قالالاردىڭ بولاشاعى: الماتى وبلىسى مەن ۇلىبريتانيا جاڭا قالا قۇرىلىسى شەشىمدەرىن تالقىلادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
2024 جىلدىڭ 20 اقپانىندا قالالىق كەڭىستىكتىڭ بولاشاعىنا ارنالعان حالىقارالىق UK Future Spaces فورۋمى ءوتتى.فورۋمعا قازاقستاندىق بيزنەس وكىلدەرى مەن ينۆەستورلار قاتىستى.
الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى مارات سۇلتانعازييەۆ قۇتتىقتاۋ سوزىندە: «الماتى وبلىسى ءوزىنىڭ باي مادەني مۇراسىمەن جانە بىرەگەي تابيعي رەسۋرستارىمەن تانىمال. گەوگرافيالىق ەرەكشەلىكتەرى مەن ەجەلگى جىبەك جولىنىڭ بويىندا ورنالاسۋى بۇل ءوڭىردى ينۆەستيسيالىق تۇرعىدان تارتىمدى ءارى تۋريستىك جاعىنان سۇرانىسقا يە ەتەدى. وبلىس اۋماعىندا بريتاندىق جانە بىرلەسكەن كاپيتالدىڭ قاتىسۋىمەن 12 كاسىپورىن جۇمىس ىستەيدى. ءوڭىردىڭ سىرتقى ساۋدا اينالىمى 3،6 ملرد اقش دوللارىنا جەتتى، ال ەكسپورت 12،1%-عا ءوسىپ، 819،4 ملن دوللاردى قۇرادى.
الماتى وبلىسىندا 2،5 ترلن تەڭگە سوماسىنا 114-تەن استام ينۆەستيسيالىق جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا، ونىڭ ىشىندە ديەۆەلوپەرلىك جوبالار، كولىك ينفراقۇرىلىمى جانە تۇراقتى قۇرىلىس سالاسى بار. وڭىردە ءبىر ارنايى ەكونوميكالىق ايماق (اەا) جانە سەگىز يندۋستريالىق ايماق جۇمىس ىستەيدى. ينۆەستورلارعا كەلەسى مۇمكىندىكتەر ۇسىنىلادى:
سالىقتىق جەڭىلدىكتەر مەن ارنايى ەكونوميكالىق ايماقتار؛
مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك (ءمجا) مەحانيزمدەرى؛
جوبالاردى قولداۋ جانە قارجىلاندىرۋ باعدارلامالارى.
عالامدىق ۇردىستەر قۇرىلىسقا جاڭا تاسىلدەردى قاجەت ەتەدى. 2050 جىلعا قاراي الەم حالقىنىڭ 70%-دان استامى قالالاردا تۇراتىن بولادى، بۇل ساۋلەتشىلەر، ديەۆەلوپەرلەر مەن مەملەكەتتىك جوسپارلاۋشىلارعا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەيدى. "اقىلدى" قالالار قۇرۋ، ينفراقۇرىلىمدى سيفرلاندىرۋ، پروسەستەردى اۆتوماتتاندىرۋ، جاسىل ساۋلەت سالاسىن دامىتۋ، كومىرتەگى ءىزىن ازايتۋ جانە جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن ەنگىزۋ ماڭىزدى. بۇل باعىتتار الماتى وبلىسىندا، سونىڭ ىشىندە جاڭا الاتاۋ قالاسىندا ىسكە اسىرىلماق.
اكىم فورۋم جاڭا يدەيالار مەن تابىستى جوبالارعا نەگىز بولاتىن الاڭعا اينالادى دەگەن سەنىم ءبىلدىردى. فورۋم اياسىندا وبلىس اكىمى ۇلىبريتانيانىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى كەتي ليچ باستاعان بريتاندىق دەلەگاسيامەن جانە بيزنەس وكىلدەرىمەن جەكە كەزدەسۋلەر وتكىزدى. ولاردىڭ اراسىندا Infrastructure Exports: UK تەڭ ءتوراعاسى ستيۋارت سينيور، Zaha Hadid Architects كومپانياسىنىڭ باسشىسى پاتريك شۋماحەر جانە Gillespies كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى دجيم ديگگل بولدى.
ۇلىبريتانيانىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى كەتي ليچ فورۋمعا قۇرىلىس جانە ساۋلەت سالاسىنداعى 25 تانىمال بريتاندىق ساۋلەتشى قاتىسىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. ولاردىڭ كەيبىرى قازاقستاندا ءوز جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋدا.
بريتاندىق ساۋلەتشىلەر قازاقستاندا، سونىڭ ىشىندە الماتى وبلىسىندا ءوز جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋعا ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تانىتۋدا.
اكىم فورۋمنىڭ قۇرىلىس جانە ساۋلەت سالاسى ماماندارى ءۇشىن ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. فورۋمدا ۇسىنىلعان اقپارات وتاندىق مامانداردىڭ ءبىلىمىن كەڭەيتۋگە، شىعارماشىلىق يدەيالاردىڭ دامۋىنا ىقپال ەتەدى. سونىمەن قاتار، اكىم قاتىسۋشى كومپانيالار تەك جوبالاردى عانا ەمەس، ماتەريالدار مەن كومپونەنتتەردى جەتكىزۋدى، ءتىپتى نىسانداردى تولىق ىسكە اسىرۋدى ۇسىناتىنىن ايتتى.
كەزدەسۋ بارىسىندا الاتاۋ قالاسىندا ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارى مەن عىلىمي قالاشىق سالۋ، سونداي-اق ءتۋريزمدى دامىتۋ پەرسپەكتيۆالارى تالقىلاندى.
كەلەسى كەزدەسۋ 40 جىلدان استام تاجىريبەسى بار بريتاندىق قۇرىلىس جانە ينفراقۇرىلىم سالاسىنىڭ مامانى، Gleeds كومپانياسىنىڭ تاۋەلسىز ديرەكتورى ستيۋارت سينيورمەن ءوتتى. كەزدەسۋ بارىسىندا ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى مەن ەكى ەل ماماندارىنىڭ قاتىسۋىمەن بىرلەسكەن جوبالىق كەڭسە قۇرۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلدى.
سودان كەيىن Zaha Hadid Architects الەمگە ايگىلى ساۋلەت جانە ديزاين ستۋدياسىنىڭ ديرەكتورى پاتريك شۋماحەرمەن كەزدەسۋ ءوتتى. بۇل ستۋديادا 500-دەن استام كاسىبي مامان جۇمىس ىستەيدى. پاتريك شۋماحەر ساۋلەت، ۋربانيستيكا جانە ديزاين سالاسىنداعى جەتەكشى ويشىلداردىڭ ءبىرى رەتىندە تانىمال. كەزدەسۋدە جەكە كاپيتالدى تارتۋ ارقىلى باستاماشىل جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ مۇمكىندىگى تالقىلاندى. بۇل بيۋدجەتتىك جۇكتەمەنى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سوڭعى كەزدەسۋ Gillespies حالىقارالىق كونسالتينگتىك كومپانياسىنىڭ باسقارۋشى سەرىكتەسى دجيم ديگگلمەن ءوتتى. ول 30 جىلدان استام تاجىريبەسى بار جانە ەۋروپا، تاياۋ شىعىس، ازيا مەن افريكاداعى ءىرى حالىقارالىق جوبالارعا قاتىسقان. كەلىسسوزدەر بارىسىندا كولدەنەڭ كوگالداندىرۋ ماسەلەلەرى، سونداي-اق عيماراتتارعا قويىلاتىن تالاپتاردى جوبالاۋ كەزەڭىندە ازىرلەۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى.
فورۋم اياسىندا الاتاۋ قالاسىنىڭ اكىمى اركەن وتەنوۆ Arup كومپانياسىنىڭ جاھاندىق ينفراقۇرىلىم ديرەكتورى لورنا بوللمەن جانە Arup Türkiye كولىك بيزنەسىنىڭ جەتەكشىسى ەمرە شيمشەكپەن كەزدەستى. ولار ۇلىبريتانيا، دانيا، يسپانيا، ليتۆا، گرۋزيا، وزبەكستان جانە قازاقستاندا جوبالارمەن جۇمىس ىستەگەن تاجىريبەگە يە.
كەزدەسۋ بارىسىندا وڭىردە يننوۆاسيالىق ساۋلەت شەشىمدەرىن جۇزەگە اسىرۋ جانە ودان ءارى ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى قاراستىرىلدى.
ايتا كەتۋ كەرەك، UK Future Spaces فورۋمى قالالاردى تۇراقتى دامىتۋعا جانە قازاقستانعا حالىقا رالىق ينۆەستيسيالاردى تارتۋعا ىقپال ەتەتىن وزىق قالا قۇرىلىسى جانە ساۋلەت شەشىمدەرىن تالقىلاۋعا ارنالعان ماڭىزدى الاڭعا اينالدى.
