"ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىندە تۇراتىن سەمەيلىكتەر وبلىستىڭ لوگوتيپىن ماقۇلداپ، وڭىردە توي تومالاقتان باسقا قانداي جۇمىستار اتقارىلدى؟"، – دەپ ارا-تۇرا سۇراپ قويادى.
ءيا الەۋمەتتىك جەلىدە وسى ەكى تاقىرىپ قىزۋ تالقىلاندى دەسەك ارتىق ايتپاعانىمىز بولار. سودان بولار وزگە ايماقتاعىلار اباي وبلىسىندا اتقارىلىپ جاتقان باسقا جۇمىستاردان حابارسىز قالعان سياقتى. الدە اقپارات جەتپەي جاتسا كەرەك.
ماۋسىم ايىنىڭ 11ء-ى كۇنى اباي وبلىسىنىڭ اكىمى بولىپ نۇرلان ۇرانحايەۆ تاعايىندالدى. سوڭعى جىلدارى استانا قالاسىندا ەڭبەك ەتكەن. ەلىمىزدەگى باس شاھاردىڭ ساۋلەت، قالا قۇرىلىسى جانە جەر قاتىناستارى باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولعان.
سودان، استانا كورگەن سەمەيلىك ازامات ءوڭىردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىمەن تانىسۋ ءۇشىن، وبلىس ورتالىعىنا قاراستى اۋداندارعا ەسكى قازاقستانداعى ادەت بويىنشا، كەيبىر باسشىلار سياقتى تىك ۇشاق پەن ەمەس، اۆتوكولىكپەن بارىپ، تاس جولدىڭ ساپاسىن بايقاپ قايتتى. تاقتايداي ەمەس، ويدىم-ويدىم، شۇڭقىر-شۇڭقىر ەكەنىنە كوز جەتكىزدى.
جولدىڭ ناشارلىعى جايلى اباي وبلىسىنىڭ ءماسليحات حاتشىسى قۋانىش سۇلەيمەنوۆ ءتيىستى ورىنعا حات تا جولدادى.
جالپى ءوڭىردىڭ تۋريستىك الەۋەتى جوعارى دەسەك، سول دەمالىس ايماقتارعا باراتىن جولدىڭ ساپاسى سىن كوتەرمەيتىنى بەلگىلى. جىل سايىن سەمەي-ۇرجار باعىتى بويىنشا تاس جول تاقتايداي بولادى دەگەن اقپار جەلدەي ەسكەنمەن، ءىس جۇزىندە ازىرگە ورىندالماس ارمان بولىپ تۇر.
مىنە جىلدا الاكولگە بارىپ دەم الاتىن ميلليونعا جۋىق دەمالۋشىلار مەن جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ ساپالى تاس جولمەن جۇرۋىنە جاعداي تۋعىزۋ ەندى ءوڭىر باسشىسى الدىنداعى باستى مىندەتتەر بولماق. ال سەمەي قالاسىنداعى جولداردىڭ ماسەلەسى دە وزەكتى ەكەنى بەلگىلى.
كەزىندە حاكىم اباي، قانىش، ابەكەي ساتپايەۆتار تۇرعان شاھاردىڭ ەسكى ءھام تاريحي تات كراي اتالاتىن شاعىن اۋدانداردىڭ شيرەك عاسىر جوندەلمەگەن جولدارىنا اسفالت توسەلىپ، جەرگىلىكتى تۇرعىندار «وبلىس بولعانىمىز قانداي جاقسى بولدى» دەپ قۋانىشتارىن بىلدىرۋدە.
جاسىراتىنى جوق، سەمەيدە وتباسىمەن دەمالىپ سەرۋەندەيتىن ساياباقتار از. شاھارداعى 1 ميلليارد تەڭگەدەن استام قارجى كەتىپ، كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن جالعىز ورتالىق پاركتىڭ ءوزى كوڭىل قۋانتارلىق جاعدايدا ەمەس.
سودان بولار نۇرلان تەلمان ۇلىنىڭ باستاماسىمەن سەمەيدە جاڭا قوعامدىق دەمالىس ورنى پايدا بولدى. اسپالى كوپىر استىندا اشىلعان دەمالىس ورنىندا سكەيت پارك، پاركۋر جانە ۆوركاۋت، فيتنەس ايماق جانە بالالار ويىن الاڭدارى بار. بۇل قالا تۇرعىندارى ءۇشىن ۇلكەن سىي بولدى. جانە شاھاردىڭ باسقا شاعىن اۋداندارىندا دا جاڭا دەمالىس ايماقتارى پايدا بولماق. سونىمەن قاتار قالادا حوككەيگە ارنالعان مۇز ايدىنى ىسكە قوسىلماق.
1961 جىلى سالىنعان سەمەيدەگى ەسكى كوپىردىڭ ساپاسى جايلى جىل سايىن ايتىلىپ، اپاتتى جاعدايداعى نىسانعا جىل سايىن ورتاشا جوندەۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ كەلدى. 2022 جىلدان باستاپ ۇزىندىعى 810 مەتر بولاتىن ءتورت جولاقتان تۇراتىن جاڭا كوپىردىڭ قۇرىلىسى باستالدى. جوبا 2025 جىلى اياقتالۋى ءتيىس. كوپىر قۇرىلىسىنان بولەك اباي وبلىسىن دامىتۋدىڭ الداعى 5 جىلعا ارنالعان كەشەندى جوسپارى جاسالدى.
وسى جوبا نەگىزىندە الاش قالاسى اتانعان سەمەيدىڭ سول جاعالاۋىندا تىرشىلىك قىزا تۇسپەك. الداعى ۋاقىتتا جامبىل كوشەسىنەن «پيششيەۆيك» ستاديونىنا دەيىن جاعالاۋ سالۋ جوسپارلانعان.
جوبالاردىڭ قاتارىندا كونگرەسس حولل، جاڭا وقۋشىلار سارايى، مۇز سارايى، وبلىستىق اۋرۋحانا، جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحاناسى جانە پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس جىلۋ ەلەكتر ورتالىعى سالىنباق. سونداي-اق وبلىسقا قاراستى اۋدان جانە اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردە مەكتەپتەر، بالاباقشالار، ينفراقۇرىلىم، ەمحانالار قۇرىلىستارى ىسكە اسپاق.
ءبىر كەزدەرى قازاق اياق دوبىنىڭ وتانى سەمەي قالاسىندا سول كەزدە وتىزدا وردا بۇزعان قازىرگى وبلىس اكىمى نۇرلان ۇرانحايەۆتىڭ ىسكەرلىگى، عالىمجان جاقيانوۆتاي باسشىنىڭ ارقاسىندا «ەلىماي» فۋتبول كومانداسى ەلىمىزدىڭ ءۇش دۇركىن جەڭىمپازى اتانعانى كوپشىلىكتىڭ ەسىندە بولار.
الايدا قالا وبلىس مارتەبەسىنەن ايىرىلعاننان كەيىن، شاھاردىڭ دامۋى مەن قاتار فۋتبولدا قۇردىمعا كەتتى. بيىل 25 جىلدان كەيىن جەكە وبلىس بولعان سەمەي شاھارىندا اڭىزعا اينالعان «ەلىماي» فۋتبول كومانداسى قايتا قۇرىلىپ، جاڭعىرۋ ءداۋىرىن باسىنان وتكەرىپ، 2023 جىلدان باستاپ ءبىرىنشى ليگادا ونەر كورسەتۋگە مۇمكىندىك الدى.
ءيا، سەمەي شاھارىمەن قاتار، اباي وبلىسىنا قاراستى اۋدانداردىڭ دا ينفراقۇرىلىمى مەن تىنىس-تىرشىلىگىنە ءجىتى كوڭىل ءبولىنۋى كەرەك. اۋىلدار مەن ەلدى مەكەندەردە عالامتور ماسەلەسى وزەكتى ەكەنى بەلگىلى. 40 جىل يادرولىق قارۋدىڭ زيانىن تارتىپ، قيىن كەزدەردى باسىنان وتكەرگەن ابىرالى وڭىرىندەگى قاينار اۋىلىنداعى اۋرۋحانادا دارىگەر جەتىسپەۋشىلىگى جىلدار بويى ايتىلۋدا.
اياگوز بەن بۇرىڭعى شۇبارتاۋ اۋدانىنىڭ ورتالىعى- بارشاتاستىڭ اراسىنداعى تاس جولدىڭ سىن كوتەرمەيتىنى جىلدار بويى ايتىلىپ كەلە جاتسا دا، شەشىمىن ءالى تاپپادى. سول سياقتى سەمەي-كوكپەكتى-اقسۋات باعىتىنداعى جولدا، كولىك يەلەرىن ابىگەرگە سالعانى قاشان.
ءيا اتقارىلار شارۋا بارشىلىق. كوك پەن ەمەس، شاڭ جول مەن جۇرگەن نۇرلان تەلمان ۇلى اباي وبلىسىنا ءبىر وزگەرىس اكەلەر.
دەمەك جۇرت ايتىپ جۇرگەندەي تەك توي تويلاپ، لوگوتيپتەردى تالقىلاۋ مەن ەمەس، تۇرعىندارعا قاجەتتى بارلىق سالانى قامتيتىن قىرۋار جۇمىستاردىڭ باسى باستالعانىن ناقتى ىستەردەن كورە الۋدامىز.
اۆتور: قۋانىش راحمەتوللا ۇلى
