Мәртебелі меймандардың арасында Түркияның 11-ші президенті Абдулла Гүл де бар. Ол форум жұмысына қатысып, Еуразия континентіндегі жаңа әлемдік тәртіп жағдайына қатысты ойын ортаға салды.
– Барлығымыз білетіндей, біздің әлем тектоникалы ауысуда дамып келеді және бұл тұрғыда 2022 жыл Еуразия континентіндегі қауіпсіздік пен өркендеу контекстінде өте күрделі болып шықты. Бұл – тектоникалық ауысулар әлдеқайда ертерек басталды.
Біз жаңа әлемдік тәртіп жағдайында бәрін жан-жақты және репрезентативті түрде жасау керек екенін түсіне бастадық. Өйткені жаңа әлемдік тәртіп қана жаңа, күрделі сын-қатерлерді шеше алады. Жаңа әлемдік тәртіптің бұл тұрғысында жаһандық, экономикалық, саяси ауырлық орталықтары Азияға, атап айтқанда Орталық Азияға қарай ығысады. Өйткені Орталық Азия геостратегиялық маңыздылыққа ие болады.
Тәуелсіздік алғаннан кейін Орталық Азия елдері аяққа тұрып, өңірлік деңгейде дамуды, геосаяси тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін сыртқы саясатта түрлі тәсілдерді қолдана бастады, – деді форумның ашылуында Түркияның 11-ші президенті Абдулла Гүл.
Абдулла Гүл Еуразиядағы кез келген процестерде өткен оқиғалар өте маңызды рөл атқара алатынын атап өтті. Бұл тұрғыда спикер халықаралық қоғамдастықтың маңызды рөлін атап өтті.
– Осыған байланысты Орталық Азияда ұсынылған адами ресурстар мен табиғи ресурстар үлкен әлеуетке ие және болып жатқан барлық жағдайдың мәнмәтінінде маңызды рөл атқарады.
Бұл тектоникалық ауысулар іс жүзінде белгілі бір хабарды жеткізеді және бұл хабар өте айқын. Жаңа дәуірде ішкі мәселелермен және халықаралық мәселелермен дұрыс айналысу қажет.
Ол үшін неғұрлым ашық, есеп беретін, ынтымақтастыққа бейім және жаһандық деңгейде икемді болу қажет. Осының барлығында бұқаралық ақпарат құралдары биліктің үлкен көзі ретінде қарастырылуы керек, өйткені ақпараттық дәуірде соңғы цифрлық трансформацияларды ескере отырып, бізде кез-келген ақпаратқа қол жеткізуге мүмкіндік бар.
Сонымен қатар, цифрлық орта бізге мониторинг жүргізуге, мониторингке қатысуға мүмкіндік береді. Әр адамның не болып жатқаны туралы өз пікірін білдіре алатын жаһандық азамат болу мүмкіндігі бар.
Медиа айна әсеріне ие, өйткені медиа құралдармен бірге сыртқы қатысушылар үшін ішкі болып жатқан барлық нәрселердің көрінісі бар. Нәтижесінде біз белгілі бір елдердегі оқиғалардың нақты көрінісін сезіне аламыз. Мұның бәрі сөз бостандығының арқасында мүмкін болып отыр. Бұқаралық ақпарат құралдарының арқасында айналамызда болып жатқанның бәрін жасыру мүмкін емес.
Сондай-ақ, бұл имиджді қалыптастыруға айтарлықтай әсер ететінін көреміз. Осыған қарамастан, медиа елдердің де, Үкіметтің де ашық және есеп беретін болуына ықпал етеді. Медиа туралы айтатын болсақ, бұл дұрыс басқаруды қамтамасыз етудегі маңызды сектор. Бұл күрделі әсер етуі мүмкін.
Тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету және кірісті тең бөлу дұрыс басқарудың синонимі болып табылады және бұл қоғамдар тең қарым-қатынастың материалдық нәтижесін сезіне алады және бұл олардың одан да тұрақты болуына мүмкіндік береді.
Мұндай жағдайда кез келген жанжалды бейбіт жолмен шешуге мүмкіндік бар. Мұндай сценарийде қауіпсіздік мәселелеріне бір күн жұмсаудың орнына, Үкіметтің өркендеу мен жақсартылған өмір стандарттарын қамтамасыз ету үшін өз ресурстарын өз азаматтарының игілігі үшін дұрыс бөлуге мүмкіндігі бар.
Қазақстан бұл тұрғыда дана басшылықтың арқасында бақытты болды. Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан өзінің егемендігі мен аумақтық тұтастығын қамтамасыз етуге шоғырланды, қауіпсіздік саласындағы сын-қатерлерді еңсеріп, басқа елдермен тату көршілік қатынастар құруға назар аударды. Қазақстан ұлттық бірегейлікті қалыптастыру процесін құруға зор күш жұмсады. Қазақстан Орталық Азиядағы өңірлік ынтымақтастықты ашық ілгерілетіп, түркі мемлекеттерімен ынтымақтастықты нығайтты, – деді Түркияның 11-ші президенті Абдулла Гүл.
Еске сала кетейік, бүгін Орталық Азия медиа форумының бірінші күні.
