Qazaqstanda shetel azamattaryna, ásirese reseılikterge bank kartasyn berý kúrt azaıdy. Buǵan qańtar aıynda engizilgen qatań shekteýler sebep. Ulttyq banktiń málimetinshe, 1 naýryzdaǵy derek boıynsha, elimizdegi halyqaralyq tólem júıeleriniń kartalary 54,1 mıllıon danaǵa deıin qysqarǵan. Bul – aldyńǵy aımen salystyrǵanda birden 4,6 paıyzǵa tómen kórsetkish. Osyndaı qarqyndy quldyraý sońǵy ret 2022 jyly Reseı Ýkraınaǵa basyp kirip, Visa men Mastercard Reseı naryǵynan ketken kezde baıqalǵan edi. Sol kezde reseılikter Qazaqstanǵa jappaı kelip, halyqaralyq tólem júıesine qosylý úshin jergilikti bankterden karta asha bastaǵan bolatyn. Degenmen atalǵan kórsetkish qaıta ońala bastaýy yqtımal. Óıtkeni reseılikterge karta berýdi ýaqytsha doǵarǵan keıbir bank ony qaıta bere bastaǵan, biraq jańa talap boıynsha,dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Jańa shekteý
2025 jyldyń qańtar aıynan bastap, Qazaqstannyń qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigi beırezıdentterge qatysty birqatar jańa ereje engizdi.
- Jańa talap boıynsha, shetel azamattaryna beriletin bank kartasynyń jaramdylyq merzimi 12 aıdan aspaýy tıis.
- Sonymen qatar shetel azamaty bir bankten bes karta nemese úsh bankten úsh kartadan artyq ala almaýy kerek. Eger budan kóp kartany rásimdegisi kelse, qosymsha tekserýden ótýi kerek.
- Budan bólek, bankterge aqshany jylystatý men terorızmdi qarjylandyrýǵa baılanysty kúmándi operasıalardy anyqtaıtyn avtomatty júıelerdi engizý mindetteldi.
- Osy shekteýlermen qatar, Qazaqstan elshilikteri men konsýldyqtary shetel azamattaryna jeke sáıkestendirý nómirin (JSN) berýdi de toqtatty. Buryn sheteldikter JSN-di dıplomatıalyq ókildikter arqyly rásimdep kelgen bolsa, endi ony tek Qazaqstan aýmaǵyna kelip, jergilikti halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtarynan alýy kerek.
Mitra Law Office zańgerlik kompanıasynyń basshysy Iýrıı Mırzoevtiń aıtýynsha, aldaǵy ýaqytta qazaqstandyq bankter osy jańa erejelerge qaıshy berilgen kartalardy jappaı jabýǵa kirisedi. Sarapshynyń aıtýynsha, erejelerdiń qataıtylýy Qazaqstannyń bank kartalaryn reseılikter úshin tartymsyz etedi. Endi reseılikter qarjy qyzmetterin alý úshin Tájikstan, Qyrǵyzstan, Ózbekstan sekildi kórshi memleketterge bet burýy yqtımal. Sebebi atalǵan elderde, ázirge mundaı qatań talaptar joq.
Qazaqstandyq bankter men Qazposhta Visa, Mastercard, UnionPay jáne American Express kartalaryn berýdi áli de jalǵastyryp otyr. Ýkraınadaǵy soǵys bastalǵannan beri Qazaqstan "karta týrızmi" dep atalatyn qubylystyń negizgi ortalyqtarynyń birine aınaldy. Bul – sanksıalardy aınalyp ótip, halyqaralyq tólem júıelerine qol jetkizý úshin ózge elderge saparlaý.
Anderida Financial Group esebinshe, 2024 jyldyń aıaǵyna qaraı shetelge shyǵatyn reseılik azamattardyń shamamen 15 paıyzy shetelde alynǵan Visa jáne Mastercard kartalaryn qoldanady. Olardyń ishinde qazaqstandyq bankterden karta rásimdegen reseılikterdiń úlesi 36 paıyzdy quraıdy. Odan keıin Túrkıa (16%), Grýzıa (10%), Qyrǵyzstan, Ózbekstan men Tájikstan (12%) jáne Armenıa (6%) tur.
Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq/sanksıa táýekelderi
Qazaqstannyń eń iri bankteri osyǵan deıin-aq reseılik azamattarǵa karta berýdi toqtatqan bolatyn. Sarapshylar bul ózgerister Qazaqstandy sanksıalyq táýekelderden qorǵaý jáne halyqaralyq qarjy standarttaryna saı bolý úshin jasalyp otyrǵan mańyzdy qadam dep esepteıdi.
Birshama úzilisten soń, buǵan deıin reseılikterge karta berýdi 19 qańtardan bastap doǵarǵan úsh bank qazir ony qaıta bere bastaǵan.
Máselen, Halyk Bank, Kaspi Bank jáne "Bank BTV"-nyń Qazaqstandaǵy enshilesinde bul shekteý 19 qańtar men 14 aqpan aralyǵyn qamtydy.
"Kaspi Gold Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaqqa múshe elderdiń, sondaı-aq Qazaqstanda turýǵa yqtıarhaty bar sheteldik azamattar esh kedergisiz ala alady", - delingen bank habarlamasynda.
Sondaı-aq VTB da (Qazaqstan) rezıdent emesterge "Mır" kartasyn berýdi jańǵartty.
Home Credit Bank olarǵa sál keshigip qosyldy: 2025 jyldyń 3 naýryzynan bastap.
Jalpy, Sıfrlyq damý mınıstrliginiń málimetinshe, 2022-2024 jyldary 695 myń reseılik qazaqstandyq bankterden karta tirketken.
