ادامزاتتىڭ ءبارىن ءسۇي باۋىرىم دەپ: شىمكەنتكە "جەر جاناشىرى" كەلدى

Dalanews 31 قاز. 2022 16:46 833

شىمكەنتكە كليماتتىڭ وزگەرۋى جانە ورنىقتى دامۋ بويىنشا ساراپشى، نوبەل سىيلىعىنىڭ يەگەرى راە كۆون چۋنگ كەلدى.

بۇل تۋرالى قالا اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى شىڭعىس مۇقان جەلىدەگى پاراقشاسىندا ەگجەي-تەگجەيلى جازدى.

"ءبىر نارسەدەن قورقامىن. جۇمىر جەر تىرشىلىك ەتۋگە توزگىسىز بولىپ قالا ما دەپ قورقام. اڭعال ادامنىڭ قورقىنىشى سياقتى كورىنۋى مۇمكىن. ءبىراق بۇل ماسەلە ءقازىر ءازىل بولۋدان قالدى.

2014 جىلى شىققان “ينتەرستەللار” دەگەن ءفيلمدى كورگەن شىعارسىز. فيلم جەلىسى بويىنشا، كليماتتىڭ وزگەرگەنى سونشالىق، جاڭبىر جاۋمايدى، ۇنەمى جەل، شاڭدى داۋىل، كۇن ىستىق، جەرگە دىم شىقپايدى. عالىمدار تىرشىلىككە قولايلى جاڭا پلانەتا ىزدەپ كەتەدى. عاجاپ تۋىندى.

وتكەن كۇزدە “ينتەرستەللاردى” ەسكە تۇسىرگەن قورقىنىشتى ءبىر وقيعا بولدى. وڭتۇستىكتە شاڭدى داۋىل تۇرىپ، تۇمان سياقتى باسىپ قالدى. شىنى كەرەك، مۇندايدى بۇرىن-سوڭدى كورمەگەم. وعان بيىلعى جازداعى اپتاپ ىستىقتى قوسىڭىز. سول كەزدە ءبىزدىڭ پلانەتامىزدىڭ قانشالىقتى قورعانسىز ەكەنىن سەزدىم.

سوڭعى 10 جىلدان بەرى جەردىڭ ورتاشا تەمپەراتۋراسى قايتا-قايتا رەكورد جاڭارتىپ جاتىر.



بۇگىن شىمكەنتكە كليماتتىڭ وزگەرۋى جانە ورنىقتى دامۋ بويىنشا ساراپشى، جەردىڭ جاناشىرى دەسەك تە بولاتىن شىعار، سول ءۇشىن 2007 جىلى نوبەل سىيلىعىن العان راە كۆون چۋنگ كەلدى.

وقۋ-دىڭ رەكتورى داريا قوجامجاروۆانىڭ شاقىرۋىمەن كەلگەن عالىمنىڭ لەكسياسىن راحاتتانىپ وتىرىپ تىڭدادىق.

سونىمەن بىرگە ۋنيۆەرسيتەت جانىنان راە كۆون چۋنگ اتىنداعى ورنىقتى دامۋ ورتالىعى اشىلدى.


“وكىنىشكە قاراي”، - دەيدى چۋنگ مىرزا، - عالىمدار قانشا جەردەن دابىل قاعىپ، جەردەن كۇي كەتىپ بارا جاتقانىن ايتىپ جاتسا دا، بۇل ماسەلەگە ءجۇردىم-باردىم قارايمىز. سوندىقتان ءاربىر ادام جەرگە جاناشىر بولۋى كەرەك”.

ءبىز نە ىستەي الامىز؟ “ءوز ەلىم، ولەڭ توسەگىم” دەمەكشى، اركىمنىڭ ءوز ەلى، تۇرعان جەرى - ءتور. اركىمنىڭ اياق باسقان جەرى - جەردىڭ جۇرەگى.

دەمەك ءوز ءتورىڭنىڭ ەلەكتر قۋاتى مەن سۋىن ۇنەمدەۋ - اركىمنىڭ قولىنان كەلەتىن ءىستىڭ ەڭ وڭايى. قورشاعان ورتاعا كەرى اسەر ەتەتىن ءاربىر ءىسىمىز جەردىڭ جۇرەگىن جارالايدى.



ءبىر گيپوتەزا بار. ادام اۋىرسا، قىزۋى كوتەرىلەدى، سەبەبى ادامنىڭ قىزۋى بويعا تۇسكەن ۆيرۋسپەن وسىلاي كۇرەسەدى. سول سياقتى جەر دە اۋىرىپ، جىلدان جىلعا قىزۋى كوتەرىلىپ كەلە جاتىر. ادامداردى ۆيرۋس دەۋدەن اۋلاقپىن، ءبىراق بۇل پىكىردىڭ دە جانى بار.

دەسە دە، ۆيرۋستا دا ۆيرۋس بار، ۆيرۋستىڭ جاقسىسى بار، جامانى بار. نە بولساق تا، كىم بولساق تا، جەرگە جاناشىر بولايىق، جاناشىرلىعىمىزدى كۇندەلىكتى ارەكەتىمىزبەن دالەلدەيىك".

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار