– سيرەن دە گۇلدەدى، دەدى ساكەڭ. – ءيىسىن قاراشى كەرەمەت! ال، مۇنى قازاقشا نە دەيتىنىن بىلەسىڭ بە؟

بۇل – ساعات اشىمبايەۆپەن ەكىنشى كەزدەسۋ ءساتىمىز ەدى. سودان بەرى دە، مىنەكي، سەگىز جىل ءوتىپتى. ءبىرىنشى رەت ىڭعايسىزداۋ ءبىر جاعدايدا جۇزدەسىپپىن.

1982 جىلدىڭ جازى. ستۋدەنتپىز. قۇرىلىس وتريادىنىڭ جۇمىستارىن اياقتاپ، قولعا ءبىراز تيىن-تەبەن ءتۇسىپ، ەكى جولداس تابىسىمىزدى «جۋماق» بولىپ، ءبىراز شاراپ، تىستەمە الىپ، دۇكەننەن شىعىپ كەلە جاتىر ەدىك، كۋرسىمىزدىڭ كۋراتورى ۇشىراسىپ:
– وۋ، مىنا جۇرىستەرىڭ نە؟! اۋەزوۆ تەاترىندا ورىس ادەبيەتىنىڭ قازاقستانداعى ونكۇندىگى باستالدى. بۇكىل قازاق، ورىستىڭ اقىن-جازۋشىسى سوندا. عاجاپ كىتاپ بازارى بولىپ جاتىر. سول جەردە جۇرەتىن ادامسىڭدار عوي! اتتەڭ، مەندە ۋاقىت جوق، – دەگەن سوڭ سالىپ ۇرىپ ادەبيەتشىلەردىڭ ماجىلىسىنە جەتتىك.

باستالىپ كەتكەنىنە ءبىرتالاي بولعان ەكەن، دالىزدە كەزدەسكەن قالاۋبەك تۇرسىنقۇلوۆ اعامىز:
– بۇل سەندەرگە پروحودنوي دۆور ەمەس! – دەپ كىرگىزگىسى كەلمەدى.
قايىرىلىستا الدەكىمدەرمەن اڭگىمەلەسىپ تۇرعان شونا سماحان ۇلى كىلت بۇرىلىپ:
– ءوزىمىزدىڭ قازگۋ-دىڭ بالالارى عوي بۇلار. فيلولوگ، نە جۋرناليستەر شىعار. بوتەن ادام جۇرە مە، – دەگەن سوڭ عانا قالاعاڭ:
– جارايدى، اقىرىن ءوتىپ كەتىڭدەر! – دەدى قاباعىن ءتۇيىپ.
كىرە سالا كىتاپ الدىق. التى-جەتى كىتاپتى قۇشاقتاپ اينالا بەرگەنىمدە، ورىس جازۋشىلارىنىڭ جۇبايلارى بولۋى كەرەك، ءبىر توپ ايەل:
– قازاقشا شىعارمالاردى تالاپ اكەتىپ جاتىر. نەتكەن باقىتتى جازۋشىلار! – دەدى قولىمىزداعى كىتاپتارعا كوزدەرىن ساتا قاراپ.
مەن ىشتەي: «سوندا ورىس جازۋشىلارىنىڭ كىتاپتارى مۇنشا وتپەيتىن بولعانى-اۋ!» – دەپ تاڭىرقادىم.

قالامگەرلەر ۇزىلىسكە شىعا باستادى. جول-جونەكەي عافۋ قايىربەكوۆتەن، سوفى سماتايەۆتان، سايىن مۇراتبەكوۆتەن قولتاڭبا الىپ ۇلگەردىك. سودان سوڭ الدەبىر ورىس جازۋشىسىن قولتىقتاپ بارا جاتقان عابيت مۇسىرەپوۆ اقساقالعا قاراي ءۇش تومدىق تاڭدامالى شىعارمالارىن الا جۇگىرگەنبىز.

عابەڭ «اعا!» دەگەنىمدە ماڭعاز اڭتارىلىپ، كىتاپتارىن كوردى دە:
– كانە! – دەپ ىڭعايلانا بەرىپ، كوزىلدىرىگىنىڭ ۇستىنەن قول-اياعىما تىنتە قاراپ العاننان كەيىن:
– اي، ءقازىر اۆتوگرافتىڭ ۋاقىتى ەمەس قوي! – دەپ بۇرىلىپ جۇرە بەردى.

كوڭىل قابارجىڭقىراپ، كەرى اينالسام، قارسى الدىمدا كۇلىپ، ساعات اشىمبايەۆ تۇر. سۋرەتىنەن تانيتىنىمىز بولماسا، جۇزبە-جۇز العاش كورۋىم.

– مىنالارىڭدى بولەكتەۋ قويا تۇرۋ كەرەك ەدى. عابەڭ مۇندايدى ۇناتا ما. ءماجىلىستىڭ سوڭىندا ءبىر اينالىپ سوعىڭدار، قولتاڭباسىن قويعىزىپ بەرەيىن، – دەدى يىعىما قولىن سالىپ.

سويتسەك، ءبىز تەاتردىڭ ىشىندە ايگىلى رەجيسسەر لەونيد گايدايدىڭ «بريلليانتوۆايا رۋكا» كينوفيلمىندەگى تاپانشانى تور قالتاعا سالا سالاتىن گوربۋنكوۆ –نيكۋلينگە ۇقساپ، ەكى-ۇش شولمەك «ستۋدەنت كونياگى» – «تالاستى» تەسىك سومكەگە تاستاي-تاستاي سالىپ شاپقىلاپ ءجۇرىپپىز عوي. راسىندا دا، كىدى جازۋشى ونىمىزدى قايدان جاقتىرسىن.

ءقازىر قولتاڭبا قويدىرعان كىتاپتارعا قاراسام، ول كۇن – ماۋسىمنىڭ ون التىسى ەكەن. سوندا بۇكىلوداقتىق اۆتورلىق قۇقىق اگەنتتىگى قازاق ءبولىمىنىڭ باستىعى، قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ حاتشىسى، كسرو جازۋشىلار وداعىنىڭ سىن جونىندەگى كەڭەس مۇشەسى، قازاقستان لەنين كومسومولى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى بولىپ، اتى دۇرىلدەپ تۇرعان ساكەڭ وتىز بەس-اق جاستا ەكەن. دەگەنمەن، شاشى بۋرىل تارتىپ، بۇل جاستان الدەقايدا ەرسەك بايقالدى. جۇزىنەن تولىسقان پاراساتتىلىقتىڭ نىشانى اڭعارىلادى.

ايتەۋىر، سول جۇزدەسۋدەن كەيىن ارامىزدا الدەبىر جاقىندىق ورنىعىپ كەتىپ ەدى.
ارادا ءبىرتالاي وتكەندە كافەدرا مەڭگەرۋشىسى تاۋمان اماندوسوۆ ستۋدەنتتەردى ديپلوم قورعاۋعا بەرىلەتىن جۇمىستارمەن تانىستىرعان. اركىم وڭ جامباسىما كەلەدى-اۋ دەگەن تاقىرىپتارىن تاڭداپ الىپ جاتىر. ءبىر كەزدە «ساعات اشىمبايەۆتىڭ سىنشىلىق شەبەرلىگى» دەگەندە قولىمدى كوتەردىم. سونشا ەتەنە تانىس، جەڭىل تاقىرىپ كورىنگەن.

الايدا، ىسكە كىرىسەردە اڭعاردىم، ساكەڭنىڭ «تالانتقا تاعزىم»، «پاراساتقا قۇشتارلىق» اتالاتىن ەكى كىتابىن ءتيىپ-قاشىپ وقىعانىم بولماسا، سىنشى ەڭبەكتەرىن تەرەڭ بىلمەيدى ەكەنمىن. سولاي بولا تۇرا، بۇگىنگى جۇمىستى كۇندە ەرتەڭگە قالدىرىپ، جان القىمعا كەلگەنشە ۇزىن ارقان، كەڭ تۇساۋمەن، ءتيىستى مەرزىمگە ون-ون بەس كۇن قالعانشا تابانداپ وتىرا قويماپپىن. «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى شاكيزادا قۇتتاياقوۆ اعام جەتەكشى بولىپ بەلگىلەنىپ ەدى، ىلعي ءىسساپارعا كەتىپ، ۇستاتپاي قويدى. ساكەڭنىڭ 1974 جىلى شىققان العاشقى «سىن مۇراتى» كىتابىنىڭ جالعىز داناسىن پۋشكين اتىنداعى ورتالىق كىتاپحانادان ارەڭ تاپتىم. ونىڭ ءوزى جىرىم-جىرىم. بىرەۋلەر بەتتەرىن پاراقتاپ جىرتىپ اكەتىپتى. سودان: «ە، ءبىر ءجونى بولار، جەتەكشىم دە ورالار، ەرتەڭ بارارمىن. بۇرسۇگىنى كورەرمىن» دەپ جۇرگەندە تاۋمان سالىقباي ۇلى جۇمىستارىڭدى دايىن كۇيىندە ءتورت كۇننىڭ ىشىندە الدىما اكەلمەسەڭ قورعاۋعا جىبەرمەيمىن دەدى.

ساسقاننان قازاق تەلەراديو كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى بولىپ ىستەيتىن ساعات اشىمبايەۆتىڭ وزىنە جەتتىم.

ساسكەنىڭ كەزى. الدەبىر جينالىستان شىققان با، قاسىندا بىرەۋ بار، قازىرگى اق وردادان قىزمەت ورنىنا قاراي اياڭداپ كەلەدى ەكەن. سالەم بەردىم دە، سالعان بەتتەن:
– ساعات اعا، ءسىزدىڭ ەڭبەكتەرىڭىزدەن ديپلوم قورعايتىن ەدىم. جاعدايىم وسىلاي بولىپ تۇر. ۋاقىت تا، پروفەسسور دا قىسىپ بارادى، – دەپ شىنىمدى ايتتىم.
اڭتارىلا بۇرىلعان ساكەڭ:
– مۇنىڭ – مەن ءۇشىن تاڭعاجايىپ جاڭالىق. قۇداي-اۋ، ءبىزدىڭ دە ەڭبەكتەرىمىز ديپلوم تاقىرىبى دەڭگەيىنە كوتەرىلگەنى مە؟! سەنىڭ دە قازاقى جالقاۋلىق مىنەزىڭ ۇناپ تۇر، – دەپ كۇلىپ الدى.

جايلاپ كابينەتىنە كوتەرىلدىك. بولمەنىڭ ءبىر قابىرعاسى تولا كىتاپ. ساكەڭ اراسىنان سۋ جاڭا «سىن مۇراتى» ەڭبەگىن سۋىرىپ بەرگەندە كوز الدىم جارق ەتە تۇسكەندەي بولدى.

– ءقازىر ۇيگە بارامىز. جاياۋ كەتەمىز. شوپىر سۇرانىپ كەتىپ ەدى. ىزدەگەنىڭنىڭ ءبارى ۇيدە جاتىر. كىتاپتارعا كىرمەگەن ماقالالار دا كوپ…

«كوكتەن ىزدەگەنىم جەردەن تابىلدى-اۋ!» دەپ قۋانىپ وتىرمىن.
ءبىرازدان سوڭ ساكەڭنىڭ پاتەرىن بەتكە الىپ، جولشىباي كەزدەسكەن باقتى ارالاپ، كوك مايسانى تىزەدەن جالداپ تارتىپ بەردىك.

– سيرەن دە گۇلدەدى، – دەدى اعاش باسىنان ءبىر تال وسىمدىكتى ءۇزىپ الىپ، – ءيىسىن قاراشى. كەرەمەت!..
مەن دە ۇساق كۇلگىن جاپىراقتى گۇلدىڭ ءبىر ۋىسىن جۇلىپ الىپ ەدىم، حوش ءيىسى مۇرىن جاردى.
– ال، مۇنى قازاقشا نە دەيتىنىن بىلەسىڭ بە؟
– بىلمەدىم. سيرەن دەي بەرەمىز عوي…
– بۇل – مايشەتەن تۇقىمىنا جاتاتىن وسىمدىك. ءبىراق وزگەشە مىناۋسى. وتىزعا جۋىق ءتۇرى كەزدەسەدى ەكەن. قولدان ۇرىقتاندىرىپ وسىرە بەرەتىن سياقتى. «دەكان»، «الەنۋشكا»، «موسكۆا سۇلۋى» دەگەندەي سورتتارى كوپ. مەنى قۋانتاتىنى – مۇنىڭ «ساتبايەۆتىڭ قۇرمەتىنە» دەگەن ءتۇرى بار. مىناۋ – سول. وسىنى كورگەن سايىن قانىش اعامىز ەسكە تۇسەدى. عاجاپ قوي! ءيىس سۋ جاسايدى بۇدان… سيرەننىڭ قازاقشاسى – بورتەگۇل. ءىسلام جارلىعاپوۆ اعامىزدىڭ تابىسى. تۇقىمىنىڭ ەرەكشەلىگىنەن شىعار، ءوزى ەكى-ۇش جىلدا ءبىر عانا جانە ماي، يۋن ايلارىندا ءبورتىپ گۇلدەيدى. كەرەمەت، ءا؟..

«ساكەڭنىڭ بىلمەيتىنى جوق-اۋ، ءسىرا؟ – دەپ ويلادىم. – مۇنى بيولوگتەردىڭ ءوزى بىلە بەرمەيتىن شىعار-اۋ؟!.».
ءشاربانۋ جەڭگەمىز بەن ەرجەتكەن ۇلدارى ۇيدە ەكەن، مەنى كوپتەن كۇتىپ وتىرعان ادامدارداي قۇراق ۇشا قارسى الدى.

– ىنىلەرىڭمەن تانىسىپ قوي، – دەدى ساعات اعا، – داۋرەن كازگۋ-دە وقيدى. ماۋلەن ونىنشىنى اياقتاعالى ءجۇر…
بەلگىلى جۋرناليست ءشاربانۋ بەيسەنوۆا جەڭگەمىزدى ۇياڭ مىنەزدى مە دەپ قالدىم. وتاعاسىنا قىزداي سىزىلىپ، سىبىرلاپ سويلەيتىنى جاراسادى ەكەن.

تەرلەپ-تەپشىپ وتىرىپ شاي ىشتىك.
– مىنا باۋىرساق پەن قايماق ەلدەن بۇگىن عانا كەلگەن بولۋى كەرەك. ابدەن تويىپ ال! – دەپ قويدى ساكەڭ. سودان سوڭ جەڭگەي ەكەۋىنىڭ ستۋدەنتتىك جىلدارى ءبىرتالاي قيىندىققا كەزىككەنىن، سول شاقتاردا مۇسا دىنىشيەۆ اقساقالدىڭ كوپ جاردەمدەسكەنىن ەسكە الىپ وتىردى.

جەڭگەي ءسوز اراسىندا الدەبىر وچەركتەر جيناعىندا ءوزىنىڭ ماقالاسىنىڭ شىققانىن ايتىپ ەدى:
– و-و-و، دۇرىس بولدى عوي. ءقازىر كورەمىز! – دەپ قۋانىپ قالدى. سالدەن كەيىن دالىزگە شىقتىق.
– ءجۇر، «رەسمي تانىسۋدى» شەبەرحانادان باستايىق! – دەدى. – مەنىڭ ازان شاقىرىپ قويعان اتىمنىڭ ساعاتحان ەكەنىن بىلەتىن شىعارسىڭ؟
– جو… بىلمەيمىن.
– ۇيدەگىلەر بالا كەزىمنەن ساعات دەۋشى ەدى. ەلگە دە وسى اتپەن تانىلىپ كەتكەن سياقتىمىن.
بۇل دا مەن ءۇشىن جاڭالىق ەدى…

ۇياداي قۋىسقا شاعىن شەبەرحانا جاساپ قويىپتى. ىڭعايلى ۇلدىرىكتە اعاش شەبەرىنە كەرەك قۇرال-سايمان تولىپ تۇر.

– بوس ۋاقىتتا ەرمەك قىلعاندى ۇناتامىن. سەن تاقىرىپ ەتكەن سىنشىلىق شەبەرلىكتەن بۇل شەبەرلىگىمدى كەم دەپ ويلامايمىن…

وسىنى ايتىپ، راحاتتانا كۇلدى.
ودان جۇمىس بولمەسىنە وزدىق. ۇلكەن كىتاپحاناعا كىرىپ كەتكەندەي اسەرلەندىم. شىنىلى سورەلەردەگى كىتاپتاردان قابىرعالار قايىسىپ تۇرعانداي. قازاق، ورىس جازۋشىلارىنىڭ تۋىندىلارىن بىلاي قويعاندا، ءبىز ەستىپ-بىلمەگەن شەتەلدىك قالامگەرلەردىڭ شىعارمالارىنان كوز تۇنادى.

جازۋ ۇستەلىنىڭ ۇستىنەن ابايدىڭ ابدەن ەسكىرگەن جيناعىن الدى.
– بۇل – جۇمىس كىتابىم. قايتالاپ وقىپ كەلە جاتقانىما ون جىلدان استى. ءار وقىعان سايىن جاڭالىق تابامىن، اقىندى ۋاقىت وزعان سايىن ۇعىنا تۇسكەندەي، تىلسىم تەرەڭىنە بويلاي تۇسكەندەي بولامىن…
ولەڭ جولدارىنىڭ استىن ءتۇرلى-تۇستى سيامەن سىزىپ، تۇسىنا تۇيگەن ويلارىن، العان اسەرىن قىسقاشا جازىپ قويادى ەكەن.

سودان سوڭ تارتپادان اسەم بەزەندىرىلگەن، ءبىر ءدىني كىتاپتى الىپ كورسەتتى.
– مۇنى عابيت مۇسىرەپوۆ سىيلاپ ەدى. رۋحاني باعاسى شەكسىز، ارينە. وتە سيرەك كەزدەسەتىن قاستەرلى دۇنيە بولعاندىقتان ءقازىر نارقىن بىلەتىندەر ءبىر ماشينانىڭ قۇنىن بەرسە دە الىپ كەتەر ەدى… سەن بىلەسىڭ بە، مەن عابەڭنىڭ اقشاسىن ساناپ بەرگەن اداممىن عوي. و-و-و! – دەدى.
– كوپ پە ەكەن؟..
– وي-ي، كوپ قوي. ناقتى قانشا ەكەنىن ۇمىتىپ تا قالدىم. قىزىق بولدى ءوزى. بارا قالسام، ە، جاقسى كەلدىڭ، ەسەبىنە جەتە الماي وتىر ەدىم، ساناپ شىق دەپ كىلتتەۋلى تۇرعان ەسىكتى اشىپ، بۋدا-بۋدا ءۇيىلىپ جاتقان كوكالا-قىزىلالا اقشانىڭ ۇستىنەن ءبىر-اق شىعاردى. مۇندايدى كورمەگەن باسىم قارا تەرگە ءتۇسىپ قاتتى قينالدىم. ايتەۋىر، قايتا-قايتا شاتىسىپ وتىرىپ، قاس قارايا ءبىتتىم-اۋ ەسەپتەپ. عابەڭ قىزىق ادام عوي، «اقشا ساناپ كورمەگەنسىڭ بە؟!» دەپ قاسىما كەلىپ-كەتىپ، كۇنى بويى رەنجۋمەن بولدى.

ساكەڭ كەرەك-اۋ دەگەن، ءوزىنىڭ دە، وزگەنىڭ دە باسپاسوزدە جاريالانعان ماقالالارىن ۇقىپتى حاتشىعا ۇقساپ قيىپ الىپ، نومىرلەپ، شىققان مەرزىمىن جازىپ، ساقتاپ قويىپ وتىرادى ەكەن. بۇلارمەن قوسا ءوز ەڭبەكتەرى باعالانعان ءبىرقاتار كىتاپ پەن كوپ وقىرمان حاتتارىن ۇزاتپاي قايتارارسىڭ دەپ، مۇقيات وراپ بەردى.

– قىزمەت بابىمەن ءجۇرىپ، ۇزاق ۋاقىت قالامدى سۋىتىپ كەتىپ ەدىم، جازۋدى ساعىنىپ قالعان ەكەنمىن، كوسىلە تۇسكەندەيمىن. كەشەگە دەيىن ءبىرتالاي دۇنيەنى ءتامامداپ قويدىم. جانە ءبىر جيناقتىڭ جۇگىن كوتەرەرلىك ماقالالارىم بار ەكەن. قۇداي قالاسا، ونى «شىندىققا سۇيىسپەنشىلىك» دەپ توپتاستىرماقپىن. سەن ولاردى قوزعاماي-اق قوي، قالعاندارى دا جەتەدى، – دەدى.

سول كۇنى كىتاپحانادا بەس اي وتىرسام دا ديپلوم جۇمىسىنا قاجەتتى تاپتىرمايتىن دەرەكتەردى ءبىر ساتتە-اق ساكەڭنىڭ وزىنەن ولجالاپ، جاتاقحاناعا قۇستاي ۇشىپ، قاناتتانىپ قايتتىم دا، كۇنى-تۇنى جازۋعا كىرىستىم.

ودان جۇمىستى ءساتتى قورعاپ تا ۇلگەرگەن ەدىم.
ارادا جارتى ايداي ۋاقىت وتكەندە ساعات اعانىڭ قاعازدارى مەن تۇپتەلگەن ديپلوم جۇمىسىمنىڭ كوشىرمەسىن الىپ قىزمەت ورنىنا باردىم.

– كەل، تورلەت! – دەدى ساكەڭ. – ەستىپ جاتىرمىن، «بەس» الىپسىڭ. مولودەس! ەرتەڭ كەلىندى الىپ ۇيگە كەل. ديپلومىڭدى «جۋىپ» بەرەيىن!..

ءبىرتالاي اڭگىمەلەستىك. بايقاپ قالدىم، جان دۇنيەسى تەز جارالانعىش، سەزىمتال ساكەڭ جايباراقات، كوڭىلدى كورىنۋگە تىرىسقانىمەن، تەمەكىنى ۇستى-ۇستىنە تارتىپ، الدەنەگە ءابىرجىپ وتىردى.

ماعان ۇستەل سۋىرماسىنان ادەمى قويىن داپتەر الىپ، ەسكەرتكىشكە قولتاڭبا جازىپ بەرۋگە ىڭعايلانعاندا باسى دا، ۇشى دا «التىن» قالامىمدى ۇستاتا قويدىم.
– ءوي، مىنانى قايدان الىپ ءجۇرسىڭ؟! – دەدى تاڭدانىپ.
– موڭعول ستۋدەنتتەرىنەن ون سومعا ساتىپ الىپ ەدىم…

ول كەزدە جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ بىرىنەن شىعاتىن جازۋعا ىڭعايلى مۇنداي قالامدار وتە سيرەك كەزدەسەتىن-دى. تالعامپاز ساكەڭ ساپالى بۇيىمدى تاني قويدى.

– وي، «بلاتنويسىڭ» عوي ءوزىڭ! مۇنى ماعان بەر. ۇنەمى وسىنداي سيامەن جازاتىن قالامساپتى پايدالاناتىنىمدى كوردىڭ عوي. ءبىر اپتادان كەيىن جەڭگەڭ چەحوسلوۆاكياعا بارادى. ساعان باسقا قالام اكەلىپ بەرەدى.

سوندا ساعات اعاما دەپ ارنايى العان تۋرا وسىنداي جانە ءبىر قالام ەسىمە ءتۇسىپ، ءتوس قالتامنان سۋىرىپ بەردىم.
– وۋ، بايىتتىڭ عوي مەنى! – دەپ بالاشا قۋانعان ساكەڭ قولتاڭبا جازۋعا كىرىستى.

قوبالجۋ سىرىن شىعاردا ايتقان. وسىنىڭ الدىندا عانا جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقان جاستاردىڭ سوتىندا بولىپ قايتىپتى. بۇرىن دا اتالمىش جاعدايعا جۇرەگىن اۋىرتىپ، قامىعىپ وتىرعان كەزدەرىن كورىپ ەدىم.

– كىناسىز ءبىر جىگىتتى ءولىم جازاسىنا كەستى، – دەدى كۇرسىنىپ. – جاردەمدەسە الماعان دارمەنسىزدىگىمە كۇيىنەمىن. ەڭ وكىنىشتىسى – ءبىزدىڭ باۋىرلار سوتتا ءبىر-بىرىن ساتىپ جاتىر. اي، قالاي ەل بولار ەكەنبىز؟!.

كەتەرىمدە ەندى نە ىستەمەك ويىم بارىن سۇراعان. انىق باعدارىم بولماي، تولقۋ ۇستىندە جۇرگەن ەدىم، بالەندەي دىتتەگەنىم بار دەي المادىم.

– قالاي بولعاندا دا الماتىدان كەتپە! – دەدى ساكەڭ. – ادەبيەتكە تالپىنعان ەكەنسىڭ، قالىڭ تۆورچەستۆو ورتاسىندا جۇرگەنىڭ دۇرىس. كوزدەگەن قىزمەت ورنىڭ بولسا، قىسىلماي ايت، قولدان كەلگەنشە كومەكتەسەمىن، ءۇي الۋعا جاردەمدەسەمىن… سوسىن، بۇدان بىلاي وزىمە دە ءجيى سوعىپ تۇر. وسى، ماعان جۋىسقان ىنشەكتەرىمنىڭ كوبى ەكى-ۇش كەزدەسكەننەن كەيىن جولاماي كەتەدى. سوعان قاراعاندا، ءبىر «وڭباعان» ادام بولۋىم كەرەك، حە-حە…

مەن ساعات اعانىڭ بۇل ايتقانىن ورىنداي المادىم. ءبىراز تولقىپ ءجۇردىم دە، قاراعاندىعا اتتانىپ كەتتىم. جاعدايىمدى مالىمدەپ بىر-ەكى رەت حات جازدىم.

ەكى-ۇش جىل اۋداندىق، وبلىستىق گازەتتەردە جۇمىس ىستەپ، الماتىعا قايتا ورالعان سوڭ ۇلكەن قىزمەتتە وتىرعان ساكەڭە سالەم بەرىپ شىعۋعا وقتالعانمىن. ءبىراق كۇندەلىكتى كۇيبەڭ تىرلىكتىڭ ىعىنان شىعا الماي، ەجەلگى «كۇندە ەرتەڭ» ادەتىممەن ىڭعايىم بولماپتى. ونىڭ ۇستىنە ايگىلى تامىز بۇلىگى باستالىپ، ەل ءىشى دۇرلىگىپ جاتقان تۇس ەدى. سول كۇندەردىڭ بىرىندە ساعات اعانىڭ كەنەتتەن قايتىس بولعانىن ەستىدىك.

***

…كىشكەنە ۇلىم شەشەسىنىڭ تۋعان كۇنىنە قۇشاعىن تولتىرىپ بورتەگۇل جيناپ اكەلىپتى. ءۇيدىڭ ءىشىن حوش ءيىس كەۋلەدى. مەن ساعات اعامدى ويلاپ، مۇڭعا باتتىم.

قۇلتولەۋ مۇقاش.

1992 جىل.

(سۋرەتتى سالعان اۆتور)

دەرەككوز: "ۇلت" پورتالى