتتەر اقىر اياعى قۇلايدى.

جورج ۋاشينگتون، نەلسون ماندەلا دەموكراتيالىق ينستيتۋتتار قالىپتاستىرۋ قاجەتتىگىن، جالعىز ادامنىڭ ءومىر باقي بيلىك قۇرماۋى كەرەكتىگىن ايتىپ كەتكەن. ماڭگى تاقتا وتىرۋ ءۇشىن كونستيتۋسيانى وزگەرتكەن كوسەمدەر تابىستى مەملەكەت قالىپتاستىردىم دەسە، قاتەلەسەدى. ەشكىم دە ماڭگى ءومىر سۇرمەيدى. اجالسىز ادام جوق. ولار بيلىككە بيلىك ەتۋ ءۇشىن تالاسادى. استە ادامداردىڭ ءومىرىن جاقسارتۋ ءۇشىن ەمەس...

پۋتين ول نە دەدى؟







 GyyEgWpZZAjOMxoDyAx9LhYhYGIiwnof

پۋتين وبامانىڭ «ساباعىنا» قاتىسقان جوق. كەزەك پۋتينگە كەلگەندە ۋكراينا پرەزيدەنتى پەتر پوروشەنكو زالدان شىعىپ كەتتى. پۋتين سويلەي باستاعاندا زالداعى بىرنەشە ۋكرايندىق ديپلومات ەلىنىڭ تۋىن كوتەرىپ تۇردى. رەسەي پاتشاسى وبامادان قاراعاندا از سويلەدى. 22 مينۋت. قاعازعا قاراپ سويلەدى.




اقش جانە باتىس جايلى

«قىرعي قاباق» سوعىس اياقتالعاسىن الەمدە ءوزىن جاھاننىڭ جۇرەگى سانايتىن ورتالىق قالىپتاستى. پيراميدانىڭ بيىگىنە شىققاندار الەم ءبىزدىڭ ايتقانىمىزبەن جۇرەدى دەپ ويلادى. تيىسىنشە، ولار «بۇۇ-مەن ەسەپتەسىپ قاجەتى جوق» دەدى. كەرىسىنشە، ۇيىم كەدەرگى بولادى. سوندىقتان ءبۇۇ ۇيىم رەتىندە ەسكىردى دەگەن اڭگىمەلەر ايتىلدى. بۇۇ-نىڭ قۇقىعىنا قول سۇعۋعا بولمايدى. سۇقتىق ەكەن، جاھاندى جۋان ەلدەر بيلەيتىن بولادى.
سيريا تۋرالى

يسلام مەملەكەتىنە قارسى شىعىپ وتىرعان جالعىز اساد اسكەرى، ءارى كەتسە كۇرت جاۋىنگەرلەرى. سيريا ۇكىمەتىنە كەرىسىنشە، كومەك كەرەك. ءبىز ايماقتى بۇگە شىگەسىنە دەيىن بىلەمىز. ءادىل تۇردە ارالاسايىق دەسەك، رەسەي ازۋىن كورسەتىپ جاتىر دەيدى. ءبىراق، بۇگىنگى الەمدىك احۋالعا كوز جۇما قاراي المايمىز. انتيتەررورلىق كواليسيا قۇراتىن كەز كەلدى.

يسلام مەملەكەتىنىڭ قاتارىندا مىڭداعان ادام بار. اراسىندا يراك جاۋىنگەرلەرى دە ءجۇر. 2003 جىلى يراكقا باسىپ كىرگەننەن كەيىن ولار دالادا قالدى. ليۆيالىقتار دا كوپ. بۇل مەملەكەت تە  قيراتىلعان. ءقازىر راديكالداردىڭ قاتارىن وزدەرىن «سيريا وپپوزيسياسىمىز» دەيتىن جاۋىنگەرلەر تولىقتىرۋدا. ولاردى قولداپ وتىرعان باتىس، باسقا ەشكىم ەمەس.

ناتو تۋرالى

ناتو-نىڭ شەكاراسىن كۇن سايىن كەڭىتۋدە. سۇراق: بۇل نە ءۇشىن قاجەت؟ ۆارشاۆا كەلىسىمى ۇيىمى الدەقاشان ىدىراعان؟ كسرو الدەقاشان قۇلاعان، تاراپ بىتكەن...سوعان قاراماي ناتو، كۇن وتكەن سايىن كەڭىپ كەلەدى، تيىسىنشە اسكەري ينفراقۇرىلىمى دا كۇشەيۋ ۇستىندە.

 ۋكراينا جانە پوستكەڭەستىك ەلدەر تۋرالى

پوستكەڭەستىك ەلدەردى تاڭداۋدىڭ الدىنا قويدى: باتىسپەن بىرىككىلەرىڭ كەلە مە، الدە شىعىسپەن بىرگە بولاسىڭدار ما؟ كۇندەردىڭ كۇنى ارانداتۋعا قۇرىلعان مۇنداي لوگيكانىڭ اياعى گەوساياسي داعدارىسقا ۇلاسارى انىق ەدى. ۋكراينادا ءدال سونداي جاعداي بولدى. رەسمي بيلىككە كوڭىلى تولماعان حالىق ارانداتىپ، ارتىن توڭكەرىسكە ۇلاستىردى. وسىنىڭ ناتيجەسىندە ەلدە ازاماتتىق سوعىس بۇرق ەتتى.

دەموكراتيا تۋرالى

اركىم ءارتۇرلى ويلايدى. بۇعان قۇرمەتپەن قاراۋ كەرەك. ەشكىم دە بىرەۋ وزىنشە دۇرىس دەپ تاپقان دامۋدىڭ جولىمەن (ۇلگىسىمەن) جۇرۋگە نەمەسە سوعان يكەمدەلۋگە ءتيىستى ەمەس.

 الەمدىك باسپا ءسوز نە دەدى؟

سكاچاننىە فايلىوباما جانە پۋتين. بۇلار گەوستراتەگيالىق باسەكەلەس قانا ەمەس. بۇل ەكەۋى ءبىر-بىرىن بىلايعى ومىردە دە اسا ۇناتپايدى.   

 

نيۋ-يورك-تايمس وباما جانە پۋتين. ەكەۋىنىڭ اراسى ناشار. مۇنى جاقسى بىلەتىن بۇۇ-نىڭ باس حاتشىسى پان گي مۋن تۇسكى اس ىشەردە ادەيى ەكەۋىنىڭ ورتاسىنا وتىردى.

 

logo-foreign-policy وبامانىڭ ويى بەلگىلى بولدى. «ءبىز سيريا مەن يراكتى ورىستار مەن يراندىقتارعا بەرە سالامىز. سوعىستان ابدەن بۇلىنگەن بۇلاردا ءقازىر حاوس. بۇل حاوسقا ارالاساتىن اقش-تىڭ ەشبىر ساياسي ىنتاسى جوق».

 

سكاچاننىە فايلى (1) وباما ادەمى سويلەيدى. الايدا ارەكەت ەتۋى سيرەك. وعان قول شاپالاقتاۋمەن بولدى. پۋتين شە؟ وعان ەشكىم قول سوققان جوق. بۇل وعان قاجەت تە ەمەس. وعان ءوزىن حالىقتىڭ جاقسى كورۋىنەن بۇرىن، قورىققانى ماڭىزدى...

دايىنداعان، دۋمان بىقاي


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار