Sarapshylar halyqtyń tabysy kóbeıip jatqanymen, shyǵystary da soǵan saı únemi artyp kele jatqanyn aıtady. Eń basty nazar aýdararlyq jaıt – turǵyndar tabysynyń jartysynan astamyn tek azyq-túlikke jumsap otyr, dep habarlaıdy Dalanews.kz Inbusiness.kz-ke silteme jasap.
Bul neni bildiredi? Halyqtyń tutyný deńgeıi kóterildi me, álde ınflásıanyń áseri me?
Shyǵyn qurylymy jáne kúmán týdyratyn esepter
Ulttyq statısıka búrosynyń dereginshe, qazaqstandyqtar tabysynyń 50,6 paıyzyn azyq-túlikke, 22,4 paıyzyn azyq-túlikke jatpaıtyn taýarlarǵa, 18 paıyzyn aqyly qyzmetterge, al qalǵan 6,6 paıyzyn kredıt pen qaryz óteýge jumsaıdy. Atap óterligi, tutynýǵa baılanysty shyǵyndar aıtarlyqtaı ulǵaıǵan.
Mysaly, Mańǵystaý jáne Túrkistan oblystarynyń turǵyndary tabystarynyń 59,6 paıyzyn azyq-túlikke jumsaǵan.
Búro halyqtyń jan basyna shaqqandaǵy jyldyq ortasha tabysyn 1 328 907 teńge dep kórsetken. Onyń ishinde 627 427 teńgesi azyq-túlikke (aıyna shamamen 56 035 teńge), al 87 707 teńgesi nesıelerge jumsalady delingen. Biraq bul esepte kúmán týdyratyn tustar bar: tutynýshylyq nesıe kólemi ósip jatqan kezde nesıeni óteýge osynsha az qarjy jumsaldy deý qısynǵa kele bermeıdi.
Ortasha tabys pen naqty shyǵyn sáıkese me?
Sarapshylar buǵan deıin de halyq tabysynyń kóp bóligi azyq-túlikke ketetinin aıtyp kelgen. Biraq olar esepti jyldyq emes, aılyq tabys kólemine qarap jasaıtyn. Mysal úshin, 2024 jyldyń sońǵy toqsanynda ortasha aılyq jalaqy 434 982 teńge boldy. Onyń 50,6 paıyzy – shamamen 220 101 teńge – azyq-túlikke jumsalǵan dep esepteledi. Biraq bul jerde de másele bar: 6,6 paıyz (28 709 teńge) nesıege jumsalady deý – ómir shyndyǵyna saı kelmeıdi. Nesıelik tólemder munan áldeqaıda joǵary.
Azyq-túlikke shyǵynnyń artýyn ınflásıamen baılanystyrý – tabıǵı refleks. Alaıda resmı organdar 2024 jyly ınflásıa asa joǵary bolmaǵanyn aıtady. Mysaly, azyq-túlik ınflásıasy nebári 5,5 paıyz deńgeıinde bolǵan. Biraq turǵyndar shynaıy ómirde múlde basqa jaǵdaıdy sezinýde.
Osyǵan súıene otyryp, sarapshylar tabys pen shyǵyn týraly resmı statısıka qaıta qaralyp, naqtylanýy tıis degen pikirde. Sebebi qazirgi derekter azamattardyń kúndelikti ómirdegi qarjylyq júktemesimen sáıkes kelmeı otyr.
