Qazir aqshasyn depozıtte saqtap qana qoımaı, sonymen qatar jınaǵyn kóbeıtý maqsatynda aksıa satyp alatyndar qatary da kóbeıip keledi. Ótken apta sońynda ForteBank aksıasyn ustaýshylar ábden ý-shý boldy: bir jyl ishinde óte tartymdy "qaǵazǵa" aınalǵan ol bir sátte birden eki ese baǵasyn joǵaltty. Mamandar osy bir aksıa qozǵalysyn mysalǵa ala otyryp, qor naryǵynda áreket etkende neni esepke alyp, al taǵy qandaı jaıttardan boıdy aýlaq ustaý kerektigi jóninde keńespen bólisti. Onymen Dalanews.kz saıtyndaǵy osy maqaladan tanysa otyryńyzdar.
İri mámile týraly jarıalanǵan aqparat aıasynda ForteBank-tiń KASE-degi aksıalarynyń baǵasy buryn-sońdy bolmaǵan ósimdi kórsetti. 11 shildede baǵa ósiminiń shyńy tirkeldi. Atap aıtqanda:
- Bir apta ishindegi ósim: +65,55%
- Bir aı ishindegi ósim: +141,51%
- Bir jyl ishindegi ósim: +225,18%.
Iaǵnı, 2025 jyly 11 shildede bastapqy baǵasy 7,6 teńge bolǵan ForteBank-tiń bir aksıasynyń quny 44 teńgege jetti. Investorlar chatynda ajıotaj boldy. Biraq, ádettegideı, fýndamentaldy faktilerge negizdelmegen ósim bolǵandyqtan, onyń aqyry da aıaq asty oryn aldy. Ótken juma, 11 shildede aksıalardyń baǵasy 32,37%-ǵa tómendep, 22 teńge bolyp qaldy. Iaǵnı, bul "qaǵazdy" baǵa ósimi shyńynda satyp alǵandar tóbesine sýyq sý quıyp jibergendeı áser aldy. Endi qaıtesiń, kim satyp úlgermedi, sol bárinen kesh qaldy.
Kaz Invest Group sarapshylary bul arada qoldan "baǵa kópirshigi" jasalǵanyn naqtylaıdy. Biraq mundaıda onsyz bolmaıdy eken.
"Sebebi aqshasyn alyp, iri ınvestor qor naryǵyna kirgende bos aksıalar kóp bola bermeıdi. Sáıkesinshe, suranys ósedi, soǵan sáıkes baǵa da joǵarylaı beredi. Alaıda naryq – tiri aǵza. Jyldam ósimnen keıin baǵaǵa túzeýler engiziledi", delinedi Kaz Invest Group-tyń Telegram arnasynda. Osynda júrgizilgen saýalnama nátıjesi de kórsetip otyrǵandaı, atalǵan aksıany satyp alýshylardyń 28% ǵana baǵanyń qatty ósimi kezinde saýda jasap úlgerip, paıdaǵa keńelgen. Al qalǵandary, ókinishke qaraı, klasıkalyq tuzaqtyń qurbany boldy.
Investorlardyń 46%-y azdap shyǵynǵa ushyraǵan nemese azdap qana paıda kórgen. Olar - aksıany 40 teńgeden tómen satqandar.
Al 18%-y eń kóp taraǵan qatelikke urynǵan: naǵyz haıp kezinde aksıany 32 teńgeden satyp alady da, ony múlde satyp úlgermeıdi. "32 teńgeden satyp alyp, qaıta satyp úlgermedim" degen pikir jelidegi qyzý pikirtalastardyń kózine aınaldy.
ForteBank aksıalarymen bolǵan oqıǵa - bul FOMO (Fear of Missing Out) áseriniń nemese "múmkindikti jiberip almaý" emosıasymen jalpy proseske kesh qosylý turǵysyndaǵy klasıkalyq mysal. "Jurt ókirtip aqsha taýyp jatqanda, olardyn tysqary qalamyn ba" degen osy eleń-alań psıhologıalyq kúı adamdardy burys sheshim qabyldaýǵa túrtki bolyp jatady.
Sarapshylar osyndaı psıhologıalyq kúıde bolǵan ınvestorlar mynandaı negizgi erejelerdi eleýsiz qaldyratynyn aıtady:
- Jańalyq - paıdany bildirmeıdi. İri mámile - bul oń sıpattaǵy belgi, biraq onyń banktiń paıdasyna naqty áseri bolashaq qarjylyq eseptilikte ǵana kórinedi.
- Tek bir jańalyq aıasynda bolǵan ósim árdaıym alypsatarlyq sıpatqa ıe. Táýekelderdi taldaý mindetti bolyp tabylady. Baǵa sharyqtap turǵanda saýda jasamas buryn, ózińizge suraq qoıýyńyz kerek edi: "Aksıanyń shyn baǵasy qandaı? Eger bul jańalyq baǵany "oınatý" úshin jasalyp jatsa she?» degendeı.
- Esep bolmasa – ósim de joq. Kompanıanyń turaqty ósimi árdaıym qarjylyq kórsetkishtermen rastalady: taza kiris ósimi, kiristiliktiń jaqsarýy, uǵynyqty dıvıdendtik saıasat. Bul faktorlarsyz ósim kúmándi bolyp tabylady.
"Qoryta kelgende, ForteBank oqıǵasy qatty kúızeletin jaǵdaı emes árıne, biraq Qazaqstannyń jas qor naryǵy úshin mańyzdy ári sabaq bolatyn dúnıe. Jeke ınvestorlardyń qyzyǵýshylyǵynyń artýy, árıne, oń úrdis. Ol qarjylyq mádenıettiń damyp kele jatqanyn kórsetedi. Alaıda, ol qarjylyq saýattylyqty arttyryp otyrý kerektigin de tanytady. Alypsatarlyq haıpty irgeli ósimnen ajyrata bilý, emosıalardy baqylaý jáne táýekelderdi baısaldy baǵalaý - bul tabysty ınvestordy lotereıaǵa qatysýshydan erekshelendiretin qasıetter. Bul jaıt qarapaıym erejelerdi elemeý qanshalyqty qymbatqa túsetinin anyq kórsetti", - deıdi sarapshylar.
