Qalalardyń bolashaǵy: Almaty oblysy men Ulybrıtanıa jańa qala qurylysy sheshimderin talqylady, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
2024 jyldyń 20 aqpanynda qalalyq keńistiktiń bolashaǵyna arnalǵan halyqaralyq UK Future Spaces forýmy ótti.Forýmǵa qazaqstandyq bıznes ókilderi men ınvestorlar qatysty.
Almaty oblysynyń ákimi Marat Sultanǵazıev quttyqtaý sózinde: «Almaty oblysy óziniń baı mádenı murasymen jáne biregeı tabıǵı resýrstarymen tanymal. Geografıalyq erekshelikteri men ejelgi Jibek jolynyń boıynda ornalasýy bul óńirdi ınvestısıalyq turǵydan tartymdy ári týrısik jaǵynan suranysqa ıe etedi. Oblys aýmaǵynda brıtandyq jáne birlesken kapıtaldyń qatysýymen 12 kásiporyn jumys isteıdi. Óńirdiń syrtqy saýda aınalymy 3,6 mlrd AQSH dollaryna jetti, al eksport 12,1%-ǵa ósip, 819,4 mln dollardy qurady.
Almaty oblysynda 2,5 trln teńge somasyna 114-ten astam ınvestısıalyq joba júzege asyrylýda, onyń ishinde developerlik jobalar, kólik ınfraqurylymy jáne turaqty qurylys salasy bar. Óńirde bir arnaıy ekonomıkalyq aımaq (AEA) jáne segiz ındýstrıalyq aımaq jumys isteıdi. Investorlarǵa kelesi múmkindikter usynylady:
salyqtyq jeńildikter men arnaıy ekonomıkalyq aımaqtar;
memlekettik-jekemenshik áriptestik (MJÁ) mehanızmderi;
jobalardy qoldaý jáne qarjylandyrý baǵdarlamalary.
Ǵalamdyq úrdister qurylysqa jańa tásilderdi qajet etedi. 2050 jylǵa qaraı álem halqynyń 70%-dan astamy qalalarda turatyn bolady, bul sáýletshiler, developerler men memlekettik josparlaýshylarǵa úlken jaýapkershilik júkteıdi. "Aqyldy" qalalar qurý, ınfraqurylymdy sıfrlandyrý, prosesterdi avtomattandyrý, jasyl sáýlet salasyn damytý, kómirtegi izin azaıtý jáne jańartylatyn energıa kózderin engizý mańyzdy. Bul baǵyttar Almaty oblysynda, sonyń ishinde jańa Alataý qalasynda iske asyrylmaq.
Ákim forým jańa ıdeıalar men tabysty jobalarǵa negiz bolatyn alańǵa aınalady degen senim bildirdi. Forým aıasynda oblys ákimi Ulybrıtanıanyń Qazaqstandaǵy Elshisi Ketı Lıch bastaǵan brıtandyq delegasıamen jáne bıznes ókilderimen jeke kezdesýler ótkizdi. Olardyń arasynda Infrastructure Exports: UK teń tóraǵasy Stúart Sınıor, Zaha Hadid Architects kompanıasynyń basshysy Patrık Shýmaher jáne Gillespies kompanıasynyń negizin qalaýshy Djım Dıggl boldy.
Ulybrıtanıanyń Qazaqstandaǵy Elshisi Ketı Lıch forýmǵa qurylys jáne sáýlet salasyndaǵy 25 tanymal brıtandyq sáýletshi qatysyp jatqanyn atap ótti. Olardyń keıbiri Qazaqstanda óz jobalaryn júzege asyrýda.
Brıtandyq sáýletshiler Qazaqstanda, sonyń ishinde Almaty oblysynda óz jobalaryn júzege asyrýǵa úlken qyzyǵýshylyq tanytýda.
Ákim forýmnyń qurylys jáne sáýlet salasy mamandary úshin mańyzdylyǵyn atap ótti. Forýmda usynylǵan aqparat otandyq mamandardyń bilimin keńeıtýge, shyǵarmashylyq ıdeıalardyń damýyna yqpal etedi. Sonymen qatar, ákim qatysýshy kompanıalar tek jobalardy ǵana emes, materıaldar men komponentterdi jetkizýdi, tipti nysandardy tolyq iske asyrýdy usynatynyn aıtty.
Kezdesý barysynda Alataý qalasynda bilim berý ortalyqtary men ǵylymı qalashyq salý, sondaı-aq týrızmdi damytý perspektıvalary talqylandy.
Kelesi kezdesý 40 jyldan astam tájirıbesi bar brıtandyq qurylys jáne ınfraqurylym salasynyń mamany, Gleeds kompanıasynyń táýelsiz dırektory Stúart Sınıormen ótti. Kezdesý barysynda yntymaqtastyq máseleleri men eki el mamandarynyń qatysýymen birlesken jobalyq keńse qurý múmkindigi qarastyryldy.
Sodan keıin Zaha Hadid Architects álemge áıgili sáýlet jáne dızaın stýdıasynyń dırektory Patrık Shýmahermen kezdesý ótti. Bul stýdıada 500-den astam kásibı maman jumys isteıdi. Patrık Shýmaher sáýlet, ýrbanıstıka jáne dızaın salasyndaǵy jetekshi oıshyldardyń biri retinde tanymal. Kezdesýde jeke kapıtaldy tartý arqyly bastamashyl jobalardy júzege asyrý múmkindigi talqylandy. Bul búdjettik júktemeni azaıtýǵa múmkindik beredi.
Sońǵy kezdesý Gillespies halyqaralyq konsaltıńtik kompanıasynyń basqarýshy seriktesi Djım Dıgglmen ótti. Ol 30 jyldan astam tájirıbesi bar jáne Eýropa, Taıaý Shyǵys, Azıa men Afrıkadaǵy iri halyqaralyq jobalarǵa qatysqan. Kelissózder barysynda kóldeneń kógaldandyrý máseleleri, sondaı-aq ǵımarattarǵa qoıylatyn talaptardy jobalaý kezeńinde ázirleý máseleleri talqylandy.
Forým aıasynda Alataý qalasynyń ákimi Arken Ótenov Arup kompanıasynyń jahandyq ınfraqurylym dırektory Lorna Bollmen jáne Arup Türkiye kólik bıznesiniń jetekshisi Emre Shımshekpen kezdesti. Olar Ulybrıtanıa, Danıa, Ispanıa, Lıtva, Grýzıa, Ózbekstan jáne Qazaqstanda jobalarmen jumys istegen tájirıbege ıe.
Kezdesý barysynda óńirde ınovasıalyq sáýlet sheshimderin júzege asyrý jáne odan ári yntymaqtastyq máseleleri qarastyryldy.
Aıta ketý kerek, UK Future Spaces forýmy qalalardy turaqty damytýǵa jáne Qazaqstanǵa halyqa ralyq ınvestısıalardy tartýǵa yqpal etetin ozyq qala qurylysy jáne sáýlet sheshimderin talqylaýǵa arnalǵan mańyzdy alańǵa aınaldy.
