سىلتاۋ عانا. انشەيىن سىلتاۋ عانا. مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرە الماي جۇرگەندەر انىعى، قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋگە قۇلقى جوق ەكەنىن مويىنداعىسى كەلمەيدى. جان قيناعىسى جوق.
مەملەكەتتىك ءتىلدى ءومىر بويى ۇيرەنبەي وتەتىندەرمەن كۇرەسۋ قيىن سوسىن. جەڭە المايسىڭ. ايتتىق قوي، سىلتاۋى تاۋسىلمايدى دەپ. قازاقشا سوزدىكتەر از دەيدى، قازاقشا كۋرستار جوق دەيدى. الدارىنا توسۋ كەرەك. سوزدىكتەر دە، كۋرستار دا بار، بەلگىلىسى. سوندا دا ۇيرەنگىسى جوق. سەبەپ نەدە، سوندا؟ نيەتتىڭ جوقتىعىندا، قۇلىقتىڭ ازدىعىندا شىعار، بالكىم.
ءايتپەسە، ءبىر جىلدىڭ ىشىندە قازاقشا ۇيرەنىپ العان دجۋليا ماكلەيننەن قاي جەرى كەم ولاردىڭ؟ ەمىن-ەركىن سويلەپ تۇر. اكسەنتى دە جوق. قۇددى قازاقستاندا تۋعان، ءقازاقتىلدى ورتادا وسكەن سياقتى. قىزىعى، قازاقىلىعى دا بار. بۇل قانداي قۇدىرەت؟
ەكسپو-نى كورۋ ءۇشىن سوناۋ امەريكادان كەلگەن دجۋليا قازاققا كۇيەۋگە ءتيىپتى. ەرلى-زايىپتىلار ءقازىر كورمەنى ناسيحاتتاپ ءجۇر. كەلۋشىلەردى كۇتىپ الادى. اعىلشىن ءتىلدى الىس ەلدەردەن كەلگەن تۋريستەرمەن پىكىر الماسادى، ءجون كورسەتەدى، جول سىلتەيدى.
استانادا جۇرگەندەرىنە ەكى اي بولعان. ەكسپو باستالعالى بەرى وسىندا. شەت ەلدەن كەلگەندەرى بىردەن بىلىنەدى. جۇزدەرى جىلى. ەزۋلەرىنەن كۇلكى كەتپەيدى. تۇرمىس توزدىرماعان. ءومىر شارشاتپاعان.
دجۋليانىڭ جولداسى قاۋلان قۇسايىنحان قىتايدان ورالعان. قانداسىمىز. ءبىراق، ءازىر اقش ازاماتى ەكەن.
ەكەۋى وسىدان 6 جىل بۇرىن قازاقستاندا تانىسقان. جارتى جىل بۇرىن شاڭىراق كوتەرىپتى.
«ءبىر جىل بويى قازاق ءتىلىن وقىپ-ۇيرەندىم. مەڭگەرىپ الدىم. قازاقستاندا ەمەس، امەريكادا وقىدىم. ءقازىر قازاقشامنىڭ جەتىلە تۇسۋىنە كومەكتەسىپ جاتقان ەكى ۇستازىم بار. ءبىرى شىمكەنتتە، ءبىرى شورتاندىدا تۇرادى»، – دەيدى.
قازاقشاسى بىزدەگى «ق» مەن «ڭ»-عا ءتىلى كەلمەيتىن تالاي شەنەۋنىككە قاراعاندا كوش ىلگەرى. انىعى، بۇل بىلگەنى دە جەتىپ تۇر. ءبىراق، دجۋلياعا ازدىق ەتكەنگە ۇقسايدى. ۇستاز جالداپتى، سول ءۇشىن. ايتتىق قوي، ماسەلە نيەتتە دەپ...
قاۋلان بولسا قىتايدا تۋعان، جۇڭگو مەكتەبىن بىتىرگەن.
«ۇيدە دە، تۇزدە دە قازاقشا سويلەيمىن، ءبىراق. وتباسىم دا سولاي» دەيدى ءقازىر اقش-تىڭ كاليفورنيا شتاتىندا تۇراتىن قانداسىمىز.
الىس قۇرلىقتان ات تەرلەتىپ كەلگەن قاۋلان جۇڭگو ءتىلىن دە جەتىك بىلەدى. كورمەگە كەلگەن قىتايلىق تۋريستەر الدىمەن قاۋلاننىڭ كومەگىنە جۇگىنەدى ەكەن. قانداسىمىز ءوز كەزەگىندە ولارعا قازاقستان، كورمە تۋرالى تولىققاندى اقپارات بەرۋگە تىرىسىپ ءجۇر.
دجۋليانىڭ قازاقشا ۇيرەنۋىنە قاۋلاننىڭ ىقپال ەتكەنى انىق. بارعان جەرىن سىيلاعانى بۇل. سىيلاۋدىڭ نە ەكەنىن سەزبەيتىندەر، سەزبەي وتەتىندەر دە بار. قازاقستاندى ءورىستىلدى ەل دەپ ويلايتىندار دا كوپ... قاۋلان سولاي ويلايتىنداردىڭ قاتارىندا بولسا، شەتەلدەن العان ايەلى دە ەكسپو-دا ورىسشا سايراپ تۇرار ەدى.
ال ءورىستىلدى ب ا ق دجۋليانىڭ قازاقشا سويلەيتىنىن ەلەمەگەن سىڭاي تانىتتى. ارتىق جارناما جاساعىسى كەلمەگەن شىعار. ونسىزدا دا ءوسىپ كەلە جاتقان ءقازاقتىلدى سەگمەنتتى شەتقاقپايلاعان ءتۇرى دەپ توپشىلادىق.
«ەكسپو بىزگە قاتتى ۇنادى، جاقسى اسەر الدىق. كورمەنىڭ مازمۇنى وتە اۋقىمدى جانە ونداعى تانىستىرىلىمدار تاماشا. بۇل قازاقستاندىقتارعا جانە الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەندەرگە، ونىڭ ىشىندە ورتالىق ازيا ەلىنىڭ ازاماتتارىنا حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ءىس-شارانى ءوز كوزىمەن كورۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ايىرىقشا شارا. بىزدىڭشە، قازاقستان پاۆيلونى ەڭ ادەمىسى. حالىقارالىق كورمە قازاقستاننىڭ جەتىستىكتەرى مەن تابىستارىن كورسەتەدءى»، – دەيدى دجۋليانىڭ ءوزى.
قازاقشا سويلەگەن وزگە ۇلتتىڭ وكىلى بوتەن بولسا دا جاقىن، قازاقشا بىلمەيتىن قازاق جاقىن بولسا دا بوتەن. نەگە ولاي ەكەن؟
دۋمان بىقاي
[video width="1280" height="720" mp4="https://dalanews.kz/wp-content/uploads/2017/08/ۆولونتەرى-يز-سشا-نە-حوتيات-پوكيدات-ەحرو-2017.mp4"][/video]