قارجىگەر-مامان راسۋل رىسمامبەتوۆ ۇلتتىق ۆاليۋتا باعامىنىڭ نەگە تۇرلاۋسىز بولىپ تۇرعانىن، ونىڭ نەگە ارى-بەرى شايقالا بەرەتىنىن ءتۇسىندىردى. ول بۇل قۇبىلىستىڭ ۇزاققا سوزىلاتىنىن بولجايدى. ياعني، قازىرگى اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ پرەزيدەنتتىگى كەزەڭىنىڭ ءون بويىندا. ال ۆاليۋتالاردى مايشا "شايقاعان" ترامپتىڭ كۇيتتەگەنى نە؟ مۇنىڭ جاۋابىن ساراپشىنىڭ جەلىدەگى جازباسىنان بىلۋگە بولادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
راسۋل رىسمامبەتوۆ Telegram ارناسىنداعى ءوز جازباسىندا بجزق اقشاسىنىڭ "وتىرۋىنا" بايلانىستى بەلگىلى ءبىر الاڭداۋشىلىعى بارىن جازىپتى. جازبانى سول كۇيىندە اۋدارىپ، ءوز نازارلارىڭىزعا ۇسىنا كەتەلىك.
"بۇل ارادا اقشا جوعالتۋ جايىنا ەمەس، وتكەن جىلعى قورعا دە ساتىپ الىنعان دوللارلارعا قاتىستى باس قاتىپ تۇرعانى.
جالپى، ساراپتاما نارىعى ۇكىمەت تەڭگە باعامىنا تىكەلەي اسەر ەتەتىن اۋقىمدى ينفراقۇرىلىمدىق شىعىندارمەن بەتپە-بەت كەلىپ وتىرعانىن بايقاپ وتىر. دەمەك، تەڭگە باعامىنىڭ السىرەۋى كۇتىلەدى، سايكەسىنشە بجزق ءوز قورجىنىنداعى ۆاليۋتالىق اكتيۆتەر ۇلەسىن 40% - عا دەيىن ارتتىرا وتىرىپ، دوللار ارقىلى باعامدى نىعايتۋعا قاراي قادام جاسايدى.
ۆاليۋتالىق اكتيۆتەر - بۇل اقش-تىڭ مەملەكەتتىك باعالى قاعازدارى (فرج وبليگاسيالارى)، باسقا دامىعان ەلدەردىڭ وسى سەكىلدى قاعازدارى، تەز دامىپ كەلە جاتقان، ءبىراق دامۋشى ەلدەردىڭ مبق-سى (emerging market) جانە ءىرى، بەدەلدى كومپانيالاردىڭ وبليگاسيالارى.
كلاسسيكالىق جاعدايدا زەينەتاقى اكتيۆتەرىن باسقارۋدا (زەينەتاقىنى باسقارۋ قاراپايىم اكتيۆتەردى باسقارۋدان مۇلدەم وزگەشە) باستىسى – اقشانى كوبەيتۋ ەمەس، ساقتاۋ. قازىرگى اقشا تەورياسى بويىنشا اقشا قانداي دا ءبىر ۆاليۋتاعا تاۋەلدىلىگىنە قاراماستان، ينفلياسيا ارقىلى ۇنەمى قۇنىن جوعالتىپ وتىرادى. سوندىقتان دا زەينەتاقى اكتيۆتەرىن باسقارۋشىلار قولداعى باردى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن بارىن سالىپ، جانتالاسادى. تاۋەكەلدىلىگى جوعارى مامىلەلەر ولارعا قول جەتىمدى ەمەس، ويتكەنى ولارعا اقشا سالۋعا رۇقسات ەتىلمەيدى. بەينەلەپ ايتقاندا، بارلىق زەينەتاقى اقشاسىنا «جاس بۇقالاردى ساتىپ الىپ، بورداقىلاپ، سوعىم كەزىندە ساتامىن، پايداعا كەڭەلەمىن» دەگەن بۇل ارادا جۇرمەيدى.
ترامپ اعامىز ءوزى جۇرگىزگەن كەلىسسوزدەرىمەن ءبىزدىڭ عانا ەمەس، الەمدىك نارىقتى دا ازداپ شايقاپ الدى. ترامپتىڭ پۋتينمەن سويلەسۋ كەزىندە رۋبل كۇشەيىپ، تەڭگەنىڭ دە ەڭسەسىن وزىمەن بىرگە تىكتەدى. مىنە، بجزق-نىڭ تەڭگە تۇرىندەگى اكتيۆتەرىنىڭ تومەندەۋى دەگەن وسىدان كەلىپ شىعادى. الايدا، مەنىڭ باجايلاۋىمشا، مۇنداي تەربەلىس ترامپتىڭ بۇكىل پرەزيدەنتتىك ەتۋ كەزەڭىندە جالعاسا بەرەدى. ال ول دوللاردى دا، سونىمەن قاتار مۇناي باعاسىن دا تۇسىرگىسى كەلەدى. ال مۇنداي جاعدايدا نە بولۋى ەدى؟ ارينە، التىن مەن كريپتوۆاليۋتانىڭ قۇنى وسەدى!
مەنىڭ ۇققانىم، ءقازىر ۇلتتىق بانك بجزق-نى باسقارۋشىسى رەتىندە ءقازىر تۇراقتى اكتيۆتەردى ىزدەستىرىپ جاتىر. بۇگىندەرى بۇكىل الەم بويىنشا اكتيۆتەر مەنەدجەرلەرىنىڭ تەڭ جارتىسى وسىلاي شارق ۇرۋدا.
مەنىڭ ويىمشا، الەمدىك نارىقتىڭ كوپتەگەن ويىنشىلارى دوللار مەن ەۆروداعى باعالى قاعازدارعا دەگەن سۇرانىستى ازايتىپ، كريپتو پەن التىندى كوپتەپ ساتىپ الا باستاعانعا دەيىن باعامنىڭ وسى شايقالعانى شايقالعان كۇيىنە قالا بەرەدى.
مىنە، ۇلتتىق بانك تە ناۋرىز ايىندا نە ىستەيتىنىن ايتىپ، ءوز جوسپارىمەن ءبولىستى:
- رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە ترانسفەرتتەر ءبولۋ ءۇشىن ۇلتتىق قوردان 700 ملن-نان 800 ملن دوللارعا دەيىن ساتۋدى جوسپارلاپ وتىر. مەنىڭ بىلۋىمشە، ۇلتتىق بانك دوللاردى شىڭىنا جەتكەندە ساتادى، سوندىقتان وسى ايدا تەڭگەنىڭ كۇرت نىعايۋى بولمايدى.
- بۇدان بولەك التىنعا قاتىستى شاعىلىستىرۋ پراكتيكاسى دا جالعاسادى، بۇل رەتتە ناۋرىز ايىندا شامامەن 250 ملرد تەڭگە سوماعا ۆاليۋتا ساتۋ جوسپارلانىپ وتىر، ياعني كولەمى شامامەن 500 ملن اقش دوللارى. بۇل ارادا دا اتالعان شارا باعانىڭ شىڭىندا ىسكە اسىرىلادى، سوندىقتان مۇنداي ساتىلىمدار ۆاليۋتا نارىعىنداعى سەكىرىستەر مەن قۇلدىراۋلاردى تەڭەستىرۋى كەرەك.
- ۇلتتىق بانك بجزق-داعى ۆاليۋتالىق ۇلەستى 40% دەڭگەيىندە ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن اقش دوللارىن ساتىپ الۋدى قايتا باستايدى. ناۋرىزدا ساتىپ الۋعا قاتىستى جوسپارلى كولەم 250 ملن اقش دوللارىنان اسپايدى. بۇل، ارينە، ەرەكشە جاعداي. ۆاليۋتا پورتفەلىنىڭ كەرى بالانسى ماڭىزدى بولىپ تابىلادى، ءبىراق نارىقتى الاڭداتپاۋ نەمەسە بۇرمالاماۋ ءۇشىن مۇنداي مامىلەلەردى وففلاين رەجيمىندە جۇرگىزگەن دۇرىس بولار. دەگەنمەن ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر دە ءوز ۆاليۋتاسىنىڭ ءبىر بولىگىن ساتقىسى كەلىپ، ەكى الاقاندارىن ىسقىلاپ وتىرعان جايى بار.
كەشە ۇلتتىق بانك بجزق ءۇشىن دوللار ساتىپ الۋ ءۇردىسىن قايتا جالعاستىراتىندارىن مالىمدەدى. سونداي-اق وسى سيپاتتا سايتىمىزدا "بجزق ءۇشىن ۆاليۋتا ساتىپ الۋ ءۇردىسى ناۋرىزدا تەڭگە باعامىن السىرەتۋى مۇمكىن - Halyk Finance" دەگەن ماتەريال جاريالاندى.
