Islamda juldyzdarmen taǵdyrdy boljaý – sıqyrshylyqqa jatady. Bul týraly Paıǵambarymyz: «Kimde-kim qandaı da bir aqparatty juldyzben boljap alatyn bolsa, ol sıqyrshylyqtyń bir túrimen aınalysyp jatyr, neǵurlym kóp aınalyssa, soǵurlym kóp kúná alady»[1] – degen. Sıqyrshylyq – qurdymǵa ushyratatyn jeti kúnániń biri [2] eken.
Sonymen qatar juldyz joramalǵa sensek, qanshama durys sheshimderden bas tartamyz. Iaǵnı, tańerteń aıtylǵan goroskopty tyńdap, soǵan sáıkes sheshimderimizdi burmalap, sıqyrdyń qashan oryndalatynyn tapjylmaı kútemiz. Bul, árıne, úlken qatelik. Negizi juldyzdardyń jaratylysy men qyzmeti jaıynda Alla Taǵala Qasıetti Quranda: «Ol (Alla) – juldyzdardy senderdiń ıgilikterińe, qurlyq pen teńizdiń qarańǵylyǵynda jol taýyp adaspaı júrýleriń úshin jaratqan. Biz rasynda da, bilimdiler men bilgisi keletinder úshin (aqıqattyń) dálelderin osylaısha egjeı-tegjeıli keltirdik, hám aıattarymyzdy da dál solaı tarqatyp baıandaımyz» [3].
«Rasynda, Biz jerge eń jaqyn aspandy shamshyraqtarmen (juldyzdarmen) bezendirdik ári olardyń bir parasyn shaıtandarǵa atylatyn oq qyldyq. Hám sol shaıtandar úshin alaýlaǵan ot daıyndadyq»[4] – dep atap kórsetken.
Astronomıa ǵaryshtyq denelerdiń qurylysy, damýy, olar quraıtyn ǵaryshtyq júıeler jáne tutas ǵalamdy zertteıtin ǵylym túri. Sharıǵatymyzda astronomıaǵa tyıym salynbaıdy. Alaıda jerdegi oqıǵalardyń júrýine juldyzdar áser etedi, bolashaqty boljaı alady dep biletin astrologıaǵa tyıym salynady.
Qandaı da bir zańdylyqqa negizdelgen boljamdarǵa asyl dinimiz ruqsat etedi. Mysaly, musylman áleminde juldyzdardyń ornalasýyna negizdelip túrli áreketterdi oryndaýǵa qolaıly nemese qolaısyz ýaqyttardy anyqtaǵan, onyń ishinde ósimdikterdi otyrǵyzý jáne osy istepettes boljamdar. Bul sáýegeılik emes, kerisinshe qandaı da bir isti isteýge durys sátti tańdaý.
Sondyqtan musylman balasy astrologıalyq boljamdarǵa, ıaǵnı goroskopqa senýge, onyń negizinde ómir súrýge bolmaıtyndyǵyn bilip júrýi kerek. Bul bolmysymyzdy qıyndatyp, ómirimizge teris áser etetini jasyryn emes. Tek taza nıetpen jaqsy isterge bastamashy bola bilsek, onyń nátıjesi de kóńilimizden shyǵatyny haq.
Silteme:
[1] Ibn Abbas.
[2] Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Adamdy opatqa (qurdymǵa) jeteleıtin myna jeti nárseden saqtanyńdar: 1) Allahqa shırk qosý, 2) Sıqyr jasaý, dýalaý, 3) Adam óltirý, 4) Paıyz jeý, 5) Jetimniń múlkin jeý, 6) Jıhadta maıdannan qashý, 7) Turmystaǵy ar-namysty áıelge zına etti dep jala jabý.» – degen (Býharı, Mýslım).
[3] «Ánǵam» súresi, 97 – aıat.
[4] «Múlk» súresi, 5 – aıat.
