Syrttan kiretin taýarlardyń barlyǵy valútaǵa alynatyndyqtan, keletin taýarlardyń baǵasyn ishte otyryp arzandata almaımyz.
Baǵa turaqsyzdyǵynyń qarapaıym ǵana jaýaby osy.
Jaqynda ǵana Shymkent qalalyq Qoǵamdyq Keńes otyrysynda ASH basqarmasynyń basshysymen bolǵan kezdesýde baǵanyń turaqsyzdyǵy jaıly másele kóterildi.
Biraq, baǵany turaqtandyrýǵa olardyń shamasy kelmeıtinin túsinip turǵandyqtan kóp saýal qoımadym. (Bárin túsinip turǵandyqtan «Jıynda sóılep qalý úshin suraq qoıa salý» qaǵıdasyn ustana almaıtyn ádetim bar)
Óıtkeni, másele mynada:
Ár oblystar men qalalardyń óz turaqtandyrý qorlary bar. Olar óz quziretteriniń aınalasynda jumys istep jatyr.
Biraq, bular da baǵany turaqtandyrýǵa shamalary jetpeıdi. Aıtalyq, Shymkent qalasyndaǵy Turaqtandyrý qorynyń maqsaty – áleýmettik sebetine kiretin 19 taýar túrlerin belgilengen baǵadan asyrmaı ustaý. Osy basqarmaǵa turaqtandyrýdy qamtamasyz etý úshin bólineti jyldyq qarjysy 6-7 mlrd teńge. Al Shymkent qalasy turǵyndarynyń tek azyq túlikke jumsalatyn qarjysy 150-180 mlrd teńge. Osyndaı kólemdi aınalymdaǵy azyq-túlik sektoryna onyń 5%-na jeter-jetpes qarjymen áser etý múmkin emes.
Bul máselege qaı jaǵynan kelseńizde jaǵdaıdy sheshý múmkin emes. Ári, ár óńirdiń turaqtandyrý qorlarynyń kólemi ártúrli, jumys isteý tásilderi de derbes bolǵandyqtan bir óńirdiń áleýetimen bútkil Qazaqstandaǵy baǵanyń turaqtanýyna áser etedi dep oılaý – qıal.
Sondyqtan, bútkil ákimderdi «jaǵasynan alyp silkileseń» de odan mardymdy nátıje shyqpaıdy.
Demek, bul másele memlekettik deńgeıde sheshý kerek. Biraq, olar da bul máseleni búgin-erteń sheshe almaıdy. Tek qana búdjetten qarjy alyp, kásipkerlerdiń arzan satqanda kóretin shyǵyndaryn ǵana jaýyp berip otyrýlary múmkin (úırenip qalǵan tásil ǵoı). Basqa múmkindikterin ázirge kórip otyrǵanym joq.
Meniń usynysym mynaý. QR Ekonomıka mınıstirligi men QRAýylsharýashylyq mınıstirligi birlesip azyq-túlik óndirisin damytýdyń, baǵany turaqtandyrýdyń keshendi baǵdarlamasyn qysqa ýaqytta ázirlep Úkimetke usynýlary kerek. Nemese, otstavka!
Rústem ESİMHANULY
