بۇگىن Auezov University-دە«اتوم ەلەكتر ستانسياسىن سالۋداعى شەتەلدىك تاجىريبەسى» تاقىرىبىندا دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى.
ءىس-شاراعا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق قۇرامى، عالىمدار، شىمكەنت قالاسىنىڭ ەنەرگەتيكالىق كاسىپورىندارىنىڭ وكىلدەرى، دوكتورانتتار، ماگيسترانتتار، ستۋدەنتتەر، ستۋدەنتتىك بىرلەستىكتەردىڭ وكىلدەرى قاتىستى.
كەزدەسۋ بارىسىندا دوڭگەلەك ۇستەلگە قاتىسۋشىلار كەلەسى ماسەلەلەردى قارادى:
-الەمدەگى اتوم ەنەرگەتيكاسىنىڭ قازىرگى جاعدايىن زەرتتەۋ جانە تالداۋ؛
-اتوم ەلەكتر ستانسيالارى نەگىزىندە تۇراقتى جانە ەكولوگيالىق تازا ەنەرگيا ءوندىرۋ؛
-اتوم ەنەرگەتيكاسى قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكالىق تاۋەلسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ قۇرالى رەتىندە؛
-اتوم ەلەكتر ستانسيالارىن پايدالانۋدىڭ حالىقارالىق تاجىريبەسى جانە ونىڭ قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكا سالاسىن دامىتۋداعى ماڭىزى.
باسقارما مۇشەسى-الەۋمەتتىك جانە تاربيە جۇمىسى جونىندەگى پرورەكتورى عاني ابزەلبەك ۇلى بەسبايەۆ قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەدى.
ءىس-شارادا «ەنەرگەتيكا جانە ءداستۇرلى ەمەس ەنەرگەتيكالىق جۇيەلەر» كافەدراسىنىڭ ت.ع.ك.، دوسەنتى يلياسوۆ راميل ماحمۋدوۆيچ بايانداما جاسادى. بايانداماشى ءوز سوزىندە قازاقستان ەنەرگەتيكاسىنىڭ قازىرگى جاي-كۇيىن ايتىپ، اتوم ەنەرگەتيكاسى كومىرسۋتەكتى وتىنداردى ءوندىرۋ مەن جاعۋ ءوندىرىسىنىڭ ۇلعايۋىن توقتاتۋ جانە ەلەكتر ەنەرگياسىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ بىردەن-بىر ناقتى جولى ەكەنىن باياندادى.
ءىس-شارادا «ازيا ترافو» ج ش س باسقارما ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى اتەيەۆ داۋىربەك تاعاي ۇلى قوناق رەتىندە ءسوز سويلەدى. ول قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ قازىرگى تاپشىلىعىنا بايلانىستى جاڭا گەنەراسيا كوزدەرىن ىزدەۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى ايتتى. ەلەكترمەن جابدىقتاۋ تۇراقتى، ساپالى جانە سەنىمدى بولۋى كەرەك، بۇل تالاپتارعا سايكەس كەلەتىن اتوم ەلەكتر ستانسيالارى بولىپ تابىلادى.
«ەنەرگوورتالىق-3» اق پايدالانۋ جونىندەگى باس ينجەنەر-مەنەدجەر ەربوتايەۆ جانسەرىك انارقۇل ۇلى ءوز سوزىندە مىنالارعا توقتالدى: «بارلىق جۇمىس ىستەپ تۇرعان جىلۋ جانە ەلەكتر ستانسيالارىنىڭ توزۋ دارەجەسى شامامەن 70% قۇرايدى. ەلىمىزدىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ءبىر جولى – بەيبىت اتومداردى پايدالانۋ. اتوم ەلەكتر ستانسياسىندا ەنەرگيا ءوندىرۋ كەزىندە قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋى بولمايدى. اتوم ەلەكتر ستانسياسىنىڭ جۇمىس ىستەۋ ءپرينسيپى جىلۋ ەلەكتر ستانسياسىنا ۇقساس، تەك جىلۋ وتىن جاعۋ ارقىلى ەمەس، يادرولىق رەاكسيا ناتيجەسىندە بولىنەدى. اتوم ەنەرگياسى – بولاشاقتىڭ ەنەرگيا كوزى».
سونىمەن قاتار 7م07150 «ەلەكترەنەرگەتيكاسى» ببب ماماندىعىنىڭ 2 كۋرس ماگيسترانتى ابەن دىنمۇحاممەد مۇحتار ۇلىنىڭ بايانداماسى تىڭدالدى. ماگيسترانت جاس عالىمدار اتىنان ءسوز سويلەپ، جۇڭگو مەن رەسەي فەدەراسياسىنداعى جۇمىس ىستەپ تۇرعان اتوم ەلەكتر ستانسالارىنىڭ ارتىقشىلىقتارىنا توقتالدى.
ءوز بايانداماسىندا ءابدىساتتار ءابدىعاپپار ۇلى اپەتانوۆ («قۋاتجىلۋورتالىق-3» مكك ديرەكتورىنىڭ ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ جونىندەگى ورىنباسارى) «اتوم ەلەكتر ستانساسىنىڭ قۇرىلىسى ەلىمىزدىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگى مەن ەكونوميكالىق ءوسۋىن قامتاماسىز ەتەدى. ەڭ جوعارى جۇكتەمە كەزىندە ءبىز جەتىسپەيتىن ەنەرگيانى كورشى مەملەكەتتەن (رەسەي فەدەراسياسى) الامىز.
اتوم ەلەكتر ستانسيالارى جەتىسپەيتىن ەنەرگيانى ورىن تولتىرۋدىڭ سەنىمدى كوزى بولىپ تابىلادى.
PhD دوكتورى، «ەنەرگەتيكا جانە ءداستۇرلى ەمەس ەنەرگەتيكالىق جۇيەلەر» كافەدراسىنىڭ دوسەنتى فايز نۇرسۇلتان ساپار ۇلى. ول ءوز بايانداماسىندا شەت ەلدەردە: اقش، وڭتۇستىك كورەيا جانە فرانسيادا اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ مىسالدارىن كەلتىردى. وزىق تەحنولوگيالار مەن ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىك ستاندارتتارىن ەسكەرە وتىرىپ، اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ قازاقستانعا تۇراقتى دامۋعا، كومىرقىشقىلسىزداندىرۋ ماقساتتارىنا قول جەتكىزۋگە جانە جاھاندىق ەنەرگەتيكاداعى قازبا رەسۋرستارىنا تاۋەلدىلىكتى ازايتۋعا كومەكتەسۋى مۇمكىندىگىن ايتىپ جەتكىزدى.
ءىس-شارا پىكىرتالاسپەن اياقتالدى، ونىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قاتىسۋشىلار سپيكەرلەرگە سۇراقتار قويىپ، پىكىر الماسىپ، ىسكەرلىك بايلانىس ورناتتى.
