اسەرلى سىيلىق (اڭگىمە)

نۇرلان جۇماحان 26 قىر. 2024 10:48 511

اسەل وزىنەن بىرنەشە ۇلكەن جاس تۋىس اپكەسى جاننانىڭ تۋعان كۇنىن تويلاۋعا شاقىرتۋ العان كۇننەن باستاپ مازاسى كەتە باستادى. اسەلدىڭ ەرەكشە تولقۋىنىڭ وزىندىك سەبەبى بار. ويتكەنى، ول ومىرىندە العاش رەت تۋعان كۇن تويىنا شاقىرتۋ الىپ وتىر.

بۇعان دەيىن ول اتا-اناسىمەن تالاي تۋعان كۇن كەشىنە قاتىسىپ، داستارحاندا سامساپ تۇرعان تاتتىلەردى جەپ، سۋسىندارىندى ءىشىپ قايتقانى ەسىندە. ال بۇل جولى... ول اتا-اناسىن ەرتپەي، ءوزى جەكە توي تويلاۋعا باراماقشى... بارلىق جاۋاپكەرشىلىك... وزىنە تۇسەيىن دەپ تۇر.

ارينە، تۋعان كۇن كەشى وتەتىن بالالارعا ارنالعان ءدامحاناعا مۇنى اكەسى جەتكىزىپ، قايتاردا الىپ كەتۋگە ۋادەسىن بەردى.

مۇندايدا ول قالاي تولقىماسىن... ەرتەڭ قۇربىلارى ءاليا، اينا، بوتالارمەن قاتار وتىرىپ، تۋعان كۇن كەشىنە جايىلعان داستارحانىنان تاتىلەردەن ءدام تاتاتىن بولادى. بوتا وتكەندە بۇلاردىڭ ۇيىنە كەلىپ، تۋعان كۇن كەشىندە بي بيلەپ، جۇرتتى ءماز-مايرام قىلعان ەدى. كادىمگى كينوداعى قىزدارداي دەنەسىن بۇرالاڭداتىپ، اياق-قولىن سانىمەن قوزعاپ بيلەيگەنى ءالى ەسىندە. اسىرەسە، موينىن بۇراڭداتىپ، قولدارىن اسەم ءبىر ءيىپ بيلەگەنى كىسىنىڭ كوزىن قىزىقتىردى.

سول كەزدە داستارحان باسىندا وتىرعانداردىڭ ءبارى ورىندارىنان تىك تۇرىپ، بوتانىڭ بيىنە قاتتى قول سوعىپ، قوشەمەت كورسەتكەن-دى. ال ءاليا بولسا، اعىلشىن تىلىندە ءان سالىپ ۇيىنە كەلگەندەردىڭ ءبارىن تاڭىرقالدىرعان بولاتىن. ايتپاقشى، ءاليا لوندوندا اعىلشىنشا مەكتەپتە وقىعان. سوندىقتان ول ءوزى وقىعان ەلدىڭ ءتىلىن جاقسى مەڭگەرىپ العان بولاتىن.

اسەل دە مەكتەپتە ءجۇرىپ ءبىراز ءاندى جاتتاپ العان بولاتىن. ءبىراق ول سول اندەردى كوپشىلىك ورتادا ايتۋعا جۇرەگى داۋالاماي-اق قويعانى...

وزىمەن ويناپ، جۇرگەن قۇربىلارىنىڭ ءان سالىپ، بي بيلەگەنىن كورگەندە اسەل دە ءوزىنىڭ بۇيىعى مىنەزىن جەڭىپ، مەكتەپتە اپايى ۇيرەتكەن ءاندى ايتىپ، ءبيدى بيلەۋدىڭ ەشقانداي سوكەتتىگى جوق ەكەنىن سول كەزدە تۇسىنگەن بولاتىن.

ءبىراق اپاسى ءان ايت دەگەندە قىمىسىنا بەرگەنى ەسىندە. وسىلايشا ول ءان ايتىپ، بي بيلەۋدى كەيىنگە قالدىرعان بولاتىن. اپاسى مەن اكەسى مۇنى قاتتى قىستامادى.

اسەل وسى جولى تۋعان كۇن كەشىندە قۇربىلارىمەن بىرگە ءان ايتىپ، بي بيلەۋگە ءتاس-تۇيىن بەكىندى. قاشانعى بي بيلەپ، ءان سالۋدان ۇيالىپ جۇرەدى.  

سوندىقتان جان قۇربىسىنىڭ تۋعان كۇن كەشىندە ءان ايتىپ، بي بيلەپ كەشتى كوڭىلدى وتكىزۋ كەرەك ەمەس پە؟ ونى قانداي سوكەتتىگى بار؟

اسەل ۇيدەگى كىتاپتاردى اقتارىپ، تۋعان كۇن كەشىنە ارنالعان ەكى-ۇش شۋماق ولەڭدى دە جاتتاپ الۋعا بەكىندى. ول اكەسى جيناپ جۇرگەن كىتاپتاردىڭ اراسىنان ءبىراز ولەڭ كىتاپتاردى تاڭداپ الىپ، ىشىنەن وزىنە ۇناعان بىرنەشە ولەڭدەردى تاڭداپ الدى. وسىلايشا ءان مەن ءبيدىڭ ماسەلەسىن شەشكەندەي بولدى.  

ەندى تاعى ءبىر ماسەلە بار. تۋعان كۇن يەسىنە سىيلىقسىز قالاي بارادى؟ اكەسى مەن شەشەسىنەن جاننانىڭ تۋعان كۇنىنە بارۋشى ەدىم، ءبىر نارسە ساتىپ الايىن دەپ اقشا سۇراۋدان ۇيالدى.

ەندى اسەل تۋعان كۇن كەشىنە تويعا نە سىيلىق اپارۋى كەرەك، سونىمەن باس قاتىرا باستادى. ءوزىنىڭ تۋعان كۇنىنە قۇربىسى فريدا ءوز قولىمەن تىككەن كەستە سىيلاعانى ەسىنە ءتۇستى. فاريدا كەستەسىندە راۋشان گ ۇلى بەينەلەگەن ەدى. اسەلدىڭ كەرەۋەتىنىڭ باسىندا قۇربىسى تىككەن كەستە ءالى كۇنگە دەيىن ءىلۋلى تۇر. الگى كەستە اسەل ءۇشىن اياۋلى زاتقا اينالعانى قاشان؟.. فاريدا كەستەنىڭ بۇرىشىنا «سۇيىكتى قۇربىم اسەل، تۋعان كۇننىڭ قۇتتى بولسىن!» دەگەن ءسوزدى كەستەلەپ جازعان بولاتىن.

اسەل فاريدا سەكىلدى كەستە تىگە المايدى. ءبىراق سۋرەتتى جاقسى سالادى. سۋرەت ساباعىندا ۇدايى بەستىك باعا الىپ، ۇستازىنان تالاي رەت ماقتاۋ ەستىگەن بولاتىن.

ول جان قۇربىسى جانناعا ءوز قولىنان شىققان ءبىر كەرەمەت دۇنيە ۇسىنۋدى ءجون ساناپ، سۋرەت سالۋعا ارنالعان اق قاعازى مەن قارىنداشتارىن الىپ، ساباق وقيتىن ۇستەلىنە وتىردى.

اسەل اپپاق قاعازدىڭ بەتىنە سۋرەت سالا باستادى. الدىمەن ايدىڭ سۋرەتىن سالدى. كادىمگى قارا اسپاندى جارقىراتىپ تۇرعان اي. اپپاق، ادەمى – اي. وعان قاعاز بەتىنە سالعان ايعا جان ءبىتىپ، جارقىراپ كەتكەندەي كورىندى... ول ىشىنەن بۇل اي جاننا اپكەسى دەپ ويلادى. ەندى قاسىنا ەكىنشى ايدى سالدى. ەكىنشى ايدى ءبىرىنشى ايعا قاراعاندا كىشىرەك قىلىپ سالدى. اسەل مۇنى ءوزى دەپ ەلەستەتتى. ويتكەنى، جاننا اپكەسى قارا اسپاندا جالعىز ءوزى بولسا ءىشى پىسىپ، زەرىگۋى مۇمكىن عوي. اسەل سول سەبەپتى قاسىندا مەن بولۋىم كەرەك شەشتى.

اسەل ءوزى سالعان سۋرەتكە كوز توقتاتىپ تاعى ءبىر رەت قاراعاندا ۇلكەن اي كىشى ايدى ءبىرتۇرلى ەسىركەپ، ەركەلەتىپ تۇرعانداي كورىندى. وسىلايشا اسەل ءوزى سالعان سۋرەتتە تەرەڭ ماعىنا جاتقان بايقاپ، ريزا بولدى.

ەگەر جاننا اپكەسى «اي بىرەۋ-اق بولماي ما، ەكىنشى ايدى قايدان تاپتىڭ؟» دەسە «ۇلكەن اي بولعاندا، ونىڭ قاسىندا نەگە كىشى اي بولمايدى» دەپ سۋرەتتىڭ تەرەڭ ماعاناسىن ءتۇسىندىرىپ بەرۋدى دە ويلاستىرىپ قويدى.

اسەل ادەمى ويدىڭ جەتەگىندە وتىرىپ، جاننا اپكەسىنە سىيلايتىن سۋرەتىن قالاي تەز سالىپ تاستاعانىن ءوزى دە بايقاماي قالدى. بۇدان كەيىن اسەل ءوز قولىمەن سالعان ادەمى سۋرەتىن شاعىن راماعا سالىپ، ارتىنا كارتون قاعازبەن بەكىتىپ، سۋرەتتى قابىرعاعا ىلۋگە دايىنداپ قويدى.

سول كۇنى اسەل وزىنە قاتتى ريزا بولدى. اپاسىنان اقشا سۇراپ، ساۋدا ورىنىنان قاندايدا ءبىر سىيلىق ساتىپ الىپ، جانناعا سىيلاي سالۋعا بولار ەدى. ءبىراق ءدال ونداي سىيلىقتى جاننانىڭ وزگە قۇربىلارى دا سىيلاۋى مۇمكىن عوي. ال ادام قولىنان شىققان سىيلىقتى ەشكىم قايتالاي المايدى. راسىندا دا، اسەلدىڭ سۋرەتتى بار ىنتا-ىقىلاسىن سالىپ سالعانىن كىمدە بولسا بىردەن بايقار ەدى.   

تۋعان كۇن بولاتىن كۇنى اسەل اق جەلبىرى بار ادەمى كويلەگىن كيىپ الىپ، بولمەسىندەگى اينانىڭ الدىنا كەلىپ بىرنەشە رەت شىر اينالىپ قارادى.  اراسىندا كۇنىبۇرىن دايىنداپ قويعان سۋرەتىنە دە كوز سالىپ قويادى. تۋعان كۇن كەشىندە ايتاتىن ولەڭىن دە الدەنەشە رەت قايتالاپ، ابدەن دايىندالدى.

ساعات ءتىلى 11-گە كەلگەندە ول قولىنا سىيلىعىن الىپ، اكەسىنىڭ كولىگىمەن تۋعان كۇن كەشى وتەتىن كافەگە كەلىپ جەتتى. ىشكە كىرگەندە تۋعان كۇنگە ءوزى سەكىلدى تۇلىمشاعى جەلبىرەگىن ءبىراز قىز جينالعانىن بايقادى. ارالارىندا تانىس قىزدار كوپ.

ءبارىنىڭ قولىندا قوراپقا وراعان سىيلىقتارى بار. اسەل دە ءوزى سالعان سۋرەتىن جىلتىر قاعازعا ادەمىلەپ وراپ، القىزىل لەنتامەن ورتاسىنان بايلاپ العان ەدى. جاننا مۇنى ايرىقشا قۋانىشپەن قارسى الدى. ەكەۋى شۇرقىراسىپ كەزدەسكەن سوڭ، جاننا اسەلدىڭ قولىنان جەتەكتەپ وزىنە جاقىن ۇستەلدىڭ باسىنا اكەلىپ وتىرعىزدى.

جاننانىڭ اپاسى ادەمى داستارحاندى جايناتىپ سالىپ تاستاپتى. جەمىس، سۋسىن، ءتۇرلى جەمىستەر سامساپ تۇر. داستارحانعا قاراعان سايىن تابەتىڭ اشىلادى. داستارحاننىڭ باسىندا ۇلكەن تورت جايعاسىپتى. تورتتىڭ بەتىندە 10 شىراق تۇر. بۇل – جاننانىڭ 10 جاسقا كەلگەنىن ايگىلەپ تۇرعانى انىق.

جۇرتتىڭ ءبارى جينالعاننان كەيىن جاننانىڭ قۇربىلارى جاپپاي داستارحانعا كەلىپ وتىرا باستادى. بۇلار داستارحانعا وتىرعان ساتتە داياشى بالالاردى سۇيىكتى اسى «پەپپەروني» پيسساسىن اكەلىپ ورتاعا قويدى. تۋعان كۇن كەشىنە جينالعان قىزدار ورتاعا قويىلعان پيسسا تىلىك-تىلىك جەي باستادى. پيسسا وتە ءدامى ەكەن. بۇدان كەيىن قىزدار ءتاتتى سۋسىنداردى ءىشىپ، ءشولىن قاندىردى. وسى ارالىقتا جاننانىڭ اپاسى:

– قانە قىزدار، جانناعا جاقسى تىلەكتەرىڭدى ايتا وتىرىڭدار! – دەپ ۇسىنىس تاستادى. ءبىراق كەش جاڭا باستالىپ، قىزدار بىر-بىرىنە ەندى عانا ۇيرەنىسە باستاعان سوڭ، ەشكىم تىلەك ايتۋ ءۇشىن ورتاعا سۋىرىلىپ شىقققان جوق.

ءدال سول ساتتە اسەل ءوزىنىڭ تۋىس اپكەسى جاننانى ءبىرىنشى بولىپ قۇتتىقتاپ، ءوز قولىمەن سالىپ كەلگەن سۋرەتىن تاپسىرۋدى ءجون ەكەنىن سەزىنىپ، تىلەك ايتۋ ءۇشىن ورنىنان تۇردى.

تۋعان كۇن كەشىنە جينالعان قىزداردىڭ ءبارى سىلتىدەي تىنىپ، اسەلگە قارادى. اسەل وسى ارالىقتا جۇرتتىڭ نازارى وزىنە اۋعانىن سەزىپ، ءسال اڭتارىلىپ قالعانىن سەزدى. ءبىراق ويى مەن بويىن تەز جيناپ الىپ، اپكەسى جانناعا جۇرەكجاردى لەبىزىن ايتىپ، تۋعان كۇن كەشىنە ارنالعان ولەڭىن وقىپ بەرگەندە جاننىنىڭ قاتتى قۋانىپ، ورىنىنان اتىپ تۇرىپ كەلىپ، اسەلدى قۇشاقتاپ، اقىلدى ءسىڭلىسىنىڭ بەتىنەن ءسۇيدى.

بۇدان كەيىن اسەل ءوزى سالىپ كەلگەن سۋرەتىنىڭ سىرتىنداعى وراۋىن شەشىپ، ەكى ادەمى اي بەينەلەنگەن كارتينانى اپكەسىنە ۇسىندى. سول ساتتە اسەلدىڭ سۋرەتتە نە ايتپاق بولعان ويىن جاننا دا ايتقىزباي ءتۇسىنىپ، قاتتى ريزا بولدى. اسەل ءوزىنىڭ ويىن جاقسى تۇسىنگەن اپكەسىنە ريزا بولدى. جاننا اسەلدىڭ سالعان سۋرەتىن وزگەلەرگە كورسەتىپ تۇرىپ:

– ەندى بۇل سىيلىقتى بولمەمنىڭ ەڭ كورنەكتى جەرىنە ءىلىپ قويامىن. قىزدار، مۇندا ەكى اي بەينەلەنگەنىن بايقادىڭدار ما؟ بۇل اسەل ەكەۋمىز. ويتكەنى اسەل ەكەۋمىزدىڭ جۇبىمىز جازىلمايدى. جازىعا دەمالىستا اۋىلعا دا ءبىر باردىق، – دەپ جاننا وزگە قۇربىلارىنا سۋرەتتىڭ ماعاناسىن ءتۇسىندىرىپ بەردى. وزگە قىزدار دا اسەلدىڭ سۋرەتتى كەرەمەت سالعانىن ايتىپ، تاڭدايلارىن قاعىستى.

اسەل اشىپ بەرگەن تۋعان كۇن كەشى وتە كوڭىلدى ءوتتى.

اسەلدەن كەيىن جاننانىڭ وزگە قۇربىلارى دا تۋعان كۇن يەسىنە جاقسى تىلەكتەرىن ارناپ، سىيلىقتارىن تابىستادى. ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن تۋعان كۇن كەشىنە جينالعان كىشكەنتاي قوناقتارعا انيماتورلار قوسىلىپ، كەش ودان سايىن قىزا ءتۇستى. قىزدار ءتۇرلى ويىندار ويناپ، ۋاقىتتىڭ قالاي وتكەنىن دە اڭعارماي قالدى.

اسەل بۇل جولى بۇيىعى مىنەز تانىتپاي، بي بيلەپ، ءتۇرلى ويىندارعا بەلسەنە قاتىسىپ، ءماز-مايرام بولدى. ول الداعى تۋعان كۇن كەشتەرىندە دە وسىلاي كوڭىلدى جۇرۋگە بەكىندى.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار