مۇنايشى – ەر ازاماتقا ءتان ماماندىق بولىپ كورىنۋى مۇمكىن. ءبىراق مۇندا سانسىز ماماندىق يەلەرى ءبىر ارناعا توعىسقان. كەڭسەدەگى ەسەپشىدەن باستاپ، مۇناي كەنىشتەرىندەگى قىز-كەلىنشەكتەردى قايناعان ەڭبەك ورتاسىنان كورەسىز. ولار وتباسىندا قانداي مەيىرىمدى، جاۋاپتى بولسا، ءوز جۇمىستارى مەن مىندەتتەرىنە دە تۋرا سولاي قارايدى جانە ونى شىن جۇرەكپەن اتقارادى. بۇگىن ءبىزدىڭ ماقالامىز وسىنداي ەڭبەك يەلەرىنە – مۇنايشى ارۋلارعا ارنالادى.
«ەر ادامدار ەلەكتريك ەكەنىمە سەنبەيدى»
ەلىمىزدىڭ مۇناي سالاسىندا ويىپ تۇرىپ ورىن الاتىن «ەمبىمۇنايگاز» كومپانياسىندا ەكى ەلەكتريك ايەل جۇمىس ىستەيدى. وندىرىستەگى ەلەكتر جابدىقتارىن جوندەيتىن جانە قىزمەت كورسەتۋ ەلەكتر مونتەرى بولىپ جۇرگەن بيبىگۇل ۇلجانوۆا مەن ساۋلە ۇمبەتايەۆانىڭ ەرەكشە ماماندىعىن قاراپايىم قىز-كەلىنشەكتەر بىلە بەرمەيدى. تەك قىزدار ەمەس، جىگىتتەر دە تاڭ قالادى.
«مەن نە ىستەيمىن؟ ارينە، كوپ ادام وسى سۇراقتى قويادى. مەن ءوندىرىستىڭ توقتارىن جالعايمىن، دانەكەرلەيمىن، ۇڭعىمالاردىڭ ەلەكتر قۋاتىن تەكسەرەمىن. مەنى كورگەن ەر ادامدار ەلەكتريك ەكەنىمە سەنبەيدى»، - دەپ باستادى بيبىگۇل ۇلجانوۆا اڭگىمەسىن.
سەنبەگەنى سونشالىق، بيبىگۇل حانىمنىڭ ايتۋىنشا، ەر جىگىتتەر ۇيمەلەپ، ونىڭ توق جالعاعان ءساتىن قىزىقتايدى ەكەن.
«بىردە جۇمىس ورنىمدا وتىرسام، جاس بالا كەلىپ، «اپا، ەلەكتريكتى شاقىرىڭىزشى» دەدى. جاقسى دەپ قولىما قۇرالىمدى الىپ كەلە جاتسام، «جوق، ءسىز ەمەس، ەلەكتريك كەرەك» دەيدى. «اينالايىن، مەن ەلەكتريكپىن» دەپ جۇمىسىمدى ىستەدىم. ءبىر قاراسام، ەرلەر جينالىپ العان، ومىرىمىزدە ەلەكتريك اپانى ءبىرىنشى رەت كورىپ تۇرمىز دەپ تاڭ قالدى»، – دەيدى ەزۋىنە كۇلكى ۇيىرىلگەن ول.
بيبىگۇلدىڭ ايتۋىنشا، ارىپتەسى ساۋلە ەكەۋىن ۇجىمنىڭ ەر ادامداردى ءبولىپ-جارمايدى. ەڭ قىزىعى، بيبىگۇل ۇلجانوۆا دا، ساۋلە ۇمبەتايەۆا دا بالا كەزدەرىنەن وسى ماماندىققا قاتتى قۇمار بولعان.
«بالا كەزدەن ۇل سياقتى ءوسىپ، وسى توپققا قىزىققانىمنان دا شىعار، ەر ادامدارمەن ءتىل تابىسۋىم وڭاي. ۇيدەگى ەسكى تەلەديداردى جوندەپ، شامدارىن قوسىپ ۇيرەنگىم كەلەتىنى ەسىمدە»، – دەيدى كەيىپكەرىمىز.
ال، ساۋلە ۇمبەتايەۆانى بەساسپاپ انا دەۋگە ابدەن بولادى. جۇمىسىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتى ۇمىتپايتىن ول ۇيدە جولداسىمەن بىرگە باۋ-باقشا ءوسىرىپ، قىسى-جازى جەمىسىن جەپ، راحاتىن كورەدى.
«جۇمىسىمىز جاۋاپتى، ويتكەنى ەلەكتر قۋاتى بولماسا، مۇناي الىنبايدى. ۇڭعىمالارداعى، وندىرىستەگى بۇكىل ەلەكتر جۇيەسىن تەكسەرەمىز»، – دەيدى ساۋلە اپا.
14 كۇن بويى وسىلاي ەلەكتر جۇيەسىن تەكسەرۋدەن «كوز اشپايتىن» ساۋلە ۇيىنە كەلگەندە قول قۇسىرىپ قاراپ وتىرمايدى ەكەن.
وسىنداي اۋىر جۇمىستان دەمالعان كەزدە ساۋلە حانىم جولداسىمەن بىرگە باۋ-باقشا ءوسىرىپ، جىل ون ەكى اي تەك قولدان وسىرگەن جەمىس-جيدەك جەيدى.
«جولداسىممەن بىرگە الما، المۇرت، ابريكوس، ءجۇزىم وسىرەمىز. كوبىنەسە، باۋ-باقشاعا جولداسىم قارايدى. ال مەن جۇمىستان قولىم بوساعان دەمالىس كۇندەرى قارايلاسامىن»، – دەپ ساۋلە ۇمبەتايەۆا قولدان وسكەن جەمىستىڭ ءدامى اۋىزدان كەتپەيتىنىن ايتتى.
«انا جولىن قۋىپ، مەن دە مۇنايشى بولدىم»
كەلەسى كەيىپكەرلەرىمىز ماڭعىستاۋ وڭىرىندە اتا جولىن قۋىپ، مۇنايشىلار اۋەلەتىن جالعاستىرىپ جۇرگەن ازاماتشا. مۇنايشىلار وڭىرىنە اتى كەڭىنەن تانىمال حالەل امانداۋلەتوۆتىڭ قىزى، ءقازىر «قاراجانباسمۇناي» اكسيونەرلىك قوعامىندا مۇناي جانە گاز ءوندىرۋ وپەراتورى گۇلشات امانداۋلەتوۆا اتا-انا جولىن جالعاستىرىپ كەلەدى.
اياۋلى اناسىنىڭ جۇمىسىن ەسكە العان گۇلشات بالا كۇننەن مۇنايشىلار اراسىندا وسكەندىكتەن اتا-اناسىنىڭ جۇمىسىنا قاتتى قىزىققاننان العا تارتادى. قىستىڭ سۋىعىندا، جازدىڭ ىستىعىندا قولىنا سىناما الاتىن ىدىسىن الىپ، باسىنا كاسكا كيىپ كەڭ دالادا جۇرگەن ءساتى «ەڭ باقىتتى ساتتەرىم» دەيدى ول.
«مەنىڭ انام دا، اكەم دە مۇنايشى بولعان. ءبىر قىزىعى – مەنىڭ قازىرگى قىزمەتىم انامنىڭ جۇمىسىنا وتە ۇقساس. كەزىندە انام قانشا مۇناي الىناتىنىن ەسەپتەيتىن. ءقازىر مەنىڭ قىزمەتىم – ۇڭعىمالاردان ارنايى ىدىسقا سىنالاتىن ولشەمىن الىپ، ول ۇڭعىمادان شىعاتىن مۇناي كولەمىن ەسەپتەۋ. ياعني، ساعاتىنا قانشا مۇناي ءوندىرىلىپ جاتقانىن ەسەپتەپ، گەولوگتارعا تاپسىرامىن»، – دەپ تۇيىندەدى اڭگىمەسىن گۇلشات حانىم.
«اقايشانىڭ «قارا التىنعا» سىڭىرگەن ەڭبەگى»
مۇناي سالاسىندا ەڭبەك ءوتىلى ەڭ كوپ نازىك جاندىلاردىڭ ءبىرى – اقايشا قۇشبايەۆا. «ماڭعىستاۋمۇنايگاز» اكسيونەرلىك قوعامىندا مۇناي جانە گاز قازۋ ينجەنەرى بولىپ جۇمىس ىستەيتىن اقايشا قۇشبايەۆا سوناۋ 1978 جىلدان بەرى مۇناي ۇڭعىمالارىنا ساراپتاما جاساپ كەلەدى.
ەلەستەتىپ كورىڭىزشى، 43 جىل بويى مۇناي سىڭگەن «اۋانى» جۇتىپ، ۇڭعىمادان ۇڭعىماعا شارشاماي، تالماي جۇگىرۋ ءۇشىن قانداي ەرىك-جىگەر كەرەك دەسەڭىزشى!؟
ءتورت بالا ءوسىرىپ، نەمەرە ءسۇيىپ وتىرعان اقايشا اجە جازدا زەينەتكە شىققان سوڭ ەڭ الدىمەن سول نەمەرەلەرىنىڭ قىزىعىنا تويماي، جاندارىندا بولۋدى ارماندايدى. ونىڭ ايتۋىنشا، مۇنايشىنىڭ قىزمەتىن كەز كەلگەن ادام، اسىرەسە، نازىك جاندى ايەلدەر ارقالاپ جۇرە المايدى.
«راس، مۇناي-گاز ونەركاسىبى سالاسىندا جۇمىس ىستەۋ – قىز بالالارعا وڭاي ەمەس. كەن ورنىندا كوبىنە ەر ادامدار جۇرەدى. دەسەك تە قىز-كەلىنشەكتەر بۇل سالادا جەمىستى ەڭبەك كەلەدى»، – دەيدى ول.
مىنە، «قازمۇنايگاز» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ ەنشىلەس كاسىپورىندارىنداعى قىز-كەلىنشەكتەر ءومىرىنىڭ كوپ بولىگىن مۇناي سالاسىنىڭ دامۋىنا ارناپ، ەرلەردەن قالىسپاي ەڭبەك ەتىپ، تەر توگىپ كەلەدى. «قارا التىندى» يگەرىپ، ونى تۇتىنۋشىعا دەيىن جەتكىزۋ ءۇشىن ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن انالارىمىز بارشا ايەل قاۋىمىن كوكتەم مەرەكەسىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايدى!
