2025 جىلدىڭ العاشقى التى ايىندا ۇلتتىق قوردىڭ ۆاليۋتالىق اكتيۆتەرى ءبىرشاما ءوسىپ، ماۋسىم ايىنىڭ سوڭىندا 60،3 ملرد دوللارعا جەتتى. جىل باسىنان بەرى بۇل كورسەتكىش 1،5 ملرد دوللارعا ارتقان. بۇل تۋرالى ۇلتتىق بانك ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ءاليا مولدابەكوۆا مالىمدەدى، دەپ جازادى Dalanews.kz Kapital.kz-عا سىلتەمە جاساپ.
ونىڭ ايتۋىنشا، اكتيۆتەردىڭ وسۋىنە الەمدىك قارجى نارىعىنداعى جاعىمدى وزگەرىستەر ىقپال ەتكەن. ناقتىراق ايتقاندا، جاھاندىق ەكونوميكا قالپىنا كەلىپ، ينفلياسيا ءبىرشاما باسەڭدەگەن. سونىمەن بىرگە كوپتەگەن ەلدەردىڭ اقشا-كرەديت ساياساتىن جۇمسارتۋى دا وڭ اسەرىن تيگىزگەن.
"ارينە، نارىقتا ءبىرشاما تۇراقسىزدىق تا بولدى. اسىرەسە، ءساۋىر ايىندا اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ ساۋدا تاريفتەرىن ەنگىزگەن كەزدە قارجى نارىعى قىسقا مەرزىمگە قۇلدىراپ كەتتى. الايدا ساۋدا كەلىسسوزدەرى تۋرالى حابارلار مەن اقش اكىمشىلىگىنىڭ مالىمدەمەلەرىنەن كەيىن نارىق تەز قالپىنا كەلدى"، – دەدى مولدابەكوۆا.
ناتيجەسىندە، ۇلتتىق قوردىڭ ينۆەستيسيالىق كىرىسى العاشقى جارتى جىلدا 4،7 ملرد دوللاردى نەمەسە 7،8%-دى قۇرادى.
قاي اكتيۆتەردەن كوبىرەك پايدا ءتۇستى؟
ۇلتتىق قور پورتفەلىندەگى ەڭ تابىستى اكتيۆتەر – جاھاندىق اكسيالار. كورپوراتيۆتىك سەكتورداعى جوعارى تابىستىلىق، ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ ارتۋى جانە سيفرلىق تەحنولوگيا مەن جاساندى ينتەللەكتتى ەنگىزۋ ناتيجەسىندە تەحنولوگيالىق كومپانيالاردىڭ اكسيالارىنىڭ قۇنى ايتارلىقتاي وسكەن. وسىلايشا، ۇلتتىق قوردىڭ اكسيالار پورتفەلى جارتى جىلدا 1،9 ملرد دوللارعا، ياعني 9،8%-عا ۇلعايدى.
سونىمەن بىرگە، دامىعان ەلدەردىڭ مەملەكەتتىك وبليگاسيالارى بويىنشا پورتفەل دە تابىستى بولىپ، 1 ملرد دوللارعا (6،7%-عا) وسكەن. بۇعان ينفلياسيانىڭ تومەندەۋى جانە ورتالىق بانكتەردىڭ نەگىزگى پايىزدىق مولشەرلەمەلەردى تومەندەتۋى تۋرالى بولجامدار سەبەپ بولدى. دامىعان ەلدەر ۆاليۋتالارىنىڭ دوللارعا قاتىستى نىعايۋى دا وسى اكتيۆ تۇرلەرىنىڭ تابىستىلىعىن ارتتىرعان.
التىن تاعى دا رەكورد ورناتتى
التىن باعاسى العاشقى جارتى جىلدا تاريحي رەكورد ورناتىپ، ترويا ۋنسياسىنىڭ قۇنى 3400 دوللاردان استى. بۇعان الەمدەگى گەوساياسي شيەلەنىس، اقش-تاعى پايىزدىق مولشەرلەمەلەردىڭ تومەندەۋ مۇمكىندىگى جانە دوللاردىڭ السىرەۋى ىقپال ەتتى. سونداي-اق، دامۋشى ەلدەردىڭ ورتالىق بانكتەرى التىن ساتىپ الۋدى كۇشەيتىپ، ءوز رەزەرۆتەرىندەگى التىننىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋدا. قازاقستان ۇلتتىق بانكى دە بۇل ترەندتى ۇستانىپ، التىننىڭ ۇلەسىن التىن-ۆاليۋتا رەزەرۆتەرىندە 62%-عا جەتكىزىپ، الەمدىك كوشباسشىلاردىڭ بىرىنە اينالدى.
ايتا كەتەرلىگى، ۇلتتىق بانك اقپان ايىندا گەوساياسي جاعدايدىڭ كۇردەلەنۋىنە بايلانىستى التىن ساتۋدى توقتاتقان بولاتىن. وسى شەشىمنىڭ ناتيجەسىندە التىن پورتفەلىنىڭ قۇنى جارتى جىل ىشىندە 800 ملن دوللارعا، ياعني 25،5%-عا ارتتى.
دامۋشى نارىقتار مەن كورپوراتيۆتىك وبليگاسيالار
ۇلتتىق قوردىڭ دامۋشى ەلدەردىڭ نارىقتارىنا سالىنعان ينۆەستيسيالارى 600 ملن دوللارعا نەمەسە 5،7%-عا ءوستى. بۇعان الەمدىك ساۋدانىڭ قالپىنا كەلۋى، شيكىزات باعاسىنىڭ تۇراقتالۋى جانە ينۆەستورلاردىڭ تاۋەكەلگە تابەتىنىڭ ارتۋى سەبەپ بولعان.
كورپوراتيۆتىك وبليگاسيالار پورتفەلى دە 400 ملن دوللارعا نەمەسە 8،4%-عا ۇلعايعان. مۇنىڭ نەگىزگى سەبەبى – نەسيەلىك سپرەدتەردىڭ قىسقارۋى جانە ورتالىق بانكتەردىڭ پايىزدىق مولشەرلەمەلەردى تومەندەتۋى تۋرالى بولجامدار.
ترانسفەرتتەر جانە بيۋدجەتتىك تۇسىمدەر
ءاليا مولدابەكوۆانىڭ ايتۋىنشا، ۇلتتىق قوردان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا 3،12 ترلن تەڭگە كولەمىندە ترانسفەرت جاسالدى. ال مۇناي سەكتورىنان قورعا تۇسكەن قاراجات 1،8 ترلن تەڭگەنى قۇرادى. بيۋدجەتتىك ترانسفەرتتەردى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ىشكى نارىقتا 4،95 ملرد دوللار كونۆەرتاسيالاندى.
وسىعان قاراماستان، ۇلتتىق قوردىڭ اكتيۆتەرىنىڭ جالپى ءوسىمى نەگىزىنەن ءتيىمدى باسقارۋ ەسەبىنەن الىنعان ينۆەستيسيالىق كىرىستىڭ ارقاسىندا قامتاماسىز ەتىلدى.
"جالپى العاندا، ۇلتتىق قوردىڭ ينۆەستيسيالاردى ءارتاراپتاندىرۋعا نەگىزدەلگەن ستراتەگياسى ءوز تيىمدىلىگىن دالەلدەدى. ءبىز نارىقتاعى جاعدايدىڭ وزگەرۋىنە قاراي يكەمدى ارەكەت ەتۋگە تىرىستىق. سونىڭ ناتيجەسىندە اكتيۆتەرىمىزدىڭ كولەمىن ساقتاپ قانا قويماي، ايتارلىقتاي وسىمگە قول جەتكىزدىك"، – دەپ ءسوزىن تۇيىندەيدى ۇلتتىق بانك وكىلى.