Заманауи әлемнің қарқынды өзгерістеріне сай, білім беру саласында да қауіпсіздік мәселесі аса маңызды әрі өзекті болып отыр. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2023 жылғы 1 қыркүйектегі Жолдауында әсіресе білім беру мекемелерінде қауіпсіздіктің маңызды аспектілерін қозғады. Ол мектептерде қауіпсіз және жайлы орта құру қажеттігін, сондай-ақ оқушылар мен мұғалімдердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шараларды күшейтудің маңыздылығын атап өтті.
Бұл тек физикалық қорғауұды ғана емес, сонымен қатар қазіргі әлемде барған сайын өзекті болып келе жатқан Цифрлық қауіпсіздікті де қамтиды.
Абай облысы осы бағытта тың серпін алып, білім беру ұйымдарында балалардың жан-жақты қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін кешенді шараларды қолға алуда. Қауіпсіздік ұғымы тек физикалық тұрғыда ғана емес, сонымен қатар психологиялық, цифрлық қауіпсіздікке де қатысты екені айқын. Бұл — болашақ ұрпақтың амандығы, олардың білім алуға деген ынта-жігерін жоғалтпай, өмірлік жолдарын таңдау барысында еркіндік пен сенімділікті сезінуі үшін жасалатын жағдай.
Балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету тек оқу кабинеттерінде ғана емес, олардың мектептен тыс өмірлерінде де маңызды болып отыр. Уақыт талабы жаңа әдістер мен технологияларды қажет етеді, және бұл тұрғыда Абай облысының білім басқармасы әрбір оқу орнын заманауи қауіпсіздік жүйелерімен жабдықтауды басты мақсатқа айналдырған.
Қаржылық қолдау — қауіпсіздік кепілі
Қауіпсіздікті қамтамасыз ету бағытындағы ең алғашқы қадам — білім беру ұйымдарын қажетті техникамен жабдықтау. Бұл жерде мәселені тереңінен қарастырып, тек қаражат бөлу ғана емес, оны тиімді жұмсау, жүйелі түрде бақылау — басты міндет. Абай облысында бұл бағытта үлкен жұмыстар атқарылды. 2023 жылы 905,2 миллион теңге бөлінсе, 2024 жылы бұл сома 107 миллион теңгеге жетті. Бұл қаражаттың көп бөлігі білім беру мекемелерін бейнебақылау камераларымен, дауыстық хабарлау жүйелерімен, дабыл түймелерімен және лицензияланған күзетпен қамтамасыз етуге жұмсалды.
Бейнебақылау жүйелері — жаңа заман талабы
Облыс көлеміндегі мектептер мен балабақшалар толықтай бейнебақылау жүйесімен қамтамасыз етілген. Тіпті, 2023 жылы бұл жүйелер жаңартылып, озық технологиялар енгізілді. Қазіргі таңда білім мекемелерінде 13 197 камера орнатылған. Камералар тек бақылау үшін ғана емес, төтенше жағдайларда жылдам әрекет ету үшін де маңызды құрал. Балалар үшін бұл жабдықтардың болуы олардың қауіпсіздік пен қорғаныс сезімін арттырады.
Адам баласының толыққанды дамуы тек физикалық қауіпсіздікке ғана емес, сонымен қатар психологиялық қауіпсіздікке де тікелей байланысты. Білім беру ортасында әр бала өзін сенімді, қорғалған, қолдау тапқан жағдайда ғана білім алуға деген ынта-жігері артып, жетістіктерге жете алады. Осы мақсатта Абай облысында 2024 жылы жаңадан психологиялық қолдау орталығы ашылып, бұл бағытта білім алушыларға көмек көрсету жұмыстары күшейтілді. Орталықта ұйымдастырылатын тренингтер мен семинарлар балалардың эмоционалдық күйін жақсартып, оларға қиын жағдайларда психологиялық қолдау көрсетуге бағытталған.
Цифрлық қауіпсіздік — жаңа сын-тегеуріндер
Технологияның дамуы білім беру процесіне оң әсерін тигізгенімен, ол цифрлық қауіпсіздік мәселесін де туындатады. Балалардың интернет кеңістігіндегі қауіпсіздігін қамтамасыз ету, олардың жеке мәліметтерін қорғау, қауіпсіз интернет пайдалану мәдениетін қалыптастыру — қазіргі заманғы білім беру мекемелерінің басты мақсаттарының бірі.
Абай облысында осы бағытта кешенді жұмыстар жүргізілуде. Мектептерде арнайы киберқауіпсіздік сабақтары өткізіледі, ал педагогтер үшін жаңа заманғы ақпараттық технологияларды тиімді әрі қауіпсіз қолдану бойынша семинарлар ұйымдастырылуда. Мұғалімдерге цифрлық қауіпсіздік бойынша оқыту бағдарламалары енгізілді, бұл балалардың интернетте қауіпсіз болуына үлкен септігін тигізуде.
Лицензияланған күзет — сенімді қорғаныс
Көптеген білім беру мекемелерінде лицензияланған күзет жұмыс істеуде, бұл балалардың физикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі негізгі шаралардың бірі. Лицензияланған күзет қызметі тек мектептің сыртқы қауіпсіздігін ғана емес, мектептің ішіндегі тәртіп пен бейбітшілікті сақтау бағытында да қызмет атқарады. Бұл күзет қызметтері дабыл түймелерімен және турникеттермен жабдықталған, бұл кез келген күмәнді немесе қауіпті жағдайлар орын алған кезде жедел әрекет етуге мүмкіндік береді.
Қосымша білім беру мекемелері — шығармашылық қауіпсіздігі
Қауіпсіздік шаралары тек жалпы білім беретін мектептермен шектелмейді. Қосымша білім беру мекемелері де ерекше назарда. Бұл ұйымдарда бейнебақылау жүйелері орнатылып, жедел басқару орталықтарымен байланыс қамтамасыз етілді. Сонымен қатар шығармашылық үйірмелер мен спорттық секциялардағы балалардың қауіпсіздігін арттыруға бағытталған арнайы шаралар қабылдануда. Мысалы, спорт залдарында және шығармашылық орталықтарда балаларды жарақаттардан сақтау үшін қосымша қауіпсіздік құралдары орнатылуда.
Болашаққа жол салу
Қауіпсіздік мәселесі — тек білім беру ұйымдарының ғана емес, бүкіл қоғамның ортақ міндеті. Балалардың қауіпсіздігіне жауапкершілікпен қарау — олардың болашағына сенімді қадам басуына жол ашу. Абай облысында жүзеге асырылып жатқан қауіпсіздік шаралары келешек ұрпақтың тек білім алып қана қоймай, қорқыныш пен алаңдаушылықсыз еркін дамуына мүмкіндік беретін маңызды қадамдар.
Абай облысы білім беру ұйымдары өз міндеттерін абыроймен атқарып, балаларға қауіпсіз, сапалы білім алуына барынша жағдай жасап отыр. Қазіргі заманғы талаптарға сай қауіпсіздік жүйелерін енгізу арқылы бұл мекемелер болашақтың білімді де тәрбиелі азаматтарын қалыптастыруда елеулі рөл атқарады. Әр бала өз мектебінде тек білім алып қана қоймай, өзін қорғалған, қолдау тапқан, құрметтелген тұлға ретінде сезінуі тиіс.
Қауіпсіздік — бұл әрбір баланың, ата-ананың, мұғалімнің және қоғамның ортақ мүддесі. Жас ұрпақтың амандығы — еліміздің болашағы, сондықтан да білім беру ұйымдарындағы қауіпсіздік мәселесі алдыңғы қатарда тұруы тиіс. Қазіргі заманның талабы — әр баланы тек оқу орнында ғана емес, өмірде де қауіпсіздікке тәрбиелеу. Абай облысының білім беру ұйымдары осы бағытта аянбай еңбек етуде.
Нұржан Ахметқалиев, Абай облысы білім басқармасының басшысы
